бастауыш мектептің 4-сыныбын бітіргенде оқушы

«санау», «цифр» және «сан» ұғымдарын; ондық санау жүйесіндегі разряд бірлік мәндерін; «координаталық сәуле» ұғымы, санның бөлшегі, санның берілген разрядқа дейін дөңгеленетіндігі туралы; «санды өрнек», «теңдік» және «теңсіздік» ұғымдарын; қарапайым геометриялық пішіндерді; тікбұрышты үшбұрыш қабырғаларының атауларын, шеңбер элементтерін (центр, радиус, диаметр); квадрат пен тік төртбұрыш периметрі мен ауданын есептеу формулаларын;

«деректер», «ақпарат», «нысан», «модель», «алгоритм», «орындаушы» ұғымдарын; ақпаратты ұсыну түрлері мен өлшем бірліктерін; компьютердің негізгі құрылғыларын; қолданбалы және сервистік программалардың қызметін; файл мен деректерді ұйымдастырудың файлдық жүйесінің (папка, иерархиялық құрылым, файл атауы, файл түрі) түсінігін; «Ғаламтор», «веб-мекенжай», «веб-сайт», «веб-бет» ұғымдарын; компьютерде жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техника ережелерін; «меншік» және «авторлық» ұғымдарының мағынасын біледі;

натурал сандарға, шамаларға және олардың арасындағы байланысқа қатысты арифметикалық амалдардың мәнін; қарапайым функционалдық тәуелділік пен арифметикалық заңдылықты ;

ақпаратты кодтау тәсілдерін; ақпаратты компьютерде ұсыну үшін сандар қолдануды; компьютердің негізгі ішкі компоненттерінің функциясын; міндеттерді атқаруда алгоритмге бағыну қажеттілігін; жергілікті және ауқымды желілер арасындағы айырмашылықты; сандық деректер мен құрылымдарға зиян келтіретін программалардан қорғау маңыздылығын түсінеді;

өрнектер жазуда, санды өрнектерді түрлендіруде, сонымен қатар есептерді шығаруда математикалық символдарды, амалдар мен қасиеттерді; натурал сандар мен арифметикалық амалдарды ауызша және жазбаша түрде; шамалардың стандартты және стандартты емес өлшем бірліктерін; мәтінді есептерді шешуде санды және әріпті өрнектер, теңсіздіктер мен теңдеулер құруды; есеп шарттарын жазуда математикалық тілді; периметр мен аудан (квадрат, тік төртбұрыш, тікбұрышты үшбұрыш) есептеу формулаларын; көптеген элементтер арасындағы қатынастарды көрсету үшін Венн диаграммасын; шамаларды (ұзындық, масса, сұйықтық көлемі, уақыт) өлшеу үшін құралдарды; калькулятормен есептеуді;

ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және ұсыну үшін АКТ құралдарын; мәтін, сурет, аудио видеоматериалмен жұмыс істеу үшін программалық қосымшаларды; ақпаратты тиімді сақтау үшін файлдар мен бумаларды; Ғаламтордан қажетті ақпаратты табу үшін іздеу жүйелері мен негізгі сөздерді; компьютерде жұмыс істеу кезінде еңбек тәртібі мен демалыс ережелерін қолданады;

ауызша санаудың тиімді тәсілдерін; қарапайым геометриялық фигураларды жіктеп; санды және айнымалысы бар өрнектердің мәндерін салыстыруды; әртүрлі шамалар (мән, мөлшер, құн, жылдамдық, уақыт, қашықтық, еңбек өнімділігі, жұмыс ұзақтығы, жұмыс көлемі) арасындағы функционалды байланысты; геометриялық түрлендірулер мен симметрия элементтерін қолдану арқылы есептерді шығаруға байланысты ахуалды; заңдылықты, тізбектің жетіспейтін элементтерін табуды және берілген заңдылық бойынша тізбекті құруды; күрделі емес комбинаторикалық және логикалық есептерді (оның ішінде шығарылуы ықтимал нұсқаларын таңдау қажеттілігіне байланысты есептер); көптеген заттарды берілген белгілері бойынша жіктеп және жіктеу негіздерін анықтай отырып,; есеп шартын және тиісті шығару әдісін; санау және өлшеуге байланысты деректер мен нәтижелерді;

түрлі дерек көздерінен жиналған мәліметтерді;қорытынды жасайды; ақпараттың өз талаптарына сәйкестігін; алуан түрлі ақпаратпен жұмыс істеу үшін қолданбалы программалардың қызметтік мүмкіншіліктерін; шынайы және қиялдағы жағдайларда не болып жатқанын зерттеу үшін тұтас модельдерді; компьютерде есеп шығарудың негізгі кезеңдерін талдайды;

заттарды белгілері мен кеңістіктегі орналасуына қарай біріктіріп; шамалар арасындағы байланысты математикалық моделін құрып; шынайы әлемдегі нақты объектілер мен үдерістердің қарапайым модельдерін бейнелер мен сызбалар түрінде жасап;

мәтіндік, графикалық, дыбыстық, видео ақпараттарға; шынайы әлемнің қарапайым обьектілері мен жағдайларына; қойылған міндеттерді орындау үшін сызықтық, тармақталу және циклді алгоритмдерге; бар командалар жүйесі негізінде шынайы орындаушы үшін проблемаларды шешуге синтез жасайды;
өлшем бірліктер мен құралдарын пайдаланып өлшеу нәтижесін; сандар, шамалар, геометриялық пішіндер туралы қарапайым тұжырымдарды ақиқат немесе жалған деп;

ақпараттың сапасын, қажеттілігі мен нақтылығын;жинақталған мәліметтерге алғашқы талдау жасау және қорытынды шығару; жиналған ақпарат негізінде түрлі оқиғалар мен деректердің болжамы мен түсіндіруін; компьютерлік модельдің жобаға сәйкестігін; компьютерде жұмыс істеу барысында санитарлық-гигиеналық нормалардың сақталуын бағалайды;

«санау», «цифр» және «санды»; ондық санау жүйесіндегі разряд бірлік мәндерін; «координаталық сәуле» ұғымы, санның бөлшегі, санның берілген разрядқа дейін дөңгеленетіндігі туралы; «санды өрнек», «теңдеу» және «теңсіздік» ұғымдарын; қарапайым геометриялық пішіндерді; тікбұрышты үшбұрыш қабырғаларының атауларын, шеңбер элементтерін (центр, радиус, диаметр); «координаталық бұрыш», «абсциссалар осі» және «ординаталар осі» ұғымдарын; квадрат пен тік төртбұрыш периметрі мен ауданын есептеуге арналған формулаларды; жай бөлшекті; пайыз түсінігін; бөлшектермен арифметикалық амал ережелерін; «бұрыштың градустық өлшемі», «бұрыштың биссектрисасы», «жазыңқы бұрыш», «сыбайлас бұрыш» ұғымдарын;

«деректер», «ақпарат», «нысан», «модель», «алгоритм», «орындаушы» ұғымдарын; ақпаратты ұсыну түрлері мен өлшем бірліктерін; компьютердің негізгі құрылғыларын; қолданбалы, сервистік программалар мен операциялық жүйе қызметтерін; файл мен деректерді ұйымдастырудың файлдық жүйесі (папка, иерархиялық құрылым, файл атауы, файл түрі) түсінігін; «Ғаламтор», «веб-мекенжай», «веб-сайт», «веб-бет» ұғымдарын; компьютерде жұмыс істеу барысында қауіпсіздік техника ережелері; «меншік» және «авторлық» ұғымдарының мағынасын біледі;

натурал сандарға, шамаларға және олардың арасындағы байланысқа қатысты арифметикалық амалдардың мәнін; қарапайым функционалдық тәуелділікті; пайызды бөлшектерге, бөлшектерді пайызға айналдыруды; тұрақты және айнымалы шамалар арасындағы айырмашылықты;

ақпаратты кодтау тәсілдерін; компьютерде өңдеу және сақтау үшін деректерді екілі кодқа айналдыруды; компьютердің негізгі ішкі компоненттерінің функциясын, файлдық сервердің міндетін; міндеттерді атқаруда алгоритмге бағыну қажеттілігін; орындаушының бұйрықтарды орындауының ресмилігін; жергілікті және ауқымды желілер арасындағы айырмашылықты; сандық деректер мен құрылғыларға зиян келтіретін бағдарламалардан қорғау маңыздылығын түсінеді;

есептерді жазуда, сандық есептерді түрлендіруде, сонымен қатар есептерді шығаруда математикалық символдарды, амалдар мен қасиеттерді; натурал сандармен арифметикалық амалдарды ауызша және жазбаша түрде; шамаларды түрлендірудің стандартты және стандартты емес бірліктерін; мәтіндік есептерді шешуде санды және әріпті өрнектерді, теңсіздіктер мен теңдеулердіқұрастыру тәсілдерін; есеп шарттарын жазуда математикалық тіл мен графикалық модельдерді; периметр мен аудан (квадрат, тік төртбұрыш, тік үшбұрыш) есептеу формулаларын; көптеген элементтер арасындағы қатынастарды ұсыну үшін Венн диаграммасын; шамаларды (ұзындық, масса, сұйықтық көлемі, уақыт) өлшеу үшін құралдарды; практикалық есептерді шығару үшін калькуляторды; теңдіктер мен бөлшек сандардан тұратын теңсіздіктерді, берілген шарттардағы екі теңсіздікті шешу алгоритмін; санның бөлігін және оның бөлігінен санды табуды; бұрыштарды өлшеу үшін транспортирді;

ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және ұсыну үшін АКТ құралдарын; мәтін, сурет, аудио-видеоматериалмен жұмыс істеу үшін программалық қосымшаларды; ақпаратты тиімді сақтау үшін файлдар мен бумаларды; алгоритмді бағдарламалау тілінде ұсыну үшін абстрактілі орындаушының бұйрықтар жүйесін; Ғаламтордан ақпарат іздеу үшін басты сөздерді; компьютерде жұмыс істеу барысында еңбек және демалыс режимінің ережелерін қолданады;

ауызша санаудың тиімді тәсілдерін; қарапайым геометриялық фигураларды жіктеп; санды және айнымалысы бар өрнектердің мәндерін салыстыруды; әртүрлі шамалар (мән, мөлшер, құн, жылдамдық, уақыт, қашықтық, еңбек өнімділігі, жұмыс ұзақтығы, жұмыс көлемі) арасындағы функционалды байланысты; геометриялық түрлендірулер мен симметрия элементтерін қолдану арқылы есептерді шығаруға байланысты ахуалды; заңдылықты, тізбектің жетіспейтін элементтерін табуды және берілген заңдылық бойынша тізбекті құруды; күрделі емес комбинаторикалық және логикалық есептерді (оның ішінде шығарылуы ықтимал нұсқаларын таңдау қажеттілігіне байланысты есептер); көптеген заттарды берілген белгілері бойынша жіктеп және жіктеу негіздерін анықтай отырып; есеп шартын және тиісті шығару әдісін; санау және өлшеуге байланысты деректер мен нәтижелерді;

үшбұрыш белгілерін қабырғалары мен бұрыштарына қарай; симметриялық және симметриялық емес жазық және кеңістік фигураларды ажыратады; есеп шартын сурет, сұлба, сызба (қозғалыс бағытын көрсететін), кесте түрінде жазады; санаумен, өлшеумен байланысты деректер мен нәтижелерді;

компьютерлердің адамзат іс-әрекетінің түрлі салаларындағы қолданысын; түрлі дерек көздерінен жиналған мәліметтерді талдайды және қорытынды жасайды; ақпараттың өз талаптарына сәйкестігін; алуан түрлі ақпаратпен жұмыс істеу үшін қолданбалы программалардың қызметтік мүмкіншіліктерін; шынайы және қиялдағы жағдайларда не болып жатқанын зерттеу үшін тұтас модельдерді; компьютерде есеп шығарудың негізгі кезеңдерін; желідегі этикалық және құқықтық нормаларды бұзу салдарларын талдайды;

заттарды белгілері мен кеңістіктегі орналасуына қарай біріктіріп; шамалар арасындағы байланысты математикалық моделін құрып; шынайы әлемдегі нақты объектілер мен үдерістердің қарапайым модельдерін бейнелер мен сызбалар түрінде жасап; математикалық модель бойынша дұрыс және кері есептер құрастырып;

компьютерлік техниканың дамуын болжау үшін өз біліміне; мәтіндік, графикалық, дыбыстық, бейне және біріктірілген ақпаратқа; абстрактілі нысан мен жағдай модельдеріне; абстрактілі орындаушылар үшін желілік, сағалық және циклді алгоритмдерге; қалыптасқан бұйрықтар жүйесі негізінде шынайы орындаушы үшін проблеманың шешіміне; Интернетте ақпаратты тиімді іздеу үшін бетперделерге синтез жасайды;

өлшем бірліктері мен құралдарын пайдаланып, өлшеу нәтижесін; сандар, шамалар, геометриялық фигуралар туралы қарапайым ойларды шынайы не жалған деп; кестелер, диаграммалар, жиынтық диаграммалар түрінде ұсынылған деректерді;

ақпарат сапасы, пайдасы мен нанымдылығын; қорытындының қойылған мақсаттар мен қолдағы деректерге сәйкестігін; жиналған ақпарат негізінде түрлі оқиғалар мен деректерді болжайды және түсіндіреді; компьютерлік модельдің жобаға сәйкестігін; санитарлық-гигиеналық нормалардың сақталуын; сонымен қатар компьютрмен жұмыс істеу барысында өз уақытының бөлінісін бағалайды.

қоршаған орта туралы дүниетанымдық түсініктерді қалыптастырудағы пәннің маңыздылығын; Жер және оның табиғаты, ғалам туралы негізгі жаратылыстану түсініктерін; табиғи құбылыстар кезінде әрекет жасау ережелерін; табиғатты ғылыми зерттеу әдістерін (бақылау, эксперимент, тәжірибе); зерттеулерді жоспарлау және жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасының негіздерін; өсімдіктердің негізгі бөліктерінің құрылымы мен орналасу ерекшеліктерін және олардың мәнін; тіршілік ортасына қарай өсімдіктер мен жануарлардың жіктелуін; фотосинтез үдерісінің негіздерін;; жануарлардың негізгі қоректену түрлерін; ас қорыту, қан айналымы, тыныс алу, жүйке жүйесіне кіретін органдарды және олардың ролін; Қазақстанның қорғалатын табиғи аймақтарын; фильтрлеу үдерісін қолдану салаларын; жарықтың кейбір қасиеттерін: тура түсуін, шағылысуын,сіңірілуін; қарапайым электр тізбекетерін және олардың компонентттерін біледі;

макро және микроәлем түсінігін; ғаламшарда экологияны сақтау маңыздылығын; тірі ағзалар үшін су мен ауаның маңыздылығын; ағзалардың алуан түрлілігі мен айырмашылықтарын; тірі ағзалардың Жер бетінде таралуының күн энергиясына және олардың әрекеттерінің мекендеген тіршілік ортасындағы шарттарға тәуелділігін; қанның тамыр бойымен қозғалысын; жеке гигиенаны сақтау қажеттілігін; ағзаның инфекциялар мен аурулардан қорғану функцияларын; пайдалы қазбаларды қолданудың кейбір салалары мен оларды өндіру тәсілдерін; пайдалы қазбаларды ұқыпты пайдалану мен сақтау қажеттілігін; энергия түрлерін; масса мен күшті өлшеу бірліктерін; судың үш агрегаттық күйін түсінеді;

стандартты бірліктерді, өзі немесе мұғалімнің бақылауымен нұсқаулыққа сәйкес қарапайым құралдар көмегімен түрлі өлшеулерді; өз идеяларын тексеру үшін бақылауды; жүргізілген бақылауды түсіндіру үшін ғылыми терминологияны қолданады;

бақылаулар мен зерттеулер нәтижелерін талдайды және айырмашылықтарын түсіндіреді; түрлі тіршілік орталарының ұқсас және өзгеше сипаттарын; өсімдіктерді қорғау тәсілдерін; тәулік ішіндегі адамның су тұтыну көлемін; сыртқы келбетіне байланысты өсімдіктердің тіршілік формаларын, органикалық және бейорганикалық заттарды талдайды;
ағзалар туралы ақпаратты негізгі белгілері бойынша жалпылайды; идеяларды тексеру, растау немесе жоққа шығару үшін қарапайым зерттеулер мен бақылаулар жасайды; жазба, сурет, кесте, гистограмма түріндегі салыстыру нәтижелеріне синтез жасайды;

темекі шегу мысалы арқылы жаман әдеттерді және ластанған ауаның адам денсаулығына әсерін; табиғи саябақтар, қорықтар құру идеяларын; ғаламшарда биологиялық алуан түрлілік пен орта шарттарын сақтау маңыздылығын, адамның қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-әрекетін бағалайды;

қоршаған орта туралы дүниетанымдық түсініктерді қалыптастырудағы пәннің маңыздылығын; табиғатты ғылыми зерттеу әдістерін: бақылау, эксперимент, тәжірибе; зерттеулерді жоспарлау және жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасының негіздерін; Жер және оның табиғаты, ғалам туралы негізгі жаратылыстану түсініктерін;

өсімдіктердің өмір циклін (тозаңдану, ұрықтандыру, тұқым өндіру, тұқым шашу және өсу), өсімдіктердің негізгі бөліктерінің құрылымы мен орналасу ерекшеліктерін;

тіршілік ортасына қарай өсімдіктер мен жануарлардың жіктелуін; Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аймақтарын; фотосинтез үрдісінің негіздерін; жануарлардың негізгі қоректену түрлерін; ас қорыту, қан айналымы, тыныс алу, жүйке жүйелеріне кіретін органдарды және олардың ролін;

фильтрлеу үдерісін қолдану саласын; жарықтың кейбір қасиеттерін: тура түсуі, шағылысу, сіңірілуін; қарапайым электр тізбектерін және олардың компонентттерін; физикалық күштердің кейбір түрлерінің туындау себептерін;

Қазақстан Республикасындағы пайдалы қазбалардың негізгі кен орындарын; жанғыш пайдалы қазбалардың түрлері, негізгі қасиеттері мен өнімдерін; кен түсінігі мен оның түрлерін, сондай-ақ қорытпалар түсінігін; ауа құрамын; табиғаттағы су айналымын; астрономия саласындағы кейбір ғалымдардың өмірбаяны мен ашқан жаңалықтарын; Күн жүйесінде ғаламшарлардың орналасуын; зерттеулерді жоспарлау мен жүргізу кезінде қауіпсіздік техникасының негіздерін біледі;

макро және микроәлем түсінігін; ғаламшарда экологияны сақтау маңыздылығын; өсімдіктердің алуан түрлілігін сақтау маңыздылығын; тұқым түзілу үрдісінің негіздерін; жеке гигиенаны сақтау қажеттілігін; ағзаның инфекция мен аурулардан қорғану функцияларын; өсімдіктерді қорек тізбегінің бөлігі ретінде; «өндіруші», «тұтынушы», «жыртқыш» және «олжа» ұғымдарының мәнін; ауаның тірі ағзалар үшін маңызын; омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың қарапайым айырмашылықтарын; жануарлардың Күн энергиясына және олардың әрекеттерінің мекендеген ортаға тәуелділігін; қанның тамыр бойымен қозғалысын; Жердегі тіршілікті қорғау үшін атмосфера қабатының мәнін; ауаны ластайтын заттардың түзілуі және олардың тигізетін зиянын; пайдалы қазбаларды ұқыпты пайдалану мен сақтау қажеттілігін; металдар, пайдалы қазбаларды қолданудың кейбір салаларын және оларды игеру тәсілдерін; энергияның кейбір түрлерін; түрлі денелердің жылу және электр өткізгіштігін және оларды қолданудың кейбір салаларын; масса мен күшті өлшеу бірліктерін; судың үш агрегаттық күйін түсінеді;

өлшеудің стандартты бірліктер жүйесін, нұсқаулыққа сәйкес қарапайым құралдар көмегімен өлшеу тәсілдерін; нақты деректер алу үшін ғылыми қағидаттарға сәйкес қайта өлшеулерді; өз идеяларын тексеру үшін бақылау әдістерін; жүргізілген бақылауды түсіндіру үшін ғылыми терминологияны; өзінің тұрғылықты жеріндегі өсімдіктер мен жануарлардың жіктеу үшін олардың түрлерінің қарапайым белгілері туралы білімді; қорек тізбегінің сұлбаларын; компасты; Жердің айналу үрдісінің модельдерін қолданады;

алынған нәтижелердің жасалған болжамдарға сәйкестігін талдайды және оларды ғылыми білім мен түсінік көмегімен түсіндіреді; түрлі мекендеу орталарының ұқсас және өзгеше сипаттарын; өсімдіктер мен жануарларды қорғау тәсілдерін; тәулік ішіндегі адамның су қажеттілігін; өсімдіктер формаларын, органикалық және бейорганикалық заттарды; кейбір денелердің жылу өткізгіштігін; металл қасиеттеріне сүйеніп, түсті металдардан жасалған бұйымдарды талдайды;

тұрғылықты жеріндегі өсімдік түрлерінің негізгі белгілеріне; қарапайым объективті зерттеулер жүргізеді; идеяларды тексеру, растау немесе жоққа шығару үшін бақылаулар жүргізеді; болжамдарға және оларды ғылыми білім мен түсінікке негізделген тексеру тәсілдеріне; жинақталуы тиіс дәлелдерге (жазба, сурет, кесте, гистрограммалар); Қазақстанның экологиялық проблемалары туралы бұқаралық ақпарат құралдары мен өз бақылауларының деректеріне; қоршаған ортаны адамзат іс-әрекетінің ықпалынан қорғау тәсілдеріне синтез жасайды.

өсімдіктердің өсуіне әсер ететін факторларды; темекі шегу мысалы арқылы жаман әдеттерді және ластанған ауаның адам денсаулығына әсерін; пайдалы қазбалардың шектелгендігі мәселесін; табиғи саябақтар, қорықтар құру идеяларын; қоршаған ортаны ластау көздерінің зиянын; ғаламшарда биологиялық алуан түрлілік пен орта шарттарын сақтау маңыздылығын, адамның қоршаған ортаны сақтау жөніндегі іс-әрекетін бағалайды.
21. «Адам және қоғам» білім беру аясы бойынша күтілетін оқыту нәтижелері:

бастауыш мектептің 4-сыныбын бітірген оқушы:

Қазақстан туралы бастапқы мәліметтерді, қазақ халқы мен Қазақстан халықтарының дәстүрлері мен фольклорын, отбасы, мектеп қоғамы, күнделікті өмірі өтетін басқа да салалардың құрылымын, құрамы мен қызметін; адамның әлеуметтік қызметтері туралы қарапайым мәліметтерді, тұтынатын өнімдердің негізгі түрлерін, олардың құрамын, қасиеттері мен көздерін; қоршаған әлем туралы қарапайым мәліметтерді; «адам-қоғам» өзара байланысы туралы қарапайым мәліметтерді, саяхат мәні мен түрлерін, «қауіпсіздік» және «денсаулық» ұғымдарын және олардың негізгі нышандарын біледі;

Қазақстанның орналасқан жерінің ерекшеліктерін, мемлекеттік нышандар туралы бастапқы түсініктер мен олардың мәнін, туған өлке мен Қазақстанның көрнекі орындарын; қазақ халқы мен Қазақстан халықының мәдениеті туралы алғашқы түсініктерді, адамның ішкі дүниесі мен сыртқы әлеммен өзара байланысы, оның табиғатпен бірлігі, дене мен рухани денсаулықтың өзара тәуелділігін; өмірге деген оң көзқарастың маңыздылығын, айналадағыларға сабырлық көзқарасының қажеттілігін; қауіпсіздік және денсаулық проблемаларын түсінеді;

қоршаған ортамен байланыс жасауда жағдайды талдау, бағалау және шешім қабылдау үшін білімін; кеңістікте қозғалу, бағдарлау үшін қарапайым құралдарды (карта, компас); денсаулық жағдайын анықтау үшін қарапайым құралды (градусник); қауіпсіздікті қамтамасыз етуге арналған қарапайым құралдарды; саяхат туралы, сатып алулар мен қарапайым қаржылық қарым-қатынастар саласында жеке тәжірибесі мен білімін, қауіпсіздік пен денсаулықтың қарапайым мәселелерін шешу үшін жеке тәжірибе мен білімін; ақпарат беруге арналған шартты белгілер мен нышандарды, қоғам орнында өзін ұстау ережелерін; қоршаған ортаға бейімделуде өз және қоғам тәжірибесін қолданады;

Қазақстанның орналасқан орнын; қазақ халқы мен Қазақстанда тұратын басқа ұлт өкілдерінің салт-дәстүрлеріндегі ұқсастықтар мен айырмашылықтарды; денсаулық пен қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі тәжірибені; отбасы, мектеп қоғамы, қоғам мен қоршаған әлем құрылымын, олардың қызметі мен байқалу заңдылықтарын; зерттелетін нысандар, құбылыстар мен үрдістер ролін талдайды;

өзінің жеке мәселелеріне, отбасы, тұлғааралық және қоғамдық салаларда қарым-қатынасты жетілдіру проблемаларына, денсаулық пен қауіпсіздік саласында, саяхаттарды ұйымдастыру мен қарапайым қаржы қарым-қатынастарына қатысты өз шешім табуда, баламаларын іздестіру, мәселелерді жүйеге келтіруде өз білімдеріне синтез жасайды;

адамгершілік нормалар тұрғысынан өзінің мінез-құлқын; ел, қоғам, отбасы, қоршаған орта, фольклор, тұтынатын өнімдердің мәні- мен маңыздылығын; өзінің даму және білім алудағы ілгерілуін бағалайды.
бастауыш мектептің 5-сыныбын бітірген оқушы:

«адам-қоғам» жүйелерінде жеке тұлға-отбасы-мектеп қоғамдастығы-қоғам-жеке тұлға желісі бойынша өзара байланыс туралы қарапайым мәліметтерді, олардың сапа белгілерін; қоршаған орта компоненттерінің құрылымдық байланыстарын; жеке тұлға, отбасы, қоғамдастықтар мен қоғамның адам өміріндегі жалпы мәні мен ролін ерекшеліктерін; Қазақстанның әлемдегі ролі мен орнын; қазақ халқының және Қазақстанда тұратын басқа ұлт өкілдерінің фольклорының жанрлары мен бағыттарын, ерекшеліктері мен айырмашылықтарын; саяхат себепті негізі мен түрлерін, олардың өмір мен экономикадағы көрінісін; салауатты өмір салтының негіздерін біледі;

ұлттық салт-дәстүрлердің құндылығы мен мәнін, нәсілдік-этникалық тиесілігіне сәйкес адам тұлғасында сыртқы нышандардың себептік негізделуі, тұлғаның ішкі әлемі, құндылықтар, өмір салты, әрекеттер, қоршаған ортасына сәйкес мінезі мен көңіл-күйін; түрлі тұрғылықты жерлердің қызметтік және құрылымдық ерекшеліктерін; өзін Қазақстанның жас азаматы ретінде сезіну және нақты бір ұлтқа тиесілігін сезіну түріндегі өзінің азаматтық бірегейлігін; өзінің отбасы, туған жері туралы құндылықтарын ; көп ұлтты қазақстандыққоғамның құндылықтары туралы бастапқы және жалпы түсінікті (Қазақстанның өз Отаны екенін); Қазақстанның мемлекеттік рәміздерінің мән- мағынасын; адамның жақсы қасиеттерін; адамның қоғамдағы адамгершілік нормаларын; адамның өзін тану және өзін дамыту қажеттілігін; ел, қала, ауыл, мектеп өміріне өзінің қатысын; қоғамға қызмет ету мәнін; ой, сөз және әрекеттің сәйкес болу қажеттілігін, оларға жауапкершілігін; Қазақстан фольклорының негізгі жанрларын; саяхат түрлерін; денсаулық сақтау әдістері мен құралдарын түсінеді;

оқу тапсырмаларын орындау кезінде, шығармашылық, танымдық, зерттеу, жобалау сипатын орындау кезінде, қосымша ақпаратты жалпылау және қажетті материалдарды іріктеу кезінде, табиғи және қоғамдық нысандардың, үдерістер мен құбылыстардың қасиеттерін, олардың белгілерін, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау кезінде, табиғат пен қоғам құбылыстары, үрдістері мен нысандарын бақылау кезінде білім мен дағдыларды; құралдар, жұмыс тәсілдері, құралдарды пайдалану ережелері, еңбек қауіпсіздігі техникасы мен жеке тазалық ережелерін; қоршаған ортаны зерттеудің қарапайым ғылыми әдістерін (қарапайым сұлбалар мен графиктерді жүйелеу, әзірлеу, оқиғалар мен құбылыстарды «бұрын-қазір» уақыткеңістігінде орналастыру); жер карталары мен жоспарлары, компас, навигация құралдарын; практикалық қызметте техника-технологиялық тәсілдерін; салауатты өмір салты, жеке тазалық, тамақтану және күн тәртібі нормаларын сақтау білімін; жарақат алу кезінде алғашқы медициналық көмек көрсетуді білімі мен іскерлігін; жарақат алу кезінде алғашқы дәрігерге дейінгі көмек көрсетуде қарапайым білімін қолданады;

Қазақстанның әлемдегі ролі мен орнын; Қазақстан халықының салт-дәстүрлері мен ауыз әдебиетінің адамгершілік қызметтерін, құндылықтарын; жеке тұлға, отбасы, мектеп қоғамының, күнделікті өмірі өтетін басқа да салалардың даму факторларын; күнделікті өмірдегі негізгі ресурстарды қызмет, генезис, экологиялық ерекшеліктеріне қарай жіктеу; денсаулық пен қауіпсіздік факторларын талдайды;

зерттелетін құбылыстар, нысандар мен үдерістерді жіктеу, жүйелеу, жалпылау және дифференциялау үшін алған білімдері, дағдылар мен білік, түсініктерін; пәннің тақырыптық бөлімдерінің мәселелері мен өз дамуының барынша өзекті проблемаларын шешуді іздестіру бойынша өзінің танымдық қызметін әртараптандыру үшін синтез жасайды;

сабақта өз жұмысына қанағаттану дәрежесін; тиімділік тұрғысынан сабақтағы өз әрекетін, жалпы белгілі алгоритмен салыстыру негізінде сабақтағы өз жұмысын; өздері меңгерген/анықтаған критерийлер негізінде пән мен тақырыптық бөлімдер бойынша, саяхат, демалыс, сатып алу, қауіпсіздік және денсаулық мәселелері бойынша өзінің даму деңгейін; өзінің нәтижелері мен жалпы белгілі нәтижелер арасындағы сәйкестікті; бағаланатын үрдістер, құбылыстар мен нысандарды әрі қарай жетілдіру үшін бағалау нәтижелерін бағалайды.
22. «Өнер» білім беру аясы бойынша күтілетін оқыту нәтижелері: