«Бейорганикалық химия» пәні «Бейорганикалық химия»


Элементтің ең жоғарғы (максимальді) тотығу дәрежесі периодтық кестедегі топтың нөміріне байланысты болады



бет6/7
Дата19.12.2023
өлшемі3.82 Mb.
#487037
1   2   3   4   5   6   7
ЛЕКЦИЯ -3 Химиялык байланыс 2

Элементтің ең жоғарғы (максимальді) тотығу дәрежесі периодтық кестедегі топтың нөміріне байланысты болады.
  • Металдардың ең кіші тотығу дәрежесі нөлге тең болады.
  • Ең жоғарғы тотығу дәрежесі мен ең төмен тотығу дәрежесіндегі аралықты аралық тотығу дәрежесі деп атайды.
    • ауыспалы
    • Cl,P,Se
    • теріс
    • S-2 ,N-3 ,O-2
    • тұрақты
    • H,K,Zn
    • жай заттардың т.д.
    • Fe0,Cl20,H20
    • оң
    • Na,Al,Ca
    • Тотығу дәрежесі о
    • Mg
    • +2
    • N
    • 3
    • -3
    • 2
    • +2
    • -3
    • Күкірттің тотығу дәрежесі қандай?
    • S+16 ))) 1s22s22p63s23p43d0
    • 2
    • 8
    • 6
    • S*
    • 3d1
    • 3s2
    • S**
    • 3p4
    • 3s2
    • 3p3
    • 3d2
    • 2 жұптасп. е т.д. -2
    • H2S
    • _
    • 4 жұптасп. е т.д. +4
    • SO2
    • _
    • 6 жұптасп. е т.д. +6
    • SO3
    • _
    • 3d0
    • 3s2
    • 3p4
    • Кез келген молекула электробейтарап бөлшек.
    • Молекуладағы барлық атомдардың тотығу
    • дәрежесінің қосындысы нөльге тең болады.
    • Әр түрлі қосылыстағы көміртектің тотығу
    • дәрежесін анықтап көрейік. Көміртектің
    • валенттілігін көрсету үшін графикалық
    • формуласын көрсетеміз. Бұл қосылыстарда
    • көміртек барлық уақытта төрт валентті болады, ал тотығу дәрежесі -4 тен + 4 дейін өзгеріп отырады. Барлық уақытта элементтің тотығу дәрежесі валенттілігіне сай келе бермейді.
    • Валенттілік
    • Атом құрылысы мен химиялық байланыс тұрғысынан қарағанда валенттілік әрбір атомның молекула түзуге жұмсайтын электрондарының санымен анықталады. Атом, химиялық байланыс түзуге неше электрон жұмсаса, оның валенттігі де сонша болады.
    • Мысалы, сутек молекуласын түзуге әрбір сутек
    • атомы бір электроннан, оттек молекуласын түзуге оттектің әрбір атомы екі электроннан, азот молекуласын түзуге әрбір азот атомы 3 электроннан жұмсайды.
    • Сондықтан сутек атомы молекуласында сутек атомдары 1 валентті, оттек молекуласында оттек атомдары екі 2 валентті, азот молекуласында азот атомдары 3 валентті болады.
    • Молекуладағы атомдар арасындағы әрбір қос электрондарды бір сызықшамен ауыстыру арқылы заттың құрылымдық формуласын құрады. Құрылымдық формула молекуладағы атомдардың валенттілігін көрсетеді.
    • Бір сызықша бір валенттілік байланысқа сәйкес келеді. Сонымен бірге құрылымдық формуласы молекуладағы элементтердің бір – бірімен байланысу ретін де білдереді. Әрбір элементтен шығатын сызықша саны сол элементтің валенттілігін көрсетеді. Мысалы, мына көрсетілген
    • │ │
    • Н -, О= , -N-, - C -
    • Элементтің валенттілігі - бұл берілген молекуладағы атомның басқа атоммен түзетін химиялық байланыстың саны. Бір химиялық байланыс түзу үшін атом бір жұптаспаған электрон ұсынады. Сондықтан элементтің валенттілігі атомдағы жұптаспаған электрон санымен анықталады.
    • Көптеген элемент атомдары өздерінің валенттілігін (жұптаспаған электрон санын) қалыпты жағдайдан қозған жағдайға ауысқан жағдайда көбейте алады. Атомның қозған жағдайы - бұл қалыпты жағдаймен салыстырғанда жоғары энергиясы мөлшерімен ерекшелінеді.
    • негізгі жағдайы
    • ІІ валентті
    • қозған жағдайы
    • IV валентті
    • VI валентті
    • Күкірттің ауыспалы валенттілігінің себебі болып табылады.
    • H2S SO2 SO3
    1   2   3   4   5   6   7




    ©dereksiz.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет