- Белок макромолекулалары қарапайым амин қышқылдарынан тұрады. Белоктарды түзетін амин қышқылдарының құрылысын мынадай түрде көрсетуге болады:
- R – CH – COOH
| NH2 - Амин қышқылдары түрлі белок молекулаларын түзетін мономерлі жеке заттар. Адам ағзасында 300-ге жуық амин қышқылдары бар екені белгілі, бірақ олардың 20-сы ғана белок мо лекуласының құрамына кіреді. Бұлар протеиногенді амин қыш қылдары. Кейбір белоктардың құрамында жоғарыда көрсетілген амин қышқылдарымен қатар аз мөлшерде минорлы амин қышқылдары болады.
Минорлы амин қышқылдары — радикалдары түрленулер нəтижесінде пайда болған протеиногенді амин қышқылдарының туындылары. Минорлы амин қышқылдарына мысал ретін де мына төмендегілерді келтіруге болады: Ацетиллизин - Минорлы амин қышқылдары — радикалдары түрленулер нəтижесінде пайда болған протеиногенді амин қышқылдарының туындылары. Минорлы амин қышқылдарына мысал ретін де мына төмендегілерді келтіруге болады: Ацетиллизин
- Гидроксилизин
- Гидроксипролин
- Гликозиласпартат
- Гликозилсерин
- Гликозилтреонин
- Гликозилгидроксилизин
- Гликозилгидроксипролин
- Десмозин и изодесмозин (лизиннің туындысы)
- Карбоксиглутамат
- Метиларгинин
- Метилгистидин
- Метиллизин
- Монойодтирозин
- Дийодтирозин
- Трийодтиронин
- Тетрайодтиронин
- Сульфотирозин
- Фосфосерин
- Фосфотреонин
- Цистин
- Глициннен басқа амин қышқылдарына оптикалық активтілік тəн. Протеиногенді амин қышқылдары тек L – формада ғана болады, бірақ тірі табиғатта D – амин қышқылдары да бар екені байқалады, олар ұзындығы қысқа пептидтер құрамында немесе бос, жеке күйде болуы мүмкін. Амин қышқылдары молекуласында карбоксильдік (-СООН) топ та, аминдік (- NH2 ) топ та бар. Амин қышқылдары молекуласында аминдік топ -α,
Достарыңызбен бөлісу: |
