Белоктардыњ ќ±рылысы жєне ќызметі


Пептидтердің аталуы және жіктелуі



бет6/19
Дата12.10.2023
өлшемі3.96 Mb.
#480570
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
L1БелокKZ

Пептидтердің аталуы және жіктелуі
Пептидтік тізбекте бір бағыт және екі соңдар: N-соңы (бірінші аминоқышқылдағы альфа-азоттық топ) және С-соңы (соңғы аминоқышқылдағы альфа-карбоксилдік топ) болады. Пептидтер мен протеиндердегі аминоқышқылдар қалдықтары тізбекте кезектесіп орналасады. Қандай да бір пептидті атау үшін, оның құрамына кіретін аминоқышқылдарды (N-соңынан бастап) үш әріптік немесе бір әріптік коды бойынша атап шығады. Мысалы, пептидтік гормон ангиотензин ІІ келесі түрде белгіленеді: Asp-Аrg-Vаl-Туr-Ile-His-Pro-Phe .
Пептидтерді атау үшін алдыңғы аминоқышқылдардың атауындағы –ин соңдарын –ил өзгертеді, ал соңғы аминоқышқыл атауы қалпында қалады. Мысалы, тетрапептид Сер-Гли-Про-Ала келесі түрде оқылады - серилглицилпролилаланин.
Тізбекте қайталанатын —NH—CH(R)—CO— топ пептидтік негіз деп аталады. Полипептидтік тізбек қандай ұзындықта болса да оның пептидтік негізінде абсолютті бірдей құрылыстағы топ – ұзынша стержень түрінде болады. Осы стерженнен аминоқышқыл радикалдары бүйір бұтақтар тәрізді шығарылады. Радикалдар мөлшері мен түрлері бойынша протеиндер бір бірінен ерекшелінеді. Пептидтер мен протеиндердің құрамындағы аминоқышқылдар мономерлерін аминоқышқылдар қалдығы деп атайды.
Пептидтердің жалпы сипаттамасы.
Пептидтер – екі немесе бірнеше бір-бірімен пептидтік байланыстармен байланысқан АҚ қалдықтарынан тұратын заттар. 10-нан төмен мөлшердегі АҚ-дан тұратын пептидтер олигопептидтер, ал 10-нан жоғары болса полипептидтер деп аталады. Протеиндер мен пептидтердің бір-бірінен айырмашылығы – олардың поликонденсация коэффициенті мен молекулалық массасы бойынша айқындалады. Протеиндер мен пептидтердің шартты түрдегі бөліну шекарасы, бұл 6000 Да-дан жоғарылардың протеиндер деп аталуының қабылдануымен байланысты.
Сүтқоректілердің полипептидтері протеиногендік АҚ-дың альфа-аминтобы мен альфа-карбоксилдік топтары арасында түзілетін пептидтік байланыспен құралған. Бірақ кейбір полипептидтердің құрамында басқа да АҚ немесе протеиногендік АҚ-дың туындылары кездеседі. А типтік пептидке N-соңындағы глутамат және цистеин альфа-пептидтік байланыспен байланыспаған трипептид глутатион (гамма-глутамилцистеинилглицин) жатқызылады.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет