Беруді ақпараттандыру және дамыту ғылыми-әдістемелік орталығы кмм
жүктеу/скачать 287.88 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, берілген тапсырманы орында.
- 1-тапсырма. Тыңдаған мәтіннен негізгі ойды анықта.
- Тапсырма. Мәтінді оқып, берілген тапсырманы орында.
Тыңдалым. (0,5 балл) Тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, берілген тапсырманы орында.ХХ ғасырдың басында «Алаш орда» үкіметі құрылды.Оның құрамында көрнекті ғалымдар, кемеңгер тұлғалар болды. Олар алдына айқын мақсат қойды, «Алаш» автономиясын құрды. Алашорда үкіметінің 15 мүшесінің он төрті жоғары білімді еді. Алаш көсемдері мен саясаткерлері гуманизм принциптерін ұстанды. Олар бүкіл қазақ халқының мүдделеріне қызмет етті. Алаш көсемдерінің бірі Ахмет Байтұрсынов болды. Табиғатынан аса дарынды бала - Ахмет 1882-1884 жылдары өз бетінше хат танып, содан кейін ауыл мектебінен де сауат ашады. Орынбордағы мұғалімдер даярлайтын мектепте оқиды. Саяси мақалалары үшін бірнеше рет түрмеге қамалды. Ағартушы қайраткер тіл білімі, әдебиеттану ғылымдарын қалыптастырды. Алғашқы қазақ әріптерін құрастыра отырып, ғалым қазақ жазуына реформа енгізді, лингвистика мен әдебиеттануға қатысты терминдер жасады. Ол ауыл мектептерінде, семинарияларда бала оқытты, оқу тәрбие жұмысын жетілдіру саласында көп ізденді, «Әліпби», «Тіл құралы», «Әдебиет танытқыш» атты кітаптарды, қазақ тілін оқытудың әдістемесі туралы көптеген мақалалар жазды. Ахмет Байтұсынұлы – «Ұлт ұстазы» деген атаққа ие болған тұлға. 1-тапсырма. Тыңдаған мәтіннен негізгі ойды анықта.Айтылым. (0,5 балл) Тапсырма. Тыңдаған мәтін бойынша өз пікіріңді дәлелдеп, қойылған сұрақтарға еркін жауап бер, ауызша мәтін құра.Ахмет Байтұрсынұлы кім? Ахмет Байтұрсынұлы қай салада еңбек еткен? Ахмет Байтұрсынұлы неліктен «Ұлт ұстазы» атанған? Оқылым. (1 балл) Тапсырма. Мәтінді оқып, берілген тапсырманы орында.Махамбеттің Исатайдан айырылғанына - сегіз жыл үш ай. Махамбеттің елден аулақ, Қараойда жалғыз отырғанына да - үш ай. Екі көзі ауылдан келетін жолда. Осыдан біраз бұрын туысы - Ықылас сенімді кісілерді ертіп келетінін айтып кеткен. Maxaмбет оған не сенерін, не сенбесін білмей қатты алаңдаулы. Баймағамбет сұлтанның, жансыздарын Ықылас бастап ақынның жалғыз үйіне алып келеді. Ақынды жабылып, ұрып өлтіреді. Махамбеттің өлеңі өсиетті, өмірі тағылымды. Ол дұшпанға бас имей кетті... Махамбеттің үй іші шулап қалды. Махамбет тілге келмей кетті. Бірақ талайга дейін жүрегі дүрсілдеп, миы шыңылдап, бүкіл өмірі көз алдынан өтіп жатты. Ақырғы сөзі «Әуес» болса, ақырғы ойы «Қайран халқым!» деген екі сөзге сыйды. Жан тәсілім қыларда қаңталаған қой көзін кең ашты. Жарық дүниемен қоштасып, Қараоймен арыздасты. Ұзак жолдың түйіні кыска екенін бірінші рет біліп бара жатты.... Жаңаберген би байлаулы аттарына келе жатты. Түсі өрт сөндіргендей. Тісі опырылып қалған Ықылас: Жақа, боталы түйені сіз жетектеңіз! - деп еді, ашулы би: Бүлінгеннен бүлдіргі алма! Менің ісім бітті, - деді. Ықылас Махамбеттің атын мінгенде би тағы ашу шақырды: Е, немене, қолыңдагы бастың, құны аз ба?! Жетімектеріне қалдыр! Сұлтанның әмірі осылай, биеке! Жаңаберген би жым болды. Махамбеттің жүйрік аты қарабеттің астында кетіп барады... тапсырма. Берілген мәтіннің стилі мен жанрын анықта.
жүктеу/скачать 287.88 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|