Бибатпа Кӛшімова
жүктеу/скачать 2.05 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ҚАРАТҤЛЕЙ (Каратулей)
- ҚАРАШ (Караш)
- ҚАРАШАҒЫЛ (Карашагыл)
- ҚАРАШАҒЫР (Карашагыр)
- ҚАРАШАЖЫ (Карашажы)
| ҚАРАТҤЙЕ (Каратуйе) – тау, сай, қор., Маңғыстау ауданы. Атау қара (сын есім)
және тҥйе (зат есім) сӛздерінің бірігуі арқылы жасалған. Мағынасы: «тасы, топырағы қара тҥсті, тҥйе ӛркешті тӛбе». ҚАРАТҤЛЕЙ (Каратулей) – сор, Бейнеу ауданы. Маңғыстау ауд-дағы қоныс. Атау қара (сын есім) және тҥлей (зат есім) сӛздерінің бірігуі арқылы жасалған. Тҥлей – «суы жер бетіне жақын орналасқан тоғайлы, сексеуілді жер» (Ә.Спан, Ж.Дҥйсенбаева, 221). Мағынасы: «қалың тоғайлы, сексеуілді жердегі сор». ҚАРАУЫЛКҤМБЕТ (Карауылкумбет) – тау, жол, Шығыс Қаратаудың солтҥстігінде, Маңғыстау ауданы. Атау қарауыл (зат есім) және кҥмбет (зат есім) сӛздерінің бірігуі арқылы жасалған. Халықтық этимологияда: «Ҧшындағы биік тӛрткіл тҥркмен батыры Кҥмбеттің қарауыл қарайтын биігі. Тау содан қалған. Қарауыл кҥмбет әр замандарда тҥрікмендердің жорыққа жиналатын, дабыл қағатын орны болып тарихта қалған» – делінеді (Маңғыстау энциклопедиясы, 2008, 373). Ал тілдік дерекке сҥйенсек, кҥмбет араб тілінде «кҥмбез» деген сӛз. Сонда атау «қарауыл қарайтын кҥмбезді тау», «қарауыл қарайтын тӛбесі шаңырақ тәрізді тау» мағынасын береді. ҚАРАШ (Караш) – қ., қыс., Маңғыстау ауданы. Геногидроним. Қараш – Адайдың Шегем руынын тарайтын аталардың бірі. «Қараш руының қыстауы». ҚАРАША (Караша) – мола, Маңғыстау ауданы. Мағынасы: «қоңыр тҥсті, ескі мола». ҚАРАШАҒЫЛ (Карашагыл) – қыс., Тҥпқараған ауданы. Атау қара (сын есім) және шағыл (зат есім) сӛздерінің бірігуі арқылы жасалған. Мағынасы: «ҥлкен жота-жота болып ҥйіліп қалған қҧмды қыстау». ҚАРАШАҒЫР (Карашагыр) – қон., Маңғыстау ауданы. Атау қара (сын есім) және шағыр (зат есім) сӛздерінің бірігуі арқылы жасалған. Шағыр – «қҧмды, шағылды жерлерде ӛсетін қурай тектес ӛсімдік» (ҚТТС, 2008, 893). Мағынасы: «шағыр қалың ӛскен қоныс». ҚАРАШАЖЫ (Карашажы) – тақ., тӛрткіл шоқы, Қарақия ауданы, Жетібай кентінен солт-шығ. қарай 3 км жерде орналасқан. «Кӛнетҥркі тілінде ол Қараштың аджысы – ащы қҧдығы делініп, атау аты содан қалыптасқан» (Маңғыстау энциклопедиясы, 2008, 373). |