Білім алушыларды тәрбиелеуде қҰндылықҚа бағытталған тәсілді жүзеге асыру бағдарламасы

422 
4. Дайын шешімді айтпаңыз, бірақ оған жетудің мүмкін жолдарын 
көрсетіңіз және баламен оның мақсатқа дұрыс және дұрыс емес, орынды және 
орынсыз қадамдарын қарастырыңыз. 
5. Алғашқы жетістіктерге қол жеткізген сәтті жіберіп алмаңыз. Оларды 
белгілеңіз. 
6. Балаға оны түсіну үшін жіберілген қатені көрсетіңіз. 
7. Адамды емес, әрекетті бағалаңыз. Есіңізде болсын: адамның мәні және 
оның жеке әрекеттері бірдей емес. 
8. Балаңызға оған жанашыр екеніңізді сезінуге мүмкіндік беріңіз (күліңіз, 
еркелетіңіз), қателікке қарамастан оған сеніңіз. 
9. Тәрбие – бұл іс-әрекеттің сабақтастығы. 
10. Мұғалім талапшыл, бірақ мейірімді болуы керек. 
Сіз білуіңіз керек 
1. Сіздің балаңыз кіммен дос? 
2. Бос уақытын қайда өткізеді? 
3. Мектепте сабақты қалай оқиды? 
4. Үйге қандай жағдайда немесе көңіл күйде келеді. 
Балалар мен жасөспірімдерге мынадай жағдайда мүмкіндік бермеңіз 
1. Үйден ұзақ уақытқа кетуге; 
2. Олар таныс емес жерлерде түнеуге. 
3. Сіздің демалысыңыз кезінде үйде ересектердің, туыстардың 
қарауынсыз ұзақ уақыт қалуға. 
4. Кешке және түнде көшеде болғанда, ересектердің зорлық-зомбылық 
әрекеттерінің құрбаны болуы мүмкін. 
5. Бөгде адамның киімін киюге. 
6. Басқа адамдардың заттарын сақтауға. 
Педагогтер мен ата-аналарға құқықтық білім беру 
Ата-аналардың (заңды өкілдердің) құқықтық сауаттылығын арттыру 
жөніндегі іс-шараларды өткізу жөніндегі ұсынымдар) 
Қазіргі психологиялық-педагогикалық зерттеулер көрсеткендей, ата-
аналар балаларды оқыту мен тәрбиелеуде үлкен қиындықтарға тап болады. 
Көптеген ата-аналардың құқықтық және педагогикалық мәдениеті төмен 
деңгейде. «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Қазақстан 
Республикасы Кодексінің бар екендігі туралы ата-аналардың көпшілігіне 
белгілі, бірақ олардың құқықтары мен міндеттерін тек санаулы адам атай 
алады. 
Білім беру ұйымдарында балалардың құқықтарын сақтау, отбасындағы 
қатыгездіктен қорғау педагогтің біліктілігі мен оның мәдениетіне байланысты. 
Мұғалімдердің міндеті – ата-аналарға құқықтық білім беру, бала құқықтарының 
бұзылуы мүмкін немесе нақты болатын қауіпті отбасылар тобын анықтау, 
балалардың құқықтары мен қадір-қасиеттерін қорғауға жәрдемдесу. 
Білім беру мекемесінде білім алушылардың ата-аналарының құқықтық 
мәдениетін арттыруда 3 бағыт бойынша жүзеге асырылады: 

423 
Ақпараттандыру (пассивті де, ынтымақтастыққа тарту мақсатында да 
болуы мүмкін): 
Баланы тәрбиелеудегі отбасының құқықтары мен міндеттері - заңдар 
және құқықтарды жүзеге асыру мүмкіндіктері; 
Баланың дамуындағы өзекті мәселелер бойынша ата – аналардың 
пікірлерін, ұстанымдарын зерттеу, мектептерді – ашық ерікті сауалнама-
талқылауға шақыру. 
Құқықтық консалтинг – «ыстық» телефон, ата-аналарға кәсіби кеңес беру 
Білім беру: 
Балалардың құқықтарын қорғау, тәрбиелеу, білім беру қажеттіліктерін 
іске асыру, сапаны бағалау, мектеп идеяларын насихаттау, мектеппен бірге 
әлеуметтік жобалау мәселелерінде ата-аналардың өзін-өзі ұйымдастыруы [40]. 
Оқыту: (ата-аналарды жүйелі оқыту) 
Ата-ананы мектептің серіктесі, одақтасы және тең басқарушысы ретінде 
оқыту. 
Осылайша, ата-аналарды құқықтық ағартудың міндеттері: 
- бала құқықтары туралы конвенцияның негізгі ережелерімен және 
әртүрлі деңгейдегі басқа да нормативтік актілермен танысу арқылы ата-
аналардың құқықтық мәдениетінің деңгейін арттыру; 
- жеке ата-ана ұстанымын, балалармен адамгершілік қарым-қатынас 
стилін қалыптастыруға ықпал ету; 
- ата-аналарды балалардың құқықтарын қорғау, балаларды тәрбиелеу 
және оқыту процесіне тарту. 
Ата-аналардың (заңды өкілдердің) құқықтық сауаттылығын арттыру 
жөніндегі іс-шараларды өткізу кезінде отбасы – құқықтық аспектінің маңызы 
аса зор, осыған байланысты білім беру процесіне қатысушылар – білім 
алушылардың ата-аналары – отбасы құқығы саласында неғұрлым терең білім, 
балалар – ата-ана құқықтық қатынастары мәселелері бойынша тегін заң 
консультацияларын, балалар – ата-ана жанжалдарын реттеу жөніндегі білім мен 
дағдыларды алуға тиіс. Іс-шараларды өткізудің маңызды талабы теориялық 
білім алу, оларды нақты өмірлік жағдайларда шоғырландыру және қолдану 
арқылы ата-ана құзыреттілігін қалыптастыруға бағытталған сабақтарды 
өткізудің белсенді, шығармашылық нысаны болып табылады. Онлайн хабар 
таратуды, басқа да қашықтық технологияларды пайдалану, анықтамалық-
құқықтық жүйелермен жұмыс істеу көзделуі тиіс [41].
Ата-аналардың (заңды өкілдердің) құқықтық сауаттылығын арттыру 
жөніндегі іс-шараларды өткізу жөніндегі ұсынымдар) 
- бала-ата-ана құқықтық қатынастары саласында базалық құқықтық білім 
алу; 
- білім беру процесінің қатысушылары ретінде білім алушылардың ата-
аналарының құқықтық білім алуы; 
- отбасын дамыту мен сақтаудың негізі ретінде дәстүрлі отбасылық 
құндылықтарды қолдау және қалыптастыру; 
- ата-ана құқықтары мен міндеттеріне жауапкершілікпен қарауға 
тәрбиелеу;

424 
- бала- ата-ана жанжалдарының, отбасылық қолайсыздықтың алдын алу;
- қиын өмірлік жағдайға және әлеуметтік қауіпті жағдайға тап болған балалары 
бар отбасыларды қолдау. 

жүктеу/скачать 5.22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: