Білім беру бағдарламасы Инновациялық технологиялар факультеті «Ақпараттық технологиялар және қауіпсіздік» кафедрасы 2023 Алғысөз
Жүйелік бағдарламалаудың архитектурасы
жүктеу/скачать 0.83 Mb.
|
| Жүйелік бағдарламалаудың архитектурасы
Есептеу жүйесі-аппараттық және бағдарламалық құралдардың жиынтығы есептеу есептерін шешуге арналған (есептеу процестерін орындау). ӘК аппараттық қамтамасыз ету-физикалық құрылғылардың жиынтығы (Электрондық компоненттер), есептеу процесін жүзеге асыратын деректерді беру шиналарымен байланысты. ӘК бағдарламалық қамтамасыз ету-есептеу процесін ұйымдастыруды және басқаруды қамтамасыз ететін бағдарламалар мен деректер жиынтығы. Кез-келген күн суретте көрсетілгендей көп деңгейлі иерархиялық құрылымға ие. мұнда жүйелік бағдарламалық жасақтамаға қатысты компоненттер түспен ерекшеленеді. Жүйелік бағдарламалық жасақтама аппараттық және бағдарламалық жасақтаманың байланысын жүзеге асырады қамтамасыз ету, бір жағынан аппаратура, ал екінші жағынан пайдаланушының қосымшасы "қабат аралық интерфейс" ретінде әрекет етеді. Бұл иерархиядан жүйелік бағдарламалық жасақтама ӘК-нің аппараттық бөлігі мен қолданбалы бағдарламалық жасақтама арасында аралық орын алатындығын көруге болады, бұл Пайдаланушының компьютермен диалогында СПО-ның "делдал" ретінде жұмыс істеуін анықтайды. Қатаң айтқанда, СПО жүйенің есептеу ресурстарына (аппараттық және бағдарламалық жасақтама) интерфейсті ұсынады. Осы интерфейс ұсынатын құралдардың ішінде келесі СПО түрлері бар: құрылғы драйверлері-белгілі бір типтегі жабдықтың мүмкіндіктеріне қол жеткізуге мүмкіндік беретін функциялар кітапханалары (мысалы, принтерлер, Желілік адаптерлер және т. б.); Операциялық жүйе (ОЖ) - пайдаланушы бағдарламаларының компьютердің аппараттық ресурстарына қол жеткізуін қамтамасыз ететін басқару бағдарламасы (әдетте бағдарламалар жиынтығы); жүктеушілер-жүйенің негізгі жадына орындалатын кодты жүктейтін бағдарламалар; трансляторлар-бастапқы кодтарды орындалатын кодтарға түрлендіруге арналған бағдарламалар; қызметтік бағдарлама-бұл, мысалы, жүйенің сенімділігін немесе өнімділігін арттыруға арналған арнайы қызметтік бағдарламалар; жүйелік қызметтер - жалпы мақсаттағы мамандандырылған функцияларды орындайтын бағдарламалар (мысалы, ортақ ресурстарға қол жеткізу). Жүйелік бағдарламалық жасақтаманың ең маңызды түрі-операциялық жүйелер. Операциялық жүйе (ОЖ) - бұл компьютердің аппараттық құралдарын басқаруды қамтамасыз ететін, ұйымдастыратын бағдарламалар жиынтығы файлдармен жұмыс істеу (соның ішінде бағдарламалардың орындалуын іске қосу және басқару), сондай-ақ пайдаланушымен өзара әрекеттесуді, яғни интерпретацияны жүзеге асырады пайдаланушы енгізген командалар және осы командаларды өңдеу нәтижелерін шығару. Операциялық жүйе пайдаланушы бағдарламаларының орындалуын басқаруға, компьютердің есептеу ресурстарын жоспарлауға және басқаруға арналған. Операциялық жүйе, бір жағынан, компьютер аппаратурасы мен пайдаланушының міндеттері арасындағы интерфейс ретінде әрекет етеді, екінші жағынан, есептеу жүйесінің ресурстарын тиімді пайдалануға және сенімді есептеулерді ұйымдастыруға арналған. Қарастырылғандардан басқа, СПО мен қолданбалы бағдарламалық жасақтама арасында аралық орынды алатын бағдарламалардың тағы бір тобын бөлуге болады. Бұл арнайы бағдарламалық жасақтама ақпараттық және басқару жүйелері. Ақпараттық және арнайы бағдарламалық қамтамасыз етуге басқару жүйелеріне мыналар жатады деректер базасын басқару бағдарламасының (жүйесінің) ; тілді басқару бағдарламасының ақпараттық жүйелер интерфейсінің; ақпаратты жинау және алдын-ала өңдеу бағдарламасының (ақпараттық-өлшеу жүйелерінде, мысалы, борттық жүйелерде). Бұл сынып көбінесе аппараттық құрал драйверлерінің бөлігі ретінде жасырылады немесе бағдарламалау тілдерінің функционалды кеңейту кітапханалары ретінде жеткізіледі. Сондықтан көбінесе мұндай бағдарламалық жасақтама жүйелік бағдарламалық жасақтамаға жатады. Бұл сыныптың бағдарламалық өнімдері негізінен компьютерлік саладағы білікті пайдаланушыларға бағытталған: жүйелік бағдарламашы, желі әкімшісі, қолданбалы бағдарламашы, оператор. Дегенмен, бағдарламалық өнімдердің осы класымен жұмыс істеудің негізгі технологиясын білу өз бағдарламаларымен жұмыс істеп қана қоймай, сонымен қатар компьютерге, бағдарламаларға және деректерге қызмет көрсететін Дербес компьютердің соңғы пайдаланушыларына қажет жүктеу/скачать 0.83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|