Сурет 30. Метантенк:1-электр двигателі; 2-газ жүретін құбыр; 3-ыстық су өтетін құбыр. - Сондықтан мұндай өңдеуде биомассаны ұстап тұратын принципті қолданған реактор құрылымы керек. Мұндай реакторларда жүзіп жүретін немесе фиксирленген шөгінділер құрылады, биомассаның рециркуляциясын өндіреді немесе реакторды бірнеше секциялық етіп жасайды. Мұндай құрылғысы бар реакторлар биофильтр деп аталатын реакторлартобына жатқызылады. Төменконцентрлі қалдықтарды ашыту тәжірибесінде кең қолдануға биомасса бекітілген немесе ілінген-седименттеуші биомассалы биофильтр ие болады.
Сурет 31. Биофильтрдің жұмыс істеу сызба - нұсқасы 1-түбі; 2-тор; 3-фильтрлеуші материал; 4-суды таратушы қондырғы; - Биофильтрде қи микроорганизм түзген биологиялық пленкамен жабылған жүктелген материалдың бетіне жағылады. 1967 ж. Янг және Маккарти ұсынған кіру ағымы бар биофильтр алғашқы биомасса жабысқан анаэробты реактор болып табылады. Бұл жабдықта ағын су донна реттегіш жүйе арқылы жүктелген материалдың қабатынан өтеді және реакцияның жоғарғы бөлігінен ажырайды. Қазіргі анаэробты биофильтрлерде жүктелетін мойернал ретінде плосюстты пластмассалы бұйымдар, сондай-ақ гравия, щебель, шлак т.б. секілді көлемді материалдар қолданылады.
- Анаэробты биофильтрлерде биомасса флокул және гранул түрінде болады, жүктелген материалдың бос жерінде, сондай-ақ оның бетіне биопленка, түрінде болады.
- Сол секілді құрылғыларды биогаз алу үшін қиды тазалау жүйесі мағынасыз және тиімді құрылғылар құруға мүмкіндік бермейді.
- Контактілі реактор араластырғышы бар үздіксіз жүктейтін резервуардан және биомассаны бөлу үшін арналған сыртқы құрылғыдан тұрады. Контактілі реакторда флокул (ил үлпілдегі) түрінде болатын бактериялар араласу есебінен өлшенген жағдайда ұсталып тұрады. Илді қоспа отстойникте бөлінеді, ұсталып тұрған биомасса реакторға қайта оралады, мұнда ол түсетін субстратпен қайта араласады. Нәтижесінде органикалық заттардан биогаз алумен қатар интенсивті анаэробты ыдырауы жүреді. 90% ылғалды, подстилочты және жартылай сұйық қиды ашыту үшін кең қолдануға бөлінуінен соңғы ашыған қидың сұйық фракциясының рециркуляциялы құрылғысы ие болады.
- Сұйық фракция реакторға олардың қажетті гидровликалық режимін жоғары концентрациясын қидың өңделуіне мүмкіндіу беретін.
- Бұл реакторлардағы биогаз шығымы көрсеткіші толығымен реактор көлденең удельной жүктелу бірлігіне сәйкес келеді және 0,67-ден 2,55 м³/ м³ тәул не дейін құрайды.
- КОБОС-1 құрылғысы 89-96% ылғалды сұйық қиды сапалы, зақымданбаған және жануар комплементардың аумағының санитарлық жағдайын және биогаз алуды бір уақытта тыңайтқыш жақсартумен қатар тыңайтқышты дезодорирлеуге арналған. Технологиялық линия құрамында қиды гидровликалық және механикалық әдістермен бөлуге қабілетті комплексте өңдеуге қолданылады. Биофильтр 5Ф-500 шошқа қиын оның фракцияғы биолгаз алумен қатар бөлінуімен соң сұйық қиды анаэробты тазалауға арналған.
- Биогаз құрылысының тиімділігі кең ауқымда өзгереді, ол табиғи-климаттың жағдайға, эксплуантацияға, түріне, ашу үшін материалдық құрамы мен жағдайына, құрылғының технологиялық және техникалық параметрімен оның жұмыс режиміне байланысты. Энергия тасымалдың бағасы жоғары болған сайын, биогаз құрылысы тиімді болады. Германияда келтірілген экономикалық есебі негізінде биогаз құрылысының үнемділігіне егер бөлінген алғашқы капитал салымы 1 шарттан басқа 1000-2000 неміс маркасынан жоғарыламаса, газды дұрыс қолдану 1 кг құрғақ затқа 0,4м³-тан аспасы, кепілдік беруге болады.
- Америкалық зерттеуінің мәліметі бойынша биогаз өндірісінің өзіндік құны үздіксіз режимде жұмыс істейтін биогаз құрылғылары үшін – 0,27-0,52 долл/м³ құрайды. Осылайша биогаз құрылғысы өндірістің энергиялық қажеттілігін 2С°-төмен емес қоршалған орта температурасы өндіруде қамтамасыз етуі қажет. Одан суық климат жағдайында сыртқы энергия қажет.
- Дезодорация және жоғары сапалы тыңайтқышты қолдану эффекті есебінен 1м³ биогаз өндірісінің өзіндік құны биогаз алуға ғана кеткен шығынмен салыстырғанда 15-20%-ке азаяды.
-
Достарыңызбен бөлісу: |
