«биология» кафедрасы


ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРДЫҢ ЖОСПАРЫ



бет5/6
Дата11.06.2016
өлшемі1.18 Mb.
#127550
1   2   3   4   5   6

10. ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРДЫҢ ЖОСПАРЫ







Сабақтың тақырыбы мен мазмұны

Сағат

саны


Бақылау

түрі


Әдебиет-тер

1

Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалануда жаңа әдістер мен технологияларды дайындау.

1

ПЖҚ

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

2

Тірі организмдердің ұйымдастырушылық денгейлері.

1

ПЖҚ

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

3

Дарақ экологиясы - аутэкология

1

ПЖҚ

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

4

Антропогендік факторлар – экологиялық факторлардың ерекше тобі

1

ПЖҚ

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

5

Популяциялық экология - демэкология.

1

ПЖҚ

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10

6

Биосфера және оның ресурстары. Биосфера туралы ілім.

1

ПЖҚ

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10


11. СӨЖ тақырыптары. (64 сағат 2 кредитке).

Р/с

Тақырыбы мен мазмұны

Сағат

саны


Бақылау түрі

Әдебиеттер

  • 71

Экологияға кіріспе.

Қазіргі экология пәні.



1

Гл

1-20

  • 22

Экология ғылым және оқу пәні ретінде. Блімдердің эколозизациясы.

1

Тт

1-20

  • 33

Қазіргі экологияның даму кезеңдері

1

Реф

1-20

  • 44

Экологияәдістері.

Қазіргі экологияның міндеттері.



1

Гл

1-20

  • 55

Тіршілік сақтаудың жаңа стратегиясын қалыптастыру.

1

Бж

1-20

  • 56

Қоғамдағы экологиялық жүйедегі аңшылар мен жер өңдеушілер қоғамдарының экологиялық жүйелерге әсер етуіАғзалық деңгей.

1

Сж

1-20

  • 77

Қоршаған орта факторларының ағзаға әсерінің жалпы заңдылығқтары.

1

Гл

1-20

  • 88

Ағзалардың тіршілік ортасына бейімделуі.

Факторлардың ортадағы тірі организмдерге әсері



1

Тт

1-20

9

Папуляция (демэкология)

1

Реф

1-20

10

Папуляцияның негізгі қасиеттері.

Популяциялардың маңызы



1

Гл

1-20

11

Биотикалық фактор.

Бірлестіктер экологияның (синэкология).



1

Бж

1-20

12

Экожүйенің жіктелуі, энергетикасы.

1

Сж

1-20

13

Экожүйелердің ұйымдасу, өсімділік заңдары.

1

Гл

1-20

14

Биосфера түсінігі, шекаралары.

Биосфера және космос. Ноосфера.



1

Тт

1-20

15

Тірі затқа тән қасиеттер.

1

Реф

1-20

16

Биосфераның энергетикасы.Биосферадағы биохимиялық циклдер және зат айналымы.

1

Гл

1-20

17

Адам ортасының құрам бөліктері.


1

Бж

1-20

18

Адамзаттың Қоғам мен табиғаттың өзара қарым – қатнастарының кезеңдері.

1

Сж

1-20

19

Табиғи экожүйенің ауыл – шаруашылық экожүйеге дейін.сандық сипаттамалары.

1

Гл

1-20

20

Демографиялық мәселелер мен қоршаған ортаның жағдайы.

1

Тт

1-20

21

Қоршаған ортаның экологиялық жағдайы мен ауру деңгейі.

1

Реф

1-20

22

Денсаулық үшін зиянды органикалық және бейорганикалық заттар

1

Гл

1-20

23

Табиғи ресурстары және олардың жіктелуі

Табиғи ортаның иластану дәрежесі



1

Бж

1-20

24

Ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаның ластануы.

1

Сж

1-20

25

Ресурстардың түрлері

1

Гл

1-20

26

Ресурстарды орныту

1

Тт

1-20

27

Оңтүстік Қазақстан обылысының табиғат ресурстары.

1

Реф

1-20

28

Атмосфераның қасиеттері және оның адамға әсері.

1

Гл

1-20

29

Атмосфераның маңызы

1

Бж

1-20

30

Парниктік немесе жылулық эффект мәселесі.

1

Сж

1-20

31

Озон мәселесі. Озон қабатының жұқару себептері

1

Гл

1-20

32

Су тіршіліктің қажетті шартты, тіршілік факторы.

1

Тт

1-20

33

Жердегі су қоры.

1

Реф

1-20

34

Судың эвторфикациясы.

1

Гл

1-20

35

Судың ластану мәселесі.

1

Бж

1-20

36

Адамның шаруашылық қызметіндегі судың маңыздылығы

1

Сж

1-20

37

Судың маңызы

1

Гл

1-20

38

Су қорларының түрлерін тиімді пайдалану жолдары.

1

Тт

1-20

39

Олардың табиғаттағы маңызы

Гідросфера қабаты



1

Реф

1-20

40

Жер асты сулары.

1

Гл

1-20

41

Оларды қорғау жолдары

Суды тазалауда тірі организмдердің ролі



1

Бж

1-20

42

Атмосфераның газдық құрамы

1

Сж

1-20

43

Қазіргі атмосфераны қалыптастыру

1

Гл

1-20

44

Озонның бұзылу себептері

1

Тт

1-20

45

Атмосфераның ластану себептері мен салдары

1

Реф

1-20

46

Әртүрлі шығындылар жүйесі мен сипаттамасы

Химиялық заттар мөлшері



1

Гл

1-20

47

Атмосфералық ауаны тазалауда көгалдандырудың маңызы.

1

Бж

1-20

48

Атмосфералық ауаны қорғауда құқықтық негіздері

Атмосфераның ластану дәрежелері



1

Сж

1-20

49

Жер қоры.

1

Гл

1-20

50

Топырақ эрозиясы және оны мен күресу жолдары.Минералды тыңайтқыштарды қолданудың экологиялық мәселелері.

1

Тт

1-20

51

Пестицитердің түрлері, топтары оны қолданғандығының экологиялық зардаптары.

1. Биологиялық күресу әдістері.



2. Планетаныңорман қоры.

1

Реф

1-20

52

Қазақстанның жер қоры экологиялық жағдайлары

1

Гл

1-20

53

Жер қорының ластануыҚорықтар түрлері

1

Бж

1-20

54

Ормандардың экологиялық маңызы.

1

Сж

1-20

55

Биологиялық алуан түрлілік және оны сақтау.

1

Гл

1-20

56

Ерекше қорғауға алынған территориялар.

1

Тт

1-20

57

Тұрақты даму концепциясы.

1

Реф

1-20

58

Экологиялық құқық.

1

Гл

1-20

59

Энергияның кейбір дәстүрлі емес көздерін пайдалану.

1

Бж

1-20

60

Қазақстанның экологиялық проблемалары

1

Сж

1-20

61

ҚР табиғи ортасының бұзылу процесі және себе салдары.Қазақстанның экологиялық зоналары

1

Гл

1-20

62

Қоршаған орта және адам қоғамының тұрақты дамуӘлеукметтік-экологиялық дағдарыс және тұрақты даму.Экологиялық сынқтарды орнату

1

Тт

1-20

63

Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты тиімді пайдалану негіздерін жасауОртаның жағдайын сақтауМониторингтер қабылдау

1

Реф

1-20

64

Қоршаған ортаны бақылау мониторингтері принциптеріМониторингтердің түрлері

Мониторингтің маңызы алатын орны



1

К

1-20




Барлығы:

64



12. Қорытынды бақылау сұрақтары

Тест сұрақтары.


  1. Төменде аталған ғалымдардың қайсысы ғылымға “экология” ұғымын енгiздi?

А) Э. Геккель.

В) Н. Вавилов.

С) Ю. Либих.

D) Ч. Дарвин.

E) В. Сукачев.


  1. Аутэкология ненi зерттейдi?

A) Жеке ағзалардың қоршаған ортамен қарым-қатынасын.

B) Популяциялардың қоршаған ортамен қарым-қатынасын.

C) Бiрлестiктердiң қоршаған ортамен қарым-қатынасын.

D) Әр түрлi ұйымдасу деңгейiндегi экожүйелердi.

E) Бүтiндей алғандағы биосфераны.

3. Аталған факторлардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады?

А) Температура.

B) Адамның қызметi.

C) Паразитизм.

D) Бәсекелестiк.

E) Су қоймасының тереңдiгi.


  1. Аталған факторлардың қайсысы биотикалық факторларға жатады?

A) Комменсализм.

B) Радиация.

C) Температура.

D) Жарық.

E) Барлық аталғандар.


  1. Аталған факторлардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады?

A) Көктемдегi өзендердiң жайылуы.

B) Ормандарды кесу.

C) Топыраққа тынайтқыштарды енгiзу.

D) Батпақтарды құрғату.

E) Плотина салу.


  1. Төмендегi аталған мысалдардың қайсысы антропогендi факторға жатады?

A) Өнеркәсiптiң дамуы.

B) Популяциялардағы даралар арасындағы өзара байланыстар.

C) Жарық.

D) Температура.

E) Популяциялардың өзара әсерi.


  1. Төменде аталған фактордан абиотикалық факторларды атаңыз?

A) Ылғалдылық, жарық, температура.

B) Ормандарды кесу.

C) Ағзалардың бiр-бiрiне әсерi.

D) Батпақты құрғату.

E) Барлық аталған факторлар.


  1. Ағзалардың ненiң өзгеруiне байланысты реакциясын фотопериодизм деп атайды?

A) Күн мен түннiң арақатынасы.

B) Ауаның ылғалдылығы.

C) Ауа температурасы.

D) Ылғалдылық.

E) Жоғарыда аталғандардың комплекстi өзгерiстерi.


  1. Қоршаған орта температурасының артуына байланысты физиологиялық процестердiң жылдамдығы артатын ағзаны?

A) Ақ капуста көбелегiнiң жұлдызқұрты.

B) Мысық.

C) Торғай.

D) Қоян.

E) Барлық аталған ағзалар.


  1. Симбиоз дегенiмiз не?

A) Әр түрлi түрге жататын даралардың өзара пайдалы бiрiгiп тiршiлiк етуi.

B) Екi популяция бiр – бiрiмен әрекеттеспейдi және олардың бiреуi екiншiсiне әсер етпейдi.

C) Бiрлестiктiң бiр түрiнiң популяциясы екiншiсiн пайдаланады.

D) Популяциялардың беруi үшiн зиянды болатын өзара қатынастар.

E) Дұрыс жауап жоқ.


  1. Мына ағзалардың, әсiресе, қайсысының арасында паразиттер көп?

A) Микроорганизмдер.

B) Былқылдақ денелер.

C) Құрттар.

D) Омыртқалар.

E) Құстар.


  1. Аталған ғылымдардың қайсысы минимум заңын тұжырымдаған?

A) Ю. Лебийх.

B) А. Тенсли.

C) В. Вердардский.

D) Г. Гаузе.

E) Ч. Дарвин.


  1. Экожүйенiң аталған компоненттерiнiң қайсысы редуцент болып табылады?

A) Шыбын.

B) Жауын құрты.

C) Кесiртке.

D) Шегертке.

E) Барлық аталғандар.


  1. Берiлген қоректiң тiзбектердiң қайсысы дұрыс құрылған?

А) Шыбын – бақа – жылан – жыртқыш құс.

В) Жылан – бақа – шыбын – жыртқыш құс.

С) Бақа – шыбын – жылан – жыртқыш құс.

Д) Шыбын – бақа – жыртқыш құс – жылан.

Е) Шыбын – жылан – бақа – жыртқыш құс.


  1. Қарағайлы ормандағы тиiндердiң саны ең алдымен неге байланысты?

А) Жыртқыштардың санына.

В) Қыстың қаталдығына

С) Тұқымдардың өнiмдiлiгiне.

Д) Популяциялардағы даралардың санына.

Е) Қыстың ұзақтығына.


  1. Биомассаның жиналуында қай ағзаның рөлi зор?

А) Жануарлармен, өсiмдiктер.

В) Өсiмдiктер.

С) Микроорганизмдер.

Д) Жануарлар.

Е) Жануарлармен микроорганизмдер.


  1. Төменде аталған өзара қарым-қатынастардың қайсысы жыртқыштыққа жатады?

А) Қасқырлар ұсақ шөп қоректiлермен қоректенедi.

В) Иесiнiң денесiнде биттер тiршiлiк етедi.

С) Бунақ денелер гүлдiң нектарымен (шiрне) қоректенедi.

Д) Микроорганизмдердiң iшекте тiршiлiк етуi.

Е) Барлық аталғандар.


  1. Сауысқандар тұяқты жануарларға оларға қауып туып тұрғандығын хабарлайды. Бұл өзара қарым-қатынастың қай типiне жатады?

А) Тұрақтылық өзара көмек.

В) Жыртқыштық.

С) Симбиоз.

Д) Нейтролизм.

Е) Мутуализм.


  1. Паразитизмге мысал келтiрiңiз?

А) Қайың және оның түбiнде өсетiн саңырауқұлақ.

В) Сұңғыла мен өсiмдiк.

С) Қыналар.

Д) Шаян мен актиния.

Е) Ара мен гүл.


  1. Бәсекелестiкке қайсысы мысал бола алады?

А) Қайың ормандағы шырша

В) Ағаштар мен микоризаласаңырау құлақтар.

С). Акула және жабысқақ балық.

Д) Қыналар.

Е) Барлық келтiрiлген мысалдар.


  1. Жыртқыштардың табиғаттағы рөлi қандай?

А) Барлық аталандар.

В) Құрбандықтарының популяцияларының саны мен құрамы оптималды деңгейде ұстаптыру.

С) Өзiне қорегiн тауып жеуге қабiлетсiз жануарларды терiп жеу.

Д) Құрбандықтарының популяцияларының санын кемiту.

Е) Ауру жануарларды жою.


  1. Төмендегi ағзалардың iшiндегi консументтерге жатпайтынын атаңыз.

А) Дәрiлiк алтей.

В) Құмырсқа.

С) Жылан.

Д) Қиқоңыз.

Е) Бақа.


  1. Берiлген нұсқалардың қайсысы паразитизмге мысал бола алады?

А) Бит, кене, саңырау құлақ.

В) Шаян мен актиния.

С) Шыршалы ормандағы қайың.

Д) Қына.


Е) Барлық аталғандар.

  1. Қасқырлар жыл сайын бұғылардың 25%-ға жуығын өлтiредi. Бұл құбылыс өзара әсердiң қандай формасына жатады?

А) Жыртқыштық.

В) Бәсекелестiк.

С) Нутуализм.

Д) Паразитизм.

Е) Атағандардың барлығы.


  1. Әртүрлi түрге жататын даралардың өздерiнiң арасында немесе бiр түрдiң iшiндегi қорек, мекен етуi ареалы үшiн күрес қалай аталады?

А) Бәсекелестiк.

В) Жыртқыштық.

С) Паразитизм.

Д) Мутуализм.

Е) Барлық аталғандар.


  1. Әрбiр түр басқа түрлермен қарым-қатынасынан пайда алатын бiрлесiп тiршiлiк етуi қалай аталады?

А) Мутуализм.

В) Нейтрализм.

С) Бәсекелестiк.

Д) Паразитизм.

Е) Жыртқыштық.


  1. Төменде аталған өзара әсерлердiң қайсысы симбиозға жатады?

А) Күйiс қайтаратын жануарлардың кұрделi асқазанының бiр бөлiгiнде бiр неше килограм бактериалар мекендейдi.

В) Көкек ұсақ торғай тәрiздiлерiнiң ұясына жұмыртқасын салып кетедi.

С) Торғай құртпен қоректенедi.

Д) Инелiк масаның дернәсiлдерiмен қоректенедi.

Е) Барлық атаулар.


  1. Бәсекелестiктiң болуын не анықтайды?

А) Ортақ ресурстардың шектелуi.

В) Ортақ ресурстардың жеткiлiктi болуы.

С) Ресурстардың тәуелсiз тiршiлiк етедi.

Д) Тек қоректiң ресурстарымен анықталады.

Е) Аталғандардың барлығы.


  1. Төменде аталған бейiмделу мысалдарының iшiнен жыртқыштарға ең тән бөлiгiн атаңыз?

А) Жылдам реакция.

В) Баспаналарды пайдалану.

С) Тiкен ине сауыттарының болуы.

Д) Қорғаныштық рең.

Е) Аталғандардың барлығы.


  1. Аллелопатия дегенiмiз не?

А) Метабодизм өнiмдерiнiң көмегiмен өсiмдiктердiң бiр-бiрiмен химиялық өзара әсерi.

В) Екi түрдiң мiндеттi түрде бiрiгiп тiршiлiк етуi мен өзара пайдалы әсерi.

С) Иесiнiң тамақтарының қалдықтарымен қоректену.

Д) Өзара пайдалы, бiрақ бiрлесiп тiршiлiк ету мiндеттi емес.

Е) Барлық аталғандар.


  1. Табиғи биогеоценоздарда қандай факторлар өзара әсерлеседi?

А) Абиотикалық және биотикалық.

В) Биотикалық.

С) Биотикалық және антропогенттiк.

Д) Абиотикалық және антропогенттiк.

Е) Барлық аталғандар.


  1. Өсiмдiктер бiрлестiгi қалай аталады?

А) Фитоценоз.

В) Зооценоз.

С) Биоценоз.

Д) Биогеоценоз.

Е) Экожүйе.


  1. Сукцессиялардың нәтижесi қандай?

А) Бiр бiрлестiктiң басқасымен ауысуы.

В) Бiрлестiктiң кұрделi iшкi құрлымын сақтау.

С) Бiрлестiктiң қоршаған ортаға бейiмделуi.

Д) Түрлердiң қоршаған ортаға бейiмделуi.

Е) Барлық аталғандар.


  1. Тундра бiрлестiгiне тән дұрыс қоректену тiзбегiн табыңыз?

А) Өсiмдiк – тышқан

В) Мүк – бұғы - үкi.

С) Тырбық қайындар – саңырау қлақтар – бұғы.

Д) Мүк - үкi – бұғы.

Е) Өсiмдiк – тышқан – бұғы.

35. Жануарлар бiрлестiгiн қалай атайды?

А) Зооценоз.

В) Фитоценоз.

С) Биоценоз.

Д) Биогеоценоз.

Е) Биосфера.

36. Популяцияда бiр айда, жылда немесе он жылда туылған даралардың санын қалай атайды?

А) Туылу.

В) Көшiп келу (имеграция)

С) Өлiм.

Д) Көшiп кету (эмиграция).

Е) Миграция.

37. Әртүрлi ағзалардың арасындағы байланыстар қалай аталады?

А) Бәсекелестiк.

В) Тiкелей.

С) Биотикалық.

Д) Жанама.

Е) Қоректiк.

38. Дайын органикалық заттармен қоректенетiн ағзаларды қалай атайды?

А) Гетеротрофтар.

В) Автотрафтар.

С) Хемотрофтар.

Д) Фототрофтар.

Е) Барлық аталғандар.

39. Популяцияның тығыздығы дегенiмiз не?

А) Тiршiлiк кеңiстiгiнiң аудан бiрлiгiне келетiн даралар саны.

В) Берiлген кеңiстiктердегi даралардың белгiлi бiр саны.

С) Жалпы саны.

Д) Кiшкене жердегi әртүрлi даралардың саны.

Е) Барлық аталғандар.

40. Толеранттылық диепозоны кең ағзларды қалай атайды?

А) Эврибионт.

В) Стенобионт.

С) Голофит.

Д) Супулент.

Е) Гелиофит.

41. Су экожүйесi дегенiмiз не?

А) Көлдiң биотикалық және амбиотикалық компоненттерiнiң жиынтығы.

В) Көлдiң өсiмдiктер бiрлестiгi.

С) Көлдiң жануарлар бiрлестiгi.

Д) Фитопланктон.

Е) Зоопланктон.

42. Шөп қоректi жануарлар биоценозда қай топқа жатады?

А) Консументтер.

В) Өндiрушiлер.

С) Автотрафтар.

Д) Фототрафтар.

Е) Редуценттер.

43. Ағзаның қоршаған орта жағдайларына төзе алу қабiлетiн қалай атайды?

А) Толяранттылық.

В) Мамандану.

С) Вируленттiлiк.

Д) Тұрақтылық.

Е) Сезiмталдық.

44. Бiрiншi реттi консументтерге қайсы жатады?

А) Шөп қоректiлер.

В) Жыртқыштар.

С) Қорек талғамайтын.

Д) Етқоректiлер.

Е) Паразиттер.

45. Бiрдей уақыт аралығында қайталанатын ортаның өзгерiстерiн қалай атайды?

А) Тұрақсыз.

В) Хауысты.

С) Бағытталған.

Д) Тұрақты.

Е) Циклдi.

46. Жер бетiндегi жасыл өсiмдiктердiң бiрiншi реттi өнiмнiң биомассасының жиналуының энергетикалық көзiне не жатады?

А) Күн сәулесi.

В) Ультра кұлгiн сәулелерi.

С) Инфра қызы сәулелер.

Д) Ренген сәулелерi.

Е) Аталғандардың барлығы.

47. Биосфера терминiн ғылымға алғаш енгiзген кiм?

А) Э. Зюсс.

В) Ю. Либих.

С) Н. Вавилов.

Д) С. Швартс.

Е) В. Вернардский.

48. Төмендегi белгiлердiң қайсысы популяцияларға тән белгi?

А) Барлық аталғандар.

В) Даралар саны.

С) Жастық құрамы.

Д) Туу.


Е) Өлiм.

49. Экологиялық сукцесиясының соңғы тепе-теңдiк күйi қалай аталады?

А) Климакс.

В) Бiрiншi реттi сукцессия.

С) Екiншi реттi сукцессия.

Д) Экологиялық тепе-теңдiк.

Е) Үшiншi реттi скуцессия.

50. Биосера қашан пайда болды?

А) 1-2 милиард жыл бұрын.

В) 5 милиард жыл бұрын.

С) 10 милиард жыл бұрын.

Д) 50-100 милион жыл бұрын.

Е) 10 милион жыл бұрын.

51. Сукцессияның толық анықтайтын анықтаманы атаңыз?

А) Барлық аталғандар.

В) Экожүйенiң өздiгiнен қалпына келу процесi.

С) Бiрлестiктiң өздiгiнен даму процесi.

Д) Табиғаттағы адамның қызметi.

Е) Бiрлестiктердiң алмасу процесi.

52. Жыртқыштардың жемтiгiнiң санының кұрт өсуiнiң алдын алуға қабiлетiнiң болмауы неге байланысты?

А) Жыртқыштардың тiршiлiк циклi аз.

В) Жыртқыштардың популяциясының өсу жылдамдығы жемтiгiмен салыстырғанда төмен.

С) Жемтiгiнiң санының кұрт артуы жыртқыштардың өнiмдiлiгiнiң кемуiне сәйкес келедi.

Д) Дұрыс жауап жоқ.

Е) Барлық аталандар.

53. Төмендегi аталған факторлардың қайсысы жасанды ластану көздерiне жатады?

А) Автомабилдердiң газдары смок.

В) Вулкандар.

С) Шаңды дауылдар.

Д) Жер сiлкiнуi.

Е) Барлық аталған факторлар.

54. Қорықтың ұйымдастыруын қандай экологиялық факторға жатқызуға болады?

А) Биотикалық.

В) Антропогенттiк.

С) Абиотикалық.

Д) Биотикалық және антропогенттiк.

Е) Абиотикалық және антропогенттiк.

55. Қоршаған ортаның жағдайын бақылау, байқау, бағалау мен болжаудың комплекстi жүйесiн қалай атайды?

А) Экологиялық картографиялау.

В) Маниторинг.

С) Домпинг.

Д) Кадастр.

Е) Дұрыс жауап жоқ.

56. Қорық дегенiмiз не?

А) Жартылай қорғау режимiмен сипатталатын територия.

В) Жеке табиғи объектiлер (сарқырамалар, үңгiрлер және т.б).

С) Шаруашылық қызметiне мүлдем алынған териториялар немесе акваториялық бөлiктерi.

Д) Табиғатты сауықтыру және эстетикалық мақсатта қорғау үшiн бөлiнген териториялар.

Е) Дұрыс жауап жоқ.

57. Демэкология ненi зерттейдi?

А) Тип.

В) Популяция.



С) Нәсiл.

Д) Түр.


Е) Класс.

58. Қазiр бiздiң планетамыздағы адамдардың саны қанша?

А) 5-6 милиард адам.

В) 3-4 милиард адам.

С) 4-5 милиард адам.

Д) 2-3 милиард адам.

Е) 6-7 милиард адам.

59. Биологиялық алуан түрлiлiктiң кедейленуi себебi қандай?

А) Өлтiру.

В) Химиялық ластану.

С) Физикалық ластану.

Д) Мекен ету ортасын бұзу.

Е) Барлық аталғандар.

60. Оңтұстiк Қазақстанда “Ақсу – Жабағылы” қорығы қай жылы ұйымдастырылды.

А) 1926.

В) 1925.


С) 1927.

Д) 1928.


Е) 1929.

61.Ортаның өзіне тән ерекшеліктерін әр түрлі ағзалардың көмегімен анықтау.

А. Аймақтық мониторинг..

В. Жергілікті мониторинг

С. Биоиндукциясы.

Д. Лихеноиндикация.

Е. Модельдеу.

62. Ортаның жалпы ластану дәрежесін анықтау.

А. Лихеноиндикация.

В. Аймақтық мониторинг.

С. Биоиндукциясы.

Д. Жергілікті мониторинг.

Е. Модельдеу.

63. Қандайда бір интенсивті антропогенді қысымға ұшыраған жекелеген объектілерге қатысты мониторинг.

А. Жергілікті мониторинг..
В. Аймақтық мониторинг
С.Ғаламдық мониторинг.

Д.Авиациялық мониторинг.

Е.Аталғандардың барлығы.

64.Көршілес табиғат жағдайларынан ерекшелінетін үлкен кеңістікті алып жатқан аудандар мониторинг.

А.Аймақтық мониторинг.
В.Жергілікті мониторинг.
С.Ғаламдық мониторинг.

Д.Авиациялық мониторинг.

Е.Аталғандардың барлығы.

65. Биосфера туралы немесе жекеленген биосфералық процестер туралы мәліметтер алуды мақсат етіп қоятын мониторинг.

А. Аталғандардың барлығы.
В.Жергілікті мониторинг.
С.Ғаламдық мониторинг.

Д.Авиациялық мониторинг.

Е. Аймақтық мониторинг.

66.Жеке организмнің қоршаған ортада тіршілік етуінің шекараларын анықтап, организмнің орта факторларының әсеріне жауап беруін және олардың орта жағдайларына бейімделушілігін зерттейтін экология.

А.Аут экология.

В.Дем экология.

С.Син экология.

Д.Гео экология.

Е.Ноо экология.

67.Папуляциялардың құрылымы мен санының динамикасының жалпы заңдылықтарын зерттейтін экология.

А. Дем экология..

В. Аут экология

С.Син экология.

Д.Гео экология.

Е.Ноо экология.

68. Әр түрлі түрлерге жататын папуляциялар жиынтығын біртұтас организмдер

деңгейінде зерттейтін экология.

А. Син экология.

В.Дем экология.

С. Аут экология.

Д.Гео экология.

Е.Ноо экология.

69. Экологиялық жүйелерді биосфералық деңгейде қарастыратын экология.

А. Гео экология..

В.Дем экология.

С.Син экология.

Д. Аут экология

Е.Ноо экология.

70.Абиотикалық факторларға жататын жағдайлардың бірі.

А. Радиациялар.

В.Жануарлар.

С. Өсімдіктер.

Д.Гүлді өсімдіктер.

Е.Балықтар.

71.Төмендегілердің қайсысы абиотикалық факторларға жатады.

А. Орманға түсетін жарық.

В.Қайың.

С. Шырша.

Д.Жарықты қабылдаушы өсімдіктер.

Е.Щошқа жаңғағы.

72. Биотикалық факторларға төмендегілердің қайсысы жатады.

А.Жылу сүйгіш өсімдіктер.

В.Өсімдіктерге қажетті температура.

С.Жануар мен өсімдіктер мекендейтін топырақ.

Д.Ауа.

Е. Аталғандардың барлығы.



73. Биотикалық факторларға қайсысы жатады.

А. Ормандар.

В. Мұхит сулары.

С.Таулар.

Д.Жауын – шашын.

Е.Өзен сулары.

74.Мыналардың қайсысы абиотикалық факторларға жатады.

А. Өсімдіктердің өнуіне қажетті жылу мөлшері.

В.Жарық сүйгіш өсімдіктер.

С. Жылу сүйгіш өсімдіктер.

Д. Өсімдіктердің суыққа төзімділігі.

Е.Микроорганизмдер.

75.Мына төмендегілердің қайсысы антропогендік факторларға жатады.

А. Мұнай тасмалдаушы құбырлар.

В.Теңіздер.

С. Ормандар.

Д. Мұхиттар.

Е. Аталғандардың барлығы.

76.Антропогенді факторлардың әсері қандай.

А. Аталғандардың барлығы.

В.Су электр жүйесін құру.

С.Жер шарын космостан бақылау.

Д.Заводтар салу.

Е. Өсімдіктердің парниктерде өсіру.

77.Абиотикалық факторлар дегеніміз не.

А.Тірі ағзаға әсер ететін қоршаған орта жағдайларының комплекісі.

В.Бір ағзалардың тіршілік әрекетінің басқаларына тигізетін әсері.

С.Адам қызметінің қоршаған ортаға тигізетін әсерінің жиынтығы.

Д. Жануар мен өсімдіктер арсындағы қарым – қатынас.

Е. Аталғандардың барлығы.

78.Антропогендік факторлар дегеніміз не.

А. Адам қызметінің қоршаған ортаға тигізетін әсерінің жиынтығы.

В.Бір ағзалардың тіршілік әрекетінің басқаларына тигізетін әсері.

С. Тірі ағзаға әсер ететін қоршаған орта жағдайларының комплекісі.

Д. Жануар мен өсімдіктер арсындағы қарым – қатынас.

Е. Аталғандардың барлығы.

79.Әр түрлі денелердің бетінің шағылыстыруға қабілеті қалай аталады.

А.Альбедо.

В.Гелиофиттер.

С.Сциофиттер.

Д.Факулттативті гелиофиттер.

Е.Биолюминесценция.

80.Жарық жақсы түсетін ашық жерлерде өсетіндер.

А. Гелиофиттер.

В. Сциофиттер.

С. Альбедо.

Д.Факулттативті гелиофиттер.

Е.Биолюминесценция.

81.Күшті жарықты көтере алмайтын, үнемі көлеңкеде өсетін өсімдіктер.

А. Сциофиттер.

В.Гелиофиттер.

С. Альбедо.

Д.Факулттативті гелиофиттер.

Е.Биолюминесценция.

82.Жақсы жарық жағдайында өседі, бірақ көлеңкені де жақсы көтеретін өсімдіктер.

А. Факулттативті гелиофиттер.

В.Гелиофиттер.

С.Сциофиттер.

Д. Альбедо.

Е.Биолюминесценция.

83. Тірі ағзағалардың жарық шығаруға қаблеттілігі қалай аталады.

А. Биолюминесценция.

В.Гелиофиттер.

С.Сциофиттер.

Д.Факулттативті гелиофиттер.

Е. Альбедо.

84. Өсімдіктердің суды буландыруы қалай аталады.

А. Транспирация.

В. Анабиоз.

С.Пайкилотермді.

Д.Гомойотермді.

Е.Мезофиттер.

85.Түрдің немесе біртекті жақын түрлердің тобында дене мөлшері ірі, жылықанды жануарлар анағұрлым салқын аудандарда таралған, бұл қай ғалымның ережесі.

А. Бергман.

В.Либих.

С. Шелфорд.

Д. Аллен.

Е.Хопкинс.

86.Дене температурасы тұрақты жануарлардың салқын климаттық белдеулерде денесінің шығыңқы бөліктері кішірейеді, бұл қай ғалымның ережесі.

А. Аллен.

В. Шелфорд.

С. Либих.

Д.Бергман.

Е.Хопкинс

87.Денесінің температурасы тұрақты ұстап тұра алмайтын организмдер қалай аталады.

А. Пойкилотермді.

В.Гомойтермді.

С. Гетеротермді.

Д.Анабиоз.

Е. Аталғандардың барлығы.

88.Балықтар қай типке жатады.

А. Пойкилотермді.

В.Гомойтермді.

С. Гетеротермді.

Д.Анабиоз.

Е. Аталғандардың ешқайсысына жатпайды.

89.Омыртқасыздар қай типке жатады.

А. Пойкилотермді.

В.Гомойтермді.

С. Гетеротермді.

Д.Анабиоз.

Е. Аталғандардың ешқайсысына жатпайды.

90. Анабиоз құбылысын алғаш рет бақылап, сипаттаған ғалым.

А. А. Левнгук.

В. Ю. Либих.

С. Н. Вавилов.

Д. В.И. Вернадский.

Е. С. Шварц.

91.Денесінде температураны тұрақты ұстап тұратын организмдар қалай аталады.

А. Гомойтермді.

В. Гетеротермді.

С.Пойкилотермді.

Д.Қос мекенділер.

Е. Аталғандардың ешқайсысына жатпайды.

92. Гидатофиттер дегеніміз не.

А. Денесінің бір бөлігі немесе толығынан суға батып тұратын өсімдікттер.

В.Суға тек төменгі бөліктері ғана батып тұратын өсімдікттер.

С. Ылғалдылығы жоғары жағдайларда өсуге бейімделген өсімдікттер.

Д.Қоңыр жай, орташа ылғалды жерлерде өсетін өсімдікттер.

Е.Құрғақ жерлерде өсетін өсімдікттер.

93.Суға тек төменгі бөліктері ғана батып тұратын өсімдіктер қалай аталады.

А. Гидрофиттер.

В. Гидратофиттер.

С.Гигрофиттер.

Д.Мезофиттер.

Е.Ксерофиттер.

94.Ылғалдылығы жоғары жағдайларда өсуге бейімделген өсімдіктер қай топқа жатады.

А. Гигрофиттер.

В.Гидратофиттер.

С. Гидатофиттер.

Д.Мезофиттер.

Е.Ксерофиттер.

95.Құрғақ жерлерде өсетін өсімдіктер қай топқа жатады.

А. Ксерофиттер.

В.Гидатофиттер.

С.Гигрофиттер.

Д.Мезофиттер.

Е. Гидрофиттер.

96.Қоңыржай, орташа ылғалды жерлерде өсімдіктер қай топқа жатады.

А. Мезофиттер.

В.Гидрофиттер.

С.Гигрофиттер.

Д. Гидатофиттер.

Е.Ксерофиттер.

97.Ұлпаларында суды көп мөлшерде қорға жинауға қабілетті өсімдіктер қай топқа жатады

А. Гидрофиттер.

В. Мезофиттер.

С. Ксерофиттер.

Д.Склерофиттер.

Е. Суккуленттер.

98. Құрғақшылыққа төзімді, судың буландыруын төмендететін қатты, тері тәрізді қабықшасы бар өсімдіктер қай топқа жатады.

А. Склерофиттер.

В. Мезофиттер.

С. Ксерофиттер.

Д. Гидрофиттер.

Е.Суккуленттер.

99.Ылғал сүйгіш жануарлар қай топқа жатады.

А. Гидрофиттер

В. Гидатофиттер.

С. Мезофиттер.

Д. Ксерофиттер.

Е.Склерофиттер.

100.Орташа ылғалдылық жағдайда тіршілік ететін жануарлар қай топқа жатады.

А. Мезофиттер.

В.Гидрофиттер

С. Гидатофиттер.

Д. Ксерофиттер.

Е.Склерофиттер.


101. Тірі организмдардің бір-бірімен және олардың қоршаған ортамен байланысымен байаланысын зерттейтін ғылым:

  1. Экология

  2. Нооэкология

  3. Адам экологиясы

  4. Биология

  5. Анатомия

102. Абиотикалық фактор дегеніміз:

Климаттық фактор




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет