Біртуар нар тұлғасы қазақтың – Мұхтар Омарханұлы Әуезов Мазмұны
Драмматургия саласындағы еңбектері мен жемістері
жүктеу/скачать 121 Kb.
|
| 2.1 Драмматургия саласындағы еңбектері мен жемістері
Бүгінгі мәдениетіміздің үлкен арнасының бірі қазақ халқының ұлттық театр өнерінің дүниеге келуі. Театр өнерінің профессионалдық үлгіде қалыптасып , дамуы Мұхтар Әуезов есіміммен тығыз байланысты. Ол тұңғыш театрдың шығармашылық өміріне ұзақ жылдар ат салысып, негізгі репертуар қорын жасап, бағыт-бағдарын анықтап берген- драмматург. «Еңлік- Кебек» пьесасынан бастау алып, Мұхаңның барлық пьессалары сахнаға қойылым болып қойылып, ұлттық театрдың әр кезеңдегі дамуының белестерін айқындай түседі. Семейде тұңғыш сахналық өнердің тууына себепкер болған 1890 жылы «Музыка және өнер әуесқойларының қоғамы». Бұл отызға тарта тұрақты әуесқойлардың басын қосып, арнайы жарғымен жұмыс жасаған ұйым 1913-1914 жылдары қаладағы жастар мен қазақ-татар мұғалімдерімен бірігіп, ойын-сауық кештерін ұйымдастыра бастайды. Осы кештерге Мұхтар Әуезов, Жүсіпбек Аймауытов, Қаныш Сәтбаев тағы басқа да талантты жастар ат салысады. Кейін осындай кештердің ұйымдастырушысына Мұқаң семинариясының талантты мұғалімдері Нұрғали және Назипа Құлжановтар, Тайыр Жараковтар қосылады. Семей театрының тарихына басылған «Айқап» журналындағы мақалалардан «Абайдың әні айтылды..» деген хабарды естіген қала халқы мен қыр қазақтарының көбіне билет жетпей қалды деп жазған. Театр тарихына байланысты естелікте Мұхтар Әуезов туралы жазылған «Ол кезде Мұхтар Әуезов 17-18 жастар шамасында еді. Жүсіпбек пен Қаныш үшеуі бірігіп қазақ ойынының бағдарламасын жасауға, әсіресе Абай елінен Әлмағанбет әншіні ойынға қатыстыруға көп еңбек етіп, театр сахнасын әзірлеуге көмектесті »,- депті. Міне, осындай тәжірибелерінің нәтижесінде Мұхтар Әуезов 1917 жылы «Еңлік -Кебекті» жазып, Ойқұдық деген жерде Абайдың қызы Кенже мен Әйгерімнің тіркестіріп тіккен киіз үйінде сахнаға шығарады. Кейіннен «Еңлік -Кебек» пен «Қорғансыздың күні» кітаптары Орынборда жарық көреді. «Ес -Аймақ» мәдени ағарту қоғамын құрған қазақ жастары арасында түрлі ағарту жұмыстарын ұйымдастырумен бірге, өз режесурасымен 1921 жылдың 14 наурызында сахнаға «Бәйбіше-тоқал» спектаклі шығады. Пьесаның оқиғасымен көтерген мәселесі ол кезең үшін аса маңызды еді. Сондықтан бұл қойылымның Семейде өткен тұңғыш губерниялық әйелдер конференциясына арналуы- көңіл аударарлық құбылыс. Спектаклдің соңында Мұхтар Әуезов тұңғыш рет сахнаға шақырылып, оған қошемет көрсетіледі. Мұхтар Омарханұлы жасаған асыл туындылар қазақ халқының тарихын, өмірін, мәдениетін, талантын, ұлттық мінезін, тұрмыс- бітімін әлемге таныта отырып, ескіліктің сырын сақтай отырып, ақиқатшыл, шыншыл үлкен еңбектерімен қоса өз жүрегінің дүрсілімен үндестіре білген қаламгер, жазушы. жүктеу/скачать 121 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|