ҚОРЫТЫНДЫ
Курстық жұмысты қорытындылай келе, құқықтық мемлекет және оның Қазақстан Республикасында қалыптасу тәжірбиесі атты тақырыпты зерттедім.
Мемлекет заңды мойындайды, сонымен қатар заңдылықты шектейді дейді ежелгі ғалымдар. Заң жоқ жерде – Аристотельдің ойынша – басқару нысаны болмайды. «Цицеронның пікірінше, халықтың жұмысы – бұл құқықтық араласу және жалпы құқық нормасы.Ол кейінгі прогрессивті құқықтық идеялардың, институттардың, Ежелгі Греция мен Римдегі құқықтық мемлекет туралы ілімдердің қалыптасуы мен дамуына белгілі бір әсер етеді. ..
Феодализмнен капитализмге көшу кезеңіндегі өндіргіш күштердің өсуі қоғамда әлеуметтік-саяси қатынастарды орнатуға мәжбүр етеді және оның қоғамдық жұмысты ұйымдастырудағы шешуші рөлін көрсетеді.
Тарихқа көз жүгіртсек, феодализмнің алғашқы кезеңіндегі құқықтық мемлекет идеяларын сол кездегі прогресшіл ғалымдар дамытқан. Макиевелли мен Дж.Боден айтты. Макиавелли өз теориясында мемлекеттің көп ғасырлық тәжірибесі мен қазіргі өміріне сүйене отырып, саяси өмірдің дамуындағы қозғаушы күштерді біле отырып, сол кезеңге қажетті идеалды мемлекеттің нұсқасын жасауға ұмтылды және саясаттың принципін түсіндірді.
Мемлекеттің мақсаты – заттарды өз еркімен пайдалануға рұқсат беру арқылы әрбір адамның қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Ол мемлекет нысаны туралы мәселені көтерген кезде республика формасына түсіністікпен қарады, өйткені тек республика формасы ғана көп жағдайда теңдік пен еркіндік талаптарына сай болды. Осыдан ол мемлекетті – көптеген отбасылар мен асырауындағылардың заңдылығын анықтады. Ол мемлекеттің мақсаты тек құқықтар мен бостандықтарды қамтамасыз ету деп есептеді.
Мемлекеттің дамуы – мемлекеттің қоғамдық еңбекке бөлінуінің, жеке меншіктің пайда болуы нәтижесінде алғашқы қоғамдық құрылымның таптарға бөлінуінің нәтижесі. Мемлекет – қоғамдық биліктің пайда болуы мен әрекеті нәтижесінде қалыптасатын, қоғамдық өмірді ұйымдастыру формасы мен оның негізгі бағыттарын, қажет болған жағдайда мемлекет билігін басшылыққа алатын басқару жүйесі.
Құқықтық мемлекет – жеке адам мен қоғамның мүддесін қорғауға негізделген құқықтық мемлекет. Бұл принциптер: заң үстемдігі; мемлекеттік биліктің заң шығарушы, атқарушы және сот тармақтарына бөлінуі; халықаралық деңгейде адам және азамат құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету; тұлға мен мемлекеттің өзара жауапкершілігінің болуы және т.б.
Құқықтық мемлекет құқық пен құқықтың мемлекетке тән мұндай үлкен қайшылықты білмейді. Онда мемлекеттік органдардың барлық нормативтік-құқықтық актілері олардың мазмұны мен бағыттары, қабылдау және тіркеу тәртібі, іске асыру ерекшеліктері, қолдану сипаты, заң бұзушылықтарды орындау және қорғау туралы заңның ең жоғары критерийлеріне сәйкестігі қамтылған.
Құқықтық мемлекет құқықтық принциптер жүйесіне негізделген. Мемлекеттік органдардың заңсыз нормативтік құқықтық актілерді қабылдауы және жұмыс істеуі іс жүзінде мүмкін емес.
Достарыңызбен бөлісу: |