39. «Бизнестің жол картасы - 2020».
"Бизнестің жол картасы-2020" - сындарлы серіктестіктің үлгісі
Шағын және орта бизнесті дамытуды қолдау үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасының маңызды басымдықтарының бірі болып табылады. Осы бағытта Үкімет "Бизнестің жол картасы-2020"бағдарламасын әзірлеп, қабылдады. "Казахстанская правда" құжатының негізгі мақсаттары мен міндеттері туралы экономикалық даму және сауда вице-министрі Марат Құсайынов айтып берді.
- Бағдарламаның негізгі мақсаттары шикізаттық емес экономиканың басым секторларында жобаларды іске асыру кезінде ШОБ-қа мемлекеттік қолдау көрсету, өңірлік кәсіпкерлікті дамытуды қамтамасыз ету, қолданыстағы жұмыс орындарын сақтау және жаңа тұрақты жұмыс орындарын құру болып табылады. Құжатты іске асыру үш негізгі бағыт бойынша жүзеге асырылады: Жаңа бизнес-бастамаларды қолдау; кәсіпкерлік секторды сауықтыру; экспортқа бағдарланған өндірістерді қолдау. "Бизнестің жол картасы-2020" шешіміне бағытталған міндеттер - жаңа инвестициялық жобаларды іске асыру кезінде жеке сектор кәсіпорындары үшін қаржы ресурстарының қолжетімділігін арттыру; экономиканың шикізаттық емес секторларында инвестициялық жобаларды іске асыру үшін жеке сектордың, бірінші кезекте банктердің қаражатын тарту; жеке сектор кәсіпорындарының, ең алдымен ШОБ-тың қаржылық-экономикалық тұрақтылығын арттыру.
2010 жылғы 1 қаңтардан бастап Ресей, Қазақстан және Беларусь Кеден одағы жұмыс істей бастады, оның шеңберінде бірыңғай кедендік тарифтер қабылданып, елдер арасындағы өзара іс-қимылды жақсарту бойынша жұмстар жүргізілуде.
Қазіргі уақытта Үкіметтің негізгі міндеті-біздің өндірушілер үшін тәуекелдерді барынша азайту және КО шеңберінде берілген мүмкіндіктерді пайдалану. Бұған "Бизнестің жол картасы-2020" бағдарламасы да ықпал етеді.
- Марат Апсеметұлы, бағдарлама белсенді түрде жүзеге асырылып жатқанына қарамастан, сұрақтар түсуде: оған кім қатыса алады, бағдарламаның шарттары, қайда жүгіну керек…
- Кәсіпкерлердің бағдарламаға қатысуының негізгі шарты-экономиканың шикізаттық емес секторларындағы жобаларды іске асыру, бұл ең алдымен өңдеуші өнеркәсіп салалары: тамақ және жеңіл өнеркәсіп, құрылыс материалдарын өндіру, металлургия, металл өңдеу, машина жасау, туризм, ақпараттандыру және байланыс. Осылайша, өткен жылдардағы дағдарысқа қарсы бағдарламалардан айырмашылығы, бұл жерде өндірістік секторды қолдауға баса назар аударылады.
Бағдарламаның қатысушылары металлургия өнеркәсібінің ірі кәсіпорындары бола алмайды. Акцизделетін тауарларды шығаруды көздейтін жобалар да субсидиялауға жатпайды; кредитор мемлекеттік даму институттары болып табылатын Кредиттер, сондай-ақ қаржы институттары ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуге беретін кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауды алатын кәсіпкерлер.
- Банктердің кредиттері бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялау - "Бизнестің жол картасы-2020" бағдарламасын іске асырудың негізгі құралы?
- Иә. Бағдарламаның барлық 3 бағыты үшін ортақ, оны ұсынудың шарты кредит сомасы 3 миллиард теңгеден немесе шамамен 20 миллион доллардан аспауы тиіс. Бірінші бағыт - жаңа бизнес-бастамаларды қолдау бойынша-банктер сыйақы мөлшерлемесін 14% - ға дейін төмендететін жаңа өндірістерді құруға, қолданыстағы өндірістерді жаңғыртуға және кеңейтуге бағытталған кредиттер субсидияланады. 14% - дан 7% -ство мемлекет субсидиялайды, 7% - дан аспайды қарыз алушы төлейді. Субсидиялау мерзімі оны 10 жылға дейін ұзарту мүмкіндігімен 3 жылды құрайды. Сонымен қатар, кәсіпкердің жоба құнының кемінде 15% - ы өз қаражатымен қатысуы міндетті.
Екінші бағыт бойынша - кәсіпкерлік секторды сауықтыру. 2010 жылы банктер сыйақы мөлшерлемесін 12% - ға дейін төмендететін қолданыстағы несиелер субсидияланады. 12% - дан 5% -ство мемлекет субсидиялайды, 7% - дан аспайды қарыз алушы төлейді. Бұл ретте Бағдарламаға қатысуға өтінім тек 2011 жылдың соңына дейін қабылданады және субсидиялау мерзімі 3 жылдан аспайды.
Бұдан басқа, әкімдіктердің оң қорытындысын ескере отырып, экономиканы жаңғырту мәселелері жөніндегі мемлекеттік комиссия жанындағы Жұмыс тобының шешімі бойынша бағдарламаға қатысу үшін кредиттерінің сомасы 3 миллиард теңгеден асатын кәсіпорындар жіберілуі мүмкін.
Үшінші бағыт - экспортқа бағдарланған өндірістерді қолдау бойынша-тау-кен өнеркәсібін қоспағанда, экономиканың барлық секторларында өндірілетін өнімнің 10% - дан астамын экспорттайтын кәсіпкерлерге мемлекеттік қолдау көрсетіледі. Осы бағыт шеңберіндегі жобаларды іріктеу шарттары мен критерийлері біріншісіне ұқсас. Экспорттаушы сыйақы мөлшерлемесін 6% - дан аспайтын мөлшерде төлейді, ал мемлекет 8% -. өтейді.
Бағдарламаның бірінші бағыты шеңберінде банктердің кредиттері бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялаумен қатар жаңа инвестициялық жобаларды мемлекеттік қолдаудың басқа да түрлері ұсынылады. Бұл банктердің кредиттері бойынша ішінара кепілдік беру, өндірістік инфрақұрылымды дамытуды қолдау, бизнесті жүргізуге сервистік қолдау көрсету.
Кепілдік жаңа жобаларды іске асыру үшін берілетін кредиттер бойынша, сондай-ақ өндірісті жаңғыртуға және кеңейтуге бағытталған іске асырылатын жобалар бойынша беріледі
Жетіспейтін өндірістік инфрақұрылымды жүргізу жекелеген жобалар үшін де, өнеркәсіптік алаңдарды ұйымдастыру шеңберінде де өндірістерді жаңғыртуға және кеңейтуге бағытталған жобалар үшін жүзеге асырылады.
Қаражат бөлу автомобиль жолдарын, сумен және жылумен жабдықтау, кәріз, газбен жабдықтау желілерін, электр беру желілері мен электр қосалқы станцияларын, телефондандыру объектілерін, теміржол тұйықтарын салуға және реконструкциялауға бағытталуы мүмкін.
Бағдарламаға қатысу үшін кәсіпкерлер өңірдің кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармаларына жүгінуі қажет. Жобаларды іріктеу мен қаржыландыру жөніндегі шешімді бағдарламада белгіленген шарттарға сәйкес екінші деңгейдегі банктер дербес қабылдайды.
Бағдарламаның шарттары мен тетіктері туралы ақпаратты Министрліктің сайттарынан алуға болады (www.minplan.kz), "Даму" Қоры (www.damu.kz) және сайтта www.dkb2020.kz, бағдарламаны іске асыру барысын жариялау үшін арнайы құрылған.
- Проблемаларсыз, мүмкін, олар қалай шешілмейді, бұл ретте бизнестің пікірі ескеріле ме?
- Әрине, 2010 жыл бағдарламаны іске асыруда пилоттық жыл болып табылатынын ескерсек, проблемалар бар. Алайда, бұл "тар" жерлерді уақтылы анықтауға және проблемалық мәселелер бойынша нақты шешімдерді жедел әзірлеуге мүмкіндік берген бизнеспен белсенді диалог болды. Бағдарламаның іске асырылу барысы Премьер-Министрдің (БСЖ) басшылығымен кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі Бірыңғай үйлестіру кеңесінде үнемі талқыланып отырды. Бизнес-қоғамдастықтың ұсынымдары негізінде БЖК мақұлданды және бағдарламаға оны іске асыру шарттарын, өлшемшарттары мен тетіктерін жетілдіру бойынша өзгерістер енгізілді.
БЖК кәсіпкерлер бірлестіктерінің ұсынымдарын ескере отырып, бағалы қағаздар нарығы туралы қолданыстағы заңнамаға түзетулер енгізу туралы шешім қабылданды, бұл кәсіпорындардың облигациялары бойынша міндеттемелерді олардың иелерінің көпшілігінің келісімімен қайта құрылымдауға кірісуге мүмкіндік береді, қазіргі кездегідей 100% емес. Бұл кейіннен бағдарлама шеңберінде кәсіпорындардың облигациялары бойынша купондық сыйақыны субсидиялауға кірісуге мүмкіндік береді. Жалпы, "Бизнестің жол картасы-2020" дайындау және іске асыру процесі мемлекет пен бизнестің сындарлы әріптестігінің тағы бір үлгісі болды.
- Бүгінгі таңда бағдарлама сандармен қалай жүзеге асырылуда?
- Барлық үш бағыт бойынша несиелердің жалпы құны 82,9 миллиард теңгені құрайтын субсидиялауға 173 өтінім мақұлданды. "Жаңа бизнес-бастамаларды қолдау" бірінші бағыты аясында өңірлер жалпы құны 26,4 миллиард теңге болатын 106 жобаны мақұлдады. Екіншісі аясында - "бизнесті сауықтыру" - жалпы кредит сомасы 39,6 миллиард теңгеге 45 жоба. Үшіншісі шеңберінде - "экспортқа бағдарланған өндірістерді қолдау" - өңірлермен кредиттердің жалпы құны 16,9 миллиард теңгені құрайтын 22 жоба субсидиялауға мақұлданды.
Жалпы бағдарламаның барлық бағыттары бойынша жұмыс істейтіндердің жалпы саны 20 мыңнан асатын 400-ден астам кәсіпорынға қолдау көрсетіледі. Бұдан басқа, 8 мыңға жуық жұмыс орнын құру жоспарлануда, бұл ретте субсидияланатын кезеңде салық аударымдарының көлемі 37 миллиард теңгеден асады.
- Бағдарламаны іске асырудың келесі жылдарының болашағы қандай?
- Ағымдағы жылы Бағдарламаны іске асыру практикасы жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды да, ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерді де қаржылық қана емес, қаржылық емес қолдау шараларын қоса алғанда, ШОБ-ты қолдауға кешенді тәсілдің қажеттілігін көрсетті. Бизнес-қоғамдастықтың ұсынымдарын ескере отырып, БЖК-нің соңғы отырысында ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерді қолдауды (старт-ап жобаларын), жұмыс істеп тұрған бизнесті жүргізуге сервистік қолдауды, ШОБ топ-менеджментін оқытуды, "Іскерлік байланыстар" жобасын, техникалық және кәсіптік білім беру кадрларын даярлауды қамтитын "кәсіпкерлік әлеуетті күшейту" жаңа, төртінші бағытын енгізу қолданыстағы бағыттарға қосымша мақұлданды. және қызмет көрсету еңбегі.
Қабылданған шешімдерді ескере отырып, Министрлік бағдарламаға тиісті өзгерістер мен толықтырулар әзірлейді. Оны іске асыруға 2011 жылы республикалық бюджетте 63,3 миллиард теңге қарастырылған.
Сонымен қатар, шағын және орта бизнесті кредиттеуді қорландыру базасын кеңейту және оны ұзақ мерзімді қаржыландырумен қамтамасыз ету мақсатында "Даму" Қоры үшін Үкіметтің мемлекеттік кепілдігімен 500 миллион доллар сомасына Азия даму банкінің қарызы тартылуда. Бұл ретте біздің кәсіпкерлер үшін таяу уақытта келіп түсетін 150 миллион доллар мөлшеріндегі бірінші транш бойынша кредиттер Екінші деңгейдегі банктер арқылы теңгемен берілетін болады.
Тұтастай алғанда, жоспарланғанды іске асыру елдегі шағын және орта бизнесті қолдаудың жаңа жүйелі деңгейіне шығуға мүмкіндік береді және ҮИИД президенттік бағдарламасы қойған міндеттерді іске асыруды қамтамасыз етеді деп санаймыз.
Достарыңызбен бөлісу: |