Цазацстан республикасыныц конституциясын дамыган елдердіц конституциясымен салыстьфу
жүктеу/скачать 40.37 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Адам цуцыцтары.
| Цазацстан Республикасындагы шетелдік азаматтардыц ц ыцтыц жагдайлары. Цазацстан Республикасыныц Конституциясы Республика аумагына келген шетел азамапырыныц жане азамапыгы жоц адамдардыц куцыцтыц мартебесін белгілейтін негізгі принциптерді бекітті. Конституцияда, зацдарда жане халыцаралыц шарпарда взгеше квзделмесе шетелдіктер мен азамапыгы жоц адамдар Республикада азамапар ушін белгіленген куцыцтар мен бостандыцтарды пайдаланады сондай-ац міндепер атцарады (12-бап, 4 тармац).
Адам цуцыцтары. Улыбританияда конституциялыц жане басца нормалардыц бвлінуі нацты кврсетілмеген, куцыцтар мен бостандыцтар, міндепердіц бвлінуі жоц деуге болады.Тажірибеде негізгі куцыцтар мазмуны зацдармен гана емес,сонымен цатар сот прецеденттермен жане конституциялыц дастурмен де решеледі.Бул принциптердіц бастысы арбір азамат барлыц ic арекеперді істеуге куцылы, тек цыцтыц нормаларга цайшы келмесе. Екінші дуниежузілік согыгынан кейін,лейбористік партия билік басында болган кезде,зацда алеуметтік — экономикалыц цыцтар арнайы кепілдіктері корсетті, бірац бундай цыцтар еш жерде кврсетімеді.Ол мыссыздыц бойынша квмек ацылар туралы,мектептегі ацысыз білім беру,ереуілге цатысты цыцтар, мемлекеттік медицина жане т.б.Саяси куцыцтар (свз бостандыгы,жиналыстар, митинг, демонстрация вткізу) негізінен негізгі дастурлермен репеледі, сонымен цатар бул цыцтар белгілі 6ip талаптарга сай келу тиіс, мысалы, ереуіл вткізу кезінде полицияныц рут;саты мен аныцтамасы,полицияныц белгілі мерзімге аймацтарда алеуметтік жане этникалыц негізде тартіпсіздіктер туу мумкін митингтер вткізбеу цуцыгы. Одепе жеке цуцыцтар процессуалдыц цызметі туралы тартіп актілермен сот прецеденттермен іске асады.Улыбританияда парламенттік окілеттілік цалыптасцан, ол акімшілік істерді цараумен цатар,азамапардыц куцыцтары мен міндеперін жузеге асыруын бацылайды. Адам цуцыцтары. АК,Ш-тагы жеке адам куцыгы туралы айтылган алгашцы конституциялыц кужат 1776 жылгы Тауелсіздік декларациясы, адамныц нагыз ажырамас бвлшегі омірге, еркіндікке жане бацытца деген куштарлыгына куцыгы туралы болды. 1787 конституция нацты турде жеке еркіндікті бекітеді.Твтенше жагдайлардан басца кезде цылмыс туралы істерді сот мушелерініц цатысуынсыз царауга тиым салынады. Конституция отанына опасыздыц жасаган деп айыпталган адамдар жаітуяларыныц азамапыцкуцыгынан айыруга, мемлекеттік цызметке тагайындалуда азамапардыц діни танымдарына байланысты тексеру жургізуге тиым салады. ыцтар туралы Билль табиги куцыцтар концепциясынан шыгады, сондыцтан оныц цурылымы тиым салушылыц турінде беріледі. Ол сонымен бірге саяси куцыцтарга да жатады. Билль конгрестіц жиналыстар откізуге, свз, басылым еркіндігіне шектеу цоюга зацдар шыгаруына жол бермейді, халыцтыц цару жарац устау жане сацтау і;ут;ыгын, укіметке петиция жолдау цуцыгын бекітеді. Куцыцтар туралы Билль бойынша ар ождан еркіндігін, жеке меншікті, кужапарды, дуние мулікті цоргауды цамтамасыз етеді. Бір турлі цылмыс ушін екі жаза цолдануга, сот маселесі бойынша квп аты талап етуге, квп мвлшерде айып ул толетуге, вте цатал жане взгеше жаза цолдануга жол бермейді ыцтар туралы Билльдан басца адамныц еркіндігі мен куры туралы оншацты тузетулер цабылданды. Дегенмен де Тауелсіздік Декларациясында, Ш конституциясы мен ондагы тузетулерде 1948 жылгы БУУ цабылдаган халыцаралыц стандартца сайкес келетін Адамдар куцыгыныц жалпы Декларациясындагы, 1976 жылы вз кушіне енген Адам куцыгы туралы Халыцаралыц пакттегі еркіндік пен цыцтар тізімініц квбі кездеспейді. Цазацстан Республикасыныц Конституциясы - Цазацстан мемлекетініц Ата (негізгі) зацы. 1995 ж. 30 тамызда Респ. референдум вткізу (букіл халыцтыц дауыс беру) жолымен цабылданды. Конституцияны цабылдай отырып, Цазацстан халцы мемл. биліктіц цайнар квзі - взініц егемендік куцыгын баянды етті. Ата зац цабылданган кун демалыс - мемл. мереке - ДР Конституциясыныц куні деп жарияланды. Бул жаца Конституция Цазацстанныц твртінші Ата зацы (1937, 1978, 1993, 1995). Оныц цурылымы кіріспеден, 9 бвлімнен, 98 баптан, квптеген тармацтар мен тармацшалардан турады. ДР-ныц басцару жуйесі президенттік-парламенттік. Парламент екі рос палата: сенат жане мажілістен турады. Мажіліс 107 депутапан турады. Ал Сенат торагасыныц кандидатурасын Перзидент усынады. АК,Ш-тыц цазіргі конституциясы 1787 жылы Филадельфия цаласында конвент арцылы, ягни 1776 жьIлы Солтустік Америкадагы британ колонияларыныц тауелсіздік ушін куресі натижесінде вздерін мемлекет деп жариялаган АЦШ Конституциясыныц взге елдерден айырмашылыгы ец бірінші жазбаша турдегі конституция, дуние жузіндегі квптеген елдердіц конституциясына ыцпалын тигізген прогрессивті кужат. АК,Ш конгресі екі палатадан: сенат жане вцілдер палатасынан турады. Фкілдер палатасы курамында 435 депутапан 6ip мандапы округ бойынша екі жылда 6ip рет сайланады. Сайланушылар 25 жасца жеткен, 7 жылдан кем емес АЦШ азаматы болган жане взі усынылган иокрупе туратын азамат болуы цажет. Сенаторлар алты жылга сайланады, ар штапан екеуден сайланады. Сенатор болып сайлану ушін жасы 30, АЦШ азамапыгы тогыз жылдан кем емес, api взі усынылган штапа туруы шарт. Адам куцыцтары бірдей цоргалады. Басцару жуйесінде аздап взгешеліктер бар. Ал ортац белгілері — бул елде билік тізгіні президенттіц цолында.Атцарушы билік АК,Ш-та мемлекеттік жане ресми тіл- агылшын тілі. Цазацстан Республикасыныц Конституциясы — Цазацстан мемлекетініц Ата (негізгі) зацы. 1995 ж. 30 тамызда Респ. референдум вткізу (букіл халыцтыц дауыс беру) жолымен цабылданды. Конституцияны цабылдай отырып, Цазацстан халцы мемл. биліктіц цайнар квзі — взініц егемендік цыгын баянды етті. Ата зац цабылданган кун демалыс — мемл. мереке — ДР Конституциясыныц куні деп жарияланды. Бул жаца Конституция Цазацстанныц твртінші Ата зацы (1937, 1978, 1993, 1995). Оныц цурылымы кіріспеден, 9 бвлімнен, 98 баптан, квптеген тармацтар мен тармацшалардан турады. ДР-ныц басцару жуйесі президенттік-парламенттік. Парламент екі рос палата: сенат жане мажілістен турады. Мажіліс 107 депутапан турады.Ал Сенат тврагасыныц кандидатурасын Перзидент усынады. Улыбританияда цол жазбамен цалдырган конституциялыц зац жоц. Улыбританияда зацгерлік конституция торт категориялыц тарихнамадан турады. статус сопыц президент конституциялыц салпар Доктиналдыц тарихнама Зац шыгарушы орган Улыбританияда парламенттке жатады, бірацта нацты мазмуны жагынан британдыц конституция парламентін уш бвлікке бвледі Адам куцыцтары бірдей цоргалады. Басцару жуйелерінде аздап взгешеліктер бар. Ата зац — мемлекеттік тіліміздіц мартебесін квтеруге кепілдік береді. Конституция цогамда турацтылыцы ныгайтып, куцыцтыц мемлекет куруда зор ыцпал етеді. Саяси взгерістерге байланысты улкен жолдан втуімізге мумкіндік береді. Конституция елдіц мемлекеттілігін аныцтайтын бірден-бір негізігі Зац болгандыцтан, арине, ол, мемелекетіміздіц дамуыныц бет-бейнесі болып табылады. Халыцтыц еркі корініс тапцан бул кужат взініц салмацты нормаларыныц квмегімен гана емес, тужымды идеялары арцылы да Отанымызды вркениетті елдер цатарына жетелейді. Азамапардыц куцыцтарымен бостандыцтары, соныц ішінде жеке адамныц жан- жацты еркіндігіне ец жогаргы зацдыц сипат беру арцылы еліміз вз егемендігін баянды етті. Халыц билігін жузеге асыратын демократиялыц амалдар ДР-ныц алемдік саяси аренадагы беделін асцацтатып, тapm сахнасына шыгарды. Осыдан 15 жыл бурын 30 тамызда Цазацстан халцы жаца Конституциясыныц цабылдануына бірауздан дауыс беріп, тарихи тацдау жасаган болатын. Осы жьIлдap аралыгында цазац елі — демократиясы дамыган, зайырлы, куцыцтыц мемлекетке айналды. Бул кунде еліміздіц экономикасы врлеп, табысы тасып, халыцаралыц беделініц де арта тусуі негізгі зацымыздыц сарцылмас мазмуныныц айгагы. ДР-ныц Конституциясы бойынша біздіц еліміз — президенттік басцару ыцпалындагы біртутас мемлеект болып жарияланды. Бірац, басцару президенттік нысаны 6ip гана нормативтік-куцыцтыц кужатпен цалыптасцан жоц Цазацстандагы президенттік институттыц цалыптасу, орныгу жане ныгаюын уш кезецге бвлуге болады: кезец. Цазацстанда президенттік цызмет тагайындаау туралы раз KCP Жогаргы Кецесініц 1990 жылгы 24 сауірдегі зацынан бастап Цазацстанныц тауелсіздік алган куніне дейін (1990,24 сауіп- 1991,16 желтоцсан) кезец. 1991 жылгы 16 желтоцсаннан 1995 жьIлгы 30 тамызга дейін. кезец. 1995 жьIлгы 30 тамыздан 2007 жылгы мамыр айына дейін. Ата зац цабылданган 15 жыл ішінде і;ут;ыцтыц мемлекеттіц негізі цаланып, зацдылыц пен тартіп ныгайтылып, ец бастысыс азаматпардыц конституциялыц куцыцтары мен бостандыцтары жургізілді. Осындай іргелі іс-шаралар натижесінде алемдік цогамдастыц елімізді ултаралыц жане дінаралыц келісім орныццан, дам турацтылыгы басым, болашагы зор мемлекет ретінде танып оТЫр. жүктеу/скачать 40.37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|