Ҧсынылатын әдебиеттер тізімі
Арнайы әдебиеттер
1. З. Есмағамбетов. «Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесі»
Қарағанды,2003ж.
2.
Переверзин
М.Е.
Менеджмент
спортивной
организации.М.,2000.
3. Баймұханова С. Б., Балапанова Ә. Ж. Бухгалтерлік есеп.- А.:
Қазақ университеті, 2002.
4. «Экономика теория негіздері», Алматы «Санат» 1998 жыл
ДС 2.
2 - тақырып. Әлеуметтік басқарудың теориялық негіздері.
1. Дене шынықтыру мен сортта менеджметті ақпараттық
жағынан қамтамасыз ету мазмұны
Ақпаратты бӛлудің негізгі маңыздысы- оның мазмұны. Ақпарат
негізінде дене шынықтыру мен спорттағы менеджментті
басқаруды іске асыру үшін ақпаратты дүниетанымдық,
концептуальды, әдістемелік, фактографиялық деп бӛлуге болды.
Дүниетанымдық ақпарат (кең мағынада) ӛзіндік мазмұны
бойынша обьективті әлем мен ондағы адамдардың алатын
орнына деген қоғамдық кӛзқарас, осыған байланысты
адамдардың қоршаған ортаға деген қарым-қатынасы, осыған
байланысты олардың кӛз жеткезушілік, идеялдары, таным
принциптері мен, іс- әрекетінің кӛзқарастары. Басқару
кӛзқарасы тұрғысынан дене шынықтыру мен спортта негізгі
танымдық ақпарат адамдардың дене шынықтыру мен спорт
қызметіне деген қарым-қатынасын білдіреді және дене
шынықтыру
мен
спорттың
алуан
түрлеріне
деген
қажеттіліктерінің кешенді сипаттамасы маңызды орын алады.
18
Дене шынықтыру мен спорт қызметінде оқушылардың
қажеттіліктері ӛте жоғары. Оқушылардың спортқа деген
ынталары (99,0 %) және спортпен шұғылданғысы келетіндері
(98,0%).Спорттың бір түріне деген қызығушылықтары олардың
жынысы мен жастарына да байланысты. Қыздар (11-13
жастағылар) суға жүзу, мұзда сырғанау, аэробика, теннис, суға
секіру, синхронды жүзумен, баскетболмен, ал (14-16
жастағылар) - жүзу, теннис, аэробика, волейбол, ат спорты,
баскетбол, мұзда сырғанаумена йналысуды қалайды. Ер балалар
(11-13 жастағылар) футбол, ату, жүзу, велоспорт, баскетбол,
хоккей, теннисті, жасӛспірімдер «14-16 жастағылар)-футбол,
жүзу, баскетбол,теннис, волейбол, шығыс күресі, суға секіру
сияқты жаттығулармен айналысқанды қалайды..Оқушылардың
дене шынықтыру мен спорт қызметіне деген дүниетанымы
әртүрлі кӛздердің әсерлері арқылы да қалыптасады. Қыздар үшін
(11-13 жаста) ӛздерінің пікірлері, жанұя әсері, құрбы-
құрдастарының ой-пікірлері маңызды, бұқаралық ақпарат
құралдар әсері, және үйлеріне жақын орналасқан спорттық
ғимараттар да әсер етуі мүмкін. Қыздар үшін (11-13 жаста)
ӛздерінің пікірлері, жанұя әсері, құрбы- құрдастарының ой-
пікірлері маңызды, бұқаралық ақпарат құралдарының әсері мол.
Ер балаларға(11-13 жаста) ӛздерінің пікірлері , жанұя әсері,
құрбы- құрдастарының ой-пікірлері маңызды, бұқаралық
ақпарат құралдары, тенерлері әсер етеді. Жасӛспірімдерге (14-
16 жаста) - жеке ой-пікірлері, құрбы- құрдастарының, тренерлер,
бұқаралық ақпарат құралдары әсер етеді. Дене шынықтыру мен
спорт қызметінде оқушылардың әртүрлімақсат негізінде ӛз
ойларын іске асырады. Дене шынықтыру мен спорт қызметінде
оқушыларға келесі мақсаттар тән: 11-13 жастағыларда
денсаулықтарын нығайту, әдемі сымбат қалыптастыру, ләззат
алу, ерік сапаларын дамыту, дене шынықтыру дайындықтарын
жақсарту,болашақтық кәсіптік ұқызметіне дайныдық, жоғары
спорт нәтижелеріне қол жеткізу, бос уақыттарын толықтыру. 14-
16 жастағылар үшін- әдемі сымбат қалыптастыру, дене
шынықтыру
дайындықтарын
жақсарту,
денсаулықты
нығайту,ләззат алу, ерік сапаларын дамыту, дене шынықтыру
19
дайындықтарын жақсарту,болашақтық кәсіптік ұқызметіне
дайныдық, жоғары спорт нәтижелеріне қол жеткізу, бос
уақыттарын толықтыру.Ер балалар үшін (11-13 жастағы)-
денсаулықтарын нығайту, әдемі сымбат қалыптастыру, ләззат
алу, ерік сапаларын дамыту, дене шынықтыру дайындықтарын
жақсарту,болашақтық кәсіптік ұқызметіне дайныдық, жоғары
спорт нәтижелеріне қол жеткізу, бос уақыттарын толықтыру.
Жасӛспірімдер (14-16 жастағылар)- денсаулықтарын нығайту,
әдемі сымбат қалыптастыру, ләззат алу, ерік сапаларын дамыту,
дене
шынықтыру
дайындықтарын
жақсарту,болашақтық
кәсіптік ұқызметіне дайныдық, жоғары спорт нәтижелеріне қол
жеткізу, бос уақыттарын толықтыру.
Дене шынықтыру мен спортта рейтингтік мақсат қоя
білушілік: 11-13 жастағылар мен 14-16 жастағы оқушылар
арасында рейтингтік мақсат қоя білушілік байқалады.
Жүргізілген зерттеулер нәтижесі келесі қорытындылар жасауға
негіз болады:
-Дене шынықтыру мен спорт қызметінде «оқушымыз»
сегменті дене шынықтыру мен спорт қызметінің нарығы
жоғары.
- Дене шынықтыру мен спорт қызметінің ӛндірісі бойынша
ұйымдастыру мен қамтамасыз ету қазіргі кезде жағдайы
кӛңілдегідей емес, осыған байланысты оқушылар
санының дене шынықтыру мен спорт қызметіне
қажеттілік
жас
ерекшеліктері
жағынан
тӛмен
кӛрсеткіштерде.
- Кӛптеген оқушылар бір емес, бірнеше спорт түрлерімен
айналысқылары келеді,осыған байланысты әртүрлі
спорттық орталықтар, кӛп кәсіпті клубтар, секциялар
құрылуда.
- Үздіксіздене шынықтыру тәрбиесі мен әртүрліжас
топтарындағы тұрғындардың білімін кӛтеру;
- Барлық деңгейдегі орындаушылық, заңнамалық органдар
қызметін ынтымақтастандыру. Оның ішінде ӛзіндік
басқару органдары мен ұйымдар, қоғамдық бірлестіктер
мен азаматтар органы, олардың іс - әрекеттері дене
20
шынықтыру
мен
спортты
дамытудың
кешенді
бағдарламаларын жасау және жүзеге асыру.
- Дене шынықтыру мен спортты, жаппай дене шынықтыру
мәденгиетін дамыту, жеңістерге қол жеткізу, кәсіби
спортты дамыту бойынша іс шараларды ұйымдастыруда
дифференциалды тәсіл қолдану. Дене шынықтыру мен
спортты және салауатты ӛмір салтын қалыптастыру
бойынша ғылыми зерттеу нәтижесін қолдану;
- әртүрлі дене шынықтыру технологияларға еркін шығу
үшін дене шынықтыру мен спорт жүйесіне ашық шығу,
жоғары класты спортшыларды дайындау қажет.
- тұрғындардын денсаулығы, нашақорлықтың алдын алу,
ішімдікке салыну, дене шынықтыру мен спорттың
құқықты бұзушыларының алдын алу.
-оқушылар үшін спорттың жоғары жетістіктері идеал
болып табылмайды.,сондықтан
спорттық клубтардағы жаттығулар қазіргі кезде ӛз
қажеттіліктерін ӛтей алмай отыр.
- әртүрлі жыныс пен жастағы оқушылардың кӛзқарасы дене
шынықтыру мен спортты қызметінің қарым- қатынасына
дене шынықтыру мұғалімдерінің әсері тӛмен.
- концептуалды ақпарат ӛз мазмұны бойынша дене
шынықтыру сен спорт аймағындағы болып жатқан
құбылыстарды
сипаттайтын
фундементальды
зерттеулердің нәтижесін кӛресетді. Кӛрсетілген зерттеулер
дене шынықтыру мен спорттың дамуындағы нарықтық
қарым-қатынас кезеңінің қалыптасуын кӛрсетеді.
- қазірге кезде Ресейде дене шынықтырумен тұрғындардың
8-10 пайызы айналысады. Бұл экономикалық жағынан
дамыған елдердегі кӛрсеткіш-4 пайызға кӛтерілген.
- оқушылар мен студенттердің қызметінің нақты кӛлемі -
денсаулықтарын нығайтып, толық дамуын қамтамсыз ете
алмайды.денсаулықтарына
байланысты
арнайы
медициналық топқа енген оқушылар саны үнемі ӛсуде.
Оқушылар арасында мұндай жағдайлар 80 пайызға жетті.
21
- -жаңа экономикалық жағдай дене шынықтыру мен
сауықтандыру және спорт жұмыстарында еңбекшілер
ұжымына жағымсыз ӛзгерістер әкелді. Дене шынықтыру
мен спорт қызметінің құнын ӛсіру - дене шынықтыру мен
спорт мекемелері мен туризм, демалыс орындары үшін
қолжетімсіз болып қалды.
- Дене
шынықтыру мен сауықтандыру және спорт
ғимараттарының желісінде бірыңғай ӛткізу қабілетінің
нормативтік қамтамасыз етілуі 17 пайызды құрайды.
- Ресейде кейбір сполрт түрлері бойынша спорт базасында
қазіргі техникалық жабдықтармен қамтамасыз етілмеген.
Сол сабептен олимпиадалық ойындарға, ірі халықаралық
жарыстарға қатысу мүмкіндіктері аз.
- дене
шынықтыру мен спорт сабақтарындасалалық
нормативті-құқықтық база Ресейдің әрбір азаматының
құқығын іск еасыруға мүмкіндік бермейді.
- Бұқаралық ақпараттық құралдарда дене шынықтыру мен
спорт құныдылықтары мен салауатты ӛмір салтын
насихаттау толық жоқтың қасы.
- Жоғарыда аталғандарды және жағымсыз құбылыстарды
жою мақсатында Ресей Федерециясының Мемлекеттік
комитеті дене шынықтыру мен спорт, туризм бойынша
2005 жылға дейін Ресей Федерациясында дене
шынықтыру мен спортты дамыту концепциясы жасалды.
- Концепция
мақсаты-
Ресей
Федерациясының
тұрғындарына
аранлаған
дене
шынықтыру
дайындықтарын дамытуды жақсарту, дене шынықтыру
мен спортпен айналысатындардың санын арттыру,
олимпиадалық ойындар мен халықаралық жарыстарда,
ресейлік спорттард ӛздерін кӛрсете білулерін жақсарту.
Достарыңызбен бөлісу: |