Байсыдық индира болатбекқызы мінез сипаты атауларының лингвомәдениеттанымдық негіздері
жүктеу/скачать 5.82 Mb. Pdf көрінісі
|
| ШАДЫР-ШӘЛКЕС сын. Қырсық-қыңыр, қиқар. Мұндай шадыр-шәлкес мінезді
күтпеген қайсар қапелімде не айтарын білмей сасып қалды (М.Хасанов, Қайсар). 986. ШАЖА сын. 1. Қиқар, қырсық, тілазар. Баланы жастан деген ғой. Балаң шажа болмас үшін емшектегі кезінен қолға алған жөн (Семья тәрб.). 2. Ілмиген арық, нашар. Ағасының алып отырған қатыны да партия тақырыпты атастырған бір жетесіздеу адамның шажа байтал бейнелес кілбиген маймақ кәрі қызы (Ж.Аймауытов, Шығ.). 987. ШАЙҚЫ-БҰРҚЫ сын. Тентек, долы, шәлкес. Ағарыс қашан жаратылғанын, тегінде, қай өзеннің қорек қосар саласы, не ағар арнасы болып, тегінде де, дәл бүгінгідей ерке- шолжаң телегейлі әрі шайқы-бұрқы тентек болып па еді – әсте сезіп-білген емес (О.Бөкеев, 313 Терісаққан). Жау тиген, айқай-ұйқай, үріккен жылқы, Долданған дуанасы шайқы-бұрқы. Толқытқан тұңғиықты долы дауыл, Дүлейі көл Балқаштың ұйқы-тұйқы (І.Жансүгіров, Күй). 988. ШАЙЛАУ сын. Шадыр мінезді шайпау, ащы тілді. Тілі ащы болса керек. Шайлау әйел жылқы шетінде жүрген Жанқара байға шаптығып: Мұнша малды неңе жетпей жиып жүрсің деп ашуланыпты (Албан-Жарты ата). 989. ШАЙПАУ МІНЕЗДІ [ТІЛДІ] Тілі ащы, мінезі шатақ, шәлкес қылықты адам. Дәл осы жақында, екі жұмадай бұрын тілі шыға бастаған шайпау мінезді тоқалға (М.Әуезов, Шығ.). 990. ШАЙПАУ сын. Шадыр мінезді, тілі ащы, ашушаң. Бала кезінде қабаған ит қапқан баланың өскен кезде тілі ащы, шайпау, ит мінезді болады (Б.Қанарбаева, Қазақтың наным сенімдері). Сақып кемпір шайпау тілімен келінін бетінен алып тастады (Н.Ғабдуллин, Сар. жапырақ). Әлгінде ғана қызметкерлерін шыжықтай шыжғырған шайпау мінез шайдай ашылды (М.Рашев, Бетің қисық.). 991. ШАҚАР сын. Ашуы қатты, ызақор, бірбет. – Бұл аңдар сұрша ғана мақар екен, Ғайратлы һәм хәйләлі шақар екен (М.Дулатов, Шығ.). Ойпырмай, кішкентай болып алып, өзі бір шақар неме көрінеді ғой (Б.Соқпақбаев, Өлгендер.). Шақар мінезімен көп адамға жақпайды да, өзі де көпшілікке үйір емес (С.Сарғасқаев, Біз төртеу.). Шаймұрат шақарға ерегіскенде бүгінше бүркеніп жата тұрайық деп едім (Қ.Сатыбалдин, Қараторғай). 992. жүктеу/скачать 5.82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|