Дәрістер Химия пәні және мақсаттары. Химияның негізгі түсініктері мен стехиометриялық заңдары
жүктеу/скачать 2.16 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тұтқырлықтың биологиялық маңызы
- ЖМҚ-ң ерітінділерінің коллоидты осмостық (онкотикалық) қысымы.
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus) Басылым: екінші Ф ЕНУ 703-08-21. Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Екінші басылым η мен =КСМ α Мұндағы: М - молекулалық масса С - массалық үлес К және α – константалар η 0 - еріткіш тұтқырлығы η - ерітінді тұткырлығы (η – η 0 )/η 0 = η салыст η салыст /С=KCM α η салыст /С=KM α η салыст /С – келтірілген тұтқырлық деп аталады [η]=KM α – сипаттаушы тұтқырлық ЖМҚ-дың мольдік массасын анықтау үшін М=[ η ]/К Тұтқырлықтың биологиялық маңызы Протоплазма заттары екі күйде болады: 1) коллоидтық ерітінді түрінде, 2) қоймалжын зат (гель) түрінде. Протоплазманың мұндай күйлері оның тұтқырлығымен түсіндіріледі. Мысалы, цитоплазманың матриксінің көптеген жасушаларының күйі тұтқырлығы бойынша судың тұтқырлығынан 5-10 есе артық болады. Кей жағдайларда одан да жоғары болуы мүмкін. Протоплазманың тұтқырлығы жасушадағы алмасу процестеріне тәуелді болады. Оның тұтқырлығы жасушалар зақымдалғанда, ал аналық жасушаларда ұрықтанғаннан кейін жоғарылайды. Жасушаның бөлінуі барысында протоплазма тұтқырлығының ырғақты өзгеруі байқалады. Қанның тұтқырлығы ағзаның физиологиялық және патологиялық күйіне байланысты өзгереді. Қанның тұтқырлығы анемияда, бауыр циррозында төмендейді, ал тромбоз бен атеросклерозда жоғарылайды. Қанның тұтқырлығы көлемді операцияларда және акушерлік хирургияда міңдетті түрде есепке алынады. ЖМҚ-ң ерітінділерінің коллоидты осмостық (онкотикалық) қысымы. ЖМҚ-дың ерітінділері коллоидтық ерітінділер сияқты диализденбейді, яғни жартылай өткізгіш мембрана арқылы өтпейді. Мембрана арқылы еріткіш молекулалары өтіп, осмос қысымын туындатады. Қан, лимфа, ұлпа сүйықтары өзінің құрамы бойынша макромолекулалардың және көптеген заттардың иондарының ерітінділері болып табылады. Олардың 37 0 С температурадағы қосынды осмос қысымы 7,7 атм. Бұл қысым қан плазмасындағы еріген барлық заттардың, оның ішінде ақуыздардың туындататын қысымдардың жалпы шамасы болып табылады. Қан мен ұлпа сұйықтарының арасында жүретін сулы алмасуда осмос қысымының ақуыздар туындататын бөлігі аса маңызды болып есептеледі. Қанның осмос қысымының бұл бөлігі (ақуыздар туындататын) онкоқысым деп аталады. Оның шамасы |