Ғылымдар бойынша ХХV республикалық студенттік ғылыми конференциясының

67 
ӘОЖ 677:391 (574) 
«РУХАНИ ЖАҢҒЫРУ» БАҒДАРЛАМАСЫ АЯСЫНДА ҚАЗАҚ ҰТТЫҚ НАҚЫШТАҒЫ ЭЛЕМЕНТТЕРДІ 
ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, ӘЙЕЛДЕР КАМЗОЛЫН ЖАСАУ 
 
Маликова А.С. - ЖТ 18-1к4 
Сүлейменова Т.Н. - т.ғ.к., доцент 
Ою-өрнек, орнамент (лат. ornamentum – әсемдеу, сәндеу) – әр түрлі заттарды (үй-іші мүліктері, тоқыма 
бұйымдар, еңбек құралдары, қару-жарақ), архитектуралық ғимараттарды әшекейлеуге арналған, жүйелі ырғақпен 
қайталанып отыратын әрі үйлесімділікке құрылған өрнек-нақыштар.
Қазақтың ұлттық киiмдерi адамның өмiр тiршiлiгiмен, философиясы, дәстүрi, әдет-ғұрпымен тығыз байланысты 
дамыды. Ұлттық киiмдер үздiксiз (эстетикалық жағынан) жетiлдiру процесiн бастан кешiрдi, оның формасы, түр-түсi, 
конструкциясы (құрылымы) көп ғасырлық тәжiрибеден өттi. Халық өзiнiң эстетикалық талаптарына, iс-әрекетiне, 
тұрмысына, географиялық және климаттық ерекшiлiгiне сәйкес костюм формасын жасап, оны сақтап киген. 
Қамзол - жеңсіз, жеңіл киім. Бір түсті едәуір қалың матадан, мақпалдан, барқыттан, жібектен, кейде гүлді 
мақпалдан, атластан ( жас ерекшелігіне қарай) тігіледі. Қыз келіншектерге арналған қамзолдың екі өңіріне кесте тігіліп, 
ою өрнек салынады, түйме орнына әшекейлі металл немесе күміс қапсырмалар тағылады. Қамзолдың жүн тартылып, аң 
терісінен қос астарланып тігілетін түрлері болады. Қамзолдың әдетте етегі кең болып келеді. Қамзол 18 - 19 ғасырларда 
қазақ халқы арасында кең тараған ұлттық киім. 
Қамзолға қажет мата түрлері. Барқыт - бет жағы тығыз түкті, жұмсақ мақпал мата. Жіңішке жолақтарының арасы 
тақырланып келген түрін шибарқыт деп атайды. Түгі қалың болып, жолағы жуан келсе жуан шилі барқыт деп аталады. 
Мақпал — жұмсақ, түкті барқыттың бір түрі. Мақпалдың үш түрі бар: қара мақпал — қара барқыт; қой мақпал — түкті 
пүліш; қырмызы мақпал — қызыл күрең барқыт. Қазақ халқы мақпал деп көбіне бір тегіс, түгі тықыр әрі түсі қара 
барқытты атаған. Мақпалдан бешпет, қамзол, кәзекей, тақия, қасаба, бөрік, т. б. ұлттық киім түрлері мен күнделікті 
тұрмыста қолданылатын бұйымдар (тұскиіздер, төсек жапқыш, т. б.) тігіледі. Қамзолдың түйме орнына қапсырманы 
пайдаланады. Қамзолға астарлық үшін атлас матасын қолданады. 
Камзол бұйымын әзірлеу бірізділігі 
P
/с Бұйымныңөңделу операциялары 
Мамандығы
Уақыт 
шығыны (с) 
Құрал-жабдықтар 
Жіберілім 
1 
Бөлшектерді түгелдеп, тіркеп процеске жіберу 
Қ 
300 
Журнал, ручка 
2 
Пішім бөліктерін тексеру, тегістеу , нөмірлеу 
Қ 
360 
Бор, қайшы 

жүктеу/скачать 5.25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: