Екі жартылай периодты түзеткіштер

214 
2 
Бұл схема жалпы жүктемеде жұмыс істейтін бір жартылай
периодты екі схемадан тұрады. Бұл схемада бірінші жартылай 
периодта (0 ... n аралығы) диод VD1 ашық болады, себебі диодтың 
анодына трансформатордың қосалқы орамының жоғарғы 
нүктесінен оң потенциал салынады, ал катод жүктеме арқылы 
қосалқы ораманың теріс потенциалы бар ортаңғы шығысына 
қосылған. Жүктеме R
н 
арқылы алғашқы диодтың тоғы өтеді. Осы 
уақыт кесіндісінде диодқа VD2 кері кернеу (трансформатордың 
қосалқы ораманың екінші жартысынан) салынады жəне ол жабық 
болып қалады. Келесі жартылай периодта (n ... 2n интервалы) тура 
кернеу екінші диодқа салынады, ал кері кернеу - бірінші диодқа 
салынады, сондықтан диод VD2 ашық болады жəне жүктеме 
бойынша тоқ өтеді. Осылайша, жүктемедегі тоқ айнымалы 
кернеудің бүкіл кезеңінде бірдей бағытта өтеді. Бұл тоқ вызывает 
жүктемеде лүпілдеме кернеу U
ном 
тудырады. 
Период ішіндегі U
0 
жүктемеге салынатын кернеудің тұрақты 
құраушысы бір жартылай периодты түзету кезіндегіге қарағанда 2 
есе көп болады: 
U
o
= 0,9U
2
, 
мұндағы U
2 
— трансформатордың жартылай орамының біреуіндегі 
кернеудің қолданыстағы мəні. 
Иодтағы максималды кері кернеу, мысалы VD1 диодта, қосалқы 
орамның ұштары арасындағы максимал кернеумен анықталады. 
Себебі диодтың VD1 анодына қосалқы орамның жоғарғы ұшының 
қазіргі кезде теріс кернеуі салынды. Ал катодқа тоқ өткізетін диод 
VD2 арқылы қосалқы орамның төменгі ұшының оң кернеуі 
салынды. 
Яғни екі жартылай периодты схемада диодтың максималды кері 
кернеуі түзетілген кернеуден 3 есе артық болады: 
U
oбр 
= 2 
U
2
= 3,14U
o
. 
Егер осы схемада тоқ əрбір диод арқылы жартылай период бойы 
ғана өтетін болса, онда осы уақыт ішінде жүктеме арқылы ол бүкіл 
период бойы өтеді. Бұл дегеніміз, диод арқылы өтетін тоқтың 
орташа мəні жүктеме арқылы өтетін тоқтың орташа мəнінен 2 есе
аз. 
Трансформатордың қайталама орамасы арқылы өтетін тоқтің 
ағымдағы мəні жарты толқындық тізбеге қарағанда толық 
толқындық тізбектің жартысы. 

215 
Уақытша 
диаграммалардан 
(14.3, 
б-сурет) 
көрінетіндей, 
жүктемедегі кернеу желі кернеуінің периоды ішінде екі рет 
максимумға жетеді. 
Сондықтан лүпілдегіш кернеудің негізгі гармоникасының жиілігі желі 
кернеуінің екі еселенген жиілігіне тең. 
Екі жартылай периодты схема үшін лүпілдер коэффициенті к = 
= 0,67. 
Яғни қарастырылған схема бір жартылай периодты кернеуге 
қарағанда көбірек түзетілген кернеуді береді. 

жүктеу/скачать 5.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: