Дәріс кешені Дәріс (қысқаша конспект) тезистері
- тақырып. Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығының негіздері
жүктеу/скачать 449.45 Kb.
|
| 7- тақырып. Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығының негіздері
Әкімшілік құқық түсінігі, пәні және әдістері. Әкімшілік құқық атқарушы билік органдарының қызметін ұйымдастырумен байланысты қатынастарды реттейді. Олардың құрылымын, өкілеттіктері мен құзіретін, сонымен бірге олардың арасындағы өзара іс-қимылдарын анықтайды. Әкімшілік құқықпен, сондай-ақ мемлекеттік билік органдарының азаматтармен және өздерінің құзіреттеріне сәйкес мемлекеттік емес ұйымдармен өзара әрекеттесуі барысында туындаған қатынастары, сонымен қатар әкімшілік құқық бұзушылықтармен байланысты қатынастар реттеледі. ҚР әкімшілік құқығы мемлекеттік басқарудың негіздерімен байланысты мәселелерді қамтиды, атқарушы өкіметтің жүйесін ашады, сонымен қатар, жеке адамдардың мемлекетті басқарудағы ролін көрсетеді. Әкімшілік құқықтың пәні - әкімшілік құқық нормаларымен реттелетін мемлекеттік басқару сферасындағы қоғамдық қатынастардың жиынтығы. Мемлекеттің ең қымбат қазынасы деп танылатын азаматтардың мемлекеттік басқару саласындағы құқықтары мен бостандықтарының сақталуын қамтамасыз етіп, оларды құқықтық реттеп отыратын пән - әкімшілік құқық пәні болып табылады. Әкімшілік (администрация) сөзі латын тілінен аударғанда – «басқару» деген мағына береді, сондықтан бұл саланы көбіне басқару құқығы деп те атайды. Әкімшілік құқықтың негізгі мақсат-міндеттері мыналар: - қоғамның, мемлекеттік аппараттың, азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі басты құрал ретінде әкімшілік биліктің тиімді қызмет етуіне жағдай жасау. - атқарушылық билікті демократиялық тұрғыда ұйымдастыру. - азаматтар мен қоғамды атқарушы биліктің біржақты біржақты озбырлығынан қорғау. - қоғамдық қатынастарды реттеу, нығайту. - конституция талаптарына және қоғамдық даму заңдылықтарына сай жаңа қоғамдық қатынастарды қорғау. - басқару саласындағы қоғам, мемлекет, азаматтар мүддесіне сай емес қатынастарды ығыстыру. - әкімшілік нормалармен өзге де құқық салаларымен реттелген қоғамдық қатынастарды қорғау. Әкімшілік құқықтың басты мақсаты – мемлекеттік билік аппаратын заң мүддесіне қызмет етіп, оның талаптарын орындауға бағыттау. Әкімшілік құқықтық әдістер - әкімшілік құқықтық қатынасқа ықпал ететін тәсілдердің, амалдардың, құралдардың жиынтығы. Құқықтық реттеу әдістеріне: рұқсат ету, тыйым салу, міндет жүктеу әдістері жатады. Рұқсат ету – адамдардың өздерінің белсенді әрекетін жасауға құқық береді. Тыйым салу – белгілі бір әрекеттерді жасаудан тартынуды талап етеді. Міндет жүктеу – адамдарға олардың тиісті мінез-құлық көрсету міндетін жүктейді. Әкімшілік құқықтық әдістерге: императивті, диспозитивті, көтермелеу, ұсыныс жасау жатады. Императивті әдіс – құқықтық нұсқамалардан бұлтаруды болғызбайтын ықпал ету әдісі. Диспозитивті әдіс – субъектілерге өзара қатынастарын заңмен белгіленген шеңберде реттеуге мүмкіндік беретін әдіс. Көтермелеу әдісі – мінез-құлықтың белгілі бір түрі үшін көтермелеуге уәде беру жолымен белсенді мінез-құлықты ынталандыратын ықпал ету тәсілі. Ұсыныс жасау – басқару субъектілеріне қолданылып жүрген заң тұрғысынан мінез-құлықтың ең пайдалы түрін ұсынатын ықпал ету тәсілі. жүктеу/скачать 449.45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|