Дәріс тезистері № апта Дәріс тақырыбы және тезистер Сағат көлемі №1 дәріс Қарастырылатын сұрақтар
Дәріс 2. Білім берудегі психологияның ғылыми-теориялық негіздері
жүктеу/скачать 208.12 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Білім берудегі психологияның әдіснамалық негіздері.
- Әлеуметтік нысаналалық принципі
- Теория мен практиканың бірлігі принципі.
- Даму принципі.
| Дәріс 2. Білім берудегі психологияның ғылыми-теориялық негіздері.
Қарастырылатын мәселелер: Білім берудегі психологияның әдіснамалық негіздері. Білім берудегі психологияның зерттеу пәні және міндеттері. Білім берудегі психологияның негізгі категориялары. Білім берудегі психологияның әдіснамалық негіздері. Қазіргі білім берудегі психологияның қалыптасуы оқыту мен тәрбиелеу жағдайында бірегей рухани білім ретінде тәуелсіз, өміршең адамды қалыптастыруға бағытталған ғылыми гуманитарлық идеалдармен анықталады. Әлеуметтік нысаналалық принципі. Білім берудегі психологияның дамуы теория мен практиканың белгілі бір әрекеттерінің әлеуметтік нысаналылығын анықтайтын білім беру жүйесі шеңберінде және жалпы қоғамда қабылданған әлеуметтік құндылықтар мен үміттер жүйесімен анықталады. Сонымен, қазіргі кезеңде өз дамуының және қоғамның одан әрі дамуының мақсаттарын анықтауға және іске асыруға қабілетті дербес, өзіндік тұлғаны тәрбиелеуге ықпал ететін осындай білім беру жүйелерін құру әлеуметтік тұрғыдан орынды болады. Білім берудегі психологияның зерттеу пәніне айналған кез-келген психикалық құбылыс немесе жүйе екі деңгейде әлеуметтік нысаналылық тұрғысынан талданады: - бейімделу деңгейі (өз өмірін қамтамасыз ету кезінде субъектінің жеке нормаларының қоғамдық талаптарға сәйкес келмеуі); - өзін және қоғамды қайта құру деңгейі (адамның (жүйенің) дамуына және жалпы қоғамның дамуына ықпал ететін жаңа әлеуметтік-тарихи нысандарды құру). Теория мен практиканың бірлігі принципі. Білім беру практикасы білім берудегі психологияның теориялық және эксперименттік зерттеулері үшін проблемалардың негізгі көзі, сондай-ақ олардың тиімділігін бағалау критерийі болып табылады. Психологиялық-педагогикалық теория мен практика бір-біріне өзара әсер етеді. Білім берудегі психологияның теориясы мен практикасының өзара әрекеттесуін ұйымдастыруда үш негізгі мәселе бар: Неге? Адамның жаңа психологиялық білімді қолдануының мағыналық негіздерін іздеу (адамды жаңа біліммен және психологпен қауымдастыққа тарту, жаңа білімде жеке мағынаны алу, одан әрі қайта құру үшін әлеуетке ие болу). Не? Психологиялық әсер етудің мақсаттарын анықтау (адамның табиғатын және оның дамуын түсінуге байланысты); Қалай? Қолданылатын психотехниканың тиімділігін бағалау (қолданудың орындылығы, психолог әсерінің сипаты, психолог әсерінің қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді нәтижелері және т.б.). Даму принципі. Білім берудегі психологияның теориясы мен практикасының кез-келген әсерінің мақсаты - білім беру процесіне және жалпы білім беру жүйесіне қатысушылардың қалыптасуы, дамуы. Кез-келген құбылыс пен процесс аяқталған жүйе ретінде емес, даму мен қалыптасуда зерттеледі. Білім мен тәрбиенің тиімді жүйесі үш түрдің дамуын үйлесімді түрде үйлестіреді: - өсу және жетілу - білім беру процесіне қатысушылардың белсенді араласуынсыз онтогенез процесінде олардың биологиялық жетілуі арқылы психикалық құрылымдардың пайда болуы. Дамудың осы түріне негізделген білім беру жүйелерінің мысалдары жеке тұлғаны еркін тәрбиелеу жүйелері болып табылады (Вальдорф мектебі, М. Монтессори мектебі және т. б.); - білім беру процесінің ересек қатысушылары белсенді түрде тарататын қоғамдық тәжірибе мен нормаларды интериоризациялау арқылы психикалық құрылымдарды меңгеру және қалыптастыру. Дамудың осы түріне негізделген білім беру тәсілдері мінез - құлық және белсенділік болып табылады; - қайта құру немесе өзгеру - өзіндік психикалық дамудың құралдарын өз бетінше іздеу арқылы психикалық жаңа құрылымдарды меңгеру. Дамудың бұл түрі білім беру процесіне ересек қатысушылардың көмегімен жүзеге асырылады, олардың негізгі міндеті - баланың өзін-өзі жетілдіру мүмкіндіктерін құру. Гуманистік педагогика, білім берудің экзистенциалды-гуманистік және субъективті тәсілдері осы даму принципін іс жүзінде жүзеге асырады. жүктеу/скачать 208.12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|