43
Авиакөліктегі өрттер
Өрт қоса шыққан авиациялық оқиға
ерекше қауіп төндіреді. Өрттің шығуына
келесілер
мүмкіндік
береді:
бортта авиациялық отынның және басқа да
жанармай сұйықтықтарының
болуы;
жолаушы салонындағы декоротивті өңдеуге және құрылыс материалдары
ретінде айтарлықтай тез тұтанатын және түтінді көп шығаратын және толық
жанып бітпеген улы зат болу қасиетіне ие материалдарды пайдалану;
әуе кемесінің айналасына тез өртенетін авиациялық жанармайдың төгілуі
кезінде сырттың тез жануына және оттың салон
ішіне кіруіне алып келетін
фюзеляж қабының отқа төзімсіздігі.
Жолаушылар салоны ішіндегі өрт жабық аумақтағы өртке жатады. Өрт кезінде салон
ішіндегі адамдардың зақымдануының негізгі себебінің бірі өртенген өнімдермен
улану болып табылады. Екі оксидтті көміртек тарағаннан кейін 2-3 минуттан соң
салонда адам өліміне әкелетін концентрацияға жетеді. Салонның ішіндегі өртті
сөндіру, жолаушыларды және экипаждарды құтқару, есікті, қанат үстіндегі люктерді
және фюзелюждың қаптамаларын ашудан және құтқарушылардың апаттық кеменің
ішіне кіруден басталады. Фюзеляжды ашу кезінде өрттің қарқыны артады жалынмен
және өрттің температурасымен алынған кеңістік көлемі лезде үдеп кеңейеді.
Құтқарушылар ыстықтан және газ түтіндерінен қорғайтын жеке құралдармен, жұмыс
жеңқап
сызықтарымен, көбіршік шығаратын ерітінділермен, және жабылатын
оқпандармен (РС-Б, РСК-50, КР-Б саптамасымен НРГ-5 және т.б.) жабдықталулары
керек. Салонды қою түтіннің қаптауы және токсинді заттардың болуы зардап
шегушілердің де құтқарушылардың да жағдайын қиындатады.
Сондықтан
құтқарушылар
көру
мүмкіндігі
шектеулі,
токсинді
заттардың
жоғары
44
концентрациясында және айтарлықтай температурада келісіммен әрекет етуі тиіс.
Айтып кеткендей, әуе кемесі ішіндегі өрт кезінде жолаушьшар салонының биіктігінде
температура қаншалықты тез жайылса, онда құтқарушылар өртті сөндірудің алғашқы
сатысында, орта көлемді температура төмен түскенге дейін, еңкейіп жүріп,
жолаушылар салонының үстіңгі температуралық қабатын салқындата отырып жұмыс
істейді. Түтінді ауада жұмыс істеу кезінде бір құтқарушы фюзеляждың сыртында
болуы керек және кеменің ішінде жұмыс істеп жатқан құтқарушылар сияқты онда да
қорғаныс құралдары болу қажет. Оның міндетіне түтінді салондағы
құтқарушылармен байланыста болу, зардап шегушіге
және қажет болған жағдайда
басқа
да
құтқарушыларға
дереу
көмек
көрсету
кіреді.
Достарыңызбен бөлісу: