Диплом жұмысы Тақырыбы: Миграциялық процестердің ХХ ғасырдағы Қазақстан демографиясына тигізген әсері

Тґуекелсiздiгiмiзге ¶ол жетiп, дербес мемлекетiмiздi ¶Ѕрып отырµан бѕгiнгi таєдаµы сырт¶ы елдермен халы¶аралы¶ байланыс¶а ерекше мґн берген жјн. Сырт¶ы саясатымыз: бiрiншiден, ¶ызыл империяныє отаршылыды¶ саясатымен байлап - матап тастаµан Ресейдiє бЅµауынан толы¶ азат болуµа; екiншiден, Тыны¶ МЅхит пен Азия аймаµыныє елдерiмен жан-жа¶ты байланысты дамытуµа;ѕшiншiден, јркениеттi, дамыµан Шыµыс пен Батыс елдерiмен ынтыма¶ты кѕшейтуге; тјртiншiден, тарихы мен мґдениетi, тiлi жа¶ын мЅсылман елдерiмен ежелгi байланысты ¶алып¶а келтiрiп, јркен детуге баµытталуы ¶ажет. ¦рине, сырт¶ы саясат мґселелерiнде осы тјрт баµытпен µана шектелiп ¶оймай, ¬аза¶стан Республикасы јркениетi дамудыє јзiндiк бiр Ѕлтты¶, болмаса жеке бiр айма¶ты¶ ѕлгiсiн кјрсете бiлуi керек.

Тарих бетiнде јзiндiк iз ¶алдырµан ССРО-ныє таралуы жґне одан кейiн ¶Ѕрылµан ТМД аумаµындаµы тґуелсiз мемлекеттердiє келелi бiр мґселесi- кјшi-¶он процестерiнiє туындау шешiмiн табар зор халы¶аралы¶ iстерге айналды. Кезiнде бiр µана Ода¶ты¶ хал¶ымыз дейтiн Ѕлттар мен Ѕлыстардыє мЅндай белгiлерi ¶оµамды¶ јзгерiстерден кейiн ґркiмнiє тарихи Отанына кјшiп - ¶онуµа деген ы¶ылыас- ниеттерi ояна бастады. ¬аза¶стан Республикасы ѕшiн бЅл мґселе ґлi тыє сала болып есептелiнгенiмен мемлекет тарапынан бiрден-а¶ ¶олµа алына бастады. Оныє себебi шет елдермен бЅрынµы Ода¶тас Республикадаµы этникалы¶ ¶аза¶старды ¶амтып ¶ана ¶оймай бас¶а да Ѕлттардыє кјшi-¶он аµымыныє Ѕлµаюына байланысты.

¬азiргi кезде ¬аза¶стандаµы кјшi-¶он аµымы мынандай негiзгi процестермен сипатталады: ¬аза¶станда бЅдан бЅрын патшалы¶ кезеєнен бастап, Сталиндiк зобалає жылдары жер аударµан, тыє жґне тыєайµан жерлердi игеруге жiберiлген жґне ґскери-јнеркiсiптiк кешенге ¶ызмет ететiн контингентпен келген орыс тiлдi халы¶тардыє јкiлдерiнiє бiр бјлiгiнiє эмиграцияландыруына жґне этникалы¶ ¶аза¶тардыє Ѕлтты¶ ерекшелiктерiн са¶тау ма¶сатына, соµыс зардаптары мен экологиялы¶ апаттар салдарына байланысты тарихи отанына оралуµа деген жаµдайлар туындады. Ал iшкi кјшi-¶он бойынша алдымен халы¶тыє аграрлы¶ сектордыє ¶Ѕлдырауына байланысты, ауылды¶ елдi мекендерден, шаµын жґне орташа ¶алалардан ¶аланы, Ѕстап тЅрµан кґсiпорындар мен кешендердiє то¶тауына, Семей мен Арал јєiрi аймаµыныє экологиялы¶ зардаптарына байланысты кјшiп жылжуы кјп орын ала бастады.

¬аза¶ хал¶ыныє алда талай - талай ¶оµамды¶ ѕрдiстерi, ѕлкен сындар тосып тЅр. Осы сындардан мѕдiрмей јтiп, мiнезiмiз дархан болса да дара¶ы болмай, ¶она¶ жай болса¶ та босбелбеу болмай салма¶ты да сали¶алы тѕрде ѕлкен мемлекеттiк иесi реттiнде јзiмiздi барша ґлемге таныта бiлуiмiз керек. Туµан Отанымыз ¬аза¶станныє бѕкiл Еврация ¶Ѕрлыµындаµы наµыз демократиялы¶, јркениеттi, жан-жа¶ты дамыµын, жетiлген елге айналары аны¶.

¬орыты айт¶анда дербестiк алµан јзiнiє Ѕлтты¶ мемлекетi-¬аза¶стан Республикасын толы¶ жайлау жґне билеу ѕшiн саны ґлi аз ¶аза¶тарµа шет елден тѕркiлiктi шегiнiп, алдаµы кезде јзiнiє елiнде ¶алыє санмен ¶ордаланып, Ѕлт болып Ѕюды, бiздiє мемлекеттiк мѕддемiз ¶ажет етiп отыр.

3. 
   Асылбеков М.К. Демографиялық өнімсіздіктің себебі не? Егемен Қазақстан 27 желтоқсан 1997
   
4. 
   Асылбеков М.К. Қалың елдің қатарына қосылсақ. Егемен Қазақстан 6 қараша 2001.
   
5. 
   Асылбеков М.К. Козина В.В Қазақстандағы бүгінгі демографиялық жағдай Ақиқат 1998 №2
   
6. 
   Асылбеков М.К. Құдайбергенова А. Қазақстан тарихи демографиясының өзекті мәселелерін жаңаша концептуалдық пайымдау. Отан тарихы 2003 №1
   
7. 
   Әділ Қ атажұрт деп соққан жүрегі … Қазақ елі 2003 №6
   
8. 
   Әліқұлов К.У. Қазақстандағы әлеуметтік демографиялық процестер. Жаршы 2001т №6
   
9. 
   Баймолда Д. Алдымен ішкі демографияны дұрыстайық. Қазақ елі 2003 №27
   
10. 
    Бейсенұлы Б. Үш апаттан да өттік (демографиялық қасірет туралы) Жас Алаш 1999 30 желтоқсан
    
11. 
    Бекжанова Т. Халықтың көші-қон және демографияның құрамы ізденіс. 1998 №6
    
12. 
    Ғали Ә. Миграция құпиясы ұлт мүддесінің екінші қаупі қазақ әдебиеті 2000 28 қаңтар
    
13. 
    Ермұханов Е. Қазақ жері қалай отар болды? Қазақ тарихы 2001 №3
    
14. 
    Ерімбетова Қ. Көші-қон мәселесі хақында. Қазақ тарихы 2002 № 2
    
15. 
    Елубай О. Сейсенұлы Д. Оралмандар отырған ауылдар. Егемен Қазақстан 2000 28 шілде
    
16. 
    Есілбаев А. Қазақ көбеймей – көсегіміз көгермейді Қазақстан әйелдері 2001 № 5
    
17. 
    Иманбаев Е.А. Демографиялық акуалымыз қандай? Зерде 1999 № 3
    
18. 
    Жағанова А. Көші – қон: бүгін және ертең үкімет жаршысы 2000 № 5
    
19. 
    Қазақстан Республикасының демографиялық дамуының 2001-2005 ж. арналған бағдарлама егемен Қазақстан 9 қараша 2001 ж.
    
20. 
    Қазақстан және оның аймақтағы. Демографиялық процестер мен әлеуметтік сала. № 3 2003 ж.
    
21. 
    Қалиев Е. 2000 жылдың алғашқы 2000 сәбиі Егемен Қазақстан 20 қаңтар 2000
    
22. 
    Қариева Т. Қазақ қалай аштыққа ұшырады? Қазақ тарихы 2002 №3
    
23. 
    Қариева Т. Ашаршылық зардаптары. Қазақ тарихы 2001 №5
    
24. 
    Құдайбергенова А. Көші –қондық үрдестері зерттеудің кейбір мәселелері қазақ тарихы. 2004 №1
    
25. 
    Мәшімбаев С Отаршылдық кезіндегі патшалық Ресейдің Қазақстандағы Мемлекеттік басқару саясаты. Егемен Қазақстан 1999 25 қазан.
    
26. 
    Мүсірепов Ғ. Қазақстанда қанша ұлт бар Егемен Қазақстан 2003 3 қазан
    
27. 
    Мүсірепов Ғ. Көші-қонда көңілге түйетін де, тиетін де жәйттер бар. Егемен Қазақстан 28 қаңтар 2000 ж.
    
28. 
    Мұқай Б. Сағындым туған елімді. Парасат. 2003 №9
    
29. 
    Мырзаметова Ғ. Қазақ шаруаларын отырықшыландыру науқаны. Қазақ тарихы 2000 №1.
    
30. 
    Өмірбайұлы әйелдері 2000 № 7
    
31. 
    Сариев Ш. Тәтімов М Дербес елдігіміз – демографияда Ақиқат 1999 № 11
    
32. 
    Сейітбатталов Б. Үш қазақтың біреуі жат журтта жүр. Егемен Қазақстан. 26 сәуір 2000
    
33. 
    Талдыбаев Ж. Қазақ халқы санынынң демографиялық өзгеруі (1926-1939 ж.) Ақиқат 1997 №6
    
34. 
    Тәжібаев М. Ұжымдастыру науқаны хақында Қазақ тарихы 2002 № 1
    
35. 
    Тәтім М. Жер жұзінде қанша қазақ бар? Қазақ елі 1997 № 1
    
36. 
    Тәтімов М. Ұміт көпжиегі. Парасат 2001 №1
    
37. 
    Тәтімов М. Қазақ әлемі Алматы 1994.
    
38. 
    Тәтімов М. Халықтың кему қауіпі бар Егемен Қазақстан 2002 27 ақпан
    
39. 
    Төлекова М. Халық санақтары қалай жүргізілді (1926-1939) қазақ тарихы 2003 № 4
    
40. 
    Тілесова А. Қазақстандағы көші – қон мәселелері Саясат 2003 №8
    
41. 
    Уанасова Д. Көші – қонға қорымды қамқорлық. Қазақстан. Заман 2002 14 маусым.
    
42. 
    Ысқақова К. Қазақстанның копулдылығы Кеңестік ұлт саясатының нәтижесі. Қазақ тарихы 2000 №5
    
43. 
    Ізбанов М. Сан сапаға айналмай қоймайды (демография мәселесі) Егемен Қазақстан 2003 6 мамыр
    
44. 
    Асылбеков М.К. Галиев А.Б. Социально-демографические процессы в Казахстане (1917-1980) алматы 1991.
    
45. 
    Галиев А.Б. Социально-демографические процессы в многонациональном Казахстане (1917-1991) Алматы 1994.
    

мың адам

	Барлық халық	Соның ішінде		Халықтағы үлес (процентпен)
	Всего населения	Қала	Ауыл	Қала	Ауыл
		В том числе		Доля (проценты) в населении
		Городское	сельское	Городское	сельское
Қазақстан Республикасы	14819,7	8359,7	6460,0	56,4	43,6
Ақмола	713,5	335,9	377,6	47,1	52,9
Ақтөбе	669,6	375,8	293,8	56,1	43,9
Алматы	1560,5	445,5	1115,0	28,5	71,5
Атырау	452,2	263,9	188,3	58,4	41,6
Батыс Қазақстан	603,2	254,7	348,5	42,2	57,8
Жамбыл	980,7	444,7	536,0	45,3	54,7
Қарағанды	1344	1113,6	230,4	82,9	17,1
Қостанай	929,9	498,9	431,0	53,7	46,3
Қызылорда	607,9	364,8	243,1	60,0	40,0
Оңтүстік Қазақстан	2060,4	740,3	1320,1	35,9	64,1
Павлодар	753,5	483,6	269,9	64,2	35,8
Солтүстік Қазақстан	687,0	259,7	427,3	37,8	62,2
Шығыс Қазақстан	1477,3	869,1	608,2	58,8	41,2
Астана қаласы	501,5	501,5		100
Алматы қаласы	1141,0	1141,0		100

2
002 жылдың қаңтар – тамызында жекелеген ұлттар бойынша иммигранттар құрамы

келгендердің жалпы санына пайызбен

2002 жылдың қаңтар-тамызында жекелеген ұлттар бойынша эмигранттар құрамы