Диплом жұмысының қазіргі кезде Оңтүстік Қазақстан облысы Ордабасы ауданында ауыспалы егісте шитті мақта өндіру технологиясын жетілдіру бойынша ғылыми жұмыс жүргізілді

Бизнес жоспарды іске асыру үшін « Батыр-Ата» өндірістік кооперативі қажетті қаржыны «Нимекс» АҚ-на жерді кепілге қою арқылы бір жылға 15 паиыздық несие алу арқылы жүзеге асырылады.

«Батыр-Ата» өндірістік кооперативінің қысқа мерзімдегі мақсаты:облыстың барлық текстилдік фабрикаларына сапалы өнім өндіру арқылы танымал болу.

«Батыр-Ата» өндірістік кооперативінің болашақтағы мақсаты:жаңа технологиялармен жабдықталған текстилдік фабрика құрып тұтынушыларға дайын өнім жеткізу болып табылады.

2. Жоспарлаудың соңы:01.02.2008 жыл.

3. Өндіріске қажетті шикізаттарға тапсырыс беру:15.02.2008 жыл.

4. Сауда ұйымдарымен байланыс:15.02.2008 жыл.

Қазақстан Республикасы Президентінің елімізді бәсекеге барынша қабілетті елу мемілекеттің қатарына енгізу мақсатымен Республикамыздың БДЖ сауда ұйымына кіргелі тұрған кезде-бәсекеге қабілетті ауыл шаруашылық өнімдерін өндіру,өндірістік процестерді кешенді механикаландыру мен автоматтандыру заманауи озық технологиялар мен тиімді жұмыс істеитін машиналар мен агрегаттарды өндіріске енгізу өзекті мәселеге айналып отыр. Бұл орайда қазір Республикамызда жүзеге асырылып жатқан мемлекеттік мақта кластері бағдарламасының құрамдас бөлігі ауыспалы егіс жүйесін ғылыми тұрғыда енгізу атқарылар істерде ауқымы зор. Ал бұл бағдарламаның ойдағыдай жүзеге асырудың басты шарттарының бірі-егін шаруашылығын интенсивті дамыту.

1. Жетілдірілген қоза өсімдігі егілетін жерлерді күзде ерте көктем кезінде жақсы өңдеп баптау нәтижесінде сара шиттің өніп шығуы бүршіктенуі жәіне басқа көрсеткіштерінің нәтижесінде алынған мәліметтер бойынша екі тәжірибе де біршамалы болса да оның бақылауындағы бірінші тәжірибемен салыстырғанда қозаның өсулері: 01.06 – мезгілінде – 30 см, 01.07 – де 4 см, ал 01.08. – де 7 см жоғары биікте болып өсті. Мұның 2 вариантта қозасы баптаудың барлық технологиясын қолдануынан соған ие болды.

2. Қозаның өсіп – дамуында жүргізілген зерттеулердің мәліметтері бойынша 1 тәжірибеде өнім беретін симподиялық бұтақтары 01.07 – мезгілінде 11 дана, 01.08. – де 14 дана саны болса, ол тәжірибе 2 де ол көрсеткіштер 15, ....18 дана бұтақ сабақшалары өсіп жетілді. 1 – ші вариантты 2 – ші вариантпен салыстырғанда 2 вариантта 4 -6 дана бұтақтары өкп дамыды. Бір түп қозадағы көсектердің орташа саны 1 – ші вариантта 01.08 – де 11 дана, 01.09 – да 16 болса, ал 2 – ші вариантта ол көрсеткіштер 18, .....23 дана көсек салды. Мұнда 2 – ші вариантта 7 ......дан көп көсек жетілді.

Қозадағы жетілдірілген өнім бір көсектің орташа салмағы 1 – ші вариантта 3,8 – 4 гр, 2 – ші вариантта 4,5 – 4,8 граммға ие болса, оның айырмашылығы 0,6 – 0,8 гр артық салмақпен көсек салынды.

Қозаның өсіп - дамуында 2 – ші вариантта жүргізілген барлық агротехнологиялық шаралардың жоғары деңгейде болғандығының ерекшеліктері арқылы екендігі анық болды.

3. Қозаның өсіп – дамуының вегетациялық кезеңінде өсімдіктің 50% гүлденуі динамикалық темпосының көрсетуінде 1 вариантта 15 ші шілде де 30%, 21.07 – 60% - ға 30.07 – де 90 % гүлдеп үлгереді. 2 – ші вариантта бұл көрсеткіштер 27,49, 78 % - да болса яғни 3 - 12 % кештетіп гүлге кірді. Қозаның 50% пісіп жетілуде 1 вариант, 2 вариантпен салыстырғанда ерте пісіп жетіледі. Сондықтан тәжірибе 2 вариантта жердің барлық технологиялық агротехника жұмыстары жоғары болғандығы мен оның негізгі ерекшеліктерінің бірі болған ауыспалы егіс жүйесінің тиімділігі – топырақ құмарлығының сақталуынан екендігін дәлелдеді.

4. Өткізілген зерттеудегі тәжірибелердің мәліметтеріне сүйене отырып, ауа – райының қолайсыздығынан қарамастан мақта – шитін егілуінен жетілдірілген қоза өсімдігінің белгіленген күзету орнынан үш қайталауында жетілдірілген мақта өнімі бақылаудағы 1 – ші вариантта 14, 17, 19 ц/га теріліп орташа 15 ц/га өнім жинап алынды.

Тәжірибе 2 – де ол көрсеткіші 22, 24, 23 ц/га орташа 23 ц/га өнім жетілсе, яғни бақылау 1 – вариантпен салыстырғанда 8 ц/га мақта өнімін артығымен жинап алынды. Мұның себебі жоғарыда айтылған мақта өсімдігінің жетілдіру технологиялық ерекшеліктерінің тиімділігін көрсетті.

2. Обылыста ғалым еңбегімен жаратылған отандық жаңа бәсекелестікке шыдамды ПА – 3031, ПА – 3034, ПА – 3044 тағыда басқаларын аудандастырылған сорттар егілсе, барлық технологияларды өз мерзімінде қолдану арқылы әр гектардан орташа 30 – 35 ц/га өнім береді.