Дипломдық жұмыс Арал орман және жануарлар дүниесінің қорғау жөніндегі кмм жағдайында ағашы кесілген (өртеңдерде) жас шыбықтарды қалыптастыру және оларға күтім жасау жөніндегі іс-шалар жобасы

Жас шыбықтарды қалыптастыру мен күтім жасаудың бойынша ісшаралар мен экономикалық тиімділігі

жүктеу/скачать 1 Mb.

бет	10/11
Дата	19.05.2022
өлшемі	1 Mb.
	#457573
түрі	Диплом

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Жанарыс дипломная

3.4 Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы

3.3 Жас шыбық тарды қалыптастыру мен күтім жасаудың бойынша ісшаралар мен экономикалық тиімділігі

Басты мақсатта пайдалану үшін жаппай учаскелік және біркелкі-біртіндеп кесуде жылдық жұмыс көлемін орындауға арналған тікелей шығындарды есептейміз. Есептеу деректері 3.1-кестеде келтірілген.

3.1-кесте-жылдық жұмыс көлемін орындауға арналған тікелей шығындарды есептеу

№ п/п	Іс шаралар атауы	Жылғы көлем	Көлем бірлігіне арналған шығыстар нормасы, у.е	Тікелей шығыстар сомасы, у.е.
Жаппай участкелік кесу
1	Басты пайдаланудағы кеспеағаш аймағын бөлу	3,2 га	1,36	4,4
2	Ағаш кесуді жүргізу кезіндегі дайындық жұмыстары	3,2 га	1,35	4,3
3	Ағаштарды құлату	1150 м3	0,57	655,5
4	Бұтақтарды кесу	1150 м3	1,25	1437,5
5	Сортименттерге шыбықтарды керу	1150 м3	1,13	1299,5
6	Ассортиментті төбе	1150 м3	0,48	552
7	Сортименттерді сүйреу	1150 м3	1,73	1989,5
8	Орман екпелерін құру	3,2 га	278	889,6
Жиыны				6832,3
Біркелкі-біртіндеп кесу
1	Басты пайдаланудағы кеспеағаш аймағын бөлу	2,1 га	1,36	2,9
2	Ағаш кесуді жүргізу кезіндегі дайындық жұмыстары	2,1 га	1,59	3,3
3	Ағаштарды құлату	285 м3	0,77	219,5
4	Бұтақтарды кесу	285 м3	1,42	404,7
5	Сортименттерге шыбықтарды керу	285 м3	1,33	379,1
6	сортиментті төбе	285 м3	0,57	162,5
7	Сортименттерді сүйреу	285 м3	3,23	920,6
8	Табиғи жаңаруға жәрдемдесу	2,1 га	74,35	156,1
Итого				2248,7

Экономикалық салыстыру үшін кесудің екі түрін бір телімде тұтас учаскені және біркелкі-біртіндеп кесуді жобалаймыз. Есептеу деректері 3.2-кестеде келтірілген.

3.2-кесте-жаппай учаскелік кесуді және біркелкі-біртіндеп кесуді экономикалық салыстыру

№ п/п	Іс шаралар атауы	Жылғы көлем	Көлем бірлігіне арналған шығыстар нормасы, у.е		Тікелей шығыстар сомасы, у.е.
Жаппай участкелік кесу
1	2	3	4		5
1	Басты пайдаланудағы кеспеағаш аймағын бөлу	3,2 га	1,36		4,4
2	Ағаш кесуді жүргізу кезіндегі дайындық жұмыстары	3,2 га	1,35		4,3
3	Ағаштарды құлату	1150 м3	0,57		655,5
4	Бұтақтарды кесу	1150 м3	1,25		1437,5
5	Сортименттерге шыбықтарды керу	1150 м3	1,13		1299,5
6	Ассортиментті төбе	1150 м3	0,48		552
7	Сортименттерді сүйреу	1150 м3	1,73		1989,5
8	Орман екпелерін құру	3,2 га	278		889,6
Итого				6832,3
Біркелкі-біртіндеп кесу
1	Басты пайдаланудағы кеспеағаш аймағын бөлу	3,2 га	1,36		4,4
2	Ағаш кесуді жүргізу кезіндегі дайындық жұмыстары	3,2 га	1,59		5,1
3	Ағаштарды құлату	1150 м3	0,77		885,5
4	Бұтақтарды кесу	1150 м3	1,42		1633
5	Сортименттерге шыбықтарды керу	1150 м3	1,33		1529,5
6	сортиментті төбе	1150 м3	0,57		655,5
7	Сортименттерді сүйреу	1150 м3	3,23		3714,5
8	Табиғи жаңаруға жәрдемдесу	3,2 га	74,35		237,9
Итого				8665,4

Есептеу:
Р=(8665,4-6832,3)/8665,4*100%=21%.

Жоғарыда келтірілген есептеулерден экономикалық тұрғыдан үздіксіз кесу біркелкі-біртіндеп ~20% арзан екенін көруге болады. Бірақ, орман шаруашылығы тұрғысынан біркелкі-біртіндеп кесу әлі де үздіксіз кесу алдында үлкен басымдыққа ие, өйткені үздіксіз кесу кезінде орманды қалпына келтіру көбінесе орман дақылдарын құру арқылы жүзеге асырылады, нәтижесінде учаске ұзақ уақыт бойы орманмен жабылмаған алаң ретінде қалады және өзінің орман шаруашылығы функцияларын орындамайды. Біркелкі-біртіндеп кесу кезінде учаске барлық уақытта орманмен жабылған және өзінің орман өсіру функцияларын орындауды тоқтатпайды.

3-тарау бойынша қорытындылар

Осы тарауда күтіп-баптау мақсатында ағаш кесудің негізгі ұйымдастырушылық-техникалық элементтері қарастырылды, кеспеағаштарды әзірлеу схемалары мен күтіп-баптау мақсатында ағаш кесуді жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы дербес зерделенді. Күтіп-баптау кесулерінің белгілі бір түрін жүргізуді қажет ететін екі телімнің мысалында негізгі ұйымдастырушылық-техникалық элементтер жобаланды және жобаланатын телімдерге арналған кеспеағаштарды әзірлеудің екі схемасы ұсынылды. Экономикалық бөлімде жылдық жұмыс көлемін орындауға арналған тікелей шығындар есептеліп, әрбір схема үшін алынған шығындар салыстырылды.
Осылайша, нәтижелерді талдағаннан кейін, шығындарды азайтуға және пайда табуға мүмкіндік беретін көптеген факторларды, артықшылықтар мен кемшіліктерді ескере отырып, белгілі бір даму жоспарын қарастыруға тырысу керек, ал орман шаруашылығы жоспарында екпенің өнімділігі артады.
3.4 Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы

Еңбекті қорғау-бұл еңбек процесінде адамның қауіпсіздігін, денсаулығы мен жұмыс қабілеттілігін сақтауды қамтамасыз ететін заңнамалық актілер мен оларға сәйкес келетін әлеуметтік-экономикалық, техникалық, гигиеналық және ұйымдастырушылық шаралар жүйесі.

Еңбекті қорғау-бұл адам мен еңбек туралы ғылым. Ғылыми тұрғыдан алғанда, ол жарақаттанудың, кәсіби аурулар мен уланудың алдын-алу шараларын жасау үшін қоршаған орта мен өндіріс құралдарының адам ағзасына әсерін зерттейді [28].
Еңбек жағдайлары бір жағынан өндіріс технологиясымен, оны ұйымдастырумен және еңбек процесімен, екінші жағынан жұмыс істейтін санитарлық-гигиеналық жағдаймен анықталады. Технология мен ұйымға технологиялық процестерді механикаландыру, өндірістің жартылай автоматты және автоматты әдістерін енгізу, сондай-ақ жабдықты қашықтықтан басқару, манипуляторларды қолдану кіреді. Өндіріс технологиясымен тығыз байланысты-бұл жұмысшының белгілі бір нейропсихикалық кернеуін, жұмыс кезінде дененің күйін қажет ететін еңбек процесі. Санитарлық-гигиеналық еңбек жағдайларына метеорологиялық факторлар (температура, ылғалдылық, ауа жылдамдығы), ауаның булармен, газдармен, шаңмен ластану дәрежесі жатады.
Өндірістік санитария-бұл зиянды өндірістік факторлардың жұмыс істейтіндерге әсерін болдырмайтын ұйымдастырушылық және санитарлық-гигиеналық шаралар мен құралдар жүйесі.
Жұмыс істеушілерді еңбек қауіпсіздігін оқытуды өндірістің қауіптілік сипаты мен дәрежесіне қарамастан, барлық орман шаруашылығы кәсіпорындары мен ұйымдарында жүргізеді:
-жаңа, жаңадан қабылданған, кәсібі жоқ немесе кәсібін (жұмыс түрін) өзгертетін жұмысшыларды даярлау;
-әр түрлі брифингтер өткізу;
-біліктілікті арттыру.
Нұсқама өткізу сипаты мен уақыты бойынша жұмысшылар кіріспе, жұмыс орнындағы бастапқы, қайталама, жоспардан тыс, ағымдағы болып бөлінеді.
Кіріспе нұсқаманы еңбекті қорғау жөніндегі инженер немесе еңбекті қорғау жөніндегі инженердің міндеттері жүктелген адам жүргізеді. Ол барлық жұмысқа қабылданушылармен, олардың біліміне, осы мамандық немесе осы лауазым бойынша жұмыс өтіліне қарамастан, сондай-ақ іссапарлармен, өндірістік практикаға келген оқушылармен және студенттермен жүргізіледі.
Жұмыс орнындағы алғашқы нұсқама бір бөлімшеден екіншісіне ауыстырылған, кәсіпорынға (ұйымға) жаңадан қабылданған барлық оқушылармен, іссапарға жіберілгендермен, өндірістік оқуға немесе практикаға келген оқушылармен және студенттермен, олар үшін жаңа жұмысты орындайтын қызметкерлермен, жұмыс істеп тұрған кәсіпорын аумағында құрылыс-монтаждау жұмыстарын орындау кезінде құрылысшылармен жүргізіледі.
Қайта нұсқамадан біліктілігіне, біліміне және жұмыс стажына қарамастан, алғашқы нұсқамада көрсетілген адамдарды қоспағанда, кемінде 6 айдан кейін барлық жұмыс істейтіндер өтеді.
Жоспардан тыс нұсқама:
еңбекті қорғау жөніндегі ережелер өзгерген кезде;
технологиялық процесті өзгерту (жабдықты, құрылғылар мен құралдарды, бастапқы шикізатты, материалдарды және еңбек қауіпсіздігіне әсер ететін басқа да факторларды ауыстыру немесе жаңғырту);
қызметкерлердің еңбек қауіпсіздігі талаптарын бұзуы;
- жұмыстағы үзілістерде - еңбек қауіпсіздігінің қосымша (жоғары) талаптары 30 күнтізбелік күннен астам, ал қалған қызметкерлер үшін-60 күн қойылатын жұмыстар үшін.
Талдау қауіпті және зиянды факторлар. Қауіпті өндірістік фактор (қауіпті фактор) жұмыс істеушіге әсер етуі жарақатқа әкеп соғатын өндірістік фактор. Өндірістегі қауіп көздері мыналар болуы мүмкін:
- өндірістік жабдықтардың, машиналардың, механизмдердің, қондырғылардың қозғалмалы бөліктері-жетектер, кесетін құралдар (дискілі, рамалы, таспалы аралар, фрезалар және басқалар);
- кескіш аспаптардың, бөлшектер мен дайындамалардың (токарлық және бұрғылау станоктарының патрондары) қармағыш және ұстап тұратын құрылғылары;
- конвейерлермен өткізілетін бөренелер, ағаш материалдары, бұйымның дайындамалары;
- сүйрелетін ағаштар, шыбықтар;
- Судан түсіру және қатарлау кезінде бөренелер бумасының шығырларымен ауыстырылатын тиелетін және түсірілетін бөренелер;
- құлаған қураған және өзге де қауіпті ағаштар, өскіндер, бұталар және т.б.
Зиянды өндірістік фактор (зиянды фактор) белгілі бір жағдайларда жұмыс істеушіге әсер етуі ауруға немесе жұмыс қабілетінің төмендеуіне әкелетін өндірістік фактор. Әсер ету деңгейі мен ұзақтығына байланысты зиянды өндірістік фактор қауіпті болуы мүмкін.
Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар адам ағзасына әсер ету табиғаты бойынша келесі топтарға бөлінеді:
- жеке;
- химиялық;
- биологиялық;
- психофизиологиялық
Физикалық қауіпті және зиянды өндірістік факторлар келесі кіші топтарға бөлінеді:
- Жылжымалы машиналар мен механизмдер;
- өндірістік жабдықтың қорғалмаған жылжымалы элементтері;
- жылжымалы бұйымдар, дайындамалар, материалдар;
- жұмыс аймағының ауасының жоғары тозаңдануы және газдануы;
-жабдық, Материалдар беттерінің жоғары немесе төмен температурасы;
- жұмыс орнындағы шу, діріл деңгейінің жоғарылауы;
-жоғары немесе төмен ылғалдылық, ауаның иондалуы, табиғи жарықтың болмауы немесе болмауы;
- жұмыс аймағының жеткіліксіз жарықтандырылуы;
- тікелей немесе шағылысқан жылтыр.
Химиялық қауіпті және зиянды өндірістік факторлар келесі топтарға бөлінеді:
адам ағзасына әсер ету сипаты бойынша:
- жалпы уытты, тітіркендіргіш;
- адам ағзасына ену жолымен:
- тыныс алу жолдары, ас қорыту жүйесі, тері арқылы.
Биологиялық қауіпті және зиянды өндірістік факторлар жұмысшыларға әсер етуі жарақат немесе ауруға әкелетін биологиялық заттардан туындайды.
Психофизикалық қауіпті және зиянды өндірістік факторлар шамадан тыс жүктемелерді тудырады, олар әрекет сипаты бойынша физикалық және нейропсихиатриялық болып бөлінеді. Физикалық жүктемелер статикалық, динамикалық, гиподинамикалық болып бөлінеді. Нейропсихиатриялық шамадан тыс жүктемелердің себептері анализаторлардың психикалық шамадан тыс жүктелуі, монотондылық, эмоционалды шамадан тыс жүктеме болуы мүмкін.
Кәсіби ауру-жұмысшыға зиянды еңбек жағдайларының әсерінен туындаған ауру.
Жұмысшылардың денсаулығына және олардың жұмысына зиянды әсер етуі мүмкін өндірістік процестің және өндірістің сыртқы ортасының факторлары «кәсіби зияндылық» деп аталады.
Өндірістік жарақаттанудың және кәсіптік аурулардың алдын алудың негізгі құралдары: қоршау және сақтандыру құрылғылары (ескерту белгілері мен жазулар), жеке қорғау құралдары, қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқама болып табылады.
Қоршау құрылғылары машинаның, станоктар мен механизмдердің қозғалмалы бөліктерін оқшаулауға арналған. Олар өңделген бөлшектерден, чиптерден және т.б. қорғаныс ретінде қызмет етеді. Қоршаулар жұмыс органдарын баптау, жөндеу, қызмет көрсету кезінде оңай алынып тасталуы немесе ашылуы тиіс. Олар машинаны немесе станокты іске қосумен бұғатталуы тиіс.
Қауіпсіздік құрылғылары авариялар мен жабдықтың жекелеген бөліктерінің бұзылуын және жұмысшылардың жарақат алу қаупін болдырмауға қызмет етеді.
Егер жабдық аварияларды, жарылыстарды, сынуларды болдырмайтын сақтандыру құрылғыларымен жабдықталмаса, оны қауіпсіз деп санауға болмайды.
Жеке қорғаныс құралдары стандартты стандарттарға сәйкес тегін беріледі. Оларға: арнайы киім, арнайы аяқ киім, қолғаптар, қорғаныс каскалары, дулыға және т.б.
Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулық және оқыту өндірістегі жазатайым оқиғаларға қарсы негізгі іс-шара болып табылады [28].

Зиянды және қауіпті факторлардан қорғау жөніндегі іс-шаралар. Қауіпті және зиянды факторлардың әсері бар жұмыстарды жүргізу кезінде оларды бейтараптандыру немесе адамға әсерін шектеу жөнінде шаралар қабылдау қажет.

Ашық ауада немесе жұмыс орындарындағы ауа температурасы плюс 5°С-тан төмен үй-жайларда жұмыс істейтіндер үшін жылытуға арналған үй-жай болуы тиіс.
Ашық ауада жұмыс істеу кезінде жұмыс киімі мен аяқ киімін кептіруге арналған үй-жай және құрылғы болуы тиіс.
Жылдың суық мезгілінде ашық ауада және жылытылмайтын үй-жайларда жұмыс істеген кезде жұмыс істеушілерді жылыту үшін үзілістер белгіленеді немесе жұмыс ауа температурасы мен жел күшіне байланысты тоқтатылады.
Жетектерге және олар қозғалысқа келтіретін механизмдерге қауіпті факторлардың әсерін болдырмау үшін механизмдер мен қозғалтқыштардың айналу немесе қозғалыс бағытын көрсететін бағыттамалар салынуы тиіс [29].
Еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықтарды әзірлеу. Еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулық өндірістік үй-жайларда: кәсіпорын аумағында және олар өздеріне жүктелген жұмысты немесе қызметтік міндеттерді орындайтын өзге де жерлерде жұмыстарды орындау кезінде қауіпсіздік талаптарын белгілейтін нормативтік құжат болып табылады.
Нұсқаулық жеке кәсіптерде жұмыс істейтіндер үшін де, жеке жұмыс түрлері үшін де жасалады. Нұсқаулық талаптары жұмысшылар үшін міндетті болып табылады. Бұл талаптардың орындалмауы бұзушылық ретінде қарастырылуы керек.

жүктеу/скачать 1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11