Әдебиеттер тізімі
1.Пошаев Д.Қ. Ғылыми – педагогикалық зерттеу негіздері Шымкент, 2003.
2.Асқаров Е., Балапанов Е., Қойшыбаев Б. Ғылыми зерттеулердің негіздері.Оқу-әдістемелік құрал. А., 2004.
3.Введение в научные исследование (Под. Ред. В.И.Журавлева).М,1998.
4.Герасимов И.Г. Структура научного исследование.- М,1995.
5.С.Мақпырұлы. Курстық және дипломдық жұмыстар. Қазақстан жоғары мектебі. 2005.№4.
Дәріс-9.
Тақырыбы: Педагогикалық зерттеуді ұйымдастыру әдістері
1.Ғылыми- педагогикалық зерттеу жұмысы, зерттеу жолдары.
2.Гипотеза жалпы міндеттері.
Ғылыми педагогиканың логикасы бұл- белгілі ережелері қатарлары, есеп жәнеолардың шешу жолдары.
- Терең ұғым анықтайды, зерттеу неүшін қажет,қандай жолдарымен қорытынды шығару керек, оқу білімін алдыңғы қатарға жеткізу мақсатына ұмтылу.
- Ұғымды нақты түсіну жолдарын тексеріп анықтау, терең зерттреулердің шешімі.
- Міндетті түрде педагогикалық теңдікті белгілеу
- Инструменталдық теңдік- жоспарлы пікірлерді практикада дәлелдеу
( мысалы,педагогикада және пікірлер.)
- Теориялық теңдік- теория қорытындысын шығарып,оны дамыту
( дәлелдер, ұғымдар және т.б.)
- шығармашылық тепе теңдігі – қорытындысын шығаруға көмектесу
( практиканы зерттеу, методология жұмыстар қорытындысы.)
- Методологиялық тепе-теңдік- методтарды алдын ала зерттеу, диагностикалық методтардың ашылуы т.б.
Зерттеу жолдары негізгі компонент ұғымы болып табылады. Міндетті түрде осы компонентті қолдану қажет.
Мысалы, оқу процесінде оны анықтау қажет, процес арқылы, ұйымдастыру, пмотивациясы жолдары арқылы .
Негізгі белгіленген мысадарды анықтау осындай зерттеу жобаларың бөлу, жалпы жобаны осындай жолдары мен шешу.
Гипотездер. Бұл білім екі түрде қолданады:
Біріншіден теория, екіншіден гипотез Д. И. Менделеевтің пікірінше:
“ Гипотез бұл компас, зеттеу қызметтерінде бұл құралды пайдалану, себебі, орман мен теңіз жолдарында адаспас үшін.”
Гипотез негізгі шешімдердің қорытындысын табуды ұсынады.Гипотездің екі типі бар:
Бірінші типі- жазбаша гипотеза, бұл жерде керекті мысалдар мен дәлелдерді жазбаша түрде көрсетеді.
Екінші тип түсіндіру типі, бұл керекті дәлелдермен, іздеулерді түсіндіруге тырысады, сонымен қатар мінездерін жағдайлары.
Гипотез процессінің дамуы.
Қандай да бір жаңалық ашу, оны түсіндіруге мүмкін емес.
Оны жан-жақты білу.
Гипотездердің ғылыми түсінігі дәлелдер мен мысалдарда.
Анықтау ізденістері, логикалық олардың дәлелдері, егер де сол дәлелдер, шыныменде анықталған болса.
Оны тексеру, зерттеу, жұмыстары, сол факторлармен тура келеді.
Міндетті түрде ғылыми емес мысалдарды ажырату қажет. Зерттеу мысалдары әр түрлі тепе теңдікпен зерттегенде болады ( жазу арқылы, реферат арқылы, аналитика тәсілі арқылы түсіндіру арқылы). Оларды шамамен рет-ретімен қою қажет:
Олардың этаптары.
Информативті, диагностикалық, зерттеу болжамдары.
Жалпы міндеттер ғылыми педагогикалық зертеу өткізу қажет. Міндетті түрде нақты тілге талап ету;тілдің тазалығын ойы, білімді адамның ой түсіне,дәлелдеуі мен шындығы.
Көптеген ғылыми жұмыстарда логикалық және теориялық ойлар тексте абзац бойынша бөлінеді, мысалы; абзац қарастырамыз деген сөзден басьалады, “ Неге? ” деген сұрақ туады. Кейде мысалы, диссертацияда кездеседі анықталатын жағдайдың түсінуге нақтиы сөздердің анықтамасы жоқ.” Абзац ешқашанда “ Бұл ” деген сөзден басталмайды: “ Бұл жағдай ,” “ Бұндай жолдары. ” “ Қандай жағдай ? ”
Абзац енді ғана басталды. Абзацта анықталатынойларды талап етеді; бұл толық компоненті тест, бірнеше негізгі нақты жұмыстардың қорытындысы.
Оқу мен тәрбиенің практикада педагогтардың зерттеу қорытындысы.
Педагогикалық жағдайда нақты анаизді эксперимент қорытындысымен байланыстыру.
Педагогикалық жағдайда негізгі жақсыұмыс жолдарын анықтау.
Программа жұмыстары өмірде негізгі роль атқарады.
Практикада жұмыстарымен прогрпммсаы мен терең танысу.
Экспериментальды болу үшін, психология- педагогиканы толық зерттеу қорытындысын, ғылыми көзқараста әле қорытындысын шығарған жоқ.
Мысалы: жаңа ғылыми программаны экспериментальды оқу, оған уақытша көңіл аудармау керек, осы жолдармен ол басқа ғылымикурс программалары мен келіседі, қанша уақыт білімді қорытындылауға кетеді, қаншалықты талап ету, білім бір бірі мен сәйкес, оқушылардың білім алау қорытындысын, сондай ақ басқада оқу сабақтарынан талап етеді.
Педагогикалық практикада қандай нақты проблемалық жұмыстар эксприментальды алынады..
Әлеуметтік жағдайлар мен моральдық іс әрекеттердің өмірде адам үшін пайдасы қандай?
Екі сұраққа жеке, жеке тоқталамыз.
Мысалы, эксперимент мынандай шешенді тапты, ұсынады тексермеген эксперимент математика оқу программаларда, басқа да Бұл жағдайда, жаңа оқу методикасын ескі оқу методикасымен салыстырсақ, біз бойлаймыз, сонғы экспериментальды өзгеріс, алынған эксперимент байланысады.
Бұл жағдайда нақты қорытынды шешім педагогикалық практикада бір—бірімен байланысады, өткізілген эксперимент қорытындысы.
Бұл жұмыс теория заң практикаға өтеді. Кей бір жағдайда байқалады материалдық және моральдық шығындар, практикада өткізілгендер эксперимент қорытындысын байланысады, шындығында олардың пайдалы. Өкінішке орай методика жұмыстары әледұрыс жолға қойылмаған, слайда түсініп,анықтауды ұсынады. Келесі:
Қосымша материалдың шығындар міндетті түрде ескіден жаңаға өту.
Міндетті түрде уақыт.
Нақты орындаушылар мен,адамның саны.
Анық жаңа кірістердің пайда болуы.
Жайылып кету мүмкіндіктері.
Жалпы алған қорытынды көқарасының байланысы.
Қорытынды кезек-эфективке үлгерім рет ретімен орналасуын бақылау, ең шешуші қорытынды шешімі емес.
Эксперимент тобына, бағалайды қорытынды шешімді психолог- педагогтардың экспериментте шығарғандардың, міндетті түрде педагогтармен-мамандықтар ісі практикада байланысуқажет.
Қорытындылап айтқанда нақты жолды белгілейді, олардың түрін, тәсілдерін мен формаларын бақылайды. Программа мен жоспар автор экспериметі мен келіседі.
Жоғарыдағы сұрақтарға қажетті мәліметтер мен ақпараттар жинақтау үшін төменде қажетті құжаттар үлгісін ұсынамыз.
а) Өнеркәсіп орындарындағы өндірістің даму деңгейін анықтау.
ә) Жас жұмысшының әлеуметтік мінездемесін түзу.
б) Жұмысшының еңбек мазмұнын анықтау.
Теория (қағида) – ғылыми танымның әсер етуші күші. Десекте қағида тек ғылыми ізденістер мен практикада кең қолданыс тапқанда ғана осындай сипатқа ие болуы мүмкін. Қағида – ізденушіге, практика алға тартпайтын нақтылы жаңа ғылыми міндеттерді анықтауға мүмкіндік береді.
Қағида – ізденушіге, алға қойған мақсатқа жету жолын, алға тартқан нәтиже сипатын және қолданатын тәсілдер мен құралдардың тиімділігін анықтауға мүмкіндік береді. Осы себепті, қағида – практика үшін реттеуші, бағыттаушы, болжамдық күшке ие.
Қағиданың гнесеологиялық мәні – оны шындықтың мәнін объективті бейнелеуге мүмкіндігі, оның өзіне тән сипаттық ерекшелігі, даму заңдылығын ашуда.
Десекте, теориялық тұрғыдан меңгеру – оның даму барысындағы алатын ерекше сипаттарын абстрактілі түрде түсіндіру, олардың арасындағы байланыстар мен тәуелділіктерді, бұл құбылыстардың басты ерекшеліктерін анықтау және оларды тарихи жинақталған танымдық тәжірибелер негізінде жүйелеу – деп түсінген дұрыс. Сондықтан да, практикалық зерттеулердің теориялық деңгейлеріне сәйкес келетін зерттеу әдістерін таңдап алу қажет.
Әдіс – жаңа білімді меңгерудегі принциптер мен тәсілдердің жиынтығы негізінде шындыққа жету жолы.
Зерттеу әдістерін анықтауды, зерттеу мазмұнына қатысты әдістерді механикалық тұрғыдан таңдау жасамай, олардың нақтылы кезеңдеріне қажетті әдістерді алдын ала іріктеу мақсатында төмендегіше кестені ұсынамыз.
Зерттеу кезеңдері
|
Зерттеу әдістері
|
Зерттеу жұмысының мазмұны
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |