Сыртқы орта факторларының өзара байланысы сыртқы ортаның бір факторларының өзгеруі басқа факторларға қаншалықты, қандай деңгейде ықпал ететін анықтау арқылы көрінеді.
Сыртқы ортаның күрделілігі факторлардың санына байланысты. Осыған орай әр кәсіпорын өзінің түпкі мақсатының орындалуына оң ықпал ететін факторларды есепке алып, оның деңгейін анықтап отыруға мүдделі.
Қозғалмалық – бұл кәсіпорын қызмет жасап тұрған ортада болып жатқан құбылыстардың қозғалысы. Ұйым айналасында болып жатқан өзгерістер неғұрлым жедел қозғалыста болса, өндірістік жүйедегі өзгерістер де соғұрлым тез дамып отырады.
Сыртқы ортаның белгісіздігі кәсіпорынның сыртқы орта факторларын есепке алуына, олардың әрқайсысының қаншалықты және қандай деңгейде ықпал ететін анықтап отыруына, ақпараттардың саны мен сапасына байланысты. Сыртқы ортаға қатысты беймәлім жәйлар неғұрлым көп болса, тиімді шешімдер қабылдау да соғұрлым қиындай түседі.
Сыртқы орта факторлары:
тікелей;
жанама әсер ететін болып бөлінеді.
Тікелей әсер ететін факторлар:
мемлекет;
жеткізуші;
тұтынушы;
бәсеке болып бөлінеді.
Мемлекет – кәсіпорын үшін реттеуші, қорғаушы және басшылық етуші ролін атқарады.
Сонымен қатар, ол:
салық жеңілдіктерін белгілейді;
субсидия (жәрдем), несиелер береді;
нарыққа көшуді көздейтін экономикалық заңдарға бақылау жасайды;
процент мөлшерін белгіледі;
басқа да көптеген реттеу жұмыстарын жүзеге асырады.
Жеткізуші – кәсіпорынның өндірістік қызметтеріне қажетті материалдық-техникалық ресурстармен, құрал-жабдықтармен қамтамасыз етуші. Жеткізуші материалдық қорлардың бағасына, тауарлар мен шикізаттардың сапасына, сонымен қатар халыққа әр түрлі қызмет көрсетуге, қатысты келісім-шарттарға сүйене отырып ұтымды байланыстарды ұйымдастыруға міндетті.
Достарыңызбен бөлісу: |
