2. Еңбектің өнімділігі мен қарқындылығын өлшеудің әдістері.
•Еңбек қарқындылығын өлшейтін әдістері болып:
• 1. Биологиялық, ол:
• - энергетикалық (калориметриялық);
• - психофизиологиялыққа
•бөлінеді.
• 2. Әлеуметтанулық (Социологиялық);
• З. Экономикалық:
• - тура;
• - жанама.
ЕҚ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ӘДІС БОЙЫНША ӨЛШЕУ БЕЛГІЛІ БІР ЖҰМЫС АРАЛЫҒЫНДА(МИН,САҒАТ,КҮН) ЕҢБЕК ПРОЦЕСТЕРІН ОРЫНДАУҒА ЖҰМСАЛАТЫН АДАМ ҚУАТЫНЫҢ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУҒА САЯДЫ.
•Еңбек процесі барысында адам қуатының шығынын келесі тәуелділіктен анықтауға болады:
•Э = Эа+ Эс + Эд + Эн + Эж; мұнда
• Э – адам қуатының жалпы шығыны;
• Эа - организмде алмасу негізінде жұмсалатын қуаттың шығыны;
• Эс – статитикалық жұмыстарды орындауға кететін қуаттың шығыны;
• Эд - динамикалық жұмыстарды орындауға кететін қуаттың шығыны;
• Эн – жүйке-ой қызметіне кететін қуаттың шығыны;
• Эж – еңбектің қолайсыз жағдайларын жеңуге кететін қуаттың шығыны.
• Зерттеулер бойынша адам ағзасында зат алмасу негізінде қуаттың шығындары мөлшерімен сағатына 600 килокаллорий құрайды. Калориметриялық әдістің негізінде енергетикалық шығындардың деңгейлеріне қарай еңбек түрлерінің жіктелуі құрылған.
• Психо-физиологиялық әдіспен келесі көрсеткіштер шығарылады:
• 1. Еңбекті күшейту сәттегі қанның ең көп көлемі.
• 2. Жүрек соғуының жиілігі (жсж).
• 3. Организмнің рефлекторлық жауабының деңгейі.
• 4. Еңбек қызметіндегі тыныс алудың минуттық көлемі.
• 5. Қабылдаған оттегінің (кислород) мөлшері
Загрузка…
• Әлеуметтанулық әдісте жеке және кеңінен қаралатын коэффициенттер шығарылады, олар жұмыскерлердің шаршау дәрежесін және жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру дәрежесін ескереді.
•АЖК (ауырлықтың жеке коэффициенті) = Сөш : Сж, мұнда
•
Достарыңызбен бөлісу: |
