Іске қосылу мерзіміне байланысты: бір жолғы, уақытша, шартты-тұрақты және маусымдық нормаларға бөлінеді.
• 4. Еңбекті өлшеудің және нормалаудың әдістері.
•Тәжірибеде нормаларды белгілеудің 2 әдісін байқайды:
• 1. Талдау (аналитикалық);
• 2. Қосынды (суммарный).
• Талдау әдісі еңбек процессін, техника мен жұмыс уақытының тиімді пайдалануды зерттеуін алдын-ала қарастырады. Бұл әдісте екі түрлі көзқарас қолданылады: талдап-зерттеу және талдап-есептеу.
•Талдап-есептеу әдісі бұрыннан бар уақыт нормалары мен қондырғылардың жұмыс режимдерінің нормалары қолданылады. Бұл талдап-зерттеу әдісіне қарағанда қиындығы аз пайдаланылатын әдіс, алайда ол одан да дәл нәтиже бере алмайды. Талдап-зерттеу әдісі нақты жағдайлардың сай болмауынан немесе базалық нормативтертер болмаған жағдайында қолданылады. Талдау әдістері жұмыс орнын аттестациялаумен үйлестіріле жүргізіледі.
• Қосынды әдістер еңбек нормаларының элементтерін бөлектемей барлық еңбек операциясына тұтас қолдануды қарастырады. Олар келесі тәсілдермен анықталады: тәжірибелік, статистикалық және салыстырмалы. Уақыт нормативтерін есептеу үшін келесі тәсілдер қолданылады: хронометраж, жұмыс орнын суретке түсіру, фотохронометраж.
• Еңбек өнімділігін өлшеудің әдістері болып:
•1.Табиғи; 2.Еңбектік; 3.Құндылық саналады
•Өзін-өзі бақылау сұрақтары:
•Еңбекті өлшеу дегеніміз не? Ол не үшін қажет?
•Еңбекті нормалаудың мәні мен қағидаларын атаңыз.
•Еңбек нормаларының бөлінуін көрсетіңіз.
•Еңбекті өлшеу және нормалаудың қандай әдістері бар?
•Еңбек өнімділігі мен еңбек қарқындылығы дегеніміз не?
•Еңбек қарқындылығы қалай жіктеледі?
•Еңбек өнімділігі мен қарқындылығының өлшеу әдістері қандай?
•Менеджмент себепкерліктің үш негізгі процессуалдық теориясымен: үміттену (күту) теориясы, әділеттілік теориясы және Портер-Лаулер үлгісімен байланысты.
•Үміттену теориясын әдетте Виктор Врумның американдық экономист, психолог. Үміт ету себепкерлік үлгісінің авторы. Негізгі жұмысы «Труд и мотивация», 1964) жұмыстарымен байланыстырады. Ол бір жағынан жеке себепкерлік пен іс-әрекеттер арасындағы өзара байланыстың мәнін және ұйым мен жеке тұлғаның мақсаттарын - екінші жағынан өте нанымды көрсетті. Виктор Врум үш факторға байланысты себептеме теориясын жасайды:
•
Достарыңызбен бөлісу: |
