Әдістемелік нұсқау
жүктеу/скачать 1.55 Mb.
|
| ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС №7
ІПШ СЕКРЕЦИЯ Ішкі секреция бездерініц шығару өзегі болмайды. Сондықтан оларда пайда болған заттар қанға неме-се лимфаға, ал кейде жұлын сұйығьша (ликворға) бө-лінеді. Бұл заттарды гормоидар немесе инкреттер деп атайды. Гормондар — тұтас организмнің немесе оның жеке мүшелерінің қызметін реттейді. Ішкі секреция бездерінің қызметін әр түрлі әдістер-мен тексереді. Ең жиі пайдаланылатын әдістерге бақы-лау (клиникалық), экстирпация, трансплантация т. с. спяқты әдістер жатады. Жүмыстық мақсаты. Кейбір гормондардың жеке мушелерге тигізетін әсерлерін зерттеу. Керекті заттар мен қүралдар. Бака, адреналин ері-тіндісі, питутрии, инсулин, шприц және басқа құрал-саймандар. 1. Адреналиннің жекелеген мүшелерге тигізетін әсері. Жүмыстың барысы. Бақаның басын көздің артынан қырқып, оның көздерін ойып алады да, Петри шынысы-на салады. Содан кейін көздерді сәуле тусіп тұрған жарық жерге қойып олардың қарашығының мөлшерін нлшейді. Ойылған көздер жатқан Петри шыныларына Рингер ерітіндісін құйып, бір ыдысқа 3—4 тамшы адреналин ерітіндісін тамызады. 20 минуттан соң екі көз-дің қарашықтарының мөлшерін қайтадан елшеп салыс-тырады да, адреналинніц көздің қарашығына ететін әсерін анықтайды. Тәжірибенің нәтижесін дәптерге жазып, оған түсініктеме береді. 2. Адреналин мен питуитриннің пигментті клеткаларға тигізетін әсерлерін анықтау. Жұмыстың барысы. Терілерінің түсі бірдей ақшыл кслген екі бақаны жүзу жарғағын микроскоп, не бол-маса лупа арқылы қарап, таңдап алады. Бақаның бі-реуінің іш куысына 0,5 см3 питуитрин, ал екіншісіне 0,5 см3 адраиалип егеді. 30—40 минут еткен сон, бақалар-дың терісінің түсін салыстырады. Ол ушін жүзу жар-ғақтарының тусін тағы да микроскоп не лупамен қарап салыстырады. Байқалған әзгерістерді жазып алады да, оған түсіпдірме береді. 3. Инсулиннің гипогликемиялық әсерін бақылау. Жүмыстың барысы. Екі ақ тышқанды шыны ыдыс- тың ішіне отырғызады. Біреуінің іш қуысына инсулин (әр кг. 3—5 өлшем), екіншісіне дәл сол мелшерде фи-зиологиялық ерітінді егеді. Біраз уақыттан кейін инсулин егілген ақ тышқанның бұлшық еттері тырысып, ді-рілдеп ол тынышсыздана бастайды. Дәл осы кезде тыш-қанға 0,5 мл 20% глюкоза ерітіндісіи ексе, байқалған қүбылыстар жойылып, ол қалыпты жағдайға келеді. жүктеу/скачать 1.55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|