«Экология және орнықты даму» пәнінің эоәК


 Қоршаған ортаның деградациясы және оның салдары



Pdf көрінісі
бет37/52
Дата23.10.2023
өлшемі1.35 Mb.
#481503
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   52
12.1. Қоршаған ортаның деградациясы және оның салдары 
Бұл экологиялық дағдарыстың бір ғана жағы, екінші жағы экологиялық 
дағдарысты қалпына келтіре алмайтын мемелекетттік және қоғамдық 
құрылыстар. Мемлекет ішінде бұл біріншіден қоршаған ортаны қорғайтын 
мекемелердің жеткілікті жұмыс істелуінде, екінші жағынан қоршаған ортаны 
қорғау туралы заңдардың жұмыс істемеуі, үшінші жағынан экологияға 
жеткілікті көңіл бөлмеу, қойылған тапсырмаларды орындамау. 
Экологиялық дағдарыстың әртүрлі себептері бар. Қоршаған ортаның 
азуы, ластануы, табиғаттың бұзылуы адам тіршілігінің салдарынан және 
объективті жолдары бар. 
Объективті себептеріне жататындар: 

Табиғат өзін-өзі адам тіршілігінің салдарынан тазарту және реттеу 
мүмкіншілігінің шегі. 

Табиғат ресурстарының адам пайдалануы нәтижесінде азаюы және 
таусылуы. 

Өндірістің қалдықсыз жұмыс істеуі табиғатқа және өндірісінің 
қалдықтары. 

Адамның табиғаттың өсу заңдарын қолдану және мойындау. 

Субъективті себептер : 

Мемлекетттік қоршаған ортаны қорғау заңдарымен экономикалық 
әрекеттерін жеткілікті пайдаланбау ; 

Экологиялық білімнің және тәрбиенің жетіспеушілігі; 


54 
12.2. Адам тарихында эколгиялық дағдарыстың түрлері 
1. Тірі жәндіктердің қоршаған және өмір сүретін ортасының біздің 
тарихымызға өзгеруі, соның нәтижесінде тік жүретін антропидтердің пайда 
болуы. 
2. Табиғи ресурстардың және тірі организмдердің салыстырмалы түрде 
бірігуі. 
3. Бірінші антропогенді экологялық дағдарыс соңғы мұзы периодта ірі 
жануарларды құрту және консументтер дағдарысы ауыл-шаруашылық 
революциясына жалғасқан. 
4. Топырақтың тұздану экологиялық дағдарысы және осыдан 3-4 мың 
жыл бұрын суғарылатын жердің деградациялануы соның нәтижесінде су 
шықпайтын жерлердің көбеюі. Ауыл шаруашылығының өсуімен ағаштарды 
пайдалану. 
5. Жапппай жоюға ( экологиялық дағдарысқа ) әкеліп соқты және 
өсімдіктер, ресурстары азайды ( продуценттер дағдарысы). 
6. Жаңа экологиялық дағдарыс ғаламды ластануға антропогендік 
тіршіліктердің әсерінен болды. 
Жоғарыда айтылып өткендей, адамзат қоғамының алдында тұрған 
экологиялық мәселелер оның дамуының барлық тарихи кезендерінде орын 
алып отырады. Экологиялық мәселенің мәні – табиғаттағы қалыптасқан тепе – 
теңдікті бұзбай адамдардың қажетттілігін қамтамасыз ету. 
Қазіргі кезең ерекше биосфералық қызметі- биосфераны қорғап мен 
сақатп қалу қызметімен анықталып отыр. Экологилық мәселелрдің алдын алу 
үшін адам ретсіз дамудан тиімді орнықты даму заңдарынам негізделген дамуға 
өтуге тиіс. Тек осы кезде ғана адамзат қоғамының үздікісіз, бірқалыпты 
жағдайда табиғи және әлеуметтік дағдарыссыз дамиды.
Мұндай дамуды-орнықты даму деп атайды. Бірақ бұл үшін адамдардың 
сана – сезімі, олардың мақсаты мен адамгершілік бағыттылығы өзгеруі тиіс. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   52




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет