Экономикалық
жүктеу/скачать 65.8 Kb.
|
ҚорытындыДамыған елдер тəжірибесі бойынша тек қана нарықтық принциптер негізінде материалдық-техникалық базаның қалыптасуы мүмкін емес. Елдегі инновациялық даму мемлекеттің араласуынсыз оң нəтиже бермейді, сондықтан инновация мен инвестиция мемлекеттік реттеудің оьбектісі болып табылады. Көптеген дамушы елдер табиғи ресурстарға бай бола тұра, тұрақты дамуға қол жеткізе алмады. Қысқа мерзімде шикізат экспорты бұл елдердің мемлекттік қазынасына табыс əкеліп, тұрғындардың əл-ауқатын көтереді. Алайда, уақыт өте келе жоғары табыс экономиканы құлдыратады, яғни мемлекетті шикізат экспортынан жəне оның рыноктағы жағдайынан тəуелді етіп, шикізатты аз қажет ететін жаңа саланың дамуын ынталандырмайды жəне шикізатты күндердің күнінде таусылатынын еске алсақ, бұл мəселенің қаншалықты маңызды екенін түсінеміз. Дəл осы жағдайдан шығудың бірақ жолы бар, ол – жоғары технологиялық өндірісті дамыту. Қазіргі таңда ел экономикасы дамудың шешуші факторлары – ғылым мен инновациялық технологиялар екеніне күннен-күнге көз жеткізіп келеміз. Дүниежүзілік экономиканың ғаламдануы аясында Қазақстанның қазіргі таңдағы экономикасының дамуында мынадай мəселелер орын алуда: экономиканың бір жақты шикізатты бағыттылығы; əлемдік экономикаға ықпалдасудың əлсіздігі; ел ішіндегі салааралық жəне өңіраралық ықпалдасудың босаңдығы; ішкі рынокта тауарлар мен қызметтерге тұтыну сұранысының мардымсыздығы (шағын экономика); өндірістік жəне əлеуметттік инфрақұрылымның жеткілікті дəрежеде дамымауы; кластерлік желілердің дамымауы, яғни кəсіпорындардың бір орталыққа шоғырланбауы; Осы мəселелерді шешу қызметі барысында стратегияның келесі міндеттерін атап өтсе болады. Стратегияның міндеттері: өңдешуі өнеркəсіпте орташа жылдық өсу қарқынының 8 – 8 ,4 % мөлшерінде қамтамасыз ету, 2000 жылмен салыстырғанда 2015 жылы еңбек өнімділігін кемінде 3 есе арттыру жəне ЖІӨ энергия сыйымдылығын 2 есе төмендету; өңдеуші өнеркəсіптің негізгі қорларының өнімділігін арттыру; кəсіпкерлік құрылымды қалыптастыру, бəсекелестік артықшылықты жетілдіретін қоғамдық институттарды қамту, қосылған құнға барынша қол жеткізе отырып, нақты өндірістерде қосылған құн тізбегіндегі элементтерді игеру; ғылымды көп қажет ететін жəнежоғары технологиялық экспортқа негізделген өндірістер құруды ынталандыру; сапаның əлемдік стандартына көшу; дүниежүзілік ғылым – техникалық жəне инновациялық процестерге қосыла отырып, өңірлік жəне дүниежүзілік экономикамен ықпалдасуды күшейту. Осы стратегияны іске асыру мерзімі 2003-2015 жылдарды қамтиды жəне ол даму барысында келесідей кезеңдерден тұрады: І кезең. 2003-2015 жылдар аралығын қамтиды; ІІ кезең. 2005-2010 жылдар аралығын қамтиды; ІІІ кезең. 2010-2015 жылдар аралығын қамтиды. Қорытындылай келе, Қазақстанның АЗ пен ИӨЖ құру бойынша тəжірибесі қызығушылық тудырады. Егер оған қазір назар аудармаса, осы саланың орны толытырылмай, мемлекеттің болашағы тек импортқа тəуелді болады. Қазір Қазақстан стратегиялық таңдау алдында тұр. Бұл таңдау оның онжылдықтарағ тағдырын шешеді. Мұндай таңдаудың қажеттігі ішкі жəне сыртқы факторлармен шартталған. Бүгінгі таңда экономика қайта қалпына келу фазасына келді. Бірақ жоғары макроэкономикалық берген даму импульстері салыстырмалы айтқанда таусылды. Экономикалық өсудің ішкі көздерін іздеу қажет. Олардың арасынан бəсекеге қабілеттілікті арттыру, отандық өнім өндірісін жəне ішкі жəне сыртқы нарықтарда сатуды кеңейту. Ал бұл технологиялық өзгерістерсіз мүмкін емес. Ал бқұл қазір күрделеніп келе жатқан мəселелерді шешудің амалы. Егер Қазақстан бұл процеске қосылудан бас тартса, ол əлемдік ғылыми-техникалық прогрестен артта қалып, қуатты жоғары технологиялы шетелдік трансұлттық компаниялар үшін табиғи шикізат пен өткізу нарығының көзі ретінде бақылауынан тəуелді болуы ықтимал. https://7kun.kz/ekonomikaly-su-o-amny-l-au-aty-men-ndiristi-tiimdiligin-arttyru/ /26 жүктеу/скачать 65.8 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|