Әлеуметтік-экономикалық паспорт (Ақтөбе облысы) Ақтөбе к. 2011 жыл



бет2/16
Дата16.06.2016
өлшемі4 Mb.
#139675
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Облыстың әкімшілік-аумақтық бөлінісі

1. Әйтеке би ауданы

2. Алға ауданы

3. Байғанин ауданы

4. Ырғыз ауданы

5. Қарғалы ауданы

6. Қобда ауданы

7. Мәртөк ауданы

8. Мұғалжар ауданы

9. Темір ауданы

10. Ойыл ауданы

11. Хромтау ауданы

12. Шалқар ауданы





















Облыстың әкімшілік-аумақтық бөлінісі (негізгі көрсеткіштер)

Аудан, қала атаулары

Облыстық/аудандық орталықтар

Аумағы, мың шаршы км.

Ауылдық және поселкелік елді мекендердің саны

Ақтөбе қаласына дейінгі арақашықтық, км.

Ауылдық және поселкелік округтар саны

Облыс

Ақтөбе қ.

300629,0

411

-

141

Әйтеке би

Комсомол а.

35888,7

32

320

15

Алға

Алға қ.

7507,0

33

45

12

Байғанин

Қарауылкелді а.

61039,7

25

260

9

Ырғыз

Ырғыз а.

41512,0

20

454

7

Қарғалы

Бадамша а.

4998,4

23

110

8

Қобда

Қобда а.

14029,8

37

120

18

Мәртөк

Мәртөк а.

6605,3

47

75

13

Мұғалжар

Қандыағаш қ.

27861,8

42

90

12

Темір

Шұбарқұдық п.

12619,5

27

180

9

Ойыл

Ойыл а.

11456,9

23

260

7

Хромтау

Хромтау қ.

12921,5

39

90

14

Шалқар

Шалқар қ.

61850,8

41

370

12

Ақтөбе қ. ә.

Ақтөбе қ.

2337,6

22

0

5


1. Жалпы мәліметтер

1.1. Облыстың тарихы мен геограциялық орналасуы

Ақтөбе облысы қазіргі уақыттағы шекарасы бойынша 1932 жылдың 10 наурызында құрылған. Ақтөбе облысының аумағы 300,6 мың км2 құрайды (Қазақтан Республикасы аумағының 11%, аумағы бойынша Қарағанды облысынан кейінгі екінші орында). Аймақ Қазақстан Республикасының солтүстік-батыс бөлігінде орналасқан:



  1. батысында – Батыс Қазақстан, Атырау, Маңғыстау облыстарымен;

  2. шығысында – Қостанай,Қарағанды, Қызылорда облыстарымен;

  3. солтүстігінде – Ресей Федерациясының Орынбор облысымен;

  4. оңтүстігінде – Өзбекстан Республикасының Қарақалпақстан автономиясымен шекараласады.

Облыс орталығы – Ақтөбе қ., Астана қ. дейінгі арақашықтығы - 1 678 км. Қала 1869 жылы Қарғалы және Елек өзендері салаларының қосылған жерінде төбе баурайында орналасқан («ақ төбе» деген атауы да осыдан). 2010 жылдың 1 қаңтарындағы деректері бойынша (статистиканың ағымдағы деректері) Ақтөбе облысының халық саны 719,5 мың адамды құрайды.

Әкімшілік-аумақтық бөлінісі бойынша облыс 12 ауданнан, 141 ауылдық (селолық) округтан құралады. Облыс аумағында 8 қала мен 410 ауыл (село) орналасқан.


1.2. Табиғи-климаттык жағдайы

Орналасқан жердің рельефі – жазықтық, аумақтың көп бөлігі қыратты-ойлы жазықтық болып келеді. Солтүстігінде Орал тауларының жалғасы орналасқан. Ортасында Мұғалжар таулары (657 м) созылып жатыр. Батыс жағында солтүстік-батыстағы Каспий маңы ойпатына өтетін Оралтауасты үстірті орналасқан. Оңтүстік-шығысында – дөңесті құм алаптары: Арал маңының Қарақұмы, Үлкен Борсық пен Кіші Борсық. Солтүстік-шығысында – Торғай үстірті.

Облыста жапырақты және қайың тоғайлары, бұталар мен сексеуілді өсімдік толы орман жазықтықтары, солтүстікте кең ақселеу және жусанды дала кеңістіктері, оңтүстігінде шөлейтті және шөл далалары бар.

Облыстың солтүстік батыс бөлігі – ақ селеу - әр түрлі шөпті және жусанды-дәнді шөптерге толы сортаң дақтары бар ашық-сарғылт топырақты дала.

Орталық және солтүстік-шығыс бөліктері ашық-сарғылт және бозғылт топырақты дәнді шөпті-шөлейт дала болып келеді.

Оңтүстікте жусанды-сортаң шөлдер мен қоңыр сортаң аралас құм мен сортаң алаптары орналасқан.

Аймақтың климаты қатал континентальды болып келеді. Қаңтар айының орташа температурасы –15 тен –16 Со арасында, шілде айының орташа температурасы – +22 ден +25 Со арасында. Орташа жылдық жауын-шашын мөлшері - 125-350 мм.
1.3. Пайдалы қазбалар

Ақтөбе облысы өте сирек кездесетін минералды-шикізат қорына ие. Пайдалы казбалардың негізгі түрлері: хром, мұнай, мұнай ілеспе газы, сұрғылт көмір, никель, мәрмәр, мыс кендері, хромиттер, фосфориттер, құм аралас құыршықтас, кірпішке арналған саз, гипс, әкке арналган ақ тас.

Ақтөбе облысы хром қорларының молдығымен (Хромтау ауданы, Оңтүстік–Кемпірсай кен ауданы) әлем бойынша алғашқы орында және Қазақстан Республикасындағы никель кен орындарын (Кемпірсай тобы, кендегі негізгі компанентері – никель мен ілеспе кобальт) өңдеуді жүзеге асыратын бірден-бір облыс.

Ақтөбе облысының аумағында – Мұғалжар, Темір және Байғанин аудандарында Қазақстанның көмірсутегі шикізаты корларының барланған 10% жуық және болжам бойынша 30% жуық қорлары шоғырланған. Ең үлкен кен орындары – Жаңажол мен Кеңқияқ.

Карғалы ауданында шикізат пен энергия көздеріндегі ішкі қажеттілікті қамтамасыз ететін сұрғылт көмір қорлары бар.

Аймақта жалпы кеңтараған пайдалы қазбалардың жүзден астам кен орындары барланды. Олардың негізгі үлесі Хромтау ауданында (24%), Мұғалжар ауданында (18%) және Ақтөбе қаласында (21%) шоғырланған.

91 жер асты су кен орындары барланды, оның ішінде 3 бальнеотерапиялық қолданым үшін жарамды.
1.4. Су ресурстары

Ақтөбе облысының негізгі өзендеріне Сағыз (510 км), Қобда, Жем (712 км), Өлке аяқ (349 км), Елек (623 км) өзендері жатады. Сонымен қатар, облыста Торғай (825 км), Ойыл (800 км), Жем (712 км), Ырғыз (593 км), Ор (314 км) ірі өзендері ағады. Торғайдан басқа ірі өзендердің барлығы Ақтөбе облысының орталығында орналасқан Мұғалжар тауы бұлақтарынан бастау алады. Негізінен өзендер жылдық ағынсудың 75-95% құрайтын көктем кезіндегі еріген қардың суымен қоректенеді.

Ақтөбе облысында 1 700-ден астам көлдер бар, оның ішінде 227-сі ауданы 1 км2 асатындар, ал ең ірі көлдердің айдын ауданы 10 нан 45 км2 дейін (Жаркөл, Байтақкөл, Кұрдым және т.б.). Көлдердің көп бөлігі тұщы және құрамында минералды тұздары аз болып келеді. Кіші көлдердің орташа тереңдігі 0,7-1,2 м, үлкені 4 м. дейін құрайды.

Су айдынынның жалпы ауданы 280 573 га немесе облыс территориясының 0,93% құрайды, оның ішінде:



  1. өзендер мен бұлақтар айдынының ауданы - 96 031 га;

  2. көлдер айдынының ауданы - 173 293 га, оның ішінде тұщыларының ауданы - 28 648 га (16,5%);

  3. жасанды сутоғандары айдының ауданы - 11 249 га.

Аймақта тұщы жер асты суы мен минералды су қорлары бар. Жер үсті су ресурстары орташакөпжылдық суланудың бір жылдық көлемі бойынша 3610 млн. м3, жер асты су ресурстары 653 млн. м3 құрайды.

Ақтөбе облысының орман қоры 193 246 га немесе аймақтың жалпы аумағының 0,6% құрайды. Негізгі орман құрайтын тұқымдар – қарағай, емен, қайың, сексеуіл. Сонымен қатар, табиғи қалыппен көк терек, қарағаш, тал шыбықтар ормандары өседі және карағаштың, шетеннің, үйеңкінің, жиденің қолдан отырғызылғандары бар. Аймақта орман шаруашылығымен айналысатын 7 мекеме жұмыс жасайды. Олардың әрқайсысының аумағы алдағы уақытта туризмді дамыту үшін алғышарттарды құрайтын, өзіндік ландшафтпен сипатталады.

Ақтөбе облысының аумағында экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылықтар болып табылатын республикалық маңызы бар табиғи-қорықтық қорлар орналасқан: Байпикөл, Байтақкөл, Әйке, Құрдым, Тобөскен, Белқопа, Қармақкөл, Айыркөл, Қулыкөл, Қызылкөл, Малайдар көлдері, 18 жерқойнауының учаткелері.

Ақтөбе облысының қазіргі таңдағы жануарлар дүниесінде сүткоректілердің 62 түрі (оның ішінде 35 аңшылық-кәсіпшілік түрі), құстардың 214 түрі (оның ішінде 80 аңшылық-кәсіпшілік түрі) көрсетілген. Қазақстанның Қызыл Кітабына жануарлардың 10 түрі мен құстардың 35 түрі енгізілген. Облыс аумағында сайғақтардың екі түрінің популяциясы (үстірттік және бетбақдала) мекендейтін республикадағы негізгі өмір сүру аясы орналасқан.

Аймақтың су тоғандарында балықтың 27 түрі кездеседі. Жергілікті маңызы бар балық шаруашылығымен айналысатын су тоғандар тізіміне салаларымен қоса 10 ірі және орташа өзендер мен 86 көл, 13 су қоймалары және 29 тоғандар кіреді.


1.5 Өңір экономикасының мамандануы:

өнеркәсіп өнідірісі; ауыл шаруашылығы; инновациялық даму; инфраструктуралық даму




1.6. Соңғы 10 жылдағы өңір дамуының қорытындысы
Өңірдің 2001-2010 жж. аралығындағы негізгі көрсеткіштерінің өсу қарқыны.








10 жыл ішіндегі өсу еселігі

Есепті кезеңдегі жылдың қорытындысы бойынша көрсеткіштің мағынасы

(млрд тг.; %)

Өңірдің есепті кезеңдегі жылдың қорытындысы бойынша республикадағы үлес салмағы

1

Өңірдің жалпы өнімі










2

Өнеркәсіп өндірісінің көлемі

8,4 есе

951,1 / 111,7%

8,1%

3

Өңдеу өнеркәсібі өнімінің көлемі

4,7 есе

168,2 / 151,6%

4,5%

4

Ауыл шаруашылығының жалпы өнімі

4 есе

84,4 / 95,7 %

5,6 %

5

Шағын бизнес өнімі

6,8

83,2 / 91,8%

3,6

6

Негізгі капиталға инвестицияның көлемі

8,9 есе

364,4 / 112,0%

7,6

7

Ұлттық қорды есептегенде Мемлекеттік бюджетке түсетін түсімдер көлемі

14,4 есе

404,3 / 150,1%

9,4

*Өңірдің жалпы өнімі бойынша ҚР Статистика бойынша Агенттінен облыстар кесіндісінде мәліметтер алынған жоқ




2. Есепті жыл қорытындысы бойынша облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуының қысқаша қорытындысы
2.1. Қала мен аудандардың әлеуметтік-экономикалық даму қарқыны бойынша рейтингі, 2010 жыл қорытындысы бойынша





Аудандар


Өнеркәсіп өнімінің нақты көлемінің индексі, %

Ауыл шаруашылығы өнімінің (қызметтердің) жалпы өндірісінің нақты көлемінің индексі, %

Құрылыс жұмыстарының нақты көлемінің индексі, %

Бөлшек тауар айналымының нақты көлемінің индексі, %

Негізгі капиталға салынатын инвестициялардың нақты көлемінің индексі, %

Өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда, мемлекеттік бюджетте (республикалық жергілікті) салықтық және салықтық емес түсімдер көлемінің өсу қарқыны, %

Өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда, салықтық және салықтық емес түсімдер бойынша бюджеттің меншік табыстары көлемінің өсу қарқыны, %

Шағын бизнестің белсенді кәсіпорындары санының өсу қарқыны, %

Халық санының өсу қарқыны, % (бір тоқсанға кешіктіріліп)

Қауіпсіз ауызсуымен қамтылған халық санының өсу қарқыны, %

Туу деңгейінің өзгеруі, % (бір тоқсанға кешіктіріліп)

Өлім деңгейінің өзгеруі, % (бір тоқсанға кешіктіріліп)

100 мың халыққа туберкулезбен ауыру деңгейінің өзгеруі, %

Дене шынықтыру мен спортпен жүйелі айналысатын азаматтар санының өсу қарқыны, %

ЖОО-ға мемлекеттік тапсырыс бойынша түскен жалпы білім беру мектептері (11-12 сынып) түлектері санының өсу қарқыны, %

Техникалық және кәсіптік білім беру мекемелеріне түскен жалпы білім беру мектеп түлектері санының өсу қарқыны, %

Мектепке дейінгі білім мен тәрбиемен қамтылған балалар үлесі, %

Өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда, ұйымдастырылған жазғы демалыспен қамтылған жалпы білім беру мектеп оқушылары санының өсу қарқыны, %

Қылмыстың деңгейінің өзгеруі (өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда, 10 мың халыққа оқиғалар санының азаюы немесе ұлғаюы), %

Қылмыстарды ашу деңгейінің өзгеруі, %

Балдар сомасы

Рейтингте орналасқан реті

1

Алға

0,984

0,816

0,562

0,935

0,331

0,544

0,400

0,849

0,974

0,666

0,819

0,173

0,330

0,711

0,947

0,864

0,975

0,797

0,407

0,919

14,003

3

2

Әйтеке би

0,861

0,787

0,212

0,938

0,335

0,402

0,415

0,987

0,969

0,683

0,806

0,238

0,430

0,747

0,541

0,952

0,947

0,634

0,309

1,000

13,193

9

3

Байғанин

0,988

0,942

0,468

0,934

0,330

0,385

1,000

0,580

0,980

0,539

0,870

0,123

0,436

0,813

0,778

0,774

0,868

0,866

0,321

0,900

13,895

5

4

Ырғыз

0,866

0,993

0,354

0,937

0,594

0,498

0,409

0,696

0,989

0,613

0,722

0,086

0,371

0,697

0,530

0,855

0,957

0,514

0,654

0,960

13,297

8

5

Қарғалы

0,929

0,622

0,508

0,941

0,335

0,526

0,392

0,545

0,971

1,000

0,828

0,126

0,436

0,739

0,819

0,901

0,875

0,565

0,173

0,908

13,139

10

6

Қобда

0,861

0,862

1,000

0,966

1,000

0,521

0,349

0,629

0,963

0,555

0,767

0,171

0,353

0,735

0,497

0,904

0,937

0,797

0,420

0,958

14,244

1

7

Мәртөк

0,960

0,709

0,434

0,985

0,330

0,434

0,428

0,686

0,951

0,616

0,982

0,097

0,506

0,671

0,527

0,862

0,904

0,670

0,370

0,874

12,996

12

8

Мұғалжар

0,942

0,929

0,800

0,985

0,338

0,345

0,359

0,761

0,975

0,450

0,847

0,044

0,164

0,710

0,462

0,819

0,728

0,713

0,321

0,821

12,512

13

9

Темір

0,954

0,927

0,251

0,971

0,238

0,255

0,394

0,874

0,973

0,840

0,861

0,220

0,551

0,867

0,616

1,000

0,917

0,586

0,556

0,789

13,639

7

10

Ойыл

0,862

0,963

0,634

0,933

0,329

0,520

0,415

0,563

0,965

0,708

0,750

0,098

0,324

0,650

0,994

0,773

0,925

0,710

0,753

0,788

13,657

6

11

Хромтау

0,998

0,777

0,299

0,984

0,192

0,755

0,400

0,786

0,975

0,850

0,876

0,053

0,216

0,785

1,000

0,787

1,000

0,488

0

0,868

13,088

11

12

Шалқар

0,960

0,996

0,259

0,971

0,121

0,589

0,420

1,000

0,973

0,733

0,894

0

0,390

0,669

0,758

0,804

0,869

1,000

0,617

0,952

13,974

4

13

Ақтөбе қаласы

1,000

1,000

0,508

1,000

0,338

1,000

0,392

0,703

1,000

0,704

1,000

0,293

0

1,000

0,741

0,822

0,988

0,865

0

0,669

14,022

2



2.2. Өнеркәсіп


Өнеркәсіп дамуының негізгі көрсеткіштері

 

Тиісті жылдың бағаларындағы өнімнің (тауар, қызмет) көлемі, млн. теңге

Өндірістің жалпы көлеміндегі үлес салмағы, %

Өнімнің нақты көлем индексі, %

2008 ж.

2009 ж.

2010 ж.

2008 ж.

2009 ж.

2010 ж.

2008 ж.

2009 ж.

2010 ж.

Облыс бойынша үй шаруашылықтарымен қоса барлығы

878 969,6

695 232,4

951 109,5

100,0

100,0

100,0

99,6

106,2

111,7

Оның ішінде:


Ақтөбе қ.

266 116,3

136 030,3

176 518,3

30,28

19,57

18,56

101,3

91,9

116,2

Алға

2 960,2

2 921,2

3 247,3

0,34

0,42

0,34

182,8

98,4

114,3

Әйтеке би

183,6

303,6

304,1

0,02

0,04

0,03

243,1

76,8

100,1

Байғанин

29 577,3

35 546,7

24 747,9

3,36

5,11

2,6

106,5

117,1

114,8

Қарғалы

930,0

1 057,5

1 000,6

0,10

0,15

0,11

113,7

68,4

108,0

Қобда

92,7

136,4

130,3

0,01

0,02

0,01

107,4

142,4

100,0

Мәртөк

688,8

953,2

930,8

0,08

0,14

0,1

121,2

129,5

111,6

Мұғалжар

310 270,1

295 236,9

431 122,3

35,30

42,46

45,33

98,4

107,3

109,5

Ойыл

42,6

64,7

60,3

0,005

0,01

0,01

121,9

103,5

100,2

Темір

164 289,5

144 586,2

164 296,4

18,70

20,80

17,27

101,3

110,2

110,8

Хромтау

100 831,4

73 605,3

143 050,6

11,47

10,59

15,04

101,8

107,5

116,0

Шалкар

2 841,8

4 591,4

5 516,7

0,32

0,66

0,58

101,8

80,1

111,6

Ырғыз

145,2

199,0

183,9

0,02

0,03

0,02

219,8

119,7

100,6









Кәсіпорын типі бойынша өнеркәсіп өнімінің (тауар, қызмет) көлемі




Тиісті жылдың бағаларындағы өнім өндірісінің (тауар, қызмет) көлемі, млн. теңге

2010ж. % 2009 ж. -ға

2009 г.

2010 г.*

Облыс бойынша барлығы

695 232,4

951 109,5

136,8

Оның ішінде:










ірі және орта кәсіпорындар

641 992,6

877 874,1

136,7

шағын кәсіпорындар

13 375,4

18 071,1

135,0

жеке (қосымша) өндіріс

30 410,8

41 848,8

137,5

үй шаруашылықтары

9 453,6

13 315,5

141,5

Ескерту:* алдын ала мәліметтер


Өңірдің ірі кәсіпорындарының 2010 жылғы негізгі көрсеткіштері

(250 адамнан астам жұмысшылар санымен)


р/н

Кәсіпорын атауы

Орналасқан жері (қала, аудан)

Өнім өндірісінің көлемі, млн. теңге

Жұмыспен қамтылғандар саны, адам

Инвестициялар, млн. теңге

Орташа айлық жалақы, мың теңге

1

«СНПС-Ақтөбемунайгаз» АҚ

030006, Ақтөбе қ., Некрасов к., 158

392185,0

8063

120475,0

115,0

2

«Казахойл Ақтөбе» ЖШС

Ақтөбе қ.

72 944,0

418

35 007,0

244,0

3

«Казхром» ТҰК» АФҚЗ АҚ

Ақтөбе қ.

79 162,4

3148

6 546,8

86,7

4

«Казхром» ТҰК» ДТБК АҚ

Ақтөбе облысы, Хромтау ауданы

83 871,8

7553

9644,4

91,6

5

«АЗХС» АҚ

Ақтөбе қ.

19 460,0

2005

327,8

65,2

6

«Ақтөбе мыс компаниясы» ЖШС

Хромтау ауданы, Көктау а.

26 886,0

776

2 165

94,3

7

«Коппер Текнолоджи» ЖШС

Хромтау ауданы, Көктау а.

12 290,0

431

4 619

102,6



2.3. Ауыл шаруашылығы

Ауыл шаруашылығы дамуының негізгі көрсеткіштері

(барлық шаруашылық санаттары)

Көрсеткіштер

2009

2010

Ауыл шаруашылығы дақылдарының жалпы жиналуы, мың тонна

Дәнді дақылдар барлығы (тазартылғаннан кейінгі салмағы)

394,6

64,4

Оның ішінде: бидай

328,2

59,7

арпа

62,4

0,7

Майлы дакылдар – барлығы

6

3,1

Картоп

94,9

102,1

Көкөніс

76,0

80,0

Өнімділік, ц/га

Дәнді дақылдар –барлығы

6,3

2,4

Оның ішінде: бидай

6,4

2,4

Картоп

126,7

123,3

Көкөніс

177,1

183,2

Мал шаруашылығы өнімінің өндірісі, мың тонна

Мал мен құс (өткізілгені, сойылғаннан кейінгі салмақта)

53,0

54,3

Сүт

309,6

317,0

Жұмыртқа (млн. дана)

146,4

184,2

Жүн

2,1

2,3

Жыл аяғына мал мен құстың саны, мың бас

Мүйізді ірі қара

457,7

468,1

Оның ішінде: сиырлар

194,4

198,5

Қой мен ешкі

1103,5

1149,4

Шошқа

69,8

78,3

Жылқы

70,9

73,6

Құстар-барлығы

1337,2

1401,5





Ауыл шаруашылығының даму қарқыны


Ауыл шаруашылығының жалпы өнімі (ағымдағы бағаларда)




Аудандар мен қалалар

2010 жылдағы ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің көлемі, млн. теңге

НКИ

2010 жыл % 2009 жылға

Жалпы көлемдегі үлес салмағы, %

1

Әйтеке би

7995,1

88,5

9,5

2

Алға

7517,3

91,8

8,9

3

Байғанин

5096,7

106,0

6,0

4

Ырғыз

4515,2

111,7

5,3

5

Қарғалы

5226,9

70,0

6,2

6

Қобда

7105,4

97,0

8,4

7

Мәртөк

8546,5

79,8

10,1

8

Мұғалжар

6782,1

104,5

8,1

9

Темір

6611,0

104,3

7,8

10

Ойыл

4751,2

108,3

5,6

11

Хромтау

5848,7

87,4

6,9

12

Шалкар

5749,5

112,0

6,8

13

Ақтөбе қ.

8660,4

112,5

10,4

14

облыс бойынша:

84406,0

95,7

100

















Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет