*2.6 тістің түбірін алып тастау, сағалар қосындысына пластика жасау

Науқас Д., 35 жаста, дәрігер келесі диагнозды қойды: 4.7 тістен бастап төменгі жақтың созылмалы одонтогенді остеомиелиті. Осы аурудың негізгі жергілікті симптомы қандай:

Клиникаға 30 жастағы Я.есімді науқас сол жақ құлақ маңы, самай аймағындағы ауырсыну мен ісінуге шағымданып қаралды. Тексеру кезінде: сол жақ құлақ маңы, самай аймағындағы ісінуге байланысты беті асимметриялы. "Құм сағат" симптомы бар. Көздің сыртқы жиегі арқылы және құлақтың ұшымен 60 градус бұрыш жасай жүргізілген екі тура сызықтың қиылысқан нүктесін басқанда ауырсыну анықталады. Ауызды ашу 1,5 см-ге шектелген. 2.7 тістің тіссауытының 2/3-сі бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады. Ауыз ұуысының кіреберіс дөңесінің сілемейі жазылған, гиперемиялы, ісінген, кернеулі. Пальпация ауырсыну туындатады. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Р., 39 жаста, сол жақ ұрт, көз асты аймағындағы ауырсынуға және ісінуге, мұрнының бітеліп қалуына, бас ауруына, дене температурасының 38,0С-ге дейін жоғарылауына шағымданып қаралды. Ауру сезімі маңдай, самай аймақтарына таралады. Тексерген кезде: сол жақ ұрт, көз асты аймақтарының ісінуі әсерінен беті асимметриялы. Жоғарғы жақ денесінің алдыңғы қабырғасы бойынша пальпация ауырсыну туындатады. Ауызды ашу ауыртады. 2.7 тістің тіссауытының 2/3-сі бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады. 2.7 тістің айналасындағы иегі гиперемиялы, ісінген. 2.7 тістің иектік жиектерінің астына іріңді экссудат бөлінеді. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Н., 28 жаста, басының ауырсынуы мен аузынан іріңнің бөлінуіне шағымданып қаралған. 2 апта бұрын 1.6 тісін жұлдырған, тісін жұлу күрделі өткен. Тексеру кезінде: беті симметрилы. Аузын еркін ашады. 1.6 тістің ұяшығы грануляциямен жабылған, оның астынан іріңді экссудат бөлінеді. Зондтау жасағанда зонд сол жақ жоғарғы жақ синусы қуысына еркін кіреді. Диагнозды нақтылау үшін диагностика әдіісн анықтаңыз:

Науқас А., 19 жаста, аузын ашудың шектелгеніне, оң жақ бетінің деформациясына, шайнаудың бұзылысына шағымданып қаралған. Анамнезінен: 5 жыл бұрын науқас травма алған - оң жақ төменгі жақтың буындық өсіндісі басы сынған. Консервативті ем өткізілген. Жарақат алғаннан кейін 1 жылдан соң аузын ашу шектелген және төменгі жағы толығымен қозғалыссыз қалған. Біртіндеп бетінің деформациясы пайда болған. Объективті: сол жақ бетінің жазылуы әсерінен бетінде асимметрия. Төменгі жақ бұрышындағы аймақты пальпациялағанда "тегеурін (шпора)". анықталады. Оң жақ төменгі жақ денесінің көлемі және тармақтары сол жаққа қарағанда кішірек. Аузын ашу ,5 смге дейін шектелген. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Ч., 32 жаста, құлақ маңы-шайнау аймағындағы ауырсыну және ісінуге, аузының құрғауына, дене температурасының 38,0С-ге дейін жоғарылауына шағымданып клиникаға қаралды. 3 тәуліктен бері ауырады, жөтел, мұрнынан су ағу пайда болған. Объективті: құлақ маңы-шайнау аймағындағы ісінудің әсерінен екі жағынан да бетінде асимметрия. Тері жабынының түсі өзгермеген. Пальпация кезінде келесі аурулық нүктелер анықталады: құлақ ұшының алдында, емізік тәрізді өсіндінің ұшындағы аймақты басқанда, төменгі жақ кесіндісі аймағында. Сілекей бездері өзегінің тесігінен сілекей бөлінбейді. Болжамды диагноз қойыңыз:

Клиникаға 43 жастағы З.есімді науқас сол жақ құлақ маңы-шайнау аймағында ісік тәрізді түзіліске шағымданып қаралды. Жаңа түзілістің пайда болғанына 9 ай болған, біртіндеп өскен. Объективті: құлақ маңы сілекей безі аймағында диаметрі 5,0*4,0см болатын ісік тәрізді түзілістің болуы әсерінен бетінде асимметрия. Пальпация кезінде тығыз-эластикалық түзіліс анықталады. Ісік үстіндегі тері түсі өзгермеген, пальпация кезінде ауырмайды. Гистологиялық зерттеуде шеміршек тәрізді құрылымдардан тұратын мезенхимаға ұқсас учаскелермен эпителиалды жасушалар анықталған. Клиникалық диагноз қойыңы;

Клиникаға 29 жастағы Ш.есімді науқас ауыз қуысының ауырсынуына шағымданып қаралған. 6 сағат бұрын ыстық шай ішкен. Тексеру кезінде: ауыз қуысының сілемейі гиперемиялық, ісінген. Жоғарғы және төменгі еріндердің сілемейлі қабықтарында сары түсті көпіршіктер бар, пальпацилау кезінде ауырады. Жоғарғы және төменгі еріндердің сілемейлі қабықтарының күю дәрежелерін анықтаңыз:

Науқас С., 27 жаста, қойылған диагноз: 4.7 тістің созылмалы периодонтитінің өршуі. 4.7 тісті жұлып алып тастау операциясын жасау керек. Дәрігер жасалған жергілікті анестезиядан кейін тісті жұлуға кірісті. Дәрігер 4.7 тіске қысқашты қойды, оларды қозғады, бекітті, тісті тартып ұяшықтан шығарды. Ұяшықтан шығару кезінде иегі жыртылып қан кету басталды. 4.7 тісті жұлу кезінде дәрігер жасамаған операция кезеңін анықтаңыз:

Науқас У., 35 жаста, төбелес кезінде иек асты аймағында пышақпен жарақат алды. Жарақат жиегі тегіс, аздап қанталап тұр, жарақат өлшемі 3,0*1,0см. Жарақатқа біріншілікті хирургиялық өңдеу өткізген кезде тігістер арасы қанша болу керек:

Клиникаға 49 жастағы Ц.есімі науқас қаралды, аузын жаба алмауға, құлақ маңы аймағының жоғарғы бөлігінің ауырсынуына шағымданады. Анамнезінен: есінеген кезде бір нәрсе сырт ете қалып науқас аузын жаба алмай қалған. Объективті: бетінің төменгі үштен бірінің ұзаруы әсерінен және иектің алға ығысунан бетінде асимметрия. Аузынан сілекей көптеп бөлінеді, бірақ тілі құрғақ. Сол және оң жақтан құлақ ұшындағы алдыңғы тіндері түсіп кеткен, бет сүйегі доғасының астында буын өсіндісінің басы сезіледі. Тістеуі ашық. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Д., 42 жаста, 3.4,3.5,3.6 тістерге имплантация операциясы жасалған, операциядан кейін 3-ші тәулікте төменгі еріннің және сол жақ ұрт аймағында парестезия пайда болған. Парестезияның пайда болу себебін анықтаңыз:

Клиникалық қабылдауға 39 жастағы науқас тамақ шайнауына, сөйлеу, төменгі жақтың ортаңғы күрек тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ауыз қуысын тексеру барысында төменгі жақ тіс қатарының алдынғы бөлігінде шектелген кетік анықталды. 41,31,32 тістерін жоғалткан. Осы кетікті жабу үшін протез түрін анықтаңыз:

Клиникалық қабылдауға 29 жастағы науқас Г. тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ауыз қуысын тексеру барысында жоғарғы жақ тіс қатарының сол жақ бөлігінде 22 тістін жоқтығы анықталды. Осы кетікті жабу үшін протез түрін анықтаңыз:

Клиникалық қабылдауға 32 жастағы науқас Е. Тіс имплантациясы операциясынаң кейын келді. Науқасқа уақытша протез дайындау көрсетілген. Ауыз қуысын тексеру барысында төменгі жақ тіс қатарының бүиір оң және сол жақ бөлігінде кетік анықталды. 34,35,36,45,46,47 тістері тұсында имплантаттар орыналастырылған. Осы кетікті жабу үшін уақытша протез түрін анықтаңыз:

Клиникалық қабылдауға 62 жастағы науқас Н.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, тістердін толық болмауы, жоғарғы жақ альвеолярлы өсіндінін вестибулярлы бетінін атрофиясы және төменгі жақ альвеолярлы өсіндінін тіл жақ бетінін атрофиясы. Толық тістірінін болмау кезіндегі тістем түрін аныктаңыз.

Клиникалық қабылдауға 65 жастағы науқас Ф.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, төменгі жақ тістердін толық болмауы, альвеолярлы өсіндісі айқың, өтпелі қатпар альвеолярлы өсінді қырынан алшақ орналасқан. Келлер бойынша төменгі тіссіз жақтын атрофия түрін аныктаңыз.

Клиникалық қабылдауға 67 жастағы науқас О.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, төменгі жақ тістердін толық болмауы, альвеолярлы өсіндісі орташа семген, өтпелі қатпар альвеолярлы өсінді қырынан жақын орналасқан. Келлер бойынша төменгі тіссіз жақтын атрофия түрін аныктаңыз.

Клиникалық қабылдауға 57 жастағы науқас З.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, төменгі жақ тістердін толық болмауы, альвеолярлы өсіндісі алдыңғы бөлігінде айқын, бүйір бөлігінде толық семген, өтпелі қатпар альвеолярлы өсінді қырынан жақын орналасқан. Келлер бойынша төменгі тіссіз жақтын атрофия түрін аныктаңыз.

Тістердің қатты тіндерінің қажалуы, периодонта өзгерістердің болуы, шайнау бұлшық еттердің қызметтерінің бұзылу процестері кездеседі:

Тістердің қатты тіндерінің қажалу процессі реставрация кезінде немесе бөгде заттардың механикалық әсерінен тістің мойын немесе окклюзиялық беткейлерінде кездеседі:

Тістердің қатты тіндерінің қажалу процессі беткей деминерализациялау, қышқылдар әсерінен, тістің вестибулярлы, мойын немесе ауыз қуысы беттерінде және окклюзиялық беткейлерінде кездеседі:

Клиникалық қабылдауға 47 жастағы науқас Р., оң жақ самай-төменгіжақ буынының сықыры мен ауру сезіміне,құлағындағы шу мен естудің төмендеуіне шағымданып келді. Науқас тітіркенулі. Қарап тексергенде: бет әлпеті симметриялы, ауызын ашу еркін.Аузын ашу барысында төменгі жақтың девиациясы байқалады.Оң жақ шайнау бұлшық етті пальпация жасау барысында керленуі анықталады . КТ-да төменгі жақтың оң буын басы шыққан. СТЖБ дисфункциясының қиындық дәрежесін анықтаңыз.

Клиникалық қабылдауға 45 жастағы науқас Л., сол жақ самай-төменгіжақ буынының сықыры мен ауру сезіміне,құлағындағы шу, бас ауруы, естудің төмендеуіне және бет аймағының ауыруна шағымданып келді.

Клиникалық қабылдауға 46 жастағы науқас Р., имплантациядан кейін протез салдыру мақсатында келді. Дәрігер-ортопед алынбайтын протездің тірек ретінде имплантанты және тісті пайданалуға шешім қабылдады. Остеоинтеграцияланған сүйекішілік имплантаттардын тұрақтылығына кері әсер ететін себебін анықтаныз:

Клиникалық қабылдауға 26 жастағы науқас В., 16,17 тістерінін орналасуының өзгеруыне, шайнау қызметінің бұзылуына шағымданып келді. 5 жыл бұрын 46,47 тістері жұлынған. 16,17 тістер вертикальді ығысқан, тіс-альвеолярлық ұзару байқалады. Гаврилов бойынша тіс қатарының деформация тобын анықтаңыз

10 жастағы А.есімді бала дәрігерортодонтқа қаралды. Анамнезінде: жұдырығын ұртына қойып сол бүйірімен жатып ұйықтау әдетке айналған. Объективті: бетінің оң және сол жақ жартысы симметриялы емес, бетінің жоғарғы, ортаңғы және төменгі үштен бірі пропорционалды, мұрын-ерін, иек асты қатпарлары орташа дамыған, профилі тура. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жақындасуы: сол жақтан - төменгі шайнау тістерінің ұрт төмпектері жоғарғы ұрт төмпектерін жабады, оң жақтан – төменгі шайнау тістерінің ұрт төмпектері жоғарғы ұзына бойы фиссурада орналасқан. Төменгі және жоғарғы орталық күрек тістердің арасындағы ортаңғы сызық 2 мм оңға ығысқан. Аузын ашу көлемі 39 мм, аузын ашқан кезде девиация байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Е., 15 жаста, ортодонтқа тістерінің дұрыс жабылмауына және жағымсыз профильге шағымданып қаралған. Өмір анамнезінде: әкесі мен атасында көлемді төменгі жақ болған. Объективті: жоғарғы, ортаңғы және төменгі үштен бірі пропорционалды, иек асты қатпарлары жазылған, иегі алға шығып кеткен. Төменгі жаақ тістерінің арасында диастема және тремалар. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жақындасуы: оң және сол жақтан - төменгі шайнау тістерінің ұрт төмпектері жоғарғы ұрт төмпектерін жабады. Төменгі және жоғарғы орталық күрек тістердің арасындағы ортаңғы сызық сәйкес келеді. Төменгі фронталды тістер жоғарғы тістердің 1/3-ін жабады, кері сагиталды саңылау 3 мм. Аузын ашу көлемі 39 мм. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Ж., 8 жаста, баланың аузымен демалуына шағымданып қаралған. Анамнезінде: аузын ашып жүру әдетке айналған. Объективті: бетінің төменгі үштен бірі ұзарған, мұрын-ерін және иек асты қатпарлары жазылған, иегі шығып кеткен. Жоғарғы фронталды тістері вестибулярлы қисайған. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жабылуы: оң және сол жақтан жоғарғы және төменгі тістердің вестибулярлық және оральды төмпектері өзара байланысқан. Орталық тістердің арасындағы ортаңғы сызық сәйкес келеді. Күрек тістердің арасындағы вертикалды саңылау 2 мм. Аузын ашу көлемі 39 мм. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас К., 9 жаста, ортодонтқа қаралды. Анамнезінен: созылмалы синусит. Объективті: беті қушық, созылыңқы, қатпарлары жазылған, иегі қисайған, еріндері күшпен жабылады. Уақытша тістерінің арасы тығыз байланыста. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жабылуы: оң және сол жақтан төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің ұзына бойы фиссурасында орналасқан. Төменгі бірінші азу тістің мезиалды төмпегі ауызды жапқанда жоғарғы бірінші азу тістің аталмыш төмпегімен қатынаста болады. Орталық тістер арасындағы ортаңғы сызық сәйкес келеді. Күрек тістіердің жабылу тереңдігі 1/3, аузын ашу көлемі 39 мм, аузын ашқанда девиация байқалады. Артикуляциялық қимылдың бұзылысы байқалады. Әдеттегі ауызбен демалу. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Л., 12 жаста, ортодонтқа қаралған. Объективті: мұрын-ерін, иек асты қатпарлары орташа дамыған, профильі тура. Төменгі фронталды тістердің тығыздана орналасуы байқалады. Сагитал бойынша: оң және сол жақтан жоғарғы бірінші тұрақты азу тістің медиалды ұрттық төмпегі төменгі бірінші тұрақты азу тістің төмпекаралық фиссурасында орналасқан. Орталық күрек тістер арасындағы ортаңғы сызық 2 мм солға ығысқан. Күрек тістердің жабылу тереңдігі 1/3, сагиталды саңылау 3 мм. Төменгі фронталды тістер аймағындағы ауыздың сілемейлі қабығы гиперемиялы, ісінген. Ауызы ашу көлемі 39 мм, ауызды ашқанда девиация байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз:

7 жастағы В.есімді науқастың анасы баласында "үлкен" алдыңғы тістің жарып шығуына шағымданып ортодонтқа қаралды. Объективті: беті симметриялы, пропорционалды, қатпарлары орташа дамыған. Профиль түрі тура. Оң және сол жақтан жоғарғы II және III тістерден басқа уақытша тістер арасындағы тремалар, жоғарғы тұрақты орталық күрек тістер аса үлкен. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жабылуы: оң және сол жақтан төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістің ұзына бойы фиссурасында орналасқан. Күрек тістердің жабылу тереңдігі 1/3, күрек тістер арасындағы орталық сызық сәйкес келеді, ауызды ашу көлемі 39 мм. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Б., 13 жаста, алдыңғы тістерінің жабылауы шағымдарымен ортодонтқа қаралды. Объективті: бетінің төменгі үштен бірі үлкейген, иек асты және мұрын-ерін қатпарлары жазылған. 14, 15, 24, 25 тістер таңдайлық орналасқан. Жоғарғы тістер қатарының пішіні ер-тоқым тәрізді, төменгі тістер қатары парабола пішіндес. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жақындасуы: азу тістер аймағында төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің ұзына бойы фиссурасында орналасқан, азу тіс алдыңғы (премоляр) аймағында төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің аталмыш төмпектерінде вестибулярлы орналасқан. Фронталды бөлімде: вертикалды саңылау 4 мм. Ауызды ашу көлемі 39 мм, ауызды ашқанда девиация байқалады. Жұтыну кезінде тіл тістердің арасында қалып қояды. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас И., 7 жаста, ортодонтқа қаралды. Объективті: беті симметриялық, мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. Жоғарғы фронталды тістері ауызға қарай қисайған, тығыздана орналасу байқалады. 55,54 тістер аймағында тістер-альвеолярлық ұзарған. Трансверзаль бойынша: қалған шайнау тістері дұрыс фиссуралық-төмпектік жабылады, сагитал бойынша 26 және 36 тістердің төмпектік жақындасуы байқалады, 16-шы тістің медиалды ұрттық төмпегі 46шы тістің дисталды төмпегімен жақындасады. Күрек тістің жабылу тереңдігі, орталық күрек тістер арасындағы орталық сызық сәйкес келеді. Ауыздың ашу көлемі 42 мм, буындағы қимылдар симметриялы емес, ауызды ашқанда девиация байқалады. Болжамды диагноз қйыңыз:

7 жастағы А.есімді науқастың анасы баласының тістерінің қисық өскеніне шағымданып ортодонтқа қаралды. Объективті: мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. 12-ші тіс жарып шықпаған, ол тіске шығатын орын жоқ, төменгі фронталды тістер аса тығыз орналасқан: 43-ші тіс вестибулярлы қисайған, 42-ші тістің тілге қарай жарып шығуы, 32-ші тіс тортоорналасқан. Тістер қатарының пішіні жартылай дөңгелек. Бүйір бөліктерде тістердің жақындасуы кезінде трансверзаль бойынша оң және сол жақта, төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің ұзына бойы фиссурасында орналасқан. Күрек тістердің жабылу тереңдігі тіссауытының 1\3 -ін құрайды, 11,21 тістердің жоқ 12-ші тіс жаққа ығысуы әсерінен ортаңғы сызық оңға ығысқан. Ауызды ашу көлемі 39 мм, жұтынған кезде тіл тістер арасында қалып қояды. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас Е, 14 жаста, тістерін дұрыс жақындата алмауға және сөйлеуінің бұзылуына шағымданып ортодонтқа қаралды. Объективті: мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. Тілі үлкен, тілдің бүйір беткейінде мезиалды қисаюмен 37 мен 47 тістердің таңбалануы сақталған. 44 пен 45, 34 пен 35 тістер арасында тремалар. Жоғарғы және төменгі фронталды тістері ретрузия жағдайныда, төменгі бүйір тістері ауызға қарай қисайған. Фронталды бөлімде жақындағанда күрек тістердің кері жабылуы, ортаңғы сызық сәйкес келеді. Сагитал бойынша тістер жақындасқанда жоғарғы тұрақты бірінші азу тістердің медиалды ұрттық төмпектері алтыншы және жетінші төменгі тістер арасында орналасқан. Ауызды ашу көлемі 38 мм, буындар қимылы симметриялы емес, девиация байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас К., 15 жаста, қисық өскен тістеріне шағымданып ортодонтқа қаралды. Анамнезінен: 15 және 25 тістері 11 жасында ортодонтиялық көрсеткіштер бойынша жұлыпып тасталған. Объективті: бетінің төменгі үштен бірі кішірейген, иекасты қатпары анық. Төменгі фронталды тістердің тығыздануы байқалады. Жоғарғы тістер қатары азу тістер алды (премоляр) және азу тістер аймағында тарылған, төменгі тістер қатары асимметриялық, оң жақ премоляр аймағында тарылу анағұрлым анық білінеді. Трансверзаль бойынша дұрыс фиссуралық-төмпектік жақындасу байқалады, 13/44 тістер аймағында – кері жабылу, 14/45– 45 тістер ауызға қарай ығысқан. Күрек тістердің жабылу тереңдігі тіссауыттың 2/3-ін құрайды, орталық сызық сәйкес емес. Ауызды ашу көлемі 38 мм, буындағы қимыл симметриялық емес, девиация байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас М., 14 жаста, тістерінің қисықтығына шағымданып дәрігерортодонтқа қаралды. Объективті: басының пішіні долихоцефалдық, мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. Жоғарғы және төменгі фронталды тістердің тығыздығы байқалады, 12 және 22 тістердің пішіні тікен тәрізді. Жоғарғы тістер қатары азу тістер алды (премоляр) және азу тістер аймағында бірдей кішірейген, төменгі тістер қатарының пішіні парабола. Күрек тістердің жабылу тереңдігі тіссауыттың 1/3-ін құрайды, ортаңғы сызық сәйкес келмейді, сагитал бойынша тістердің жақындасуы кезінде дұрыс фиссуралық-төмпектік қатынас анықталады, трансверзаль бойынша төменгі шайнау тістерінің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің сәйкесінше төмпектерінен сыртқа орналасады. Ауызды ашу көлемі 38 мм, буындағы қимыл симметриялық емес, девиация байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз:

Науқас У., 2 жаста, оң жақ жақ асты аймағының ісінуіне және ауырсынуына шағымданып қаралған. Сәби 1 апта бұрын баспамен ауырған. Тексеру кезінде: жақ асты аймағында ауырсынатын инфильтрат пальпацияанады, қозғалмалы, терімен және айналасындағы тіндермен бірікпеген, өлшемі 2.5х2.0см. Оның үстіндегі терінің түсі өзгермеген, қатпарларға жинақталған. Аузын еркін ашады, аңқасы гиперемиялы, оң жағы ісінген. Болжамды диагноз қойыңыз:

6 жастағы Н.есімді бала, клиникаға оң жақ төменгі жақтың жұмсақ тіндері аймағындағы ауырсынуға және ісінуге, әлсіздікке, дімкәстікке шағымданып қаралды. Объективті: оң жақ төменгі жақтың жұмсақ тіндерінің ісінуі әсерінен бетінде асимметрия. Ісік үстіндегі терісі гиперемиялы, ісінген. Аузын ашу ауыртады. 8.5 тістің тіссауытың ½-ы бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады. 8.4, 8.5 тістер деңгейіндегі ауыспалы қатпарлар жазылған, гиперемиялы, ісінген, кернеулі. Болжамды диагноз қойыңыз және диагностика әдісін анықтаңыз:

Емханаға 8 жастағы Ж.есімді бала қаралды, сол жақ жоғарғы жақ аймағындағы ауырсынуға және ісінуге шағымданады. Анамнезінен: 6.5 тісінің ауруы 2 тәулік бұрын басталған, сол тісті 6 ай бұрын жедел пульпит жөнімен емдеген. Ауық-ауық 6.5 тіс мазасыз алатын, алайда қайтадан медициналық көмек алуға келмеген. Ісіну пайда болған. Дәрігерстоматолог тексеру және рентгенография негізінде келесі диагнозды қойды: созылмалы периодонтиттің өршуі және 6.5 тісті жұлу операциясын өткізуге шешім қабылдады. 6.5 тісті жұлу үшін анестезия және сайман түрін таңдаңыз:

Клиникаға 16 жастағы Я.есімді жасөспірім қаралды, оң жақ төменгі жақ аймағындағы ауырсынуға және ісінуге шағымданады. Анамнезінен: 4.6 тістің ауырғанына 2 тәулік болған. Ісіну пайда болған. Тексеру мен рентгенография негізінде дәрігерстоматолог келесі диагнозды қойды: 4.6 тістегі созылмалы периодонтиттің өршуі және 4.6 тісті жұлу операциясын өткізуге шешім қабылдады. 4.6 тісті жұлу үшін операция өткізу кезіндегі анестезия түрін және дәрігердің орналасуын таңдаңыз:

Емханаға 12 жастағы Ж.есімді бала қаралды, сол жақ жоғарғы екінші күрек тісі аймағында тұрақты түрдегі сыздап ауырсынуға шағымданады, ауру сезімі тістеу кезінде күшейе түседі және сол жақ көзге таралады. "Өсіп кеткен" тіс сезімн байқаған. 2 тәуліктен бері ауырады. Объективті: беті симметриялық. Аузын еркін ашады. 2.1 тістің тіссауытының таңдайлық беткейінде тісжегілік терең қуыс бар, оның іші жұмсартылған дентинмен толған, зондтау ауыртпайды, вертикалды және көлденең перкуссия ауырсыну туындатады, 2.1 тістің айналасындағы иегі гиперемиялы, ісінген, пальпация ауыртады. Рентгенограммада 2.1 тістің түбірінің ұшы аймағында ағарған гомогенді ошақ анықталады, пішіні дөңгелек, диаметрі 0,5*0,5 см, шекаралары анық. Клиникалық диагноз қойыңыз және емдеу әдісін анықтаңыз:

Дәрігер-стоматолог қабылдауына балалар церебралды салдануы деген диагнозымен 7 жастағы Д.есімді баласын анасы алып келді. Ауыз қуысын тексергенде: кп + КПУ= 7. Балада тісті емдеуге қатысты ырық бермейтін негативті көзқарас қалыптасқан. Баланың тісін емдеу үшін және тісті жұлуға қатысты көрсетілетін жансыздандыру түрін анықтаңыз:

Клиникаға 13 жастағы Г.есімді жасөспірім сол жақ құлақ маңы-шайнау аймағының ауырсынуына және ісінуіне, аузындағы кермек дәмге шағымданып қаралды. Анамнезінен: 2 жылдан бері ауырады, сол кезде ауық-ауық сол жақ құлақ маңышайнау аймағында ісіну пайда болған. Аудандық емханада ем жасалған: қабынуға қарсы, гипосенсибилизациялық терапия, спирттік компресстер. Өткізілген ем нәтижесінде құлақ маңы-шайнау аймағындағы ісіну басылған, алайда кейін қайта пайда болған. Контрастылы сиалографияда: құлақ маңы сілекей безінің паренхимасында "жүзім шоғыры" түрінде IIIII тәртіптік өзектердің кеңеюі және IV-V тәптіптік өзектердің тарылуы анықталады. Клиникалық диагноз қойыңыз:

Емханаға 10 айлық И.есімді баласын анасы алып келді, баланың шағымы - тамақ ішкісі келмейді. Анасының айтуы бойынша, жүктіліктің бірінші жартысында өзінде токсикоз болған. Баласын жасанды жолмен тамақтандырады.Түнде анасы қоспасы бар бөтелкені баланың кереуетіне қалдырады. Ауыз қуысын тексергенде: ұрттық аймақтағы 5.2, 5.1, 6.1, 6.2 тістердің вестибулярлы және таңдайлық беткейлерінде орташа тереңдіктегі тісжегілік қуыстар анықталған. Қуыс шеттеріндегі эмаль жылтыр, тегіс. Дентин пигментті, тығыз. Дентинді экскаватормен алып тастағанда эмаль-дентин шекарасы аймағында ауырсыну байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз және тісжегілік процестің белсенділік дәрежесін анықтаңыз:

Клиникаға 14 жастағы Г.есімді науқас қаралды, қатты және суық тамақ ішкен кезде пайда болатын 1.6 тістің ауырсынуына шағымданады. Анамнезінен: 1.6 тіс тісжегі жөнімен емделген, 2 ай бұрын пломба жартылай түсіп қалған, температуралық және механикалық тітіркендіргіштерге ауру сезімі пайда болған. Ауыз қуысын тексергенде: беті симметриялық. Аузын еркін ашады. 1.6 тістің шайнау беткейінде тісжегілік терең қуыс бар, жұмсартылған дентинмен және амальгамнан тұратын пломба қалдықтарымен толған, тісжегілік қуыстың түбін зондтау кезінде жанға бататын ауырсыну, суыққа рекция қысқа уақытқа, перкуссия ауыртпайды, ЭОД =10 мкА. Болжамды диагноз қойыңыз және диагностика әдісін анықтаңыз:

Клиникаға 15 жастағы К.есімді науқас қаралды, 3.3 тістің түбі мен тіссауыты аймағында ақ дақтың пайда болуына шағымданады. Анамнезінде: дақ жарты жыл бұрын пайда болған, уақыт өткен сайын көлемі үлкейген. Ауыз қуысын тексергенде: 3.3 тістің түбі мен тіссауыты аймағында күңгірт реңкті жылтыр дақ анықталады. Эмаль күңгірт тартқан. Дақ метилен көктің 2% ерітіндісімен боялады. Температуралық тітіркендіргіштерге реакциясы жоқ. Болжамды диагноз қойыңыз және емдеу әдәсін анықтаңыз:

Балалар стоматологиялық емханасына анасы 5 жастағы О.есімді баласын профилактикалық тексеруден өткізуге алып келді. Ауыз қуысын тексергенде: сілемейлі қабығы бозғылт-қызғылт, орташа ылғалды, көзге көрінетін патологиялық өзгерістері жоқ. ИГ =1,9. 8.4 және 8.5 тістердің қатынастық беткейлерінде тісжегілік қуыстар эмаль мен дентин шегінде, эмальды-дентинді байланыс бойынша зондтау аздап ауыртады, перкуссия кезінде ауру сезімі жоқ. Болжамды диагноз қойыңыз және тісжегілік процестің белсенділік дәрежесін анықтаңыз:

Клиникаға 9 жасар Д.есімді баласын алып анасы келді, бала тістерінің косметикалық ақауларына шағымданады. Ауыз қуысын

Стоматологиялық емханаға 4 жасар Ж.есімді баласын алып анасы келді, сол жақ төменгі жақтағы тістің өздігінен ауыратынына шағымданады, 1,5 күннен бері түндегі ауырсыну аздап ауырмай қалатын кезеңдермен ауысып отырады, ауру сезімі суықтан күшейе түседі. Ауыз қуысын тексеру кезінде: 7.5 тіс аймағындағы сілемейлі қабық гиперемиялы. 7.5 тістің шайнау беткейінде тісжегілік терең қуыс бар, жұмсартылған дентинмен толған. Экскаватормен дентинаді алып тастағаннан кейін қуыстың түбін зондтау ауырсыну туындатады, суыққа реакция ұзақ, перкуссия ауыртпайды. Тісжегілік белсенділіктің 3-ші дәрежесі (кп = 9). Болжамды диагноз қойыңыз:

Клиникаға 12 жастағы Т.есімді бала 2.6 тістің сыздап ауруы шағымымен қаралды. Ауыз қуысын тексергенде: 2.6 тіс аймағындағы сілемейлі қабық бозғылқызғылт түсті. 2.6 тістің мезиалды-шайнау беткейінде тісжегілік терең қуыс бар, жұмсартылған дентинмен толған, тіс қуысы ашық, зондтау ауыртады, суыққа реакциясы ұзақ, перкуссия ауырсыну туындатады, ЭОД = 20 мА. Болжамды диагноз қойыңыз:

Клиникаға 15 жастағы К.есімді жасөспірім қаралды, 2.4 тістегі пломбасының түсіп қалуына және оның түсінің өзгеруіне шағымданады. Анамнезінен: 2.4 тісті бұрынырақ тіс жегі жөнімен емдеген, пломбасы 1 апта бұрын түсіп қалған. Ауыз қуысын тексеру кезінде: 2.4 тіс аймағындағы сілемейлі қабық бозғылтқызғылт түсті. 2.4 тістің шайнау беткейінде терең жатқан тіс қуысымен байланысатын тісжегілік қуыс бар. Тістің пульпасы некрозданған, тістің ашылған қуысын зондталған, перкуссия және температуралық тітіркендіргіштерге реакциялар ауру сезімінсіз. ЭОД=100мкА. Болжамды диагноз қойыңыз және диагностика әдісін таңдаңыз:

Клиникаға 26 жастағы С. науқас тістердің дұрыс емес орналасуы, шайнау кезінде оң самай-төменгі жақ буынында (СТЖБ) ауырсыну шағымымен келді. Қарағанда: төменгі жақ тіс доғасының ортаңғы сызығы 2,5 мм оңға ығысқан. 4.6 тісі жоқ, 1.2, 2.2, 3.3, 3.4 тістер вестибулярлы орналасқан. Компьютерлік томографияда – сол самайтөменгі жақ буынында төменгі жақ басының мезиальды ығысуы. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу техникасын анықтаңыз:

Клиникаға 13 жастағы А. науқас бет эстетикасының бұзылысы, әдемі емес тістер шағымымен келді. Объективті: беті симметриялы. Ауыз ашылуы еркін. Жоғарғы жақтың күрек тістері төменгі жақтың күрек тістерін 8 мм-ге жабады, күрек тістер арасында сагиттальды саңылау 11 мм, тіс қатарларының бүйір бөлімдерінде дистоокклюзия. Жоғарғы жақтың алдыңғы тістері арасында тремалар. Жоғарғы жақ алдыңғы тістердің вестибулярлы беткейінде эмальдың жегілік емес зақымдануы бар. Алғашқы диагнозды қойыңыз:

Клиникаға 25 жастағы К. науқас тістердің дұрыс емес орналасуы, шайнау кезінде оң самай-төменгі жақ буынында (СТЖБ) ауырсыну шағымымен келді. Қарағанда: оң жақ құлақмаңы-шайнау бұлшықетінің ұлғаюы есебінен беттің асимметриясы. Төменгі жақ тіс доғасының ортаңғы сызығы 1,5 мм оңға ығысқан. 4.6 тісі жоқ, 1.2, 2.2, 3.3, 3.4 тістер вестибулярлы орналасқан. Жазба талдауы өзгерістің себептері тіс қатарлары жымдасуының ауытқулары, СТЖБ және шайнау бұлшықеттері қызметінің бұзылыстары екендігін көрсетті. Компьютерлік томографияда – сол самайтөменгі жақ буынында төменгі жақ басының мезиальды ығысуы. Ортодонтиялық емдеу техникасын анықтаңыз:

Айқын тісжақ ауытқулары мен деформацияларын ортодонтиялық емдеуді жылдамдату үшін, сонымен қатар тиімді және тұрақты нәтижелерді алу үшін алдынала хирургиялық кірісу көрсетілген:

Қалыпты окклюзия және алдыңғы тістердің айқын тығыз орналасуы кезінде жоғарғы жақтың үш сегменттерінің (алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,7 ± 0,84 мм-ге, дистоокклюзия кезінде 6,4 ± 0,93 мм-ге, мезиоокклюзия кезінде 6,3мм ± 0,91 мм-ге қысқаруы келесі жолмен ауытқулы тістесуді емдеуге көрсеткіштердің бірі болып табылады:

Қалыпты окклюзия және алдыңғы тістердің айқын тығыз орналасуы кезінде жоғарғы жақтың үш сегменттерінің (алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,7 ± 0,84 мм-ге қысқаруы келесі жолмен ауытқулы тістесуді емдеуге көрсеткіштердің бірі болып табылады:

Дистоокклюзия кезінде жоғарғы жақтың үш сегменттерінің (алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,4 ± 0,93 мм-ге қысқаруы келесі жолмен ауытқулы тістесуді емдеуге көрсеткіштердің бірі болып табылады:

Жоғарғы жақтың үш сегменттерінің (алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,7 ± 0,84 мм-ге қысқаруы, күрек тістік каналдың алдында ит тістер ұрықтарының орналасуы және төменгі жақта ретромолярлы кеңістіктің кішіреюі сәйкес жақта жұлу жолымен тістесуді қалпына келтіруге көрсеткіштер болып табылады:

Қыздарда 11 жасында және балаларда 13 жасында гнатикалық түрдегі мезиальды тістесуде ұқсас жоғарғы тістердің адентиясы кезінде төменгі тіс қатарының дамуын тоқтату мақсатында жұлу қажет:

Клиникаға 14 жастағы А. бала келді. Диагнозы: хейло-ураностафиллопластикадан кейінгі жағдай, мезиальды тістесу. Сол жақ жоғарғы еріннің, альвеолярлы өсіндінің және таңдайдың тіке бітіспеуімен негізделген мезиальды тістесуде жұлу қажет:

Екінші уақытша молярдың дистальды түбір аймағындағы созылмалы қабыну үрдістері, тістің кесе көлденең иілу бұрышының өзгерісінің себебі болып табылады

Тістердің корпусты және иілмелі ығысуы, тіс қатарының қысқаруы, тіс доғасының жіңішке бөлігіне тұрақты бірінші молярдың мезиальды ығысуы олардың физиологиялық ауысу кезеңіне 1 жылға дейін жұлу нәтижесінде дамиды:

Төменгі жақтың альвеолярлы доғасы ұзындығының 4 мм-ден жоғары сәйкес еместігі, бүйір күрек тістердің жарып шығуы және ортаңғы сызықтың осы жағына ығысуы кезінде жұлуға көрсеткіш болып табылады

Науқас 17 жаста. Эстетикалық шағыммен және 1.2, 1.1, 2.1, 2.2 тістері аймағындағы шырышты қабат жарақатына, СТБЖ ауырсынуына шағымданады. Беттік параметрлер бағасы: беттің асимметриясы жоқ, беттің төменгі бөлігінің биіктігі физиологиялық тыныштық жағдайында – 66 мм, орталық окклюзия кезінде – 60 мм, төменгі жақ бұрышының шамасы – 125 гр.Объективті ауыс қуысын қарау: жоғарғы тіс қатары толық, төменгі тіс қатарында 3.6 3.5 4.6 тістер жоқ. Алдыңғы бөлікте күрек тістік жабылу терең -2/3 төменгі күрек тістер сауыттарының жабылуы, 2.1, 1.2 тістері аймағындағы шырышты қабат гиперемирленген, ісінген, ұстағанда қанайды, тіс-қызылиектік тіркемелер бұзылмаған.Алғаш азу тістер қатынасы: бірінші жоғары азу тістің медиальды төмпешігі бірінші және екінші азу тіс арасында орналасқан, азу тістердің бүдірлік жақындасуы. Сіздің диагнозыңыз:

Бала 7 жаста. Тексеру кезінде ерін үзбесі кең тісаралық бүртікке бекігені анықталды. Орталық күрек тістер арасында 2 мм-ге дейін саңылау бар. Емдеу әдісі қандай?

Бала 8 жаста. Ауыз қуысында: тіс қатарының қабысуы кезінде, 6мм сагитальды саңылау анықталады, тіссауыттары 6/6 бұзылған. Диагноз қойыңыз:

Жасөспірім 15 жаста, алдыңғы тістер аралығында саңылаудың барлығына шағымданады. Сырт қарағанда еріндері күшпен түйіседі, иегінде «оймақ» симптомы анықталады. Ауыз қуысындаа: фронтальды бөлімде вертикальды саңылау 3 мм. Төменде көрсетілген емдеу әдістерінің қайсысын ең бірінші жүргізу керек?

Пациент 10 жаста, алдыңғы тістерінің аралығында саңылау болуына шағым етеді. Ауыз қуысында: 12, 22 тістері жоқ, 11 және 21 тістердің арасы 4 мм, рентгенограммада 12, 22 тістердің ұрықтары жоқ. Болжамды диагноз қойыңыз:

Қыз бала 13 жаста, сүйкімсіз сырт кел бетіне шағымданады. Сырттан қарағанда беттің төменгі 1/3 бөлігі ұзарғандығы анықталады, ауыздың дөңгелек бұлшық еті ширыққан, иегі артқа ығысқын. Ауыз қуысында: сагиттальді саңылау 6 мм, вертикальді саңылау 4 мм, бүйір аймақта аттас тістермен түйіседі. Болжамды диагноз қойыңыз?

Бала 7 жаста Аузын қуысының санациясын бітіргеннен соң мектеп стоматологымен жіберілген. Сырттан қарағанда аздаған беттің асимметриясы байқалады. Ауыз қуысында: аралас тістесудің бірінші жартысы, бүйір аймақта аздаған кері жабылу бар. Науқасты жүргізу тактикасы қандай?