Құралдық қателік (құралдың қателігі)

1. Халықаралық өлшемдер жүйесі. ӨЖ сипаттамасы. ӨЖ негізгі, қосымша және туынды өлшемдері.

   
   

2. Жүйелік қателіктер. Жүйелік қателіктерді сипаттау және бағалау. Қателіктердің бірқалыпты таралу заңы.

   
   

Жауабы:
Халықаралық өлшемдер жүйесінің артықшылығы:

а) универсал (ғылым мен техниканың барлық салаларын қамтиды);
ә) барлық өлшем бірліктер біртектестірілген. Мысалы, Паскаль (атм, ат, мм сын.бағ., мм су бағ., бар, дин/см , кгс/см ). Джоуль (кгс·м, эрг, кал, ккал, эВ, кВт·сағ.) т.б.;
б) жүйенің когеренттілігі (физикалық теңдеулердегі пропорционалдық коэффициенттері өлшем бірліксіз шамаға тең);
в) СИ жүйесінде массаның (кг) және күштің (Н) өлшем бірліктері нақты шектелген;
г) белгелі дәрежеде дәлдікпен қолданылады.


Жүйелік қателік – бір және сол шаманы қайталап өлшеулерде тұрақты немесе заңды өзгеретін болып қалатын қателік өлшеуі.
Егер жүйелік қателік белгілі болса, яғни белгілі мәні және таңбасы болса, онда ол өлшеудің аяқталуы бойынша түзету енгізу жолымен алынып тасталуы мүмкін. Егер жүйелік қателіктің себебі (көзі) белгілі болса, онда оны өлшеуге дейін шығарып тастау қажет.