Эпидемиологиялық процесске әсер ететін факторлар
Кене инфекциясы бойынша қолайсыз аймақта, кене шабуылының және шағуының алдын-алу шараларының алгоритмдері
жүктеу/скачать 170.3 Kb.
|
| 42.Кене инфекциясы бойынша қолайсыз аймақта, кене шабуылының және шағуының алдын-алу шараларының алгоритмдері.
КЕНЕ ШАҒУ КЕЗІНДЕГІ ЗАРДАП ШЕККЕНДЕРДІҢ ІС-ҚИМЫЛ АЛГОРИТМІ: I.Кенені мүмкіндігінше тезірек жою керек. Кене алу үшін зардап шеккенге мүмкіндігінше ерте (алғашқы тәулікте) жақын жердегі емдеу — алдын алу ұйымына жүгіну қажет. Егер дереу медициналық көмекке жүгіну мүмкіндігі болмаса, онда өзіне тән кенені қалай тез арада жойып, ұсынымдарды сақтай отырып,: жіппен кененің құйылып жатқан бөлігінің айналасындағы түйіндерді байлап, жіптің ұштарын жоғарғы жағына және жағына созып, оны тартыңыз. Жіптің орнына кенені басып алып, оны жою үшін арнайы пинцетті қолдануға болады; сору орнын кез келген дезинфекциялау құралымен дезинфекциялаңыз (70% спирт, 5% йод, одеколон); кенені алғаннан кейін қолды сабынмен мұқият жуу қажет. Ешқандай жағдайда да кене басуға болмайды, себебі қоздырғышты теріге сүртуге және «кене» инфекцияларын жұқтыруға болады. Алыстағы кенені герметикалық ыдысқа салып, одан әрі зерттеу үшін медициналық ұйымға мүмкіндігінше тезірек жеткізу керек. III. Шұғыл алдын алу іс-шараларының қажеттілігі туралы мәселе (спецификалық иммуноглобулин, антибиотикопрофилактика енгізу) зертханалық зерттеулердің оң нәтижесін алған жағдайда (кенелер, зардап шеккен адамның қаны) сорылғаннан кейін 72 сағат ішінде шешіледі. Кенені бір ай ішінде алып тастағаннан кейін өз денсаулығының жай-күйін және бас ауруы, әлсіздік пайда болған кезде дереу дәрігерге барып, кенені сору және бұрын алынған медициналық көмек туралы хабарлауы қажет. Кене вирустық энцефалиті-орталық нерв жүйесін зақымдайтын жіті жұқпалы вирустық ауру. Аурудың салдары: толық сауығудан мүгедектік пен өлімге әкеп соқтыратын Денсаулық бұзылғанға дейін. Қалай жұқтыруға болады? Ауру қоздырғышы (арбовирус) адамға вирусты жұқтырған кененің алғашқы минуттарында ауруды басатын сілекеймен бірге беріледі ормандарда, орман парктерінде, жеке бау-бақша учаскелерінде КВЭ бойынша эндемиялық аумақтарға бару кезінде, кенелерді жануарлармен (иттермен, мысықтармен) немесе адамдармен кіргізген кезде-киімде, гүлдерімен, бұтақтарымен және т. б. (орманға бармайтын адамдарды жұқтыру), Ескеретін жағдай, шикі сүтті (көбінесе), қой, сиыр, буйволдарды жеген кезде, кене жаппай шабуыл кезінде вирус сүтте болуы мүмкін. Сондықтан кене энцефалиті бойынша қолайсыз аумақтарда бұл өнімді қайнағаннан кейін ғана пайдалану қажет. Атап өту керек, тек шикі сүт ғана емес, одан дайындалған өнімдер: сүзбе, қаймақ және т. б. жұқпалы болып табылады,кене жаншқан немесе тістеген жерді тарқан кезде вирусты теріге сүрткен кезде. Аурудың негізгі белгілері қандай? Ауру үшін кенелердің ең көп белсенділік кезеңіне байланысты көктемгі-күзгі мезгілдік тән. Инкубациялық (жасырын) кезең 10-14 күннен жиірек созылады, 1-ден 60 күнге дейін ауытқиды. Ауру жіті басталады, қалтырау, қатты бас ауруы, 38-39 градусқа дейін температураның күрт көтерілуі, жүрек айнуы, құсу жүреді. Мойын мен иық, кеуде және арқа, аяқ-қолдар аймағында жиі орналасқан бұлшықет аурулары алаңдатады. Науқастың сыртқы түрі тән – бет гиперемирленген, гиперемия жиі денеге таралады. Жұқтыруға кім бейім? Кене энцефалитінің жұғуына жасы мен жынысына қарамастан барлық адамдар бейім келеді. Қызметі орманда болумен байланысты тұлғалар – леспромхоздардың, геологиялық барлау партияларының қызметкерлері, автомобиль және темір жолдардың, Мұнай және газ құбырларының, электр беру желілерінің құрылысшылары, топографтар, аңшылар, туристер ең үлкен тәуекелге ұшырайды. Қала тұрғындары қала маңындағы ормандарда, орман парктерінде, бау-бақша учаскелерінде зақымданады. Кене вирустық энцефалитінен қалай қорғауға болады? Кене энцефалиті ауруын спецификалық емес және арнайы алдын алу арқылы ескертуге болады. Спецификалық емес профилактика арнайы қорғаныш костюмдерін (ұйымдастырылған контингенттер үшін) немесе киімдерді қолдануды қамтиды. Көйлек ұзын жеңдері болуы тиіс, олар білекке резеңкемен бекітіледі. Заправляют көйлек шалбар, ұштары шалбар – бұл шұлық етік. Басы мен мойны орамалмен жабылады. Кенеден қорғау үшін дененің ашық жерлерін және киімді өңдейтін үркітетін заттар – репелленттер қолданылады. Препараттарды қолданар алдында нұсқаулықпен танысу керек. Кене энцефалитінің табиғи ошағында болған әрбір адам жәндіктер белсенділігінің кезеңінде өз киімдері мен денесін өз бетінше немесе басқа адамдардың көмегімен тексеріп, ал анықталған кенелерді шешу керек. Кене вирустық энцефалитінің ерекше алдын алу шаралары: Кене энцефалитіне қарсы профилактикалық егулер эндемиялық ошақтарда жұмыс істейтін немесе оларға баратындарға (іссапарға жіберілген, құрылыс отрядтарының студенттері, туристер, демалуға, бау-бақша учаскелеріне баратын тұлғалар) жүргізіледі.); Серопрофилактика (кене вирусты энцефалиті бойынша эндемиялық аумақтағы кене соруына байланысты жүгінген егілмеген тұлғаларға тек ЕАҰ жүргізіледі). Қолайсыз аумақтарға жұмысқа немесе демалысқа шығатын барлық адамдар міндетті түрде егілуге тиіс. Кенені қалай жоюға болады? Бұл туралы бүгін ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде «2015 жылы әлеуметтік кепілдіктерді және жұмыспен қамту деңгейін сақтау туралы» тақырыбында өткен брифингте ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрі Тамара Дүйсенова мәлімдеді. Оны өте мұқият шешу керек, ол шағу кезінде терең және қатты нығыздалатын хоботоктарды үзбеу үшін. Кенені жою кезінде келесі ұсыныстарды сақтау қажет: кенені пинцетпен немесе таза дәкемен оралған саусақ арқылы аузына жақын ұстап, тістеуіктің бетіне қатаң перпендикуляр ұстап, кененің денесін оське бұрып, оны тері жабынынан шығарып алу, тістеу орнын осы мақсаттарға жарамды кез келген құралмен (70% спирт, 5% йод, одеколон), кенені алғаннан кейін қолды сабынмен мұқият жуу қажет, егер қара нүкте қалса (бастың немесе хоботка үзілуі) 5% йодпен өңдеңіз және табиғи элиминацияға дейін қалдырыңыз. Алынған кенені зерттеуге «гигиена және эпидемиология орталығы» микробиологиялық зертханасына немесе осындай зерттеулер жүргізетін басқа да зертханаларға жеткізу керек. жүктеу/скачать 170.3 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|