12 тарау. Халқаралық почта жөнелтімдерін әрі қарай жіберу және қайтару
§ 1 Таратылмаған халқаралық почта жөнелтімдері
Адресына табыс ету және жөнелтушісіне қайтару мүмкіндігі болмаған почта жөнелтімдері таратылмағандар санына беріледі.
Жіберілен орындардың өндірістік объектілері адресать табылмағандықтан. Алудан бас тартқан, адресаты кетіп қалғандықтан немесе келіп қалғандықтан табыс етілмеген жазбаша хат-хабарларды бағыт жостарына сәйкес себебін анықтағаннан кейін дереу ХПАО-на, ал сонаң соң ХПАО-нан Қазақстан Республикасынан шығатын хат-хабарлармен бірге тиісті шетел почта алмасу орнына қайтарады.
Жөнелтушінің мекен-жайы көрсетілмеген почта қар точкалары қайтаруға жатпайды. Адресатына табыс етілмеген жай бапа басылымдарын жіберген орнына қайтаруға міндетті емес,егер тек жөнелтуші жіберген еліне мәлім тілді жөнелтімге белгі жасап, қайтару туралы өтініш білдірмесе. Бірақ, тапсырысты почта жөнелтімдері, баспа басылымдары мен бандерольдер және кітаптар қайтару себебін көрсетіп CN15 “Retour” (“Қайтару”) жапсыпмасына белгімен немесе мөртабанмен міндетті түрде қайтаруға жатады.
Тапсырысты хат-хабарлар, оның ішінде ұсақ пакеттер, баспа басылымдары және кітаптармен бандерольдер жаба картаға атап-атап тіркеп және “Ескерту” бағанында “Retoun” кайтару туралы белгісімен жіберген орынға қайтарылады.
Сәлемдемелер сүйемелдеу мекен-жайында жөнелтушінің өкіміне немесе адресттың көрсеткен мекен-жайы бойынша өтінішіне сәйкес қайтаруылы немесе қайтып жіберуілуі мүмкін.
Адресат сәлемдемені алудан бас тартқан жағдайда ол туралы жазбаша өтініш жазуға тиіс және өндірістік обьектіні жұмыскері сәлемдемені қайтаруды рәсімдейді және жоғарғы бөлімшелер арқылы жіберген елге қайтару үшін кедендік тексеріс жүргезілген ХПАО-ға жібереді.
Халқаралық сәлемдемелерді елден тыс қайта жіберу егер сәлемдеме тек жаңа жіберу үшін қажет талптарға жауап беретін болса ғана жүзеге асырылады, (салмағы бастапқы салмағына сәйкес келеді, сәлемдеме бұзылмаған,сүемелдеу құжаттарқоса берілген).
Сәлемдерді басқа елге қайта жіберу жүзеге асырылады:
1)белгіленген нысандағы бланкіде жасалынған, жіберілген елден және ХПАО-дан түскен жәнелтушінің өтінішін негізінде соның негізінде ХПАО сәлемдемені ХПАО-ға қайтару туралы тиісті орынның өндірістік объектісіне хат–хабарлама жібереді.
Алмасу мекемесі жаңа жіберу алымын “Қайта жіберу” белгісімен сәлемдемеге сүйемелдеу мекен-жайдын бланкісіне тіркелген, СР77н. (АҚА-да) тарифтер ведомосында көрсетеді;
2) өз атына сәлемдеме түсетіндігін күтіп отырған, жаңадан елден тыс шығатын адресаттың сұрауы бойынша оның өтініші негізінде.
Жіберген елдің, өндірістік объектісі 20н анықтамасымен жөнелтушінің өкімін немесе сәлемдемені қайта жіберу туралы адресаттың сұрауын орындау үшін ХПАО-ға сәлемдемені қайта жібереді.
ҚР-ның шегінде өндірістік объектіден қайта жібеу адресаттың белгіленген CN17н. жазбаша өтніші және оның жеке басын куәләндірілатын құжаттары негізінде жүзеге асырылады. ҚР шегінде жаңа мекен – жай бойынша қайта жіберу үшін төлем ішкі тарифтер бойынша алынады (өтініш берген және сәлемдеме берген).
Жөнелтушінің өзінің сәлемдемесін адресатқа бермеу бермеу туралы хабардар етілгендігі жөнінде өкімі бар болған жағдайда жіберген орынның өндірістік объектісі сәлемдемені қайтару немесе қайта жіберу туралы хабарлау үшін бермеу себебін көрсетіп ХПАО-ға дереу хабарлайды.
Жөнелтушінің жіберген елден ХПАО-ға түскен сәлемдемені басқа адамға беру туралы талабы тиісті орынға жіберіледі және дереу орындалады, егер ол негізделген себептермен тікелей адресатқа берілмесе. Егер 2-ші адресатқа да қандай да бір себептермен сәлемдеме табыс етілмесе, онда оны жіберген елдің алмасу мекемесіне қайтару үшін ХПАО-ға қаййтарылады.
Сұрау салынған, табыс етілмеген сәлемдемелер екі айға дейін тисті орында сақталады. Егер екі ай ішінде ешқандай нұсқау түспеген жағдайда сәлемдемелер жіберілген орынға қайтарылады.
Адресаттарға табыс ету мүмкіндігі жоқ сәлемдемелер (алудан жазбаша бас тарту, мекен-жайда тұрмайды, қайтыс болған жағдайда, мекен-жайы толық емес т.с.с.) сақтау мерзімі өткен жағдайда жоғары бөлімшелер арқылы жіберген елге қайтару үшін кедендік тексеріс жүргізілген ХПАО-ға дереу жіберуге тиіс.
Сәлемдемені жіберген елге қайтару алдында ХПАО міндетті түрде тексеруге тиіс:
- қайтару үшін негізі жеткілікті ме;
- табыс етілмеу себебі және сақтау үшін төлем сомасы 20н. анықтамасында көрсетілген бе;
- мұқият қарап шығу және бақылаушы адамның қатысуымен сәлемдемені өлшеу, нәтижелері туралы 20н. анықтамада белгі жасалады.
Сонымен қатар сәлемдеменің рәсімделуі тексеріледі, мекен-жай жапсырмасында және сүйемелдеу мекен-жайында бастапқы мекен-жайы сызылған ба, “В” белгісі, қайтаруды жүргізген өндірістік объектінің ПМ бедері және қолдарs барма.
Сәлемдемені қайтару негізі тексерілгеннен кейін кедендік тексеріске ұсынылады. Салымның жетіспеушілігі немесе ауыстырып алуы, ашылғандығы, орамының, байламдарының, мөрлерінің және т.б. зақымдануы анықталған жағдайда 2 данада 51н. актісі жасалады, олар сәлемдемемен бірге шетелге қайтару туралы мәселені шешу және тексеру жүргізу үшін тиісті ОФ жіберіледі.
Егер сәлемдеме ҚР почта алмасуы жоқ елден түссе онда сәлемдеме алынған ел арқылы ашық транзитпен қайтарылады.
Сәлемдемені шетелге қайтарған барлық жағдайларда СР71н. сүйемелдеу мекен-жайының оң жақ бетіне мәтінге сәйкес толтырылған СР77н. тарифтер ведомосының бланкісі жапсырылады және сәлемдемелерді қайтару (қа йта жіберу) себебі және жаңа жіберу үшін тарифтер сомасы, сақтау сомасы және басқа алымдар – бар болған жағдайда көрсетіліп жүргізіледі.
Қайтарылатын сәлемдемелерді жазу кезінде ҚР пайдасына аударылуға тиісті алымның жалпы соммасы сәлемдемелік картада алмасу орнына көрсетіледі және “Eскерту” (“Observations”) бағанында “Қайтару” (“Retour”) белгісі жасалады.
Жөнелтушіге табыс етілмеген сәлемдемелер сақтау мерзімдері өткеннен кейін төмендегі жағдайларда таратылмағандар санына беріледі:
- адресаттың және жөнелтушінің қажетті м-ж деректерінің анық көрсетілмеуі немесе болмауы;
- адресаттың және жөнелтушінің сәлемдемені алудан бас тарту;
- белгіленген сақтау мерзімінің өтуі және өтніш бойынша адресаттың алмауы;
- жөнелтушінің сәлемдеме адресатқа берілмеген жағдайда кері мекен-жайы бойынша қайтару керектігі туралы белгісі болған жағдайда.
Жіберушіге қайтарылған сәлемдемені табыстауға мүмкіндігі болмаған, не болмаса жіберуші қайтарылған сәлемдемені алуға бас тартқан жағдайда олар сақтау мерзімі өту бойынша таратылмағандар саны беріледі және таратылмаған халықаралық сәлемдемелер үшін бекітілген тәртіппен өнделеді.
Сонымен қатар, егер сүйемелдеу мекен-жайында сәлемдеме берілмеген жағдайда оны кері мекен-жайға қайтаруға тиісті еместігі туралы белгісі болса сәлемдемелер таратылмағандар саны беріледі. Таратылмағандар санына жіберушінің ұқсас өкімі бойынша кеден органдарымен жіберілмеген сәлемдемелер де жатады.
Таратылмаған почта жөнелтімдерінің соңғы сақтау орындарында тігінделген, сүргі салынған және басқарушының немесе орынбасарының қолымен бекітілген жөнелту турлері бойынша 21н. кітабы арқылы есепке алынады. Қамтамасыз етілген тәртіпке сақтайды және тоқсанына бір рет комиссиямен ашылады. Почта жөнелтімдерінің ашуды жүргізу қажетілігі туралы цех(учаске) бастығының берген рапорты негізінде комиссия отырысы өткізіледі. Комиссия құрамына ХПАО басшысы (оның орынбасары), пайдалану бөлімінің рекламация бөлімінің (БСУ), почта қауіпсіздігінің өкілдері жазба хат-хабар немесе сәлемдемелі почта цехның (учаскесінің) бастығы (орынбасары), жұртшылық өкілі (кәсіподақ комитеті) кіреді.
Сонымен қатар почта жөнелтімдерін ашу кезінде жергілікті органдарының және сауда саттық басқармасының өкілдері қатысуға тиіс. Тіркелетін жөнелтімдердің түрлері, олардың толық жіберу деректемелері ат-атымен тіркелетін, белгіленген нысана бойынша ашу туралы акт толтырылады. Актіде салымдардың ат-атымен (салмағы, саны, көлемі, бағасы және т.б.) сипатталған ашылған жөнелтімдердің салымдары толығымен тізбеленеді.
Жай жазбаша хат-хабарлар актіде табылған салымдар тіркелген жалпы санымен көрсетіледі. Актіге комиссияны барлық мүшелері қол қояды және ХПАО мұрағатында сақталынады. Почта жөнелтімінен алынған тауар-материалды құндылықтар бір апталық мерзім ішінде тізімдеме бойынша Орталық аппаратқа беріледі және әрі қарай “Қазпочта” АҚ ішкі актілеріне жіне ағымдағы заңнамасына сәйкес іске асырылады және қолданылады.
ХПАО-ға қайтарылған сәлемдемелер келіп түсу кезінде олар қайтарылған сәлемдемеге және сүйемелдеу мекен-жайына тіркелген, “Retour” (“Қайтару”) белгісі бар CN15 жапсырмасымен сүйемелденуі тиіс. Сәлемдемені қайтару және берілмеу себебіосы жапсырманың тиісті бағандарында (жол жүріп кеткен, бас тартқан, тұрмайды және т.б.) көрсетіледі. Жіберу алымы сәлемдеменің сүйемелдеу мекен-жайы бланкісіне тіркелген АКА, СР77 н.тарифтер ведомасында көрсетілді.
Шет елге қайтарылуға тиісті барлық сәлемдемелерде мекен-жайы жазылатын бетінде арнайы мөртабамен, қолмен жазу немесе жапсырманы жабыстыру арқылы француз тілінде жазылған тиісті мазмұнды баспа мәтінімен адресаттарға табысталмау себебі көрсетіледі. Сондай-ақ, алғашқы мақсатты орны қызыл қарандашпен айқастыру сызылады және қайтару туралы “Retour” белгісі жазылады.
Достарыңызбен бөлісу: |