Есептеуіш техниканы жµндеу жєне техникалыќ ќызмет кµрсету


б) қатқыл диск V-ТАРАУ. СЫРТҚЫ ҚҦРЫЛҒЫЛАРДЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ



Pdf көрінісі
бет32/113
Дата18.10.2022
өлшемі5.94 Mb.
#462888
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   113
medeshova-komputer-architekt

б) қатқыл диск
V-ТАРАУ. СЫРТҚЫ ҚҦРЫЛҒЫЛАРДЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ 
ҚАҒИДАЛАРЫ МЕН СИПАТТАМАЛАРЫ 
 
Алдыңғы тарауда қарастырылған тақырыпта қысқаша сипаттама 
берілген қҧралдардың кейбіріне нақты тоқталып, жҧмыс қағидаларын 
қарастырамыз.
5.1 Енгізу қҧралдары
 Енгізу қҧрылғыларына пернетақта, манипуляторлар (тінтуір, 
джойстик, трэкбол, жарық тҥсіретін қалам (сәулелік қаламҧш), т.б.), 
графикалық планшеттер, сканер (оқу автоматтары), сенсорлық 
экрандар, ӛлшеу аспаптары жатады. 
Мәліметтерді енгізудің ең негізгі қҧрылғысы пернетақта болып 
табылады. Одан басқа да енгізу қҧрылғыларына тінтуір, джойстик, 
трекбол және т.б. жатады. Джойстик - компьютерлік ойындарда 
қолданылатын қолмен басқарылатын рычагты манипулятор. Ол қорап 
пен басқарушы тҧтқадан тҧрады және тҧтқада немесе қорабында 
орналасқан бір немесе бірнеше батырмалары болады. Джойстикті 
кейде терте деп те атайды.
5.1-сурет. Джойстиктер 
Трекболдың тінтуірден айырмашылығы оның қорапқа 
орнатылған кішкене шары алақанмен қозғалысқа келтіріледі және ол 
жазық бетті қажет етпейді, сондықтан ықшам компьютерлерде 
қолданылады.
Графиктік мәліметтерді енгізу ҥшін сканерлер, графиктік 
планшеттер 
(дигитайзерлер) 
және 
цифрлы 
фотокамералар 
қолданылады.
 
Сканер 
Сканерлердің кӛмегімен символдардан тҧратын мәліметтерді де 
енгізуге болады. Бҧл жағдайда берілген материал графикалық тҥрде 


57 
енгізіледі, содан соң арнаулы бағдарламалық қҧралдардың кӛмегімен 
ӛңделеді. Сканерлер парақ бетіндегі мәліметтерді оқып, оны 
компьютерге енгізеді. 
5.2-сурет. Сканер
Сканер кӛмегiмен кез келген мәтiндiк және графика тҥрiндегі 
мәлiметті компьютерге тасымалдауды автоматтандыруға болады.
Әдетте, қағаз парағы, журнал, кiтап, слайд, ҥлдір және тағы 
басқаларды қолданады. 
Сканердiң даму жолында кӛптеген технологиялар және 
сканерлеу әдiстерi ӛзгерді. 
Ҥй және кеңсе қолданушыларының арасында ҥлкен планшеттi 
сканер кӛп таралым алды. Планшеттi сканерлерге сканерлеуші 
бастиектің қозғалтқышы арқылы тҥпнҧсқаны бойлай жылжитын 
сканерлер жатады.
Кӛшіргі аппараттар секілді, сканерде тҥрлi объектілер кӛшіретін 
шағылдырғыш қақпағы бар. 
Әдетте планшеттi сканер қалыпты А4 парақтарын сканерлеуге 
арналған, бiрақ ҥлкен ӛлшемді сканерлерде кездеседі.
Ҥлгiлердiң кӛп тҥрі болса да, сканерлерді бiрнеше белгi 
бойынша топтастыруға болады: 

тҥрлi тҥстi суреттi цифрлау мҥмкiндiгі, 

суреттi қҧрастырудың әдiсі, 

қолданудың ерекшелiктерi (тетiктiң тҥрi немесе оның 
жоқтығы), 

максималды шешуі және компьютерге қосылу әдiсі. 
Сканерлердiң шешуі кӛпшiлiгiнде 1 дюймға 100-150-ден 
бiрнеше мың нҥктелерге дейін ӛзгереді. Бҧл жерде, оптикалық және 
интерполяциялық шешулерін айыруға болады. Бiрiншiсi, сканердiң
оптикалық мҥмкiндiктерінің салдары болып табылады. Екіншісі, 
кӛршi нҥктелердiң бағдарламалық интерполяциясын қолдану арқылы 
жоғары шешуін алады, бірақ суреттiң сапасы тӛмен болады. 
Оптикалық шешуі бар принтер жақсырақ, себебі шешуі жоғары 
болған сайын сапасы да жоғарылайды. 
Планшеттi сканерлер шешуі кемiнде 600 dpi, кейде 1200 болады. 
Бҧл кӛрсеткіш жақсы планшеттi сканерлерiнде 2400-800 dpi-ға жетедi. 
Фотосурет сканерлеп және оны сурет тҥрiнде сақтау ҥшiн 600-1200 


58 
dpi шешуі әбден жеткiлiктi. Мәтiнді айырып тану ҥшiн 600 dpi 
жеткілікті.
Шешуі кӛлденең және тiк жағынан тең келмейді. Кiшi сан 
қозғаушының қадымын белгiлейді, ал ҥлкені - сканерлеу элементінің 
шешуін белгілейді.
LPТ-ның параллельді порты сканердi қосудың ескi әдiсінің бірі. 
Мҧндай қосудың кемшiлiгі компьютерге сканерден деректердi беру 
жылдамдығы тӛмен болуында, сондықтан LPT интерфейсi бар сканер 
кӛп кездеспейдi. Дәл қазiр USB шинасына қосу әдiсі ҧтымды, барлық 
қазiргi жҥйелік тақташаларда USB-порттар бар. 
Соңғы кезде SCSI және FireWire бейімдеуіштерге қосылатын 
сканерлерді кездестiруге болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   113




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет