Есептеуіш техниканы жµндеу жєне техникалыќ ќызмет кµрсету

52 
жад орнатылған. Сол кезде жедел жадқа сыймаған мәліметтердің 
беттік файл деп аталатын бір бӛлігі қатқыл дискіге жазылады, сондай-
ақ ол «сорылатын файл» ретінде белгілі, ӛйткені ОЖ қажеттілік 
бойынша одан бетті жедел жатқа «сорып алады». Виртуалдық жад 
жедел жад пен беттік файлдан тҧрады. 
Сыртқы жад компьютердің сыртқы қҧрылғыларына жатады 
және кез келген ақпаратты ҧзақ уақыт сақтау ҥшін қолданылады. 
Сыртқы жад қатқыл (ТҚМД) және иілгіш (ТИМД) магниттік дискілер, 
магниттік ленталар (стриммер) оптикалық дискілер (CD-ROM DVD 
ROM), магниттік оптикалық дискілер (флэш дискі) сияқты сақтаушы 
қҧрылғылардың әр алуан тҥрлерінен тҧрады.
Қатқыл диск ҥлкен кӛлемдегі мәліметтер мен бағдарламаларды 
ҧзақ уақытқа сақтауға арналған негізгі қҧрылғы. Ол бір диск емес 
бірнеше дискілердің жинағынан тҧрады. Қатқыл дискінің негізгі 
параметрлеріне оның сыйымдылығы мен жҧмыс ӛнімділігі жатады. 
Қазіргі кезде қатқыл дискінің кӛлемі 1 Тбайтқа жетті және ол одан әрі 
ҧлғайтылуда. 
Иілгіш дискілер бір компьютерден екінші компьютерге ақпарат 
алмастыру ҥшін, әзір жҧмысқа қажет емес ақпаратты сақтап қою ҥшін 
қажет. Иілгіш магниттік дискілер /дискета/ арнаулы дискжетек деп 
аталатын тасуышқа салынады. Дискжетек жҥйелік блокта орналасады. 
Қазіргі дербес компьютерлерде 3,5 дюймдік дискеттер 
қолданылады. Оған 1,44 байт кӛлеміндегі ақпарат жазылады.
1994-1995 
жылдары 
аралығында 
дербес компьютерлердің қҧрамына кіретін 
диаметрі 5,25 дюймдік дискілерге арналған 
дискжетек алып тасталынып, оның орнына 
ӛлшемдері тура осындай болатын CD-ROM 
тасуыштарын енгізді. CD-ROM (Compact 
Disc 
Read-Memory) 
сӛзінің 
қазақша 
аудармасы жинақы – дискіге негізделген тҧрақты есте сақтау 
қҧрылғысы. Кәдімгі жинақы-диск кӛлемі 650 Мбайтқа жуық мәліметті 
сақтай алады. Мәліметтер кӛлемінің ҥлкен болуы мультимедиалық 
ақпараттарға /графиктік, музыка, бейне/ тән, сондықтан CD-ROM 
дискжетегін мультимедиа ақпараттық қҧралдар қатарына жатқызады. 
DVD-ROM дискілерде мультимедиалық ақпараттар еркін сақталады, 
ӛйткені оның кӛлемі 4,5 Гб. 
USB-дискілер — компьютердің USB-портына тікелей қосылады, 
тым жинақы, мӛлшері мен пошымына қарай оларды жиі «дискілер–
автоқаламдар» (pen drives или flash drives) деп атайды. Бірнеше жҥз 
мегабайт сыяды, олар мәліметтерді алмасуға пайдаланатын сыртқы 
флоппи-дискжетектердің орнына лэптоптарды пайдаланатындардың 
арасында ерекше танымал. Флэш дискілер қалтаға салуға ыңғайлы, 
сыйымдылығы жағынан тиімді. Иілгіш дискіге сақталған кейбір 

53 
файлдар оқылмайтын кездер жиі кездесетін, флэш дискілер мҧндай 
келеңсіздікті азайтуға мҥмкіндік туғызады. Алынбалы дискілер 
(съемный диск) 500 Гб кӛлеміндегі ақппаратты жеңіл тасымалдауға, 
сақтауға мҥмкіндік береді. Ол флэш дискі сияқты қызмет 
атқарғанымен кӛлемі жағынан қойын кітапқа ҧқсас келеді. Бҧл 
дискілер компьютерге USB порт арқылы жалғанады. 

жүктеу/скачать 5.94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: