Есназар асель жаңабергенқызы
«Сөйлеуді диагностикалау» әдістемесі (Р.С. Немов)
жүктеу/скачать 3.69 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Ауызша логикалық
| «Сөйлеуді
диагностикалау» әдістемесі (Р.С. Немов) қолданылды. Әдістеменің мақсаты: бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу деңгейін анықтау. Оқушыға адамдар мен әртүрлі заттар бейнеленген кез-келген сурет ұсынылады (Қосымша В). Оған 5 минут аралығында бұл суретте не бейнеленген және қандай іс-әрекет жасалып жатқандығын айтып беруі керек. Оқушының сөзі арнайы хаттамаға тіркеліп, одан кейін талданады. Бұл хаттамада баланың сөйлеу дағдысының даму деңгейін көрсететін әр түрлі сөйлемдердің қолданылған саны тіркеледі [164]. Психодиагностикалық зерттеу жүргізу барысында хаттамаға орындау нәтижесі белгіленеді (кесте 12). 46 58 28 58 54 42 72 42 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Мұғалімнің берген тапсырмаларын қызуғышылықпен орындап, мектеп пәндерінен жаңа білім алуға ұмтыласың ба? Қазақ тілі сабағында басқа пәндерден алынған мәліметтердің болғанын қалайсың ба? Сабақта бір пәннің аясында алынған мәліметті екінші пәнде қолдана аласың ба? Сабақтың барысында ойлау мен сөйлеуді дамытатын қызықты тапсырмалардың болғанын қалайсың ба? ия жоқ 95 Кесте 12 – Хаттама жүргізу үлгісі Сөйлеу белгілерінің тіркелуі Оқушының белгілерді қолдануы Зат есім Етістік Есімше Көсемше Бастапқы формадағы сын есім Салыстырмалы сатыдағы сын есім Өтпелі сатыдағы сын есім Шылау Жұрнақ Жалғау Сөйлемнің бірыңғай мүшелері Күрделі сөйлемдерде «және», «ал», «бірақ», «иә», «немесе» және т.б. шылауларды пайдалануы Күрделі сөйлемдерде «себебі», «онда», «олай болса» шылауларды пайдалануы Сөйлемнің кіріспе сөзі «біріншіден», «менің ойымша» және т.б. сөздерден басталатындығы Даму нәтижелерінің деңгейлері төмендегідей: 10 балл – баланың сөздік қорында хаттамада көрсетілген белгілердің 10 және одан көбі орын алды; 8-9 балл – баланың сөзінде хаттамада көрсетілген белгілердің 8-9 пайдаланды; 6-7 балл – бала хаттамада көрсетілген белгілердің 6-7 қолданды; 4-5 балл – хаттамада көрсетілген белгілердің 4-5 ғана пайдаланды; 2-3 балл – хаттамада көрсетілген белгілердің тек 2-3 ғана пайдаланды; 0-1 балл – баланың әңгімесі мүлдем жоқ болып, немесе тек 1-2 сөйлем мүшесін пайдалана алды. Нәтиже төмендегідей көрсеткіштермен бағаланды: 1 деңгей – сөздік қоры өте жоғары; 2 деңгей – сөздік қоры жоғары; 3 деңгей – сөздік қоры орташа; 4 деңгей – сөздік қоры төмен; 5 деңгей – сөздік қоры өте төмен. «Сөйлеуді диагностикалау» әдістемесі оқушының сөздік қорын анықтап қана қоймай, оның деңгейін анықтауға мүмкіндік берді (кесте 13). Кесте 13 – Сөйлеу деңгейінің нәтижесі Сыныптар Көрсеткіштер 1 деңгей 2 деңгей 3 деңгей 4 деңгей 5 деңгей Бақылау 1,6 3,4% 41,7% 48,3% 5% Тәжірибелік 1,7 5,1% 40,7% 44% 8,5% 96 Нәтижені талдауда бақылау сыныптарында сөйлеу әрекетінің дамуы тәжірибелік сыныптағыдай барлық деңгейлері анықталды, бұл сөйлеу дағдысын қалыптастыру үшін жүйелі жұмыс жүргізу қажеттілігін көрсетеді. Нәтиже диаграмма түрінде төменде ұсынылды (сурет 21). Сурет 21 Сөйлеуді диагностикалау әдістемесінің (Р.С.Немов) нәтижелері Суретте берілгендей, оқушының сөздік қорының «орташа» деңгейлерін бақылау сыныптарда 41,7 пайызды, ал тәжірибелік сыныптарда 40,7 пайызды көрсетті. Бақылау сыныпта «өте жоғары» деңгей 1,6 пайыз, ал тәжірибелік сыныпта 1,7 пайызды құрады. Ал оқушылардың сөздік қорының «жоғары» деңгейі бақылау сыныптарда 3,4 пайызды және тәжірибелік сыныптарда 5,1 пайызды құрады. Сонымен қатар, оқушылардың сөздік қорының «өте төмен» деңгейі бақылау сыныптарда 5 пайызды және тәжірибелік сыныптарда 8,5 пайызды көрсетті. Зерттеу нәтижесі көрсеткендей оқушылардың сөйлеу дағдыларын қалыптастырудың қажеттілігін көрсетеді. 4. Оқушылардың ойлауын зерттеу мақсатында «Ауызша логикалық жүктеу/скачать 3.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|