мақаланы талдау, ғылыми мақала МБМ сызбасы және мектеп.
2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Оқулық - Алматы «Ғылым». - 2002. - 300 бет.
қосымша:
1.Телемісова А.М., Қасмақасов С.Х. Қазақстан Республикасының мектеп жасындағы балаларының физикалық дамуын есептеу және бағалау әдісі. Әдістемелік құралы. -Алматы 2008. -230 бет.
1. Гигиена детей и подростков: Учебник /Под ред. В.Р.Кучма. - М.: ГЭОТАР-МЕДИА, 2008.- 480 с.
1. Медицинские и социальные аспекты адаптации современных подростков к условиям воспитания, обучения и трудовой деятельности. Баранов А.А., Кучма В.Р., Сухарева Л.М. М.Медицина. - 2006. -
2. Голубев В.В. и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста. - М.: Издательский центр «Академия».2000.-200 с.
3. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков при работе с видео-дисплейными терминалами.- М.: Медицина, 2000,- 160с.
Дублин дескрипторлар
|
ОҚМФА-да әзірленген Мамандық құзыреттілігі
|
Пәнді оқытудың нәтижесі
|
Тұжырымда
ма бойынша оқытудың
|
А
|
Зерттеліп отырған саладағы алдыңғы қатарлы білім элементтерін қоса алғанда, сол сала бойынша білімі мен түсінігін көрсете білу.
|
Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік
|
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасында қолданылатын зерттеу әдістерін және негізгі міндеттерін, мақсатын, мәнін біледі;
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасының басқа да ғылымдармен байланысын біледі;
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасының пайда болу тарихын негізгі даму сатыларын біледі;
- балалар ағзасының өсіп жетілілуі мен даму заңдылығын біледі;
- балалардың іс әрекеті мен өмір сүру ортасындағы факторларын, гигиеналық нормалау, ерекешеліктерін және қағидаларын біледі;
- өндірістік және оқу-тәрбиелік ортаның факторларын және олардың балалар мен жасөспірімдер ағзаларына әсерін зерттеу және бағалаудың әдістемелік жолдарын біледі;
- гигиена саласында санитарлық қадағалау әдістемесін жүргізуді біледі;
- балалар және жасөспірімдер мекемелерінде жоспарлық, рейдті және тереңдетілген зерттеу әдістерін жүргізу туралы ғылыми әдебиеттер мен тексеруді біледі;
- гигиеналық зерттеуді жүргізуде қолданылатын заманауи жабдықтарды біледі.
|
Р1
Р3
|
Кәсіпкерлік құзыреттілігі
|
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасы саласында мемлекеттік санитарлық -эпидемологиялық- қадағалаудың негіздерін біледі;
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасының нормативтік-құқықтық және әдістемелік құжаттарының мазмұнын біледі;
- балалар тұрғындары арасында салауатты өмір салты негіздерін қалыптастыруда санитарлық ағарту әдістері мен формаларын біледі.
|
Р6
Р13
|
«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі
|
- Exсel, Microsoft Word, Power Point бағдарламаларын пайдалана отырып, заманауи техникалардың негізгі жұмыс істеу принциптерін біледі;
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бойынша желілік технология көздерінің негізгі әдістерін қолдануда, кәсіби ақпараттарды өңдеудің әртүрлі көздеріне ізденіс жүргізуде және оның ішінде қазіргі крмпьютерлік жабдықтарды пайдалануда, желілік технологияларды қолданып деректер алуда білімін пайдалана алады.
|
Р2
|
|
|
«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі
|
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасы саласында ҚР-ның заңнамасын түсінеді және біледі;
- балалар мен жасөспірімдер гигиена саласында нормативтік –құқықтық актілерін біледі.
|
Р6
Р19
|
«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі
|
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасы саласында ғылыми-зерттеу әдістемесін біледі;
- ғылыми зерттеуде қолданылатын құрылғылар: термогигрометр, динамометр, спирометрдің жұмысын, қағидаларын біледі.
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасының нормативтік құжаттарын және ғылыми
-әдебиеттермен жұмыс жасауды, және оқу әдістері мен тәсілдерін біледі;
- бақыланып отырған дәлелдер бойынша білімін корсете алады.
|
Р21
|
Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі (мәдени құзыреттілік, сыни ойлау, жаңашылдық, командада жұмыс жасай білу қабілеттілігі, шет тілділік құзыреттілігі)
|
- өзінің жұмысын тобына ұсына алады;
- балалар және мектеп жасына дейінгі балалар мекемелерінде санитарлық-гигиеналық тексеру туралы ғылыми-тәжірибелік жұмыстарын жүргізу барысында нақты ақпараттар алу үшін мамандармен тіл табыса алады,
-балалардың денсаулығына өмір сүру ортасы факторларының жағымсыз әсерін алдын алу шараларын ұйымдастырудың негізгі бағыттарын біледі.
|
Р8
|
В
|
Осы білімі мен түсінігін кәсіби деңгейде қолдана білу.
|
Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік
|
- балалар мен жасөспірімдер мекемесінде гигиеналық бағалауды жүргізе алады;
- микроклимат көрсеткіштерін, бөлмелердің тағайындалу мәліметтерін қолдана отырып балалар мен жасөспірімдерді мектеп және мектепке дейінгі мекемелерге орналасуын бағалай алады;
-балалардың негізгі тағамдық заттарға және энергияға физиологиялық қажеттілігін, тәуліктік энергия шығынын хронометражды әдіспен анықтай алады;
- «Негізгі тағамдық заттарға және энергияға қажеттілік нормасы» бойынша тарату – мәзірін жасайды және құрай алады;
- алиментарлық ауруларды алдын алуда және тиімді тамақтануды, витаминдеуді ұйымдастыра алады;
- ультра күлгін сәулесінің дозасын есептеуді біледі және балаларға әртүрлі типтегі жарық шамдарын қолдану барысында УКС дозасын есептей алады;
- балалар мен жасөспірімдердің физикалық дамуы мен негізгі көрсеткіштерін анықтауды, оларды регрессиялық шкаласы бойынша және центилдік әдіспен бағалауды жүргізе алады;
- ауру балалар мен жасөспірімдердің интенситвік және экстенсивтік көрсеткіштерін біледі, балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайы мен физикалық жеке дамуын және ұжыммен есептей алады;
- мектепке дейінгі мекемеге және мектеп мекемесіне, сол сияқты мектеп шеберханаларына жиһаздарды дұрыс таңдай алады;
- балалардың жасы мен денсаулық жағдайына байланысты жеке күн тәртібін дұрыс таңдай біледі;
- балалар мекемесіндегі сыртқы ортаның жағдайын зертханалық және инструментальдық зерттеу және зерттеу бағдарламасын құруды меңгеру, алынған зерттеу нәтижесін талдай алады;
- ұсыныстармен қорытындыдан тұратын санитарлық баяндамаларды құра отырып, балалар мен жасөспірімдер мекемесінде кешенді тексеруді жұргізе алады;
|
Р9
|
|
|
Кәсіпкерлік құзыреттілігі
|
- тәжірибелік қызметте балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөліміндегі нұсқаулық және әдістемелік материалдарды әрекет етуші заңнамада қолдана біледі;
- гигиеналық білімді насихаттау, тәрбиелеу, санитарлық-гигиеналық оқыту бойынша балалар мен жасөспірімдер жұмыс бөліміндегі есеп пен жоспарды құра алады;
- мектепке дейінгі мекемедегі қызметкерлерді оқыту және ауданда тұратын тұрғындардың ата-анасын, оқу мекемесіндегі балалар мен жасөспірімдерге арналған тақырыптық дәрістерді және сұхбаттарды жасай алады;
|
Р7
|
«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі
|
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бойынша мәселелерді шешу үшін ақпараттарды заманауи амалдармен алмастыра алады;
- әртүрлі ақпарат қорларымен жұмыс жасай алады;
- балалар мен жасөспірімдер мекемесін жоспарлы және рейдтік тексеруде ғылыми әдебиеттермен терең жұмыс жүргізе алады;
- әдеби деректерге сын көзімен шолу жасай алады;
- гигиеналық зерттеулерді жүргізу үшін замануаи жабдықтарды қолдана алады.
|
Р2
|
«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі
|
- тәжірибелік қызметте балалар мен жасөспірімдер гигиенасы бөліміндегі нұсқаулық және әдістемелік материалдарды әрекет етуші заңнамада қолданады;
|
Р19
|
«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі
|
- жоба материалдарына санитарлық бағалау әдістерін жүзеге асыра алады;
- зерттеу тақырыбының өзектілігін және ғылыми жаңалығын түсіне алады;
- таңдалған тақырып бойынша ғылыми конференцияға қатыса алады;
- зерттеу тақырыбының өзектілігін және ғылыми жаңалығын талқылайды.
|
Р21
|
«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі(мәдени құзыреттілік, сыни ойлау, жаңашылдық, командада жұмыс жасай білу қабілеттілігі, шет тілділік құзыреттілігі)
|
- балалар мен жасөспірімдер мекемесінде жоспарлы және рейдтік түрде тексеруден өткізуді терең зерттеу барысында жеке ойпікірін қалыптастыру;
- қорытынды жасау үшін өзінің сыни ойларын білдіреді;
- қоршаған орта факторларының кері әсері салдарынан тұрғын балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайы мәселесі бойынша білімін көрсетіп халық алдында сөйлей алады.
|
Р27
|
С
|
Дәйектемелер құрастыру және зерттеп отырған саласындағы проблемаларды шешу.
|
Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік
|
- оқу тәрбиелік және өндірістік ортаның балалардың ағзасына әсер ету мәселелерін анықтайды және және оларды алдын алу жолдарын тұжырымдайды;
- балалар мен жасөспірімдердің физикалық дамуын бағалауды жоспарлайды және дәлелдей алады;
- балалар мен жасөспірімдердің денсаулығын жақсарту бойынша іс-шараларды ұйымдастырып және жоспарлай алады.
|
Р9
|
Кәсіпкерлік құзыреттілігі
|
|
|
«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі
|
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасына бойынша ғылыми тәжірибелік жұмыстарды жүргізгенде интернетты қолданып қол жетімді ақпараттарды өндейді;
|
Р10
|
«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі
|
- балалармен жасөспірімдердін денсаулығын сауықтыру бойынша негізгі зандылықтарды менгерген
|
Р6
|
«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі
|
- жеке ғылыми зерттеулердің нәтижелерін студенттерге дәлелдей алады ;
- балалар және жасөспірімдер мекемелерін санитарлық-гигиеналық тексерудің жалпы қорытындыларын тұжырымдай алады;
- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» тақырыбы бойынша ғылыми тәжірибелік конференцияға қатысу үшін жасалған ғылыми баяндамадан алған білімін қолдана алады .
|
Р21
|
|
|
«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі(мәдени құзыреттілік, сыни ойлау, жаңашылдық, командада жұмыс жасай білу қабілеттілігі, шет тілділік құзыреттілігі)
|
- қабілетті: топта жұмыс істеуге;
- өзінің көз-қарасын тиімді дәлелдей алады;
- қоршаған ортаның жағымсыз факторларының әсерімен байланысты балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайына баға беруде жаңа шешімдерді ұсынады.
|
Р8
|
D
|
Әлеуметтік, этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып, пайымдаулар жасауға қажет ақпараттар жинауды және интерпретациялауды жүзеге асыру
|
Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік
|
- балалар мен жасөспірімдер гигинасы бойынша дерек қор материалдар жинағы PUBMED, MEDLINE, Web on science, Web on Knowledge қорыларымен жүзеге асырады;
- балалар мен жасөспірімдер мекемесін жеке санитарлық-гигиеналық тексеруде, жеке зерттеу нәтижесін ұсынады.
- жеке зерттеу жұмысының нәтижесіне қорытынды жасай алады .
|
Р26
|
Кәсіпкерлік құзыреттілігі
|
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасы саласында мемлекеттік санитарлық- эпидемиологиялық ережелердің ұйымдық –экономикалық аспектілерін біледі;
- зерттеудің жалпы әдістерін біледі;
- қоршаған ортаның жағымсыз факторларының әсерімен байланысты балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайына болжам жасайды.
|
Р27
|
«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі
|
- берілгендер қорының тақырыптық материалдарын жинақтайды;
- кәсіби қызмет саласында ақпараттық технологияларды меңгерген.
|
Р2
|
«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі
|
- мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалаудағы әртүрлі деңгейдегі нормативтік-құқықтық басқару шешімін реттемелейтін құжаттардың дәлелдерін тұжырымдайды.
- профилактикалық іс-шаралардың тиімділігі бойынша ақпараттарды жинақтайды.
|
Р19
|
|
|
«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі
|
- «Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы» тақырыбында ғылыми баяндамаларды және ғылыми –практикалық конференцияға қатысқан мақалаларды рәсімдеу дағдыларын менгерген;
- зерттеліп жатқан ғылыми жұмыстың нәтижесін баспаға шығару, талдау, сұхбаттасуды біледі;
- жеке зерттеу жұмысының нәтижесін, тәсілдерін ұсыну, презентация, баяндама түрінде дайындау және студенттердің ғылыми конференциясына және т.б. ұсыну.
|
Р21
|
«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі(мәдени құзыреттілік, сыни ойлау, жаңашылдық, командада жұмыс жасай білу қабілеттілігі, шет тілділік құзыреттілігі)
|
- балалар мен жасөспірімдер мекемелерін санитарлық –гигиеналық тексеру саласы бойынша жеке ой-пікірін көпшілік алдында көрсету дағдыларын менгерген.
|
Р27
|
Е
|
Ақпаратты, идеяларды, проблемаларды және шешімдерді мамандарға да, маман еместерге де жеткізе білу қабілеттерінің болуын көздейді.
|
Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік
|
- берілген қорлар PUBMED, MEDLINE, Web on science, Web on Knowledge арқылы хабар беру;
- жеке зерттеу жұмысын презентация түрінде маман және маман емес ретінде көрсете алады.
|
Р17
|
Кәсіпкерлік құзыреттілігі
|
- балалар мен жасөспірімдер гигиенасы саласы бойынша жана заңды құжаттар жайында ақпарат береді;
- балалар мен жасөспірімдердің гигиеналық құжаттарына енгізілген толықтырулар мен өзгертулер туралы ақпараттарды арнайы маман және маман емес ретінде хабардар ету.
|
Р27
|
«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі
|
- тұрғындар арасындағы балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын жақсарту мәселелері, бойынша ақпараттық технология арқылы хабардар етеді.
|
Р10
|
|
|
«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі
|
- балалар мен жасөспірімдерді оқыту және тәрбиелеу жағдайының қолайлылығын қамтамасыз ететін, сауықтыру іс-шаралары кешенін және санитарлық – гигеналық ұсыныстарды реттемелейтін нормативті-құқықтық құжаттарынан ақпараттарды хабарлайды.
|
Р6
|
«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі
|
- арнайы оқу құралдарына қажетті қорларды, анықтамаларды және тұрғын халықтардың денсаулығын жақсартуда ғылыми ақпараттарды талдайды;
- тұрғын халықтардың денсаулығын жақсартуда және нығайтуда алынған ақпараттарды сақтайды және біріктіреді;
- зерттеліп жатқан ғылыми талдау нәтижелеріне жеке ой-пікірін ұсынады;
- ғылыми зерттеуден алынған нәтижелерді рәсімдеу және презентация, баяндама түрінде студенттердің конференциясына ұсыну, және т.б..
|
Р21
|
«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі(мәдени құзыреттілік, сыни ойлау, жаңашылдық, командада жұмыс жасай білу қабілеттілігі, шет тілділік құзыреттілігі)
|
- зерттеліп жатқан ақпараттар синтезін және талдауын ұсынып, көпшілік алдында сөйлеу дағдыларын меңгерген;
- зерттеу жұмыстарын жүргізуді және жоспарлауды біледі, сол сияқты алған жеке білімін, студенттерге, оқытушыларға, емтихан қабылдаушыға ұсынуға қабілетті;
- бақылап отырған фактілерді және құбылыстарды олардың себеп-салдарын, қатынастарын түсіндіру.
|
Р26
|
|
|
