Фармацевтика академиясы

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК «Гигиена-1, дене шынықтыру және валеология» кафедрасы	044 -59/18-( )
	Радиациялық гигиена

Хаттама № ____ «____» ________ 2013 ж.

м.ғ.к., доцент ________________ Долтаева Б.З.

Комиссия төрайымы м.ғ.к., доцент м.а. _______________ Бейсембаева З.И.

ОҚМФА Әдістемелік кеңесінде мақұлданды.

Хаттама № «____» ________2013 ж.


2. Бағдарлама:

2.1 Кіріспе

Радиациялық гигиена – бұл иондаушы сәулелердің адамға әсер ету жағдайын, түрлерін және салдарын зерттейтін және адам денсаулығын қорғауға бағытталған шараларды зерттеп, дайындайтын ғылым.

Радиациялық гигиена иондаушы сәулеленудің, иондағыш радиация көздерімен жұмыс істейтін адамдардың және бүкіл халықтың денсаулығына тигізетін әсерін зерттейді және олардың жұмыс және тұрмыс жағдайының қауіпсіздігін қамтамасыз ететін қорғану шараларының кешенін дайындайды. Радиациялық ластану қазіргі таңның өзекті мәселесіне айналып отыр. Қоршаған ортаның радиобелсенділігі біздің өміріміздің бөлінбейтін бір бөлшегі, сондықтан да радиациялық сәулелену заңдылықтарын толық меңгермей Қазақстандағы, дүние жүзіндегі радиация жағдайын шынайы бағалау мүмкін емес. Радиациялық гигиена профилактикалық медицинаның ғылыми бір саласы, сол себептен де «Медициналық-профилактикалық іс» мамандығының студенттері бұл саланың сұрақтарын жете білулері қажет.

2. 
   Пәннің мақсаты халықты жәнеәртүрлікәсіп иелерін радиациялық қауіпсіздікпен қамтамасыз ету үшін, қоршаған ортаны радиациялық ластанудан қорғау мақсатында жоғары білікті мемлекеттік санитарлық- эпидемиологиялық қадағалау мамандарын дайындау.
   

1. 
   Негізгі заңдылық акітілерімен танысу: «Қазақстан Республикасы Конституциясы», ҚР «Халықтың радиациялық қауіпсіздігі» заңы, «Радиациялық қауіпсіздік нормасы», ҚР Президентінің «Семей ядролық сынақ полигонын жабу туралы» үкімі».
   
2. 
   Иондаушы сәулелеудің көздерін қолдануымен байланысты адамның кәсіптік іс-әрекеті жағдайындағы және де халық тұратын орта жағдайындағы және ағзаның бір-біріне тигізетін әсерін дұрыс түсіну үшін пәннің теориялық негіздерін таныстыру.
   
3. 
   Нақты жағдайларда радиациялық жағдайды бағалау мен обьективті ақпарат алу үшін санитарлық-дизиметрлік бақылау жүргізу әдістерін игерту және меңгерту.
   
4. 
   Радиациялық гигиена саласында ескертпелі және ағымды мемелекеттік санитарлық бақылауды жүргізу мен радиациялық қауіпті нысандарда радиациялық жағдайды жақсарту бойынша ғылыми негізделген шараларды жасаудың теориялық негізі мен дағдыларды игерту.
   

- радиациялық гигиена және қоршаған ортаны қорғаудың негізгі зандылық

құжаттарын;

- "Радиациялық гигиена" ғылымының шығу және даму тарихын;

- МСЭҚД радиациялық гигиена бөлімі мен СЭСО радиациялық

лабораториясының құрылымы мен ұйымдастырылуын;

-ядролық физика элементтерін (атом құрылысын, радиобелсенді

ыдыраудың негізгі заңын, ыдырау-жартылай ыдырауды сипаттайтын

негізгі шамалар, белсенділікті, белсенділіктің өлшем бірліктерін);

- радиобелсенді айналымдар түрлері мен олардыц сипаттамасын;

- иондаушы сәулелер туралы түсінік, олардың жіктелу қасиеттерін;

- иондаушы сәулелердің заттармен әрекеттесу түрлерін;

- иондаушы сәулелердің сандық сипаттамасы, сәулелену дозасы түсінігі мен

олардың өлшем бірліктерін, доза қуаттылығын, өлшем бірліктерін;

-иондаушы радиацияның ағза мен адамға әсер ету, ағзаның негізгі арнайы

емес реакцияларын және арнайы биологиялық әсерін;

-радиосезімталдық түсінігін және радиосезімталдығы бойынша ағза

ағзалары мен тіндерінің бүлінуін;

- адамға радиациялық әсердің гигиеналық нормалануы мен болжамдау

негіздерін;

- дозалар шегі, сыртқы сәулеленудің дозалық шегі, ішкі сәулеленудің рұқсат

етілген шегі туралы, бақылау денгейлері туралы түсініктерін;

- араласу деңгей туралы түсінікті (АД);

- жылдық тиімді сәулелену дозасы мен дозалық коэффициентін;

- тұрғындардың бір мезеттік сыртқы және ішкі сәулеленуге ұшырау түсінігін

және осы жағдайларда орындалуға қажетті талаптарды;

- медициналык тексерулер кезіндегі тұрғындардың сәулеленуге ұшырауын

нормалауды;

- ашық және жабык иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс кезіндегі

қызметкерлердің қорғану қағидалары, әдістері және шараларын;

- радиациялық қауіпсіздікке байланысты радионуклидтердің жіктелуін;

- ашық иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс түрлерін;

- иондаушы сәулелердің ашық және жабық көздерін қолданатын

мекемелердің, кабинеттердің орналасуы мен жоспарлануын;

- радиациялық гигиенада колданылатын зерттеу әдістерін (дозиметриялык,

соның ішінде ЭПР-дозиметриялық, радиометриялық, спектрометриялық,

радиохимиялық);

- жұмыс істеу жабдыктарының, аспаптардың көмегімен және жағындылар

алумен кызметкер қолдарының радиобелсенді заттармен ластануын анықтау

әдістерін;

- иондаушы сәулеленуді тіркеу әдістерін;

- радиациялық гигиена саласында қолданылатын аспаптар, олардың

жіктелуін, құрылымын, жұмыс істеу қағидаларын, колданылу тәртібін;

- радиациялық фон, табиғи радиациялық фон (ТРФ),

технологиялық өзгерген ТРФ, жасанды радиациялық фон туралы

түсініктерін;

- қоршаған ортаның радионуклидтерімен ластану көздерін, қорғану

шараларын;

- атомдық және ядролық апаттар туралы түсініктерін;

- атомдық апаттардың жіктелуін;

- атомдық аппаттар кезіндегі аймақтарға бөлуді;

- қоршаған орта мен тұрғындар денсаулығы үшін ядролық қарулар

сынақтарынын салдарын;

- радиоактивті қалдықтарды өндеу, жою және көмудің казіргі кездегі және

болашактағы әдістерін;

- радиациялық гигиена саласындағы ескертпелі және ағымдык мемлекеттік

бакылау бойынша шаралар кешендерін;

- радиациялық гигиена саласындағы ескертпелі және ағымдык мемлекеттік

бакылау бойынша құжаттарды.

істей алуы тиіс:

- дозиметрлік аспаптар көмегімен дозиметрлік зерттеулер жүргізуді;

- есептеу әдісімен сәуле кабылдау дозасын аныктауды;

- есептеу әдісімен және арнайы кестелер көмегімен радиациялык корғану

шараларын аныктауды (кашықтыкпен корғау, мөлшермен корғау,

уакытпен қорғау, экранмен қорғау);

- радиометрлік, радиохимиялық, спектрометрлік зерттеулер жүргізу үшін

қоршаған ортаның әртүрлі нысандарынан(ауа, су, топырақ, азык-түліктер)

сынама алуды;

- қоршаған ортаның әртүрлі нысандарынан (ауа, су, топырақ, азық-

түліктер) белсенділік деңгейін аныктау мақсатында радиометрлік,

радиохимиялық, спектрометрлік зерттеулер жүргізуді;

- аспаптың көмегімен және жағындылар алу әдісімен жабдыктардың,

жабдықтар бетінің, қызметкерлер қолдарының радиоактивті заттармен

ластануын анықтауды;

- радиоактивті заттар мен басқа иондаушы сәулелену көздерін қолданатын

мекемелерге санитарлық тексеру жүргізуді;

- дозиметрия, радиометрия, спектрометрия деректерін талдау мен бағалауды;

- қоршаған орта нысандары мен әртүрлі материалдан жасалған жабдыктар

беттеріне дезактивация жүргізуді;

- радиобелсенді қалдыктарды өндеу, жою және көмуді тиімді жүрізуді

бағалауды;

- ескертпелі санитарлық бақылау саласында радиациялық тексеру бойынша:

гамма фон және радонның болуы ескеріліп, тұрғын, коғамдық үйлерді

салуға жер телімдерін бөлуге санитарлық қорытынды беруді;

- радиациялық қауіпті нысандарды салуға жер телімін бөлуге санитарлық

қорытынды беруді;

- радиациялық қауіпті нысандарды орналастыруда санитарлық-қорғаныш

аймағын анықтауды;

- радиоактивті заттар мен басқа иондаушы сәулелер көздерін қолданатын

құрылыстар жобаларына және мекемелер реконструкциясына сараптама

жүргізуді;

- санитарлык ережелерге сәйкес радиациялық техниканы, аспаптарды,

аппаратураларды орнатудың техникалық құжаттары бойынша шешімді

қарастыруды және дайындауды;

- радиоактивті заттар және басқа иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс

кезінде қолайлы жағдай жасау мақсатында мекемелерге санитарлық-

гигиеналық тексеру жүрізуді;

- ағымды санитарлық бақылау саласында: мекемелер, ведомствалар немесе

арнаулы территорияларда радиациялық қауіпсіздік жағдайларының

қолайсыз өзгерістерін уақытылы анықтау мен жоюға бақылау жүргізуді;

- жаңадан бекітілген заңдылыктарға және баска регламенттеуші кұжаттарға

сәйкес радиациялық жағдайға ез уақытында бақылау жүргізуді;

- сәулелік диагностиканың медициналық кабинетінде рентген сәулелерін

дозиметрлік өлшеудің әртүрлі құжаттарын (хаттаманы), радиобелсенді

заттарды қабылдауға, санитарлық паспорт алуға сұранысты, радиологиялық

зерттеулер кезіндегі зертханалық тәжірибелер хаттамасын, азық-түліктің

радиациялық қауіпсіздігі жөніндегі гигиеналық шешімді құрастыруды және

іс-кағаздарын толтыруды;

- радиациялық кауіпсіздік жөнінде медицина кызметкерлері және барлық

тұрғындар арасында гигиеналық білім денгейін жоғарылату бойынша

шараларды (дәрістер, семинарлар, әңгімелесулер, жалпыға арналған

акпараттар) жүргізуді

машықтануы тиіс:

- компьютерлік технологияны пайдаланумен тіркеу-есеп 6epv кұжаттарын

жургізуге;

- интернетжәнеинтранет желісінде, персоналды компьютерде жұмыска;

- ғылыми зерттеулер жүргізуге;

- радиологиялык нысаналарда санитарлык-дозиметрлік тексерулер жүргізуге;
2.5 Реквизитке дейінгі экология және тұрақты даму, физиология,

қоршаған орта және халық денсаулығы.

гигиенасы, балалар мен жасөспірімдер гигиенасы, жалпы гигиена,

қоғамдық денсаулық және денсаулықты сақтау.
2.7Тақырыптық жоспар: тақырып,әр сабақтың өткізілу түрі мен ұзақтылығы (дәріс, тәжірибелік,өзіндік жұмыс)
2.7.1 Дәрістің тақырыптық жоспары

№	Тақырыбы	Өткізілу түрі	Сабақтың ұзақтылығы (сағат түрінде)
1кредит
1	Радиациялық гигиена пәні және мазмұны. Ғылымның негізгі даму кезеңдері. Радиациялық гигиенада қолданылатын әдістер. Заңдылық құжаттар. Радиациялық гигиенада қолданылатын негізгі түсініктер және олардың сипаттамасы. Радиобелсенді ыдырау заңы.	Шолу	1
2	Иондаушы сәуле көздері, олардың гигиеналық сипаттамасы. Адамның қазіргі кездегі сәуле қабылдау денгейі.	Мәселелік	1
3	Радиациялық эффектілер халықтың әртүрлі топтарындағы сәуле қабылдау денгейін реттеу мен оның салдарын бағалау негізгі ретінде. Адамға радиациялық әсерлерді гигиеналық нормалау және болжамдау	Мәселелік	1
4	Ашық және жабық иондаушы сәуле көздерімен жұмыс істеу барысындағы қорғаныс қағидалары.	Шолу	1
5	Радиациялық қауіпсіздікті бақылау адам денсаулығы мен қоршаған ортаны қорғаудың маңызды элементі ретінде.	Мәселелік	1
	Барлығы 1- кредит		5
2 кредит
6	ҚР санитарлық-эпидемиологиялық мекемелерініц радиациялық гигиена саласындағы жұмысының құрылымы мен ұйымдастырылуы.	Шолу	1
7	Радионуклидтермен қоршаған ортаның потенциалды ластау көздері, тегі жасанды радионуклидтердің таралуы.	Мәселелік	1
8	Қоршаған ортанырадиобелсенді ластанулардан қорғау.	Мәселелік	1
9	Радиациялық және ядролық апаттардың гигиеналық аспектілері.	Мәселелік	1
10	Атом электростанциялары халықтың сәуле қабылдауы мен қоршаған ортаның ластануы көзі ретінде. Атом энергетикасының даму перспективасы.	Мәселелік	1
	Барлығы 2- кредит		5
	Барлығы:	10

2.7.2 Тәжірибелік сабақтың тақырыптық жоспары

№		Тақырыбы	Өткізілу түрі		Сабақтың ұзақтылығы (сағат түрінде)
№1 кредит
1	Радиациялық гигиенадағы ядролық физика элементтері. Дозаларды анықтаудың және қызметкерлерді сыртқы сәулеленуге ұшыраудан қорғаудың есептеу әдісі.		Шағын топпен жұмыс, «Түймедақ» әдісі		2
2	Радиациялық гигиенада қолданылатын радиометрлік зерттеу әдістері. Эталондарды дайындау, қондырғы есебінің тиімділігін аныктау, препараттың белсенділігін аныктау тәсілі.		Шағын топпен жұмыс, құралдармен жұмыс		2
3	Иондаушы сәуле көздерімен жұмыстың санитарлық ережелері. Жұмыс жабдыктарының және кызметкерлер қолдарының радиобелсенді заттармен ластануын зерттеу әдістері.		Шағын топпен жұмыс, «Түймедақ» әдісі		2
4	Қоршаған орта нысандарын санитарлықсараптау. Қоршаған орта нысандарын дезактивациялау әдістері.		Шағын топпен жұмыс, «Миға шабуыл» әдісі		2
5	Мемелекеттік санитарлық-эпидемиологиялық бақылау облыстық департаментінің радиациялық гигиена бөлімі (СЭБОД мен санитарлық эпидемиологиялық сараптаудың облыстық орталығының радиологиялық зертханасы (СЭСОО) жұмысын ұйымдастыру. Радиациялық гигиена саласындағы ескертпелі және ағымды мемлекеттік санитарлык бақылау.		Шағын топпен жұмыс, «Лото» әдісі, нормативті құжаттармен жұмыс		2
	Барлығы 1- кредит				10
№2 кредит
6	Радиациялық қауіпсіздік нормалары (РҚН - 99). Сыртқы қабылдаудың дозалык шектері. Ішкі сәуле қабылдаудың рұқсат етілген шектері.Радиометрлік зерттеулер үшін қоршаған орта нысандарынан сынама алу әдістері. Алынған сынамалардан препарат дайындау.			Шағын топпен жұмыс, нормативті құжаттар-мен жұмыс	2
7	Стационарлық және жылжымалы радиометрлердің көмегімен ауаның, судың, тамак өнімдері мен топырақтың радиобелсенділігін гигинелық бағалау әдістері.			Реферат, пікірталас, презентация	2
8	«Радиациялық» және «ядролық» апаттар түсінігінің анықтамасы. Әртүрлі сапасы бойынша радиациялық апаттардың жіктелуі. АЭС-пен байланыссыз, оның салдары бойынша радиациялық апаттардың жіктелуі. Радиациялық және ядролық апаттарды қызметтік тексеру шараларын ұйымдастыру.			Теориялық сұрақтарды талқылау.	2
9	Радиациялық және ядролық апаттардың салдарын жою бойынша шараларды ұйымдастыру. Радиациялық апаттың ерте, аралык және қалпына келтіру сатысында аймаққа болу. Дезактивация түсінігі және оған көрсеткіш. Дезактивация әдістері.			Теориялық сұрақтарды талқылау, «Пресс- конференция» әдісі	2
10	Қоршаған ортаның радиобелсенді заттармен ластушы потенциалды көздерінің гигиеналық сипаттамасы. Қоршаған ортаны радиобелсенді заттармен ластанудың қорғау шараларының жүйесі. Санитарлық зандылықта радиациялык кауіпсіздікті камтамасыз ету қағидалары.			Шағын топпен жұмыс, «Пресс-конференция» әдісі	2
	Барлығы 2- кредит				10
	Барлығы:			20

2.7.3.Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптық жоспары

№	Тақырыбы	Өткізілу түрі		Сағат саны
№1 кредит
1	Радиациялық гигиенаның даму тарихы. Ғылымның қалыптасуының негізгі кезеңдері.	Реферат, презентация, тақырып бойынша глоссарий, сөзжұмбақ, тест тапсырмаларын құрастыру, жағдайлық есептерді құрастыру, сөз жұмбақ, ғылыми- танымал мақалаларға талдау жасау, тақырыптық альбом, интелектуалды карта.		2
2	Иондаушы сәулелерді тіркеу әдістері.			2
3	Қызметкердің жеке бас гигиенасы мен жеке қорғаныс шаралары. Жеке қорғаныс құралдырының жіктелуі мен олардың гигиеналық сипаттамалары.			2
4	Ағзадағы радиобелсенді заттардың мөлшерін анықтау әдістері			2
5	Медицинада иондаушы сәуле көздерін пайдалану кезіндегі еңбек гигиенасы
6	Өнеркәсіпте иондаушы сәуле көздерін қолдану кезіндегі еңбек гигиенасы.			2
7	Әртүрлі иондаушы сәуле көздерінің заттармен өзара әсерлесуі.			2
8	Иондаушы сәулелердің жасушаға және көп жасушалы ағзаға әсері.			2
9	Биологиялық дозиметрия (электрондық парамагниттік резонанс және тағы басқалар) және олардың тәжірибеде қолданылуы.			2
10	Радиобелсенді индикаторлардың халық шаруашылығының әртүрлі салаларында қолданылуы.			2
11	Қоршаған орта мен тұрғындар денсаулығы үшін Қазакстан аймактарындағы көп жылдық ядролық сынақтар салдары.			2
12	Радиобелсенді заттар мен иондаушы сәуле көздерін пайдаланатын мекемелер мен өндірістерді санитарлық тексеру тәртібі.			2
13	Медициналық және рентген кабинеттерін радиациялық-гигиеналық тексеру.			2
14	Иондаушы сәулделер көздерін пайдаланатын мекемелер мен өндірістерде жұмысты ұйымдастыру мен радиациялық кауіпсіздікті қамтамасыз ету. Радиобелсенді заттар мен иондаушы сәулелер көздерімен жұмыс істеудің санитарлық ережелері (негізгі нормативті кұжаттар).			2
15	Аралық бақылау -8 апта	Кеңесу, тестілеу		2
	Барлығы 1- кредит			30
№2 кредит
16	Иондаушы сәулелер көздерімен жұмыс істеуге арналган мекемелер мен қондырғылардың орналасуына қойылатын гигиеналық талаптар. Өнеркәсіптердің ішкі жоспарлануына, санитарлық өткізгіштер мен саншлюздер қондырғысына қойылатын гигиеналық талаптар.	Реферат, презентация, тақырып бойынша глоссарий, сөзжұмбақ, тест тапсырмаларын құрастыру, жағдайлық есептерді құрастыру, сөз жұмбақ, ғылыми- танымал мақалаларға талдау жасау, тақырыптық альбом, интелектуалды карта.	2
17	Иондаушы сәулелер көздерін әкелуге, тіркеуге, сақтауға және тасымалдауға қойылатын гигиеналық талаптар. Ашық көздермен жұмыс жасау кезінде желдетуге, шаң мен газдан тазалауға, сумен камтамасыз етуге, канализацияға қойылатын гигиеналық талаптар.		2
18	Атмосфералық ауада радиобелсенді газдар мен аэрозолдердің әрекеттері. Радиобелсенді изотоптардың жерасты суларында, беткі су қоймалары суларында таралуы.		2
19	Топыракта радиобелсенді заттардың әрекеттеріжәне олардың өсімдіктер мен жануарлар әлемінде таралуы. Дискриминация коэффициенті. Сыртқы ортаны радиоабелсенді заттармен ластану денгейі.		2
20	Биологиялық тізбек туралы түсінік. Түсу жолдары мен радионуклидтердің адам ағзасына жиналу үдерістері.		2
21	Радиобелсенді қалдықтар және олардың жіктелуі. Радиобелсенді қалдыктарды жинау, уақытша сақтау, тасымалдау мен залалсыздандыру. Радиобелсенді қалдықтарды көмудің экологиялық-гигиеналық мәселелері.		2
22	Атмосфераға жіберілген кұрамында радионуклидтері бар қалдыктарды залалсыздандыру әдістері. Сүзу, абсорбция, уақытпен ұстап тұру.		2
23	Сұйық радиобелсенді қалдыктарды қайтара өндеу әдістері. Дистилляция, тұңбалау, коагуляция, ионды алмастыратын сүзгілерді қолдану, физикалық-химиялық, биологиялық әдістер.		2
24	Атом энергиясын бейбіт мақсатта пайдалану. Радиобелсенді изотоптар мен иондаушы сәулелер көздерін медицинада қолданылуы.		2
25	Халыктың радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен қоршаған ортаны радиобелсенді заттардан қорғаудағы халықаралық ұйымдардың рөлі.		2
26	Атом энергетикасы өндірісі мен басқа да радиологиялық нысандардағы апаттардың себебінің жіктелуі және олардың салдарының масштабы.		2
27	Бөлмелердің радиациялық фоны. Радон мен оның өнімдерінің гигиеналық маңызы.		2
28	Радиацияның сырткы әсері кезінде фармакологиялык және биологиялық корғау.		2
29	Халыктың радиациялық қауіпсіздігін камтамасыз ету мен қоршаған ортаны радиобелсенді ластанулардан қорғау бойынша Қазакстан Республикасының негізгі заңдылық актілері.		2
30	Аралық бақылау- 15апта	Кеңесу, тестілеу	2
	Барлығы: 2- кредит		30
	Барлығы:	60

2.8 Оқыту мен сабақ берудіңәдістері

• 
  Дәрістер: шолу, мәселелік.
  
• 
  Тәжірибелік сабақтар: теориялық сұрақтарды талқылау, пікір-талас, құралдармен жұмыс, нормативтік құжаттармен жұмыс, шағын топтар, дөнгелек стөл, пресс-конференция, жұптасып жұмыс істеу, және т.б.)
  
• 
  Студенттің өзіндік жұмысы: реферат, презентация, тақырып бойынша глоссарий, сөзжұмбақ, тест тапсырмаларын құрастыру,
  

• 
  Ағымдық бақылау: тестілеу, ауызша сұрау.
  
• 
  Аралық бақылау: әнгімелесу және тестілеу.
  
• 
  Қорытынды бақылау: компьютерлік тестілеу және тәжірбиелік дағдыны бағалаудан тұратын емтихан.
  

1. 
   «Пациенттерге медициналық рентгенологиялық тексеріс жүргізу барысында алынатын сәуле соққысының тиімді дозасына жүргізілетін бақылау». Бақылау әдістері бойынша әдістемелік нұсқау №5.05.012.03.- Астана қаласы, 2003.-28б.
   
2. 
   «Дозаның аумаққа көбейтіндісін өлшейтін құралдарды қолдана отырып пациенттерді рентгенологиялық тексерістен өткізу барысында қабылдаған жеке тиімді сәуле соққысының дозасын анықтау». Бақылау әдістері бойынша әдістемелік нұсқау №5.05.011.03.- Астана қаласы, 2003.-14б.
   
3. 
   Ильин Л.И., Кириллов В.Ф., Коренков И.П. Радиационная гигиена: учебник + СД.-М., 2010.-475с.
   
4. 
   Архангельский В.И., Кириллов В.Ф., Коренков И.П. Радиационная гигиена: практикум: учебное пособие.-М.,2009.-352с.
   

1. 
   «Санитарно-гигиенические требования по обеспечению радиационной безопасности». СанПин.-Астана, 2003.-210с.
   
2. 
   Муминов Т.А., Кенесариев У.И., Бекмагамбетова Ж.Д., Туберкулез в регионе влияния ракетно-ядерного полигона.- Алматы, 2002.-328с.
   
3. 
   Бекмагамбетова Ж.Д. Радиационно-экологические аспекты безопасности населения. Учебное пособие.- Алматы, 2002.- 304с.
   
4. 
   Пивоваров Ю.П. и соавт. Гигиена и основы экологии человека. Ростов н/Д: «Феникс», 2002.-512с.
   
5. 
   Гигиена. Под.общ.ред. Г.И. Румянцева.-М.: ГЭОТАР-МЕД, 2001.-608с.
   
6. 
   Кенесариев У.И., Жакашов Н.Ж., Бекмагамбетова Ж.Д., Снытин И.А. Методические рекомендации по комплексной оценке загрязнения окружающей среды в регионах испытательных ракетно-ядерных полигонов Казахстана (на примере региона испытательного ракетно- ядерного полигона «Капустин Яр»).- Астана, 2000.-20с.
   
7. 
   Рыскулов С.Т.Экология и радиация. Алматы, 2000.-40с.
   
8. 
   Указ Президента РК №3956 «О первоочередных мерах по улучшению состояния здоровья граждан РК».- 18.05.1998г.
   

№1үлгі

№2 үлгі

20___ - 20____оқу жылына Жұмыс бағдарламадағы толықтырулар мен өзгертулер
_____________________________________________________пәні бойынша жұмыс бағдарламасына келесі толықтырулар мен өзгертулер енгізіледі ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Жұмыс бағдарламасы кафедра мәжілісінде қайта қаралған және мақұлданған

«____» __________________________20____ж. №___________хаттамасы.


ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК

ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ


«Гигиена-1, дене шынықтыру және валеология» кафедрасы
СИЛЛАБУС