Фармацевтика академиясы

| радиометриялық тексеру, спектроскопиялық талдау

| радиобиологиялық талдау, дозиметриялық бақылау

~ Рентгенология кабинетіне санитарлық төл құжат ... уақытқа беріледі.

| 2 жылдан көп емес+

| 5 жылдан көп емес

| 10 жыл

| 3 жыл

~ Рентген кабинетіндегі жұмыс орнында дозиметриялық бақылауды өткізу кезеңі

... құрайды.

| екі жылда 1 ретті+

| жылына 1ретті

| бес жылда 1 ретті

| жылына 2 ретті

| кварталына 1 ретті

~ Рентген кабинеттерінде персоналға жеке дозиметриялық бақылау ... жүргізіледі.

| үнемі+

| айына 1 рет

| жылына 1 рет

| екі жылда 1 рет

~ Алдынала санитарлық бақылауды ұйымдастыру шаралары:

| иондаушы сәулелену көздері және радиобелсенді заттармен жұмыс істеуге байланысты обьектілерді салуға, жер учаскесін бөлуге қатысу, радиациялық техниканы орнатуға берілген шешімді қарау+

| радиациялық техниканы орнатуға берілген шешімді қарау, рентген кабинеттерді таңдап тексеру

| радиобелсенді заттардың тасымалдануын, сақталуын бақылау

| рентген кабинеттерін таңдап тексеру

| апаттық жағдайларды тексеру

~ Ғимараттарды жобалау кезінде ауадағы ... белсенділігі регламенттеледі.

| радонның, торонның+

| калийдің, радонның

| цезийдің, калийдің

| торонның, калийдің

| уранның, радонның

~Тұрғын үйлерді жобалау сатысында ауадағы радон+торонның рұқсат етілген

орта жылдық белсенділік көлемі ... аспуы тиіс.

| 100 Бк/мЗ+

| 200 Бк/мЗ

| 150 Бк/мЗ

| 50 Бк/мЗ

| 30 Бк/мЗ

~ Үйді жобалау кезінде бөлмедегі гамма-фон ... аспауы керек.

| 0,3 мк Зв/сағ+

| 0,5 мк Зв/сағ

| 1,0 мк Зв/сағ

| 0,1 мк Зв/сағ

| 10,0 мк Зв/сағ

~ Эффективті белсенділіктің үлес деңгейіне байланысты барлық құрылыс

материалдары ... сыныпқа бөлінеді

| 4+

| 3

| 6

| І+

| ІІІ

| V

| барлық нысандарда+

| нанға, жемістерге

| шайға, кофеге, етке, сүтке

| ауаға, суға

| құрылыс материалдарына , тыңайтқыштарға

~ Радионуклидті сипаттайтын белгілер:

| жартылай ыдырау кезеңі, белсенділік, секундына ядролық айналу саны+

| белсенділік, энергия сәулеленуі

| энергия сәулеленуі, жартылай ыдырау кезеңі

| секундына ядролық айналу саны

| энергия сәулеленуі, егінштік қабілеті

~ Иондағыш сәулеленуді сипаттайтын белгілер:

| белсенділік, егінштік қабілеті+

| жартылай ыдырау кезеңі, секундына ядролық айналу саны

| энергия сәулеленуі, жартылай ыдырау кезеңі

| секундына ядролық айналу саны

| энергия сәулеленуі, егінштік қабілеті

~ Радионуклидтер түгелімен өз белсенділігін ... жартылай ыдырау кезеңі (Т) өткеннен

кейін жоғалтады.

| 10 +

| 5

| 20

~ Жартылай ыдырау кезеңі - бұл ...

| радиобелсенді заттардың белсенділігі жартылай азаятын уақыт аралығы.+

| радиобелсенді заттардың белсенділігі түгелімен жойылатын уақыт аралығы.

| радиобелсенді заттардың белсенділігі 0,25 – ке азаятын уақыт аралығы.

| химиялық әсер етуіне байланысты әр изотоп үшін тұрақсыз шама.

| физикалық әсер етуіне байланысты, изотопты сипаттайтын шама.

~ Радиациялық гигиенада «белсенділік» деген түсінік ... үшін пайдаланады.

| радионуклидтерді сандық бағалау+

| радионуклидтерді сапалық бағалау

| ядролық айналу санын анықтау

| иондағыш қабілетін анықтау

| радионуклидтердің егінштік кабілетін анықтау

~ Иондағыш сәулеленудің егінштік қабілеті ... байланысты.

| сәулелену энергиясына+

| радиобелсенді заттардың белсенділігіне

| эквивалентті дозасына

| эффективті дозасына

| уақытына

~ Радиобелсенді заттар бұл ...

| химиялық элементтердің атом ядроларының иондағыш сәулелену шығарып, басқа

элементтердің атомына айналуы.+

| кез келген химиялық элементтер.

| атомдары тұрақты химиялық элементтер.

| үлкен реттік нөмірі бар химиялық элементтер.

| үлкен емес реттік нөмірі бар химиялық элементтер.

~ Персоналдың (50 жыл) еңбек өмірі кезеңінде эффективті доза ... мЗв аспауы керек.

| 1000+

| 300

| 100

| бір секундтан миллиард жылға+

| бір секундтан бірнеше сағатқа

| бірнеше сағаттан бірнеше күнге

| бірнеше күннен бір жылға

| бір жылдан жүз жылға

~ Альфа – бөлшектердің ауадағы таралу ұзындығы ... құрайды.

| 3-11 см +

| бірнеше метрді

| 100 м

| бірнеше микронды

~ Гамма – кванттық ауада таралу ұзындығы ... барады.

| 10 м дейін+

| жүздеген метрге

| 1 м дейін

| 1 см дейін

| бірнеше мм дейін

~ Рентген сәулеленуі табиғаты жағынан ... сәулеленуге ұқсас.

| гаммма+

| альфа

| бета (электрондық)

| бета (позитрондық)

| нейтрондық

~ Рентген – сәулеленуі – бұл …

| заттағы жылдам электрондарды тежеу кезінде жасанды түрде пайда болатын

электромагниттік энергия кванттар ағыны.+

| радиобелсенді айналу кезінде шығаратын электромагниттік энергия кванттар ағыны.

| электрондар ағыны.

| позитрондар ағыны.

| оң және теріс зарядталған бөлшектер ағыны.

~ Энергия сәулеленуі … белгіленеді.

| электрон – вольтпен (эв)+

| беккерельмен (Бк)

| зивертпен (зв)

| бэрмен (бэр)

| радпен (рад)

~ Белсенділік бұл ...

| уақыт бірлігіндегі ядролық айналу саны.+

| ядролық айналу саны.

| электрлі алаңнан өту кезіндегі электронның энергиялануы.

| дозаның әсер ету уақытына қатынасы.

| тіннің өлшеу коэффициентіне эквивалентті доза туындысы

~ Радиациялық гигиенады «доза» түсінігі ... деген ұғымды білдіреді.

| иондағыш сәулелену энергиясының мөлшері+

| радиобелсенділік шамасы

| қоршаған орта нысындарындағы радионуклидтер санының мөлшері

| жоғары реттік номерлі изотоптардың белсенділік шамасы

| төмен реттік номерлі изотоптардың белсенділік шамасы

~ Адам ағзасына радиобелсенді заттардың негізгі түсу жолы:

| тағамдық+

| байланыстық

| респираторлық

| тері қабаты арқылы

| ауыз қуысының, мұрын жұтқыншағының, көздің шырышты қабығы арқылы.

~ Персоналдың рентген кабинетінде қолданатын жеке қорғау құралдары :

| қорғасындалған резеңкелі алжапқыш пен қолғап+

| резеңкелі қорғау костюмдері

| сүзгі респираторлары

| органикалық шыныдан жасалған көзәйнек пен қолғап

| пластикті және резеңкелі бахилдар мен қаптар (чехол)

~ β- бөлшектердің ауадағы таралу ұзындығы … құрайды.

| 10-15 м+

| 3-10 м

| жүздеген метрді

| бірнеше км

~ Радиобелсенді қалдықтар – бұл …

| кез – келген агрегатты күйдегі, құрамында радиобелсенді заты бар, ары қарай

қолдануға жарамайтын заттар.+

| құрамында радионуклидтер бар биологиялық нысандар.

| қолданылып болған ядролық отындар.

| құрамында радионуклидтер бар, әртүрлі құрал – жабдықтар, өнімдер.

| медициналық мекемелерден шығатын қалдықтар.

~ Ашық иондағыш сәулелену көздеріне жататын радионуклидті көздер:

| қоршаған ортаға пайдалану кезінде түскен радиоизотоптар.+

| гамма – дефектоскопияда қолданатын радиобелсенді заттар.

| гамма – терапияда қолданылатын радиобелсенді заттар.

| радионуклидтерді қоршаған ортаға түсірмейтін арнайы қондырғылар.

| техногенді радионуклидтер.

~ Жабық иондағыш сәулелену көздеріне жататын радионуклидті көздер:

| радионуклидтерді қоршаған ортаға түсірмейтін арнайы қондырғылар.+

| қоршаған ортаға пайдалану барысында түсуі мүмкін радиоизотоптар.

| радионуклидтерді қоршаған ортаға жартылай түсірмейтін арнайы қондырғылар.

| иондағыш сәулеленуді шығаруға қабілетсіз радионуклидтер.

| ішкі ағзаларды радиоизотопты түсіру (сканирование) үшін қолданылатын

радионуклидтер.

~ Сәулеленудің детерминденген эффектісі –бұл ...

| доза табалдырығы жоқ эффектілер, ал одан жоғары болса біліну ауырлығы дозаға

байланысты.+

| доза табалдырығы жоқ биологиялық эффектілер.

| табалдырығы бар, бірақ біліну ауырлығы дозаға байланысты емес эффектілер.

| біліну ауырлығы дозаға байланысты емес эффектілер.

| доза табалдырығы бар эффектілер, ал одан жоғары болса біліну ауырлығы дозаға

байланысты.

~ Сәулеленудің стохастикалық эффектілері – бұл ...

| доза табалдырығы жоқ, пайда болу ықтималдығы дозаға пропорционалды және

олардың біліну ауырлығы дозаға байланысты емес.+

| доза табалдырығы бар, бірақ эффекттің біліну ауырлығы дозаға байланысты емес.

| доза табалдырығы бар, эффекттің біліну ауырлығы дозаға байланысты.

| доза табалдырығы жоқ, біліну ауырлығы дозаға байланысты.

| доза табалдырығы жоқ, пайда болу ықтималдығы дозаға кері прпоционалды.

~ Сәулеленудің рұхсат етілген доза шегі … үшін белгіленген.

| халық+

| кәсіби категория

| рентген тексеруден өтетін адамдар

| егде жастағы кісілер

| балалар мен жасөспірімдер

~ Жұмыс жағдайына бапйланысты техногенді иондағыш сәулелену көздері әсер ететін

аймақтағы адамдар … тобына жатады.

| Б+

| А

| Г

~ Техногенді және басқа сәулелену көздерімен жұмыс істейтін адамдар … тобына жатады.

| А+

| Б

| А мен Б

| Г

~ Радиобелсенді газдарды идентификациялау үшін қолданылатын әдістер:

| аспирациялық

| седиментациялық

| эманациялық

| сцинтилляциялық

~ Жылдық доза шегін сақтау … болдырмауға мүмкіндік туғызады.

| гендік мутацияны+

| сомато-стохастикалық эффектілерді

| генетикалық эффектілерді

| детерминденген эффектілерді

| хромосомдық абберацияларды

~ Эффективті дозаның доза шегі …бекітілген.

| жылға+

| жұмыс күніне

| жұмыс аптасына

| айға

~ Сәулеленген адамдар категориясына … сынып нормативі бекітілген.

| 3+

| 2

| 5

~ … иондағыш сәулеленуге жатады.

| Гамма сәулелену+

| Жоғарғы жиілікті толқын сәулеленуі

| Инфрақызыл сәулеленуі

| Ультракүлгін сәулеленуі

| Лазерлік сәулелену

~ Иондағыш сәулеленудің түрін сипаттау үшін … қолданылады.

| енгіштік қабілеті+

| белсенділік қабілеті

| ластану қабілеті

| шағылыстыру қабілеті

| бейтараптау қабілеті

~ Б категориясы үшін негізгі доза шегі ... болып табылады.

| жұмыс орнындағы рұқсат етілген доза қуаты+

| рұқсат етілген фотондар ағынының тығыздығы

| ағзаға радионуклидтің жылдық түсу саны

| рұқсат етілген бөлшектер ағынының тығыздығы

| жылдық эффективті және эквивалентті доза

~ Топтық эффективті доза ...

| сәулеленудің топ адамға әсер етуін сипаттайтын мөлшер.+

| адамның сәулеленуге ұшырауынан кейінгі, қашық уақыттардағы салдарының пайда

болу қатерінің өлшемі ретінде қолданылатын мөлшер.

| радионуклид ағзаға түсіп болғаннан кейінгі уақыттағы мөлшер.

| уақыт бірлігіндегі сәулелену мөлшері

| адамға иондағыш сәулеленудің әсері.

~ Жылдық эффективті доза - ...

| жыл ішінде сыртқы және ішкі сәулеленуге ұшыраудан алған эффективті дозалар

қосындысы.+

| адамның сәулеленуге ұшырауынан кейінгі, қашық уақыттардағы салдарының пайда

болу қатерінің өлшемі ретінде қолданылатын мөлшер.

| радионуклид ағзаға түсіп болғаннан кейінгі уақыттағы мөлшер.

| уақыт бірлігіндегі сәулелену мөлшері.

| адамға иондағыш сәулеленудің әсері.

~ ... детерминделген эффектілерге жатады.

| Сәуле күйігі, жедел сәуле ауруы+

| Рецессивті және доминантты гендік мутациялар

| Қатерлі ісіктер және лейкоздар

| Терратогенді эффектілер

| Қатерлі ісіктер және лейкемия

~ Стохастикалық эффектілерге тән белгілер:

| ұзақ жасырын мерзім, доза табалдырығы жоқ+

| сәулелену табалдырығы бар, аурудың қатты өтуі

| зақымдану ауырлығының сәулелену дозасына тәуелділігі

| сәулеленудің үлкен доза диапазонында зақымданудың дамуы

| зақымдану ерекшелігі, қысқа жасырын (латентный) мерзім

~Жабық иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс кезіндегі сәулелену ерекшеліктері:

| тек сыртқы сәулеленуі мүмкін, жоғары енгішті сәулеленулер ғана есептеледі+

| ішкі де, сыртқы да сәулеленуі мүмкін

| тек ішкі сәулеленуі мүмкін

| иондалатын тінге дейінгі арақашықтық аз болғандықтан, ішкі сәулелену дозасы бірден

көбейеді

~ Ашық иондағыш сәулелену көздерімен жұмыс кезіндегі сәулелену ерекшеліктері:

| ішкі де, сыртқы да сәулелену мүмкін+

| тек ішкі сәулеленуі мүмкін

| тек сыртқы сәулеленуі мүмкін, жоғары енгішті сәулеленулер ғана есептеледі

| иондалатын тінге дейінгі арақашықтық аз болғандықтан, ішкі сәулелену дозасы бірден

көбейеді

| әртүрлі белсенді заттар таңдаулы жеке мүшелерге шоғырланады

~ Ашық көздермен 1-сынып жұмысы кезінде жайдың (помещение) III аймағы …

арналады.

| персоналдың әрдайым болуына+

| персоналдың уақытша болуына

| жөндеу жұмыстарын орындауға

| камералар мен бокстарда ашық көздермен тікелей жұмыс істеуге

| шикізат жеткізу үшін және дайын өндірілген затты түсіруге

~ Жеке қорғау құралдары құрылымы және пайдалану ерекшеліктеріне қарай … түрге

бөлінеді

| 5+

| 4

| 3

| ионизациялық+

| фотографиялық

| люминесценттік

| химиялық

| биологиялық

~ Дезактивация – бұл ...

| кез-келген беттен, адам ағзасынан радиобелсенді заттарды алу.+

| радиобелсенді заттарды кейбір беттерден ғана алу.

| адам ағзасынан ғана радиобелсенді заттарды шығару.

| радиобелсенді заттарды тек механикалық жолмен алу.

| уақыт факторын қолдана отырып қана, радиобелсенді заттарды алу немесе азайту.

~ РҚН – 99 сәйкес радиациялық бақылау аймағы … дейінгі аралықты құрайды.

| 1мзв-тен 5мзв-ке+

| 5мзв-тен 20мзв-ке

| 20 мзв-тен 50 мзв -ке

| 20 мзв-тен 30 мзв-ке

| 50 мзв-тен жоғары

~РНҚ-99 сәйкес тұрғындардың өмір сүруін шектеу аймағы … дейінгі аралықты құрайды.

| 5мзв-тен 20мзв-ке+

| 1мзв-тен 5мзв-ке

| 20 мзв-тен 50 мзв -ке

| 20 мзв-тен 30 мзв-ке

| 50 мзв-тен жоғары

~ РНҚ-99 сәйкес көшіру аймағы … дейінгі аралықты құрайды.

| 20 мзв-тен 50 мзв -ке+

| 1мзв-тен 5мзв-ке

| 5мзв-тен 20мзв-ке

| 20 мзв-тен 30 мзв-ке

| 50 мзв-тен жоғары

~РҚН -99 сәйкес оқшаулану аймағы ... көрсеткішті құрайды.

| 50 мзв-тен жоғары+

| 1мзв-тен 5мзв-ке

| 5мзв-тен 20мзв-ке

| 20 мзв-тен 50 мзв -ке

|20 мзв-тен 30 мзв-ке

~ Индивидуалды дозиметриялық бақылау –бұл ...

| персоналдың жұмыс орнындағы доза қуатын өлшеу.+

| құрал-жабдықтардың бетіндегі альфа, бета бөлшектері ағынының тығыздығын өлшеу.

| қол сыртынан альфа, бета-бөлшектері ағынының тығыздығын өлшеу.

| персоналда жинақталған дозаларды өлшеу.

| персоналды қорғау киімдерінен алынған альфа, бета-бөлшектері ағынының

тығыздығыннн өлшеу.

~АЭС – ларына қатысы жоқ радиациялық апаттардың салдары бойынша ... топқа

бөлінеді.

| V+

| III

| VI

| Грей+

| Кюри

| Беккерель

~... эффективті және эквивалентті дозаның өлшем бірлігі.

| Зиверт+

| Грей

| Кюри

| Беккерель

~ ... радионуклид белсенділігінің жүйелік емес бірлігі.

| Кюри (Ки)+

| Грей (Гр)

| Зиверт (Зв)

| Рад (Рад)

| Беккерель (Бк)

~ ... сіңген дозаның жүйелік емес өлшем бірлігі.

| Рад+

| Зиверт

| Беккерель

~ ... реттік нөмірі үлкен табиғи радиобелсенді элементтерге тән.

| Альфа-ыдырау+

| Электонды бета-ыдырау

| Позитрондық бета- ыдырау

| К-ұстап алу

| Ядроның өздігінен бөлінуі

~ ... табиғи да және жасанды да радиобелсенді элементтерге тән.

| Электонды бета-ыдырау+

| Позитрондық бета- ыдырау

| Альфа-ыдырау

| К-ұстап алу

| Ядроның өздігінен бөлінуі

~... түсетін атомның реттік нөмірі бір санға кемиді, ал салмағы өзгермейді.

|Позитрондық бета- ыдырауға+

|Электрондық бета-ыдырауға

|Альфа-ыдырауға

|К-ұстап алуға

|Ядроның өздігінен бөлінуіне

~...... үлкен реттік нөмірлі радиобелсенді элементтерде байқалады.

| Ядроның өздігінен бөлінуі+

| Электондық бета-ыдырау

| Альфа-ыдырау

| К-ұстап алу

| Позитрондық бета- ыдырау

~ ... қалыпты жұмыс жағдайында орнатылған шегінен аспауы қажет, техногендік

сәулелену әсерінің жылдық эффективті немесе эквивалентті дозаларының мөлшері

| Доза шегі (Дш)+

| Жылдық түсу шегі (ЖТШ)

| Араласу деңгейі (АД)

| Бақылау деңгейі (БД)

| Ортажылдық белсенділік үлесі (ОБҮ)

~ ... бұл жыл бойына ағзаға түсетін радионуклидтік рұқсат етілген деңгейі.

| Жылдық түсу шегі+

| Доза шегі

| Килігу деңгейі

| Бақылау деңгейі

| Ортажылдық белсенділік үлесі

~... радиациялық фактордың деңгейі шектеуден асқан кезде белгілі бір қорғану шараларын

жүргізу қажет.

| Киілігу деңгейі+

| Жылдық түсу деңгейі

| Доза шегі

| Бақылау деңгейі

| Ортажылдық белсенділік үлесі

~... бұл доза мөлшерінің, доза қуатының радиобелсенді ластану мөлшерінің бақылауға

алынған мәні.

| Бақылау деңгейі+

| Киілігу деңгейі

| Доза шегі

| Жылдық түсу деңгейі

| Ортажылдық белсенділік үлесі

~ сәулелік диагностика бөлмесінің ауа температурасы ... төмен болмауы керек.

| 20 ⁰С+

| 30 ⁰С

| 40 ⁰С

| 50 ⁰С

| 15 ⁰С

~ Сәулелік диагностика бөлмесінде рентген пленкалар мен рентгенограммаларды ...

сақтауға рұқсат.

| 2 кг+

| 4 кг кем емес

| 5 кг

| 10 кг дейін

| I+

| III

| V

| II+

| III

| V

| III+

| I

| V

| IV+

| II

| V

| V+

| III

| I

| қоршаған орта және халық денсаулығы+

| өсімдіктер және жануарлар әлемі

| су ресурстары

| қоршаған ортадағы ғимараттар

| табиғи құбылыстар

~ Санитарлық бақылау түрлері:

| ескертпелі, ағымды+

| айлық, жылдық

| қорғаныс, жылдық

| ағымды, мерзімді

| мерзімді, күнделікті

~ Гигиенаның бөлімдері:

| радиациялық+

| патологиялық

| физиологиялық

| шаруашылық

| санитарлық

~ ... критикалық мүшелердің үшінші тобына жатады.

| Тері, сүйек ұлпасы, қол басы, аяқ басы, тобық , білек+

| Көз бұршағы, бауыр, бүйректер, сүйектің қызыл кемігі, көкбауыр

| Ет тіні, тері-асты май клетчаткасы, бастың миы, өкпе, ішек

| Ұйқы безі, қуық, асқазан, жүрек, гонадалар

| Жоғарғы тыныс алу жолдары, қалқанша безі, қан, шыны тәріздес дене

~ ІІІ сыныпты жұмыс жасайтын зертханаларды жоспарлауға қойылатын негізгі

талаптар:

| химиялық зертханаларға қойылатын талаптарға сай жеке бөлмелерде радиациялық сәулелермен жұмыс жасау+

| басқа бөлмелерден бөлек оқшауланған бөлмеде зертхана орналасуы қажет

| зертханалық бөлме құрамында санитарлық өткізгіш, шлюз немесе себезгі, радиациялық бақылау бекеті болуы тиіс

| зертхана бөлмелері жеке ғимаратта орналасуы тиіс

| зертхананың құрамында қызмет көрсетпейтін бөлмелер және қызметкерлердің үнемі болатын бөлмелерінен тұруы қажет

~ ... тәжірибе жасау гигиенасының негізін қалаушы.

| М. Петтенкофер+

| Э. Геккель

| Б. Коммонер

| А.П. Доброславин

| Ф.Ф. Эрисман

~ ... қоршаған ортаның нысаны болып табылады.

| Ауа+

| Микроағзалар

| Атмосфералық қысым

| Химиялық элемент

~ Тұрғын үйлердің, басқа нысандардың ғимараттарын жобалау мен салу үдерінде

... санитарлық бақылау жүргізіледі.

| ескертпелі+

| алдын ала

| ағымды

| мемлекеттік

~ Сәуле диапозонды 320-290 нм болатын ультракүлгін радиациясы ... әсер етеді.

| мешелге қарсы, әлсізбактерицидті+

| эритемді – күйдіргіш

| зақымдаушы

| жылулық

| көру мүшесінің қызметіне арнайы

~ Ресейдегі гигиенаның алғашқы профессоры ...

| А.п. Добраславин.+

| Н.А. Семашко.

| Ф.Ф. Эрисман.

| Г.В. Хлопин.

| М. Петтенкофер.

~ Инфрақызыл радиациясының әсері ... байланысты.

| ОЖЖ қызметтік жағдайының, бүйректердің шығару қызметінің, газалмасудың, зат алмасудың күшеюіне+

| бактерицидті әсеріне

| мешелге қарсы әсеріне

| эритемді – күйдіргіш әсеріне

| көру мүшесіне арнайы әсер етуіне

~ Мемлекеттік санитарлық бақылау ... мақсатына бекітілген.

| сауықтандыру шараларын өңдеу+

| мемлекеттік стандарттарды құру

| санэпид бақылау орталықтарының жұмысын тексеру

| санитарлы-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды орындауды бақылау

| санитарлы –гигиеналық ережелерді құру

~ ... қоршаған орта факторларының ағзаға арнайы емес әсері.

| Мүшелер мен жүйелердің қызметтік көрсеткіштерінің төмендеуі+

| Токсикалық

| Канцерогенді

| Мутагенді

| Ағзаның түрлі жүйелеріне әсері

~ Иондаушы сәулелердің ағзаға зақымдаушы әсерінің біріншілік механизмі:

| холинэстераза-ацетилхолин жүйелерінің әсерлесуінің бұзылуы+

| жыныс жасушаларының мутациясы

| жасушалық мембрана өткізгіштігінің артуы

| алмастырылмайтын аминқышқылдарының синтезделуінің тежелуі