Ғылыми журнал үш айда бір рет шығатын ғылыми журнал
жүктеу/скачать 4.7 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кілт сөздер
- IRSTI 03. 20.00 ON THE JURISDICTION OF THE CHINGIZIDS TO THE TRADITIONAL BIY COURT Temirgaliev Radik Dzheksenbaevich 1*
| 1*
1 «Астана» халықаралық университеті. Нұр-сұлтан қ., Қазақстан *Автор-корреспондент E-mail: r.temirgaliev78@gmail.com Түйіндеме. Отан тарихы саласында жалпылау жұмыстарын жазу бойынша жаңа ғылыми жобаларды жүзеге асыру көптеген ескірген көзқарастарды, түсіндірулерді, бағалауларды қайта қарау мәселесін өзекті қылды. Ұсынылып отырған еңбекте дәстүрлі қазақ қоғамында төре өкілдері билер сотының құзырынан тыс болып, тек арнайы, ақсүйек сот органы алдында жауап бергендері туралы ғылыми еңбектерде кең таралған тұжырымдың дұрыстығы зерттеледі. Зерттеу көрсеткендей, бұл тұжырым Ресей империясының ықпалы нәтижесінде болған қазақ қоғамындағы саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени өзгерістерге байланысты дәстүрлі әдет құқығының елеулі өзгерістерге ұшыраған кезеңінің ерекшеліктерін көрсететін дереккөздерге негізделген. Дереккөзді сынаумен қатар, автор XVIII ғасырдың қазақ тарихындағы түрлі эпизодтарды да қарастырады. Олар қазақтың атақты хандары мен сұлтандарының таққа мұрагерлік таласымен бірге тұрмыстық құқық бұзушылықтары орын алған жағдайларда билер соты алдында тараптардың бірі ретінде бірнеше рет болғанын айғақтайды. Бұл деректер дәстүрлі қазақ қоғамындағы қайшылықтарды тиімді шешкен негізгі институттардың бірі туралы түсінікті бұрмалайтын ескірген тезисті толық қайта қарауға негіз береді. Кілт сөздер: билер соты, Жеті Жарғы, дәстүр, төре, Қазақ хандығы. ISSN 1814 - 6961 E-ISSN: 2788-9718 Отан тарихы №1 (97) 2022 62 IRSTI 03. 20.00 ON THE JURISDICTION OF THE CHINGIZIDS TO THE TRADITIONAL BIY COURT Temirgaliev Radik Dzheksenbaevich 1* 1 Astana International University. Nur-Sultan, Kazakhstan *Corresponding author E-mail: r.temirgaliev78@gmail.com Abstract. The implementation of new research projects in the field of synthesis works on national history has actualized the issue of revising many outdated views, interpretations and assessments. The presented work examines the validity of the assertion widespread in scientific works that representatives of the Chingizid estate were outside the jurisdiction of the Biy Courts in traditional Kazakh society and could only be responsible to a special, aristocratic judicial body. The researchhas shown that the thesis was based on the some sources reflecting the realities of the period when the traditional Steppe Law underwent a significant transformation due to the political, economic, social and cultural changes in Kazakh society caused by impact of Russian Empire. In addition to criticizing the source, the author also examines various episodes in the history of the Kazakhs in XVIII century. They testify that famous Kazakh khans and sultans acted on several occasions as one of the parties in the Biy Court, including disputes for dynastic succession and domestic offenses. These data suggest a complete revision of the outdated thesis that distorts the idea of one of the basic institutions in traditional society, which used to solve effectively all contradictions in traditional Kazakh society. жүктеу/скачать 4.7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|