«Ғылыми зерттеу жұмыстарын жоспарлау және орындау» пәні бойынша курстық жұмыс тапсырмасы №
жүктеу/скачать 2.34 Mb.
|
| Сенсорлық талдауда өнімді пайдалану немесе тұтыну кезінде адамдардың не сезінетініне қатысты өнім туралы ақпаратты алу үшін эксперименталды дизайнды және статистикалық талдауды қолданады [18].
Сенсорлық талдау жаңа косметиканы зерттеу мен әзірлеуде , шикізаттың сапасын бағалау үшін өндіріс процесін бақылауда және тіпті, шикізатты алмастыруға мүмкіндік беру үшін қолданылуы мүмкін. Сенсорлық талдауды қолдану уақыт пен температураға қатысты сенсорлық сапаны сақтауға, орап алуға және қолдауға сілтеме жасай отырып, өнімді бақылаумен байланысты болуы мүмкін, өйткені бұл факторлар өнімнің сенсорлық атрибутын өзгертуі мүмкін. Сенсорлық панельге қатысатын адамдар сенсорлық атрибуттардағы өзгерістерді түсіне алды. Бұл маңызды құралдың тағы бір функциясы бәсекелес өнімдер арасындағы салыстырмалы сынақтарды орындау болып табылады [21]. Сурет 15 – Косметикалық кремнің сенсорлық анализі) Сурет 16 – Косметикалық кремнің сенсорлық анализі) Косметика сапасын бақылауды бағалау үшін қолдануға болатын тағы бір құрал сұйықтықтардың ағыны мен деформациясын зерттейтін реология болып табылады. Ол ингредиенттер мен өнімдерді сипаттау, өнімдердің өнімділігін және тұтынушылардың қабылдауын болжау құралы ретінде ғылыми-зерттеу зертханалары мен салаларда қолданылады [24]. Реологиялық талдау косметикалық кремдердің сапасын анықтауда әлі де кеңінен қолданылады, өйткені бұл әдістің көмегімен зерттеуші өнімнің физика-химиялық қасиеттерін анықтай алады. Реограмманы құрастыра отырып, ағынның қисық сызығын тексеруге, шығымдылық кернеуінің және белсенді заттардың шығарылуына байланысты көрінетін гистерезис аймағының бар-жоғын бағалауға болады. Сондай-ақ әрбір жүйенің тұтқыр серпімділігі туралы ақпаратты алатын сусымалы және қалпына келтіру қисығын салуға болады [24]. SAXS әдісі косметиканы талдау үшін сұйық кристалдар деп аталатын сұйық кристалды құрылымдардың бар-жоғын бағалау үшін қолданылады. Осы үш құралды біріктіре отырып, косметиканың сапасын бай деректермен тексеріп, жүйенің терең сипаттамасын алуға болады. Нәтижелер өнімді пайдалануды анықтауға ықпал етеді, немесе олар алдын ала анықталған сипаттамалары бар өнімді әзірлеу үшін не істеу керектігін көрсетеді [19]. Сурет 17 – Косметикалық кремнің реологиялық анализі Реологиялық сынау әдістері косметика өнеркәсібі үшін жаңа өнімді әзірлеуді қолдау үшін жан-жақты құралдар жинағын ұсынады. Олар әсіресе өңдеу шарттарын жақсартуда, сондай-ақ аралық өнімдер мен дайын өнімнің сапасын бақылауда пайдалы. [22]. Реологиялық сынақтар тұрақтылықты болжауға мүмкіндік береді. Бұл реометрияны микроскопия немесе молекулалық спектроскопия сияқты қосымша аналитикалық әдістермен бір мезгілде қолданғанда одан да айқынырақ болуы мүмкін. Қолданба туралы ескертпелер, ақпараттар мен мақалалар жинағы соңғы өнім қасиеттерін оңтайландырудың және реологиялық өлшеулер арқылы өңдеудің әртүрлі аспектілерін қамтиды [23]. Сурет 18 – Реометр мен ақпарат өңдеу компьютері Өндірістен бастап қолдануға дейін реологиялық қасиеттер өнімдердің бүкіл өмірлік циклі кезінде маңызды рөл атқарады. Күнделікті косметика өнеркәсібінде әртүрлі типтегі құралдармен реологиялық өлшеулер жүргізіледі. Оларға мыналар жатады: Эмульсияның физикалық қасиеттерін реометрмен сипаттау құрамдағы немесе өндіріс процесіндегі өзгерістің түпкілікті өнімнің қасиеттеріне қалай әсер ететінін анықтау және бағалаудағы бірінші қадам болып табылады. [20]. Кесте 3 – Косметологиялық кремдерге қойылатын талаптар
Химиялық, микробиологиялық, токсикологиялық зерттеулердің оң нәтижелері алынғаннан кейін ғана жүргізіледі, өйткені бұл сынақтарға пробанттар (еріктілер) қатысады. Клиникалық сынақтар жүргізу үшін кемінде 25 адам сынамалар тобын таңдайды. Өнімнің мақсаты мен қолдану әдісіне байланысты тестілеу тамшылатып немесе компресс әдісімен жүзеге асырылады, сыналатын өнімнің экспозиция уақыты 2 – ден 24 сағатқа дейін. Косметиканың әсерін талдауды терінің сыртқы белгілері, қан анализі бойынша мамандар жүргізеді, ал сынамалардың өздері өнімнің қасиеттері туралы өз пікірлерін көрсететін сауалнамалар толтырады. Косметологиялық өнімдердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету негізгі мәселе болып табылады, себебі олар теріге тікелей әсер етеді. Егерде өндіріс немесе сақтау кезінде косметологиялық өнімдердің қауіпсіздігі мен сапасы дұрыс анықталмаса, дайын косметологиялық өнімдер терінің тітіркендіргіштігін немесе аллергиялық әсерді, кей жағдайларда терінің қабынуын да тудыруы мүмкін. Косметикалық өнімдер көбінесе қоршаған орта факторларының әсеріне ұшыраған жерлерге қолданылады. Осылайша, фототітіркену және фотосенсибилизация сияқты фотоиндукцияланған реакцияларды болдырмау үшін де сақ болу керек. Бас терісіне немесе бетке жағылған өнімдер көзге тиіп кетуі мүмкін. Демек, көзге төзімділік косметикалық өнімнің қауіпсіздігін бағалаудың негізгі құрамдас бөлігі ретінде оңтайлы назар аударылуы керек . Косметиканы әдетте әртүрлі ингредиенттер жиынтығы ретінде қарастыруға болады, ингредиенттердің қауіпсіздігі косметикалық қауіпсіздіктің алғышарты болып табылады. Косметиканың қауіпсіздігін бағалау барлық ингредиенттер мен қауіпті субстанцияның тәуекелді бағалауына негізделуі керек. Егер ингредиенттер арасында химиялық немесе биологиялық өзара әрекеттесулер болса, түзілетін қауіпті заттарға бағалау жүргізіледі [21]. Өнімнің өнімділігін бағалау үшін қолданылатын критерийлер дәлдікпен анықталуы және сынақтың мақсатына сәйкес таңдалуы керек. Еріктілермен жүргізілген зерттеулер табиғи түрде этикалық ережелерді сақтауы керек және сынақтан өткен өнімдер бұрын қауіпсіздік тексерісінен өткен болуы керек [22-23]. Әрбір ингредиент пен қауіпті заттар бойынша тәуекелді бағалау ингредиенттерді пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін бағалау процедурасынан кейін жүргізілуі керек. [18]. Косметикалық өнімдердің қауіпсіздігі мен тиімділігінің ең сенімді дәлелі өндірушінің косметикалық тиімділікті растау нәтижелері туралы ақпаратты ұсынуы болып табылады. [19]. Алоэ сығындысыны негізінде алынған косметикалық кремнің косметикалық кремінің сапа спецификациясын құру Косметологиялық кремді стандарттау үшін физикалық, физико-химиялық және ГОСТ-та көрсетілген әдістер қолданылады. Кесте 4 – Алоэ сығындысы негізінде алынған косметикалық кремнің косметикалық кремінің сапа спецификациясы.
Органолептикалық Термотұрақтылықты Коллоидты тұрақтылықты талдау анықтау анықтау жүктеу/скачать 2.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||