Қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресі немесе қайшылық диалетикасы - дамуға іштей күш беретін, белгілі бір кезеңде ескінің жойылуы және жаңаның тууы арқылы шешілетін процесті бейнелейді. - Қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресі немесе қайшылық диалетикасы - дамуға іштей күш беретін, белгілі бір кезеңде ескінің жойылуы және жаңаның тууы арқылы шешілетін процесті бейнелейді.
- Қарама-қарсылық деп – құбылыстардағы, нәрселердегі сәйкессіздіктің шегіне жеткен формасын бейнелейтін ұғым.
- Қайшылық – қарама-қарсылықтардың диалетикалық қатынасын, олардың өзара әрекеттесуінің бірлігі мен күресін бейнелейтін ұғым. Түрлері: объективтік және субъективтік.
Сандық және сапалық өзгерістердің өзара ауысу заңы – даму процесінің ішкі механизмін, тетігін, оның қалай, қайтіп өтуін, дамудағы жаңа сапаның пайда болу логикасын ашып көрсетеді. - Сандық және сапалық өзгерістердің өзара ауысу заңы – даму процесінің ішкі механизмін, тетігін, оның қалай, қайтіп өтуін, дамудағы жаңа сапаның пайда болу логикасын ашып көрсетеді.
- Заңның категориялары – сан, сапа. өлшем, секіріс.
- Сапа - нәрсенің бірлігін, біртұтастығын, қайталанбайтындығын, оның салыстырмалы тұрақтылығын көрсетеді.
- Сан – заттардың біркелкілігін, бірдейлігі, ұқсастығын білдіреді, сондықтан олармен көбейту және азайту, бөлу мен қосу және тб. операциялар жасалады.
Өлшем – сан мен сапаның диалетикалық бірлігі, қайшылығы өзара тәуелділігі, яғни сапа жағынан анықталған сан, немесе сан жағынан анықталған сапаны көрсететін ұғым. - Өлшем – сан мен сапаның диалетикалық бірлігі, қайшылығы өзара тәуелділігі, яғни сапа жағынан анықталған сан, немесе сан жағынан анықталған сапаны көрсететін ұғым.
- Секіріс – берілген сапаның түбірлі өзгеру апроцесі, ескі сападан жаңа сапаға өтудің, бір өлшемнен екінші өлшемге өтудің формасы, дамудағы шешуші түйін. Секіріс –заттың барлық үш деңгейін де- оның сапалық, сандық және өлшемдік анықтылығын қамтиды. Жаңа затта оның сапасы да, саны да, өлшемі де жаңа болады.
- Секіріс формалары – жылдам, шұғыл; баяу, созылмалы, эволюция, - біртіндеп өзгеру, революция – қоғамдағы секіріс түрінде болатын даму формасы.
Достарыңызбен бөлісу: |
