«Физика пәнінен күрделі есептер шығару жолдары»

жүктеу/скачать 1.54 Mb.

бет	12/17
Дата	21.12.2023
өлшемі	1.54 Mb.
	#487471

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17

«Физика пәнінен күрделі есептер шығару жолдары»

Ауа ылғалдығы тақырыбы бойынша есептер шығару алгоритмі
Ауа ылғалдығы тақырыбына арналған жадынама

Термодинамиканың 1 заңы
тақырыбына арналған жадынама

Молекулалық физикада дененің ішкі энергиясы оны құрайтын молекулалардың кинетикалық энергиясы мен потенциалдық энергиясынан тұрады.
Жүйенің ішкі энергиясының өзгерісі жүйенің бір күйден екінші күйге ауысу тәсілінен тәуелсіз.
Жылу жұмыс ретінде энергияның түрі емес, жылуды беру тәсілі (процесс).
Бір денеден екінші денеге жылу алмасу арқылы берілген жылуды жылу мөлшері деп атайды.
Ішкі және механикалық энергиялар бір біріне теңдес және джоульмен өлшенеді.
Дененің жылу сыйымдылығы деп дененің температурасын 1 К-ге өзгерту үшін қажетті жылу мөлшерін атайды.
Егер жылу алмасуға бірнеше дене қатысса, онда денелермен берілген жылу мөлшері, жылуды алған денелердің жылу мөлшеріне тең болады.

Ауа ылғалдығы
тақырыбы бойынша есептер шығару алгоритмі

«Қаныққан булардың қысымы» атты кестелерден белгілі температурадағы будың қысымын және тығыздығын анықтаңдар.
Салыстырмалы ылғалдылықтың формуласын жазып, анықталатын шаманы есепте.
Қосымша формулаларды жазыңдар (мысалы, ).
Егер температура мен тығыздық (температура мен қысым) берілсе, онда қысымды (тығыздықты) Менделеев-Клапейрон теңдеуі арқылы анықтаңдар.
Есепті шығарып, жауапты талдаңдар.

Ауа ылғалдығы
тақырыбына арналған жадынама

1 м³ орналасқан су буының мөлшерін ауаның абсолютті ылғалдылығы деп атайды.
Шық нүктесі деп су буы қаныққан буға айналғандағы температураны атайды.
Шық нүктесін біле отырып, абсолют ылғалдылықты және керісінше анықтауға болады.
Қаныққан будың қысымы мен тығыздығы бір біріне тура тәуелді.

№63 есеп.

27⁰С температурада жабық ыдыстағы қысым 75 кПа.t=-13⁰С температурадағы қысым

А) 65 кПа
В) 35 кПа
С) 15 кПа
Д) 20 кПа
Е) 40кПа

Берілгені:
Р= 75 кПа
t=-13⁰С

P₂ = ?

Шешуі:

Жауабы: =

№64 есеп.

Температурасы 60 ,парциал қысымы 14кПа ауа буының абсолют ылғалдылығы
; )

А) ≈5,1 кг/м³
В)≈8,1 кг/м³
С) ≈9,1 кг/м³
D)≈6,1 кг/м³
E) ≈7,1 кг/м³

Берілгені:

= Па

=?

Шешуі:
; PV=
кг/м³
= 9,1 кг/м³

Жауабы: ≈9,1 кг/м³

№65 есеп.

Массасы 0,2 кг 20⁰С температурадағы калориметрге температурасы 80⁰С массасы 0,3 кг
с у құйылған.Сонда калориметрдегі температура 50⁰С болды. Калориметрдің жылу сыйымдылығының мәні ( С_су= 4200 Дж/кг∙⁰С )

А) 45 Дж/кг.⁰С
B) 50 кДж/кг.⁰С
C) 72 кДж/кг.⁰С
D) 6300 Дж/кг.⁰С
E) 4500 Дж/кг.⁰С

Берілгені:

°С
°С

°С

С-?

Шешуі:

Жауабы:

№66 есеп.
Массасы 20г белгісіз газды тұрақты қысымда 10 К-ге қыздыру үшін 182,4 Дж,ал тұрақты көлемде қыздыру үшін 129,8 Дж жылу мөдшері қажет.Бұл газ-

(R = 8,31 Дж/моль∙К)

А) оттегі (М = 0,032 кг/моль)
В) азот (М = 0,028 кг/моль)
С) гелий(М = 0,004 кг/моль)
Д) көмірқышқыл газы (М = 0,044 кг/моль)
Е) сутегі (М = 0,002 кг/моль)

Б ерілгені:
кг

Дж
Дж

Шешуі:

Жауабы:

№67 есеп.

Егер мотоцикл жылдамдығы 108 км/ сағ болып, 100 км жолға 3,7 л бензин жұмсаса, двигателінің ПӘК-і 25 % мотоцикл өндіретін орташа қуат

(q _б= 4,6∙10⁷Дж/кг; ρ_б = 700 кг/м³)

A) ≈ 89 кВт
B) ≈ 0,89 кВт
C) ≈ 0,0897 кВт
D) ≈ 8,9 кВт
E) ≈ 890 кВт

Берілгені:
υ=58км/саг = 16м/с
S = 100 км= 10⁵м
V = 3.7 =3,7 10^-3м³
η=25℅
q_б= 4,6 10⁷ Дж/кг
ρ_б=700кг/м³

P - ?

Шешуі:
η = ∙ 100℅ P = ; A = Pt;Q = qm
η = ∙ 100℅P = = ;
P = = 8940 Вт = 8.9 кВт

Жауабы: P = 8.9 кВт

№68 есеп.

Мотороллер қозғалтқышының υ =58 км/сағ жылдамдықтағы қуаты 3,31 кВт.Қозғалтқыштың ПӘК-і 20% . Егер мотороллердің бензобагында 3,2 л бензин болса,оның жүрген жолы (q=46∙10⁶ Дж/кг; _б= 710 кг/м³)

A) ≈ 0,1 км
B) ≈ 100 км
C) ≈ 1км
D) ≈ 1000 км
E) ≈ 10 км

Берілгені:
υ=58км/сағ = 16,1м/с
р=3,31 кВт = 3,31∙ 10³Вт
η=20℅
V=3.2л
q_б= 46 10⁶ Дж/кг
ρ_б=710кг/м³

S-?
=3,2 10^-3м³

Шешуі:
η = ∙ 100℅η = = =

S =

S = = 100м =0,1 км

Жауабы: S=0,1 км

№69 есеп.

Температурасы массасы 10г газдың орташа квадраттық жылдамдығы .Осы газдағы молекула саны

А) ≈ 1,9∙10²⁷
В) ≈ 1,9∙10²²
С) ≈ 1,9∙10²¹
D)≈ 1,9∙10²³
E) ≈ 1,9∙10²⁶

Б ерілгені:

k= 1,38 ·10^-23Дж/К

N -?

Шешуі:
Е= m = m₀N Е=
N = E= .

Жауабы: уабы:

№ 70 есеп.
Баллонда 300К температурада 4моль бір атомды газ бар. Қыздырған кезде, газ молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығы 1,3 есе артады.Газға берген жылу мөлшері

А) ≈ 1000 кДж
В) ≈ 10 кДж
С) ≈ 1 кДж
D)≈ 0
E) ≈ 100кДж

Берілгені:

=1,3

-?

Шешуі:
ΔV=const A=0

онда, - )

Жауабы:

№71 есеп.

20 мол көміртегі мен 50 моль сутегі қосылысынан 10 мол жанатын газ түзіледі. Осы газдың молярлық массасы

A)18∙
B)28∙
C)38∙
D)58∙
E)48∙

Б ерілгені:

Шешуі:

Жауабы: M = 58

№72 есеп.
температурада алынған оттекті изобаралық түрде сығып, оның көлемін бастапқымен салыстырғанда 5 есе азайтады,. Егер газдың массасы m =160 г болса, сығу кезінде атқырылған жұмыс (M=32x кг/моль, R=8,31 Дж/Кхмоль)

A)≈10 Дж
B)≈ Дж
C)≈ Дж
D)≈ Дж
E)≈ Дж

Берілгені:
T=300k
P=сonst
m =160 г
M=32∙ кг/моль
R=8,31 Дж/К∙моль

A-?

Шешуі:
A= P=const =
=
T= = = ( = = 0,8
A=

= = 9,972 = Дж

Жауабы: A= Дж

№73 есеп.

Ванна дайындау үшін температурасы 11^ОС салқын су мен температурасы 66^ОС ыстық суды араластырды. Температурасы 36^ОС болатын 110 л су алу үшін (ваннаның жылу сыйымдылығын ескермеуге болады)

А) 60 л суық, 50 су алу керек.
В) 20 л суық, 90 л ыстық су алу керек.
С) 80 л суық, 30 л ыстық су алу керек.
D) 45 л суық,65 л ыстық су алу керек.
E) 40 л суық,70 л ыстық су алу керек.

Б ерілгені:

Шешуі:

№74 есеп.

Қыздырғыштың температурасы 390 К,ал суытқыштың температурасы 300 К.Жұмыстық дене 1 сек-та қыздырғыштан 6∙10⁴ Дж алып отырса,жылу машинасының ПӘК-і және қыздырғыштың қуаты

А) 0,23; ≈1,4кВт
В) 0,23; ≈28кВт
С) 0,23; ≈14кВт
D)0,46; ≈28кВт
E) 23; ≈14кВт

Берілгені:

Шешуі:

Жауабы:

№75 есеп.
Көлемі 1 см³ ауадағы молекулалар саны (N_A=6.02*10²³моль^-1, , М(ауа)=0,29 кг/моль)
Шешуі: молекула санын табу үшін осыдан, , мұнда пайдаландық

Ескерту , өйткені 1м=100cм, 1см=0,01м=10^-2м
№76 есеп.
Газды изобаралық түрде 100 К-ге қыздырғанда, 16,6 кДж жұмыс өндіреді. Осы күйдегі идеал газдың мольдік мөлшері (R=8.31 Дж/моль*К)
Шешуі:
Менделеев-Клапейрон теңдеуін қолданамыз. мұнда зат мөлшерін береді, яғни осыдан , ал жұмыс.

Жауабы:
№77 есеп.
Көлемі 7 л ыдыстағы азоттың тығыздығы 2 кг/м³болса, азот молекулаларының саны (N_A=6.03*10²³моль^-1, М(азот)=28*10^-3 кг/моль)
Шешуі: молекула санын табу үшін осыдан, , мұнда пайдаландық

Жауабы:
№78 есеп.
Көлемі 2 л оттегідегі 6*10²² молекула болса, тығыздығы (N_A=6.03*10²³моль^-1, М(О₂)=32*10^-3 кг/моль)
Шешуі: мұндағы массаны формуласынан аламыз

Жауабы:
№79 есеп.
Температуралары бірдей сутегі молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығының оттегі молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығына қатынасы
Шешуі: және

Жауабы:
№80 есеп.
Мольдік массасы 4*10^-3 кг/моль газдың 500К температурадағы қысымы 150 кПа, көлемі 34,6 м³ болса, осы газдың массасы (R=8.31 Дж/моль*К)
Шешуі: Менделеев-Клапейрон теңдеуін қолданамыз осыдан

Жауабы:

№81 есеп.

Массасы 3 кг температурасы 0⁰С суды қалыпты жағдайда қайнатып, буға айналдыру үшын қажетті жылу мөлшері (с_су=4200Дж/кг*⁰С, r=2,3МДж/кг)
Шешуі: Алдымен суды қалыпты жағдайда қайнатуға, яғни 0⁰С –тан 100⁰С –қа дейін қыздыруға кететін жылу мөлшерін табамыз. Содан кейін буға айналдыру үшін қажетті жылу мөлшерін есептеп алып, табылған екі жылу мөлшерлерді қосамыз.
және ,
1260000+6900000=8160000(Дж)=8,16(МДж)
Жауабы: 8160000Дж=8,16МДж
№82 есеп.
Массасы 0,7 кг судың температурасын 20⁰С – дан 100⁰С –қа дейін қыздырып, 200 г суды буға айналдыру үшін жұмсалатын энергия (с_су=4200Дж/кг*⁰С, r=2,3МДж/кг)
Шешуі: Барлық суды 20⁰С – тан 100⁰С –қа дейін қайнатуға қажет жылу мөлшерін есептейміз, одан кейін керекті 200 г суды буға айналдыруға жұмсалатын жылу мөлщерін табамыз да, екі жылу мөлшерін қосамыз.
және ,

Жауабы:
№83 есеп.
Температуралары 15⁰С, массасы 120г шыны стаканға температурасы 100⁰С, массасы 200 г су құяды. Жылулық тепе-теңдік орнайтын температура (с_ш=800Дж/кг*⁰С; с_су=4200Дж/кг*⁰С)
Шешуі: ыдыстағы салқын суға қайнаған су құйғанда жылу алмасу жүреді, яғни суық судың температурасы көтеріледі және ыстық судың температурасы төмендейді де тепе-теңдік күйге түседі. Сол кездегі температураны деп белгілейік. және ,

Жауабы:
№84 есеп.
Қуаты 75 Вт двигатель, ішінде 5 л суы бар калориметрдің винтін 5 минут айналдырады. Су температурасының өзгерісі (с_су=4200Дж/кг*⁰С, )
Шешуі: осыдан мұнда және , ал оны формуласынан аламыз .

Ескерту судың көлемі оның массасына тең. Бұл тек суға ғана тән қасиет, яғни 5л=5кг

Жауабы:

№85 есеп.

Ванна дайындау үшін температурасы 11⁰С салқын су мен температурасы 66⁰С ыстық суды араластырады. Температурасы 36⁰С болатын 110л су алу үшін (ваннаның жылу сыйымдылығын ескермеуге болады)
Шешуі: және ,

Жауабы: 60 л суық су, 50 л ыстық су

№86 есеп.
Ауаның температурасы 20⁰С. Шық нүктесі 10⁰С. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы (10⁰С температурадағы қаныққан будың қысым 1226 Па, 20⁰С температурада 2333Па)
Шешуі:

Жауабы:

жүктеу/скачать 1.54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17