«География» пәнінен тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған спецификация 9-сынып

жүктеу/скачать 1.44 Mb.

бет	7/9
Дата	27.12.2022
өлшемі	1.44 Mb.
	#467972

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ТЖБ 9-сынып

Жалпы балл	30

ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу

Ұзақтығы – 40 минут

Балл саны –30

Тапсырманың түрлері:
ҚЖ – қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ – толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.

Жиынтық бағалаудың құрылымы

Берілген нұсқа қысқа және толық жауапты қажет ететін 9 тапсырмадан тұрады.
Білім алушы қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сӛз немесе қысқа сӛйлемдер түрінде жауап береді. Толық жауапты қажет ететін сұрақтарға толық жауап беруі қажет. Білім алушының географиялық біліміне талдау жасай алу және қолдана алу қабілеті бағаланады. Тапсырма бірнеше құрылымдық сұрақтардан тұруы мүмкін.

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы

Бөлім	Тексерілетін мақсат	Ойлау дағдыларының деңгейі	Тапсырм а саны*	Тапсырма № *	Тапсырма түрі*	Орындал у уақыты, мин*	Балл *	Бөлімге берілеті н балл саны
Физикалық география	9.3.2.1 Қазақстан климатын түзуші факторларды талдайды	Жоғары деңгей дағдылары	1	2	ТЖ	4	3	13
	9.3.2.2 Қазақстанның климаттық жағдайын талдайды	Жоғары деңгей дағдылары	1	3	ТЖ	4	3
	9.3.2.3 Қазақстанның климаттық ресурстарын бағалайды	Жоғары деңгей дағдылары	1	4	ТЖ	4	3
	9.3.2.4 Қазақстанда атмосфералық қолайсыз және қауіпті құбылыстардың қалыптасуын, таралу аумақтарын картада кӛрсетіп, сақтану шараларын ұсынады	Жоғары деңгей дағдылары	1	5	ТЖ	5	4
Физикалық география	9.3.3.1 Қазақстанның ішкі суларын топтастырады, кӛрсеткіштерін талдайды және сипаттайды: ӛзендер мен кӛлдер, мұздықтар мен мәңгі тоң, жерасты сулары	Жоғары деңгей дағдылары	1	6	ТЖ	5	4	17
	9.3.3.2 Қазақ гидронимдерін жіктеп, мағынасын түсіндіреді және транслитерациясын үш тілде ұсынады	Қолдану	1	1	ҚЖ	3	2
	9.3.3.3 Қазақстанның су ресурстарына экономикалық баға береді	Жоғары деңгей дағдылары	1	7	ТЖ	5	3
	9.3.3.4 Жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде су ресурстарының экологиялық проблемаларын талдап, шешу	Жоғары деңгей дағдылары	1	8	ТЖ	5	4

	жолдарын ұсынады
	9.3.3.5 Қазақстандағы су ресурстарының геосаяси проблемаларын жіктеп шешу жолдарын ұсынады: трансшекаралық ӛзендер, Каспий теңізінің мәртебесі	Жоғары деңгей дағдылары	1	9	ТЖ	5	4
Барлығы						40	30	30
Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Тапсырмалар мен балл қою кестеcі үлгілері

«География» пәнінен 2-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары

Берілген гидронимдерді қолдана отырып, транслитерациясын жазып, мағынасын түсіндіріңіз.

Тұздылық дәрежесіне байланысты атаулар	Ағылшын тілінде транслитерациясы	Мағынасы
Ащысу, Айранкӛл

[2]

Қазақстан территориясына әсер ететін климат түзуші факторларға талдау жасаңыз:
1. Күн радиациясының республика аумағында таралуын түсіндіріңіз.

Географиялық орнынына байланысты климаттың ӛзгеруін талдаңыз.

Жер бедеріне байланысты климаттың ӛзгеруін талдаңыз.

[1]

Қазақстан аумағындағы ең тӛменгі және ең жоғарғы ауа температура айырмасына талдау жасаңыз.

Қазақстандағы ең тӛменгі температура Атбасар және ең жоғарғы температура Түркістан қалаларында тіркелген. Бұл жайларды қандай факторлармен түсіндіресіз.

[3]

Мәтінмен танысыңыз. Осы мәтін негізінде климаттық ресурстарды бағалаңыз.

Климаттың ауыл шаруашылығына тигізетін әсері де ерекше. Бір дақылдарға жылу, екіншілеріне ылғал, үшіншілеріне жарық кӛбірек керек. Республиканың солтүстік және орталық аудандарындағы климат жағдайлары егін шаруашылығымен айналысуға мүмкіндік береді, ал оңтүстік аудандарда суармалы егіншілік дамыған. Бірақ климат жағдайлары адамның шаруашылық әрекетіне барлық уақытта қолайлы емес. Қолайсыз, тіпті зиянды атмосфералық құбылыстарға қуаңшылық, аңызақ, үсік, кӛктайғақ, шаңды дауылдарды жатқызуға болады.

Климаттың ауыл шаруашылығына жағымды жағын жазыңыз [1]
Ӛзіңіз анықтаған қолайлы климаттық жағдайлар Қазақстанның қай аймақтарында кездесетіндігін анықтаңыз [1]

с. Осы ресурстардың шаруашылыққа тигізетін әсерін бағалаңыз [1]

Сурет арқылы атмосфералық құбылысты сипаттаңыз.

Суреттегі атмосфералық құбылысты анықтаңыз [1]
Атмосфералық құбылыстың қалыптасу себебін түсіндіріңіз [1]
Осы атмосфералық құбылыстың зиянды әсеріне дәлел келтіріңіз [1]
Осы атмосфералық құбылыстан сақтану жолдарын ұсыныңыз [1]

Берілген Қазақстанның ішкі суларын топтастырыңыз.

а.Ертіс, Каспий, Балқаш, Іле, Сарыағаш, Жаркентарасан, Корженевский

ӛзен	кӛл	жерасты суы	мұздық

[2]
b. Қазақстанда ішкі сулар қалай тараған, ӛз ойыңызды дәлелдеп жазыңыз.

[2]

Сырдария ӛзеннің гидрологиялық режимін түсіндіріңіз.
1. Гидрограф бойынша су кӛлемінің ең тӛмен айын анықтаңыз [1]
2. Су кӛлемінің азаюына әсер еткен бір факторды жазыңыз [1]
3. Осы ӛзен суының шаруашылықтағы маңызына баға беріңіз [1]

Жергілікті жердегі құрлық суларының бір түрін мысалға ала отырып, талдаңыз.
1. Ӛз жеріңіздегі құрлық суының бір түрінің қолдану аймағын жазыңыз [1]
2. Құрлық суының ластану кӛзін атаңыз [1]
3. Ластанудан туындайтын бір экологиялық мәселені (проблема) жазыңыз [1]
4. Экологиялық мәселенің шешу жолын ұсыныңыз [1]
Ӛз аймағыңызда болатын су апаты түрін тӛмендегі жоспар негізінде талдаңыз.

а. Cу апатының түрі [1]

Пайда болатын мерзімі [1]
Қандай құбылыстарға байланысты болады? [1]
Су апатының алдын алу жолын ұсыныңыз [1]

Балл қою кестесі

№	Жауап		Балл	Қосымша ақпарат
1	Ащысу, Айранкөл-ашысу, айранколь- Ashisu, Airankol		1
	тұздылық дәрежесіне байланысты атау алған		1
2	a. күннің түсу бұрышы, күн сәулесінің түсу ұзақтығы		1
	b. географиялық орны, атмосфераның мөлдірлігі		1
	c. ауа массаларының әсері, жер бедері		1
3	Атбасар -Солтүстік Мұзды мұхитынан Батыс Сібір ойпаты сарқылы арктикалық ауа массаларының енуі, -солт ендіктің шамамен 50°С паралелінде жоғары қысым белдеуін тудыратын, шығыстан келетін Сібір антициклоны. Түркістан -күн радияциясының молдығы (43°С ендікте орналасуы) -жаз мезгіліндегі бұлттылықтың болмауы, -ауаның құрғақтығын әкелетін тропиктік ауа массаларының басым болуы		1	Берілген факторлардың бірін толық түсіндіріп жазса, балл беріледі.
			1
			1
4	a. дақылдарға жылу, ылғал, жарық береді		1
	b. солтүстік, орталық аймақтарда егін шаруашылығы,		1
	оңтүстік өңірлерде суармалы егіншілік дамыған.
	с. өнімнің мол шығуы.		1
5	a. боран		1
	b. ауа массаларының циркуляциясынан қалыптасады		1
	c. шаруашылыққа өте зиян келтіреді, адамның адасып
	кетуі, малдардың қырылып қалуы, жолдардың көрінбеуі		1
	т.б.
	d. боранды күндері жолға шықпау, малдарды жайылымға		1
	жібермеу т.б.
6	а. өзен-Ертіс, Іле; көл-Балқаш, Каспий, мұздықтар- Коржиневский, жер асты сулары- Сарыағаш, Жаркентарасан b. Қазақстанның ішкі сулары біркелкі таралмаған. Дәлел: еліміздің материктің орталығында орналасуы, жер бедерінің алуан түрлілігі, жауын-шашынның біркелкі түспеуі, ауа температурасының жаз айларында жоғары болуы.		1	2 тобын
			1	анықтап,
				кестеге дұрыс
			1	жазса 1 балл
			1
7	А.қыркүйек Б.егіншілікке қолданылуға байланысты С.оңтүстіктегі ең суы мол өзен, толықтай егіншілікпен айналысатын облыстардың су көзі.	суармалы	1 1 1
8	А.өзен Б.ауылшаруашылық қалдықтары С.малдардың қырылуы, өсімдіктердің ӛспей қалуы Д.қосымша су қоймаларын құру		1 1 1 1	көл, бұлақ өнеркәсіп адам денсаулығы сүзгілер
9	a. су басу		1	тасқын
	b. көктемде c. қар еруі d. бөген құру, арықтарды ашу.		1 1 1	жазда мұздықтарды ң еруі бөгет құру