Гистология кафедрасы
Бұлшықеттерінің физиологиялық қасиеттері
жүктеу/скачать 60.44 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бұлшықеттің негізгі қызметі және физиологиялық қасиеті
- II.Негізгі бөлім Эпидермалдық бұлшық ет жасушалары
| Бұлшықеттерінің физиологиялық қасиеттері
Бұлшық ет қозғыш тіндердің бірі, демек, басқа қозғыш тіндерге тән қасиеттер - козғыштық,қозуды өткізу бұған да тән. Мұнымен бірге бұлшық еттің ерекше қасиеті - жиырылу. Ет тіннің қозғыштық, дәрежесі қозу табалдырығы арқылы анық-талады. Көлденең жолақты қаңқа еті жүрек етіне қарағанда қозғыштау келеді, яғни оның қозу табалдырығы әлдеқайда төмен болады. Бірыңғай салалы бұлшықеттің қозғыштық дәрежесі жүрек етінікінен де төмен,демек, ол бұлшыкеттің тітіркендіру табалдырығы бәріненде жоғары болады.Ет талшықтарының қозуды өткізу шапшандығы сомалық жүйке талшықтарынікінен көп төмен. Қозу ет талшығы сарколеммасын бойлай әртүрлі жылдамдыкпен, атап айтқанда: қаңқа етінде секундіне 3,5-14 м, жүрек етінде 0,9-1 м, ал бірыңғай салалы етте 0,5 мм-ден 5-10 см-дей жылдамдықпен тарайды. Ет тіні созылғыш (серпімді) келеді. Оның созылғыштығы резеңкеге қарағанда шүбәсіз, яғни босатқанда ет талшығының ұзындығы тура бастапқы созбай тұрғандағы қалпына келеді. Бұлшықеттің негізгі қызметі және физиологиялық қасиеті - жиырылып жазылу. Жиырылу белгілі бір тітіркендіргіш әсеріне берілетін жауап, яғни ет ұзындығының қысқарып қатаюы (тонусының жоғарылауы). Жүрек еті мен кейбір бірынғай салалы, яғни ішек, лимфа тамыры қабырғаларындағы еттердің автоматиялық қасиеті де бар. Қаңқа етінің мұндай қасиеті жоқ. Ол орталық жүйке жүйесінің әсерінсіз жиырылмайды. Қаңқа еті тұлғалық жүйке жүйесімен, оның ішінде ми қыртысымен байланысты болғандықтан олардың жиырылуы адамның еркіне байланысты. Жүрек еті мен бірыңғай салалы етгі адам (жануар) өз еркімен жиырылта алмайды, бұлардың жиырылып жазылуын және автоматиялық қасиетін вегетативтік жүйке жүйесі реттейді. Ет пен жүйке байланысы бұзылса немесе түрлі себептермен ет ұзақ уақыт жиырылмаса, ет талшықтары құрылымы өзгеріп, семіп қалады (атрофия). II.Негізгі бөлім Эпидермалдық бұлшық ет жасушалары Миоэпителиалдық жасушалар -эпидермалдық бастамадан дамиды. Олар тер, сүт, сілекей және көзжас бездерінде кездеседі, сонымен қатар олардың секреторлық жасушаларымен ізашарлары ортақ болып табылады. Миоэпителиалдық жасушалар эпителиоциттерге тығыз жанаса орналасады және олармен ортақ базальды мембраналары болады. Регенерация кезінде екі жасушаларда ортак аздифференцияланған ізашарлардың есебінен қалпына келеді. Миоэпителиалдық жасушалардың көпшілігінің пішіні жұлдыз тәрізді. Бұл жасушаларды жиі себет тәрізді деп те атайды, өйткені олардың өсінділері бездердің секреторлық бөлімдері мен ұсақ өзектерін сыртынан қоршай торлайды.Жасушаның денесінде ядросы және жалпы органеллалары, ал өсінділерінде, мезенхимадан дамыған бұлшық ет тінінің жасушаларында қалыптасқан тәрізді, жиырылу аппараты орналасады. жүктеу/скачать 60.44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|