-
Очерки по истории мировой культуры. М., 1997. Под ред. Т.Ф.Кузнецовой. с. 405
-
Бартольд В.В. Соч., Т. 2. Ч. 1. М., 1963 с. 171.
-
Ланда Р.Г. Ислам в истории России. М., 1995 с. 189.
-
Двенадцатый съезд РКП (б). Стенограф. отчет. М., 1968. с. 582.
-
Олкотт М.Б. Казахи. А. 1991.
-
Назарбаев Н.А. Казахстан 2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев: Послание Президента страны народу Казахстана. Алматы, 1997.
Зейнуллина Ж.
ЕНУ им. Л. Н. Гумилева
соискатель
ХАРАКТЕРНЫЕ ОСОБЕННОСТИ СМИ КАК РЕКЛАМОНОСИТЕЛЕЙ:
ПРЕИМУЩЕСТВА И НЕДОСТАТКИ
В настоявшее время в Республике Казахстан функционируют около 1600 средств массовой информации, которые распространяют информацию об актуальности проблемах повседневной жизни, формируют определенные стереотипы о тех или иных событиях, происходящих в стране и за её пределами, и извлекают коммерческую выгоду то паблисити на своих полосах, эфирах и сайтах. Влияние средств массовой информации на формирования общественного мнения и процесс социализации граждан является неоспоримым, а силу того, что СМИ оказывает мощное коммуникативное воздействие на аудиторию. Свойства слова в процесс коммуникации создавать социальную мифологию и смысловое поле общения, побуждающее к определённому типу поведения, выгодно используют теми или иными персоналами, организациями для обеспечения своего влияния, в то время как то или иное условное лицо не хочет, чтобы его цели стали известны в ущерб его корыстным целям, ибо homo sapiens по природе свойственно идентифицировать себя подобным "правильным" людям.
В качестве средств распространения рекламы традиционно используют средства массовой информации. К рекламе в средствах массовой информации (СМИ) относятся рекламные объявления в прессе (газетах журналах), по радио, телевидению. Реклама и СМИ, прежде всего коммерческие, не могут существовать друг без друга. Они взаимозависимы, и поэтому все процессы, происходящие в этих двух сферах бизнеса приобретают преципеальную значимость для каждой из них. Оценивая роль СМИ, как элемента рекламной коммуникации необходимо два аспекта:
1) Содержательный - контекст, в рамках которого развиваются все процесс на рекламном и медиарынках
2) Технологический, связанный со спецификой канала распространения, его преимущества и недостатки как реалами носителя. Рассмотрим их основные характеристики[1]
Современные СМИ – газеты, журналы, телевидение, радио – предлагают разнообразные возможности для рекламы.
Реклама в газетах и журналах получила широкое распрастронение и по общему затрат уступает лишь телевизионной рекламе. В последние год растет востребовоность радио в качестве канала распространения рекламы. Это связано с высокими показателями показателями эффективности радиорекламы с более низкими по сравнению с телевизионными расценками на публикацию рекламного материала.
Глобализация и развитие СМИ приводят к появление так называемых гипер СМИ приводят к изменению их содержания, возможность передавать в единицу времени информацию больших объемов. Развитие интернета и телекоммуникационных технологии приводят к изменению роли традиционных СМИ, которые уже сегодня приводят не мало усилий, чтобы сохранить позиции в меняющихся структуре медиарынка.
Практика показывает, что распределения бюджета между СМИ зависит от нескольких факторах и а разных странах по-разному. Существенное влияние на этот процесс оказывает традиционное потребление СМИ, медиапредпочтениях зрительских и питательных аудиторий, качество и уровень развития медиаиндустрии и многое другое.
Печатная реклама -самая распространена реклама в мире. Традиционно к ней относятся рекламу в газетах и журналах. На печатную рекламу во многих странах приходиться большая доля от общих расходов на рекламу. Например, %: 93-в Швеции, 83- в Нидерландах, 75-в Германии, 64- в Великобритании, 53- а США, 48-в Австралии, 43-в Италии.
Одним из показателей эффективности рекламы является способность средства рекламы привлекать внимание потребителя. Примерно 50% печатной рекламы не удается "пройти" этот начальный этап обработки информации. Поэтому при медиапланированият следует факторы которые повышает возможности печатной рекламы привлекает к себе внимание.
Вся печатная реклама не зависит конкретного ее носителя, основывается на четырех структурных элементах: иллюстрации, заголовке, тексте, и внешний атрибутах торговой марки [2].
Несмотря на то, что все из приведенных выше составляющих стандартами, внешние атрибуты марки – единтвеные обязательные элементы. Например, в одних рекламных объявлениях, размещенных в название марки и иллюстрацию или эмблему (обычно это низкововлеченая трассформационная печатная реклама). В третьих – иллюстрации, заголовок или эмблема без основного текста. И, наконец, последних – только марки или эмблему ("визитная карточка" спонсоров на спортивном мероприятии). Тем не менее, вся печатная реклама может в принципе использовать в четыре основных элемента.
Наиболее распрастраненными рекламоносителями среди печатными СМИ являются газеты и журналы.
Рекламы в прессе дешевле телевизионной. Вместе с тем качество печати рекламных материалов в газете невысокое: преимущественно черно-белая печать и низкого сорта газетная бумага, печатное издание одновременно может содержать большое количество модульной рекламы, по этому сила воздействия любого материала, опубликованного на его рекламных полосах, снижается. Значительно более эффективным является газетная или журнальная публикации в виде статьи или другого подобного журналистского материала. Газетная реклама отличается от журнальной более высокой оперативностью. Благодаря большим по сравнению с журнальными тиражом, она имеет широкую потребительскую аудиторию. Журнальная реклама имеет более значительный срок жизни и цветность. Но она отличается от газетной и более длительным и трудоемким циклом производства.
Основной недостаток журналов - неспособность обеспечит высокую частоту выхода рекламы, что необходимо для многих общенациональных рекламных компаний. Кроме того журналы обычно имеют более узкую чем у газеты аудиторию. Поэтому с достаточной частотой охватить обширную целевую аудиторию рекламодателю приходиться размещать рекламу в нескольких журналах.
Присуши журнальной рекламе ограничения можно преодолеть,
Используя прием так называемого "ударного" воздействия, когда в одном и том же номере размещают несколько отличающихся друг от друга рекламные объявления одной марки, и здесь недостаток, который нельзя не учитывать - длительная пауза, которая следует за большим рекламным контактом, во время такой "рекламной паузы" потребитель может подвергнуться влиянию рекламы конкурирующих марок. Однако если конкуренты также ограничиваются рекламой в журнале не используя другие СМИ то тот отрицательный эффект может быть сведен к минимуму.
Недостаточно частотность журнальной рекламы может стать существенным препятствием для продвижения новых товаров, торговых марок, перед которыми стоят универсальные цели коммуникации. На наиболее поздних стадиях жизненного цикла марки, когда большая доля целевой приходятся на непостоянных потребителей и приверженцев, торговых марок с устойчивыми коммуникативными эффектами, не требующими высокой частоты рекламы для их поддерживания, журнальная реклама становится более привлекательной. При условии, что она будет способствовать достижения всех поставленных целей коммуникации, журнальная реклама может быть более результативной в качестве вспомогательного или даже основного средства рекламы.
Телевизионная реклама - самая эффективная форма рекламного воздействия. Телевидение способствует широкой известности товара или услуги. По всей возможности охвата аудитории ни одно другое средство СМИ не может с ним сравниться.
Человек получает информацию по всем имеющимся каналам. Известно, что 70% информации получает с экрана телевизора, приходит на визуальную коммуникацию. Визуальная коммуникация порождает тексты, которые лучше понимаются и запоминаются. Телевидение сочетает в себе основные виды коммуникации: визуальную и вербальную. Поэтому главная отличительная его способность - это возможность воздействовать на зрение и слух целевой аудитории рекламы. Это задает большой потенциал в использование спецэффектов, создает эффект присутствия, обеспечивает высокий уровень запоминания содержания рекламного сообщения. Телевидение влияет на образ жизни и мышления людей характеризуется чертами, которые делают его эффективным средством коммуникации. Популярность и кого техническая возможности позволяют телевизионной рекламе проникнуть во все слои общества. Став обыденным явлением для западной аудитории, телевизионная реклама стала составной частью телевизионного вещания.
Телевидение предоставляет рекламодателю уникальную возможность эффективного планирования и рекламной стратегии. Оно позволяет легко контролировать день недели, час даже минуту выхода рекламы. Это дает дополнительные возможности в определении целевой аудитории. Но, как и все средства рекламы, оно имеет свои преимущества и ограничения.
Телевидение единственное СМИ, которое предоставляет рекламодателю выбора форму, содержании зрительные образы, слова и музыку. Одновременно визуальное и звуковое воздействие обеспечивает высокую степень вовлечения телезрителя в происходящее на экране. Используя звук и изображение телевидение передает больше информации, чем радио. Главное преимущества телевидения как средства рекламы - это демонстрация товара и способы его применения. Учитывая величину зрительской аудитории, телевидение и телевизионная реклама может быть менее затратной. Масса аудитории отличается в зависимости от времени суток, дня недели и характера программы. Это дает рекламодателю возможность выбора места рекламы в телевизионной сетке вещания наибольшую эффективность. Телереклама оказывает сильное эмоциональное воздействие на зрителя в привычной или домашней обстановке, что особенно важно для проекционной рекламы. Она имеет несравнимый творческий потенциал, который ограничивается способностями арт-директора, дизайнеров и других создателей рекламы. Из всего выше сказанного следует, что телевидение аккумулирует большинство преимуществ всех видов реклама носителей. Но и с тем она имеет свои недостатки.
Характеристики телевизионного канала распрастронения рекламы, определенный заряд преимущества. Предпочтительнее использовать телевидение при рекламе глобального продукта. При не большой аудитории потребителей телевидение как рекламоноситель использовать не целесообразно. Основной недостаток телевидения это его стоимость. Это делает его не доступным для рекламодателей с небольшим бюджетом.
Одна из характеристик ТВ-рекламы это краткость трансляции продукта. Поэтому большинство информации не доходит до потребителя. Также это зависит от пропорциональности и запоминаемости ТВ-рекламы. Также недостаток является позиционное расположение рекламы в что рекламные ролики транслируются в короткий интервал времени между собой.
Кроме того для многих потребителей является существеным психологический фактор вторжения в личную жизнь, поэтому реклама считает навязчивой.
Радио является так же сильным источником рекламы, но полагается только на звук. Но они с телевидением пользуется эфиром [3].
В мировой практике доля рекламы составляет от 5 до 9% от общего объема. Преимущество радио и телерекламы это 24часового вещания на многие регионы. Радио реклама оперативно и имеет не высокую стоимость, но усложняет контакт с потребителем. Если сравнить теле и радиовещание то эмоциональное воздействие радио на аудиторию слабее, так как значительный объем информации человек получает через визуальный контакт.
Литература:
1. Гольман И.А. Рекламное планирование. Организация рекламной деятельности. 1966 г.
2. Говриловец А.В. Тайны рекламного двора. 1994г.
3. Джунгенхаймер Д.Основы рекламного дела. 1966г.
Есімбаева Д.Т.
Л.Н.Гумилев атындағы
ЕҰУ, ізденуші
ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗ ЖӘНЕ ОНЫҢ БАҚ-ДАҒЫ ҚЫЗМЕТІ
Заң бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді, Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес олардың бостандығына мемлекеттік кепілдіктерді белгілейді.
«БАҚ сұрақтары бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңына 2009 жылы 6 ақпанда мемлекет Басшысы қол қойды.
БАҚ заңнамасының өзгеруіне мемлекет Басшысы ықпал етті.
Заңның негізгі ұстанымдары:
Біріншіден, баспасөз және электронды БАҚ үшін артық әкімшілік қиыншылықтар жойылады. Телерадиобағдарламалық ұйымдарда қойылуларды есепке алуды жою «БАҚ туралы» Заңының жаңа редакциясындағы 10 бабында ұсынылады. «Лицензия туралы» Заңына сәйкес радио және телеканал иелеріне лицензия алудан басқа «БАҚ туралы» заңына сай қойылуларды есепке алу үшін міндетті түрде процедуралардан өту қазіргі уақыт талабына байланысты. [1]
Редакция мен редактордың мекен жайы ауысқан жағдайда, «БАҚ туралы» Заңының 6 пунктіндегі 10 бабында және Әкімшілік құқықбұзушылық туралы Кодексінде ақпараттық агенттіктер мен баспасөз БАҚ үшін қайта есепке алудың күші жойылуы қарастырылған.
Берілген түзету қайта құрылған баспасөз бен ақпараттық агенттіктер қызметіне жеңілдік береді. [2]
Екіншіден, тілшілер мен журналистердің құқықтары мен кәсіптік қызығушылықтары заңмен кеңейтілген.
«БАҚ туралы» 4-1 пункттің 21 Заңында журналистер интервью өткізу барысында аудио немесе видеожазба қолдануға рұқсат алу міндеттері жойылады.
Қазіргі заңнамамен бекітілген рұқсатты әрқашан алу қажеттілігі тілшілердің жұмысын айтарлықтай қиындатады.
«БАҚ туралы» Заңның 19 бабының 1 пункті мен Азаматтық Кодекстің 143 бабына енгізілген өзгертулер сотта даттау туралы істерін қарастыру кезінде екі жақтың тең бәсекелестігін қамтамасыз етеді. Бұл тілшілерге толыққанды заңи қорғауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Қазіргі кезде соттағы мәліметтерді даттау істерін қарастыру кезінде оларддың шындыққа сәйкестігін тек журналист ғана дәлелдеу міндетті. Осы талап журналистті кінәлінің жағдайына алдын ала қояды. [3]
Үшіншіден, заңмен заңды-лингвистикалық фактор қаралмайды.
Мысалы, 18 баптың 1 пунктіне сәйкес БАҚ өкілдері алдымен жоғары кәсіби тұлғаға, одан кейін ғана сотқа мемлекеттік органдар мен қызметтік тұлғалардың талап етілетін мағлұматпен қамтамасыз етуден бас тартуы жайында шағымдану мүмкін. Алайда, жоғары органдарға алдын ала шағымдану сотқа өтініш жасаудың және сотпен осы өтінішті қарастыруға қабылдаудың міндетті шатры болып табылмайды. Осыған байланысты заңмен осы коллизия өзгертіледі.
Төртіншіден, заңмен баспа тиражын тәркілеу жазаның баламалы түрі ретінде анықтау ұсынылады. Әкімшілік құқықбұзушылық туралы Кодекстің 350 бабындағы қазіргі редакциясы периодикалық баспаның алдыңғы мағлұматсыз шығуын міндетті әдістемелік айып пен баспа тиражының міндетті тәркілеуін бекітеді. Осы бапқа енгізілген өзгертулер әділеттілік ұстанымы мен жасалған құқықбұзушылықтың сипаты мен шартарымен әдістемелік жаза шараларын сақтауға бағытталған.
Бесіншіден, заңмен «БАҚ туралы» Заңның нормалары мемлекеттік тілде теледидар және радио бағдарламаларының шығуы нақтыланады. Берілген норма бұқаралық ақпарат құралдарында мемлекеттік тілдің қолдануы мен даму саласының кеңеюіне бағыттауға қажетті.
Заң бұқаралық ақпарат құралдары саласындағы тәуелсізденуіне бағытталған.
Әдебиеттер:
1 «БАҚ туралы» Қазақстан Республикасының Заңы 1999 ж. 23 шілде № 451-1 (10.07.2009 –өзгертулермен, толықтырулармен)
2 Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық кодексі 2006ж. 20 қаңтар
3 Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 1994 ж. 27 желтоқсан
Габдулина Б.А.
кандидат исторических наук,
доцент кафедры политологии
ЕНУ имени Л.Н.Гумилева
РОЛЬ ПРЕЗИДЕНТА Н.А.НАЗАРБАЕВА В УКРЕПЛЕНИИ ИНСТИТУТА ПРЕЗИДЕНТСТВА И ДЕМОКРАТИЗАЦИИ ОБЩЕСТВА НА СОВРЕМЕННОМ ЭТАПЕ
Президент Н.А.Назарбаев на данный момент является лидером нашей республики. Конечно, яркие личности и талантливые управленцы существуют в нашем обществе, однако масштаб их политического влияния значительно уже, чем у нынешнего главы государства. Политическая фигура Президента Нурсултана Назарбаева олицетворяет собой единственный авторитет и конечную инстанцию, которая признается практически всеми слоями и группами населения, за исключением оппозиционного меньшинства. Перед национальным лидером переходного периода, транзитного общества стоят особые задачи. Спецификой развития ситуации в постсоветских республиках стало то, что здесь зачастую под конкретного президента выстраивалась вся конструкция политической власти. Устоявшейся точкой зрения является и то, что формирование сильной президентской республики в Казахстане связывается, прежде всего, с личностью Н.А.Назарбаева, по-настоящему сильного, популярного и харизматического лидера, действующего адекватно вызовам времени. Феномен Н.А.Назарбаева исследователи связывают, прежде всего, с заслугами в осуществлении коренных реформ, особенностями политической ситуации в республике, отсутствием сильных политических партий, ментальными и психологическими особенностями населения Казахстана [1,166].
Основные вехи политической биографии первого Президента, так или иначе, отражают собой основные этапы становления независимого Казахстана и, в частности, развития и укрепления института президентства, как ведущей политической силы нашего государства. Впервые на должность Президента страны Н. А. Назарбаев был избран Верховным Советом тогда еще в КазССР, но исторические события развивались, и политическое время потребовало придания нового статуса Президенту республики. Если первый президентский мандат Н.А.Назарбаев получил от Верховного Совета, который в целом представлял собой орган политической власти, испытывающей тяжелейший политический кризис, то свой последний срок президентских полномочий Н. А. Назарбаев получил непосредственно в результате проведенных всенародных альтернативных выборов главы государства.
Бывший советник Президента Назарбаева Алекс Москович проводил такую параллель: «Напалеон и Де Голль – это подарок, который судьба преподнесла Франции. Как повезло Казахстану, где в отличие от других президентов бывшего Союза оказался бесконечной гуманности и одновременно с теми тремя качествами, которые необходимы настоящему государственному деятелю, а не политикану: Ум, чтобы думать. Харизма, чтобы убеждать. Характер, чтобы действовать.…Вот что прекрасно понимает и старается провести в жизнь Президент, которого судьба подарила Казахстану» [2,68].
Отдавая должное личности президента - лидеру, обладающему определенными характеристиками, нельзя забывать об особенности менталитета казахстанского населения. Казахстанские ученые считают, что «восточная традиция сакрализации власти вождя помогает воспринимать президентство не как отдельный организационный институт, а как должность, соответствующую данному лицу»[3,39].
На фоне тех реформ, которые проводятся по инициативе нашего Президента, можно сделать вывод о том, что глава государства полностью осознает, что в Казахстане институт президентства полностью персонифицирован. В лице Президента соединились личность и юридический статус. Так, Ж. X. Джунусова полагает: «Важно было создать такой институт политической системы, который бы эффективно функционировал при наличии любого демократически избранного главы государства» [2,62]. Исходя из этого, Н. А. Назарбаеву следует отдать должное, ведь процесс усиления полномочий данного института идет одновременно с всеобщей демократизацией общества. Вместе с возрастающей ролью института президентства в процессе суверенизации Казахстана значительно усилилась роль таких политических институтов, как парламент и политические партии. Кроме того, в Конституции ясно оговорена система сдержек и противовесов, которая является препятствием для авторитаризма.
Президент способствует проведению очередной реформы, направленной на демократизацию, предлагая те или иные инициативы по продвижению процесса перехода от тоталитаризма к демократии. Например, инициированные Президентом Казахстана и внесенные изменения и дополнения в конституционный Закон «О выборах в Республике Казахстан» предусматривают снижение в два раза избирательного взноса для кандидатов в депутаты парламента, а также процедуру возвращения этого взноса в определенных законом случаях. Президент предложил «отмену вступительных взносов и 50-процентного барьера при выборах депутатов Парламента и президентских выборах»[4,93]. Президент также инициировал исключение из действующего законодательства нормы, устанавливающие ответственность граждан за участие в деятельности незарегистрированных общественных объединений. Таким образом, под руководством института президентства был сделан еще один шаг на пути поэтапной демократизации общественной жизни Республики Казахстан. Все эти новшества будут способствовать более полной реализации конституционного права избирать и быть избранным.
C введением и последующим укреплением института президентства в уже независимом Казахстане происходят реальные изменения в плане демократизации избирательной системы, причем их непосредственным инициатором явился сам глава государства. Началом этих изменений можно считать успешное проведение прямых выборов президента в декабре 1991года, в значительной степени повлиявших на дальнейшее реформирование всей избирательной системы. Наиболее радикальным шагом в этом направлении стал специальный Указ Президента Н.А.Назарбаева «О выборах в Республике Казахстан» от 30сентября 1995года.
Указ утвердил в Казахстане общепризнанные демократические принципы: всеобщее, равное и прямое избирательное право при тайном голосовании при выборах президента, депутатов Мажилиса, маслихатов и органов местного самоуправления [4,3].
Одной из наиболее важнейших заслуг, принадлежащих в большей мере институту президентства, является то, что процесс демократизации Республики Казахстан протекал мирным путем без проявления крайних форм противоречий в интересах, внутренних столкновений между различными политическими силами и при отсутствии внешнего вмешательства. Этим хотелось бы подчеркнуть осознанность и всеобщую поддержку народом Казахстана проводимых реформ в нашей республике. Таким образом, инициатива реформирования, исходящая от действующего президента, воплощаемая в конкретных мерах, получает необходимую поддержку своего политического курса от народа Казахстана.
Главное, это твердо уяснить, что не существует готовых рецептов по безболезненному переходу от тоталитаризма к демократии, поэтому метод проб и ошибок все равно будет применяться конкретно в каждой постсоветской республике, в частности и в Казахстане. Рациональность подобного подхода не раз отмечалась и Президентом Казахстана Н.А.Назарбаевым. «…Безусловно, нет такой степени демократии и политической свободы, которая удовлетворяла бы всех. Мы не пошли на форсированное копирование либеральных моделей, тщательно готовили почву для каждого нового ростка демократии. И сегодня никто не сомневается в том, что в Казахстане политика демократизации встала на твердую объективную почву, обретя прочную базу, как в экономической, так и в социальной среде…» [5,72]. Важно избежать проявления крайних форм конфликтов в процессе становления новой системы управления и сделать процесс перехода результативным, а не тупиковым.
Одной из немаловажных причин провала демократизации является национальная разобщенность. Последствия межнациональных конфликтов весьма печальны. Притеснения по национальному признаку могут иметь скрытый опосредованный характер, и наиболее радикальной формой его проявления становятся межнациональные конфликты, перешедшие в военные столкновения, а часто в устойчивые боевые действия. Все виды межнациональных неурядиц, как бы там ни было, являются одним из факторов разрушения демократии. Один из видных западных политологов Дональд Л. Горовиц считает, что «главной причиной провала демократизации являются межэтнические конфликты» [6,8]. Действительно, межэтнические конфликты, в крайне поляризованном транзитном обществе, становятся серьезной угрозой развитию и функционированию демократии.
Что же помогло республике, где проживают представители более 130 национальностей, сохранить межнациональный мир и вместе встать на путь построения демократии в суверенном Казахстане? И здесь перед нами вновь возникает пример эффективного функционирования института президентства в процессе укрепления демократии и непосредственно сама личность Президента Назарбаева, политическая фигура которого, бесспорно, является символом единства народов Республики Казахстан.
Не следует забывать о таком немаловажном факторе, что в Казахстане и в ряде других постсоветских республик исторически эффективность того или иного политического института, в данном случае речь идет об институте президентства, определялась именно самим носителем власти и его персональными характеристиками. Для Нурсултана Назарбаева особое значение в осуществлении политического курса имеют межнациональное согласие, мир и стабильность. Данные ключевые понятия красной нитью пронизывают политическое кредо действующего главы государства.
Президент Н.А.Назарбаев постоянно ориентирует казахстанцев на укрепление мира и согласия в стране. «…Русские и казахи живут вместе много веков, на этой земле и русские, и казахи имеют общую судьбу. В Казахстане это понимают. Простым людям нечего делить. 35процентов населения Казахстана – русские, 40процентов – казахи. Кстати, тюркоязычные и принадлежащие к мусульманской культуре народы составляют большинство. Гражданами являются представители еще около ста наций и народов. Внутри Казахстана нет поводов, чтобы их перессорить. Если и вспыхнет национальная рознь, то она будет внесена извне, и сделать это может только враг и русского, и казахского народов. Идти по пути реформ, улучшать жизнь людей, строить рыночную экономику можно только в условиях стабильной политической обстановки. Если ее не будет, то нужно отбросить все реформы и заниматься только войной…» [5,96].
Как отмечает, отечественный исследователь Е. Ертысбаев, глава республики «признает оппозицию, но конструктивную. Он готов сотрудничать со всеми общественными формированиями, которые строго соблюдают Конституцию и законы. Но Назарбаев категорически противостоит любым партиям и движениям, толкающим народ к межнациональным разногласиям и гражданской конфронтации» [7,175].
Возрастание роли Н.А.Назарбаева в процессе модернизации Казахстана способствует сохранению межнационального мира, поддерживает стабильность в обществе, а также обеспечивает проведение демократических преобразований. Институт президентства способствует консолидации общества на многонациональной основе, предоставляя представителям различных национальностей возможность равноправного участия в процессе построения демократии. Осознание своей роли в построении независимого демократического Казахстана является одним из важнейших принципов в укреплении единства народов Казахстана, и этот фактор стал одним из приоритетных в функционировании института президентства.
Список использованной литературы:
-
Видова О. Нурсултан Назарбаев. Портрет человека и политика.- Алматы, 1998.
-
Джунусова Ж.Х. Республика Казахстан: Президент. Институты демократии. – Алматы: «Жеті Жарғы», 1996.
-
Майлыбаев Б.А. Институт Президента: традиции демократического конституционализма и опыт Республики Казахстан. – Алматы: типография «Комплекс», 1998.
-
Сапаргалиев Г.С. Основы государства и права РК.- Алматы, Бiлiм 1997.
5.Назарбаев Н.А. В потоке истории. – Алматы: Атамура, 1999.
6.Горовиц, Дональд Л. Различия демократий // Век XX и мир. 1999г.
7.Ертысбаев Е. К. Казахстан и Назарбаев: Логика перемен.- Алматы: Жетi жаргы, 2001.
Куандыков Е.Ш.,
кандидат исторических наук, доцент кафедры
лауреат премий Союза журналистов РК
Информационное пространство Казахстана и актуальные проблемы глобализации
Нынешняя политическая и социально-экономическая жизнь Казахстана свидетельствует, что его становление и развитие как суверенного государства происходит к тому же и в сложных условиях современной глобализации. Мир неотвратимо вступает в информационную эпоху. Решающую роль в ней будут играть не производство и не материальные блага, а возможность получения доступа ко всякого рода информациям.
Общеизвестно, в соответствии с концепцией 3.Бжезинского, Д.Белла, О.Тоффлера, информационное общество представляет собой некую разновидность постиндустриального общества. Усматривая в этом общественном развитии «смену стадий», апологеты концепции информационного общества связывают его формирование с доминированием «четвертого», информационного сектора экономики, следующего за тремя известными секторами — сельским хозяйством, промышленностью и экономикой услуг. Имеется в виду, капитал и труд, как основа индустриального общества должны уступить хотя они в сущности уже повсеместно уступают свои места информации и знаниям в информационном обществе [1].
В глобальном смысле в сегодняшних условиях суверенность государства предполагает прежде всего то, что оно призвано не только охранять свою территорию, развивать экономику но и заботиться о духовности и культуре народа. Но как раз таки выполнения этих задач становится из года в год все сложнее. Ведь современные информационные технологии, основанные на использовании компьютерной техники, все активнее проникают во все сферы деятельности нашего общества. Архирадикальный, по своей сути, «компьютерный переворот», постепенно изменяет не только возможности получения информации, способы ее обработки и передачи, заменяя традиционные формы электронными, но и изменяет идеологию человека, миропонимание и сознание людей.
Но несмотря на определенные ментальные своеобразия, катаклизмов прошлой историй вкупе с наличием проблем вокруг полиэтничности и поликонфессиональности и для Казахстана, актуальные вопросы поиска места в формирующемся глобальном пространстве, которые были бы наиболее приемлемыми, объективно необходимы. Казахстан находится не только на стыке переплетения геополитических и стратегических интересов различных государств. И если будем перманентно учитывать теоретические выводы тех же Бжезинского или Маккиндера [2,34], то на горизонте появляются ряд «извечных» проблем, требующих объективного анализа и осмысления. К примеру, каковы предпосылки и факторы, детерминирующие процессы социального развития индивидов в контексте глобализации? Ну а во-вторых, каковы особенности культурного взаимодействия народов в условиях полиэтничности и поликонфессиональности общества?
Нужно особо отметить, что глобализация коснулась всех сфер жизнедеятельности индивидов: экономики, образования, права. В июле 2000 г. в Японии в Окинаве «Большая восьмерка» наиболее развитых стран мира приняла Хартию Глобального информационного общества. В этой Хартии впервые устанавливаются основные положения, которые страны будут применять при осуществлении политики по формированию и развитию информационного общества и основные принципы вхождения государств и стран в такое общество. Представляются наиболее важными следующие:
Прежде всего информационно-коммуникационные технологии, которые дают возможность всем частным лицам, фирмам и сообществам, занимающимся предпринимательской деятельностью включая хотя и менее масштабный бизнес-СМИ и все что группируются вокруг него. Говоря о последнем, особо следует отметить нынешнее состояние казахоязычных СМИ. Их проблемы общеизвестны. Все же вернемся к тем основным постулатам, которые были приняты на японском форуме. Определяющими базовыми положениями являются :
-
Информационно-коммуникационные технологии, которые дают возможность всем частным лицам, фирмам и сообществам, занимающимся предпринимательской деятельностью, более эффективно и творчески решать экономические и социальные проблемы
-
Содействования людям и обществу в использовании знаний и новых идей все возможности для реализации своих потенциалов.
-
Все люди повсеместно, без исключения должны иметь возможность пользоваться преимуществами глобального информационного общества.
-
Продвижение усилий по укреплению политики и нормативной базы, стимулирующих конкуренцию и новаторство, по обеспечению глобального доступа и участия в процессе построения нового общества.
-
Ликвидация международного разрыва в области информации и знаний.
-
Создание безопасного и свободного от преступности киберпространства.
-
Каждый человек должен иметь возможность доступа к информационным и коммуникационным сетям [3].
Можно сказать, впервые большое внимание уделяется также правовому обеспечению государственной информационной политики, под которой понимается регулирующая деятельность государственных органов, направленная на развитие информационной сферы общества. Вне всякого сомнения, позитивной стороной глобализации является расширение возможности соприкосновения различных культур. Что касается нашей проблематики, то говоря о последнем стоит также отметить: состояние культуры в глобальном смысле этого слова современного казахского общества наряду с кардинальными изменениями в современном информационном поле характеризуется принципиальной сменой ориентиров. Быстро и стремительно изменяются ценности и моральные принципы. А также хотим мы того или нет диаметрально в противоположную сторону меняются складывающиеся веками ценности и моральные устои самого казахского народа.
Повальная или доминирующая ориентации на вестернистские прозападные ценности и стереотипы поведения на фоне ослабления собственных культурных традиций, основанных на уважении к старшим, на почитании системы семейно-родственных отношений, свидетельствуют о тотальном разобщении индивидов, гипертрофировании принципа индивидуализма, искажений чувств и потребностей людей. Проникая в межличностную сферу, они порождают процессы дисгармонического развития индивидов, переступающих в определенных кризисных ситуациях допустимые пределы регламентированных государством и обществом норм и правил человеческого общежития.
Мы также знаем, что абстрактный рост материального благополучия, не подкрепляемый развитием духовной культуры, может стать силой, деформирующей человеческую личность. Иными словами говоря, в условиях современной глобализации коренным образом меняются стереотипы во многих сферах. Как правило, все это усиливает ситуацию социальной напряженности и конфликтности.
Не секрет, что развитие электронных средств коммуникации, в частности, всемирной компьютерной сети Интернет, многократно увеличивает риск злоупотреблений как со стороны отдельных граждан и преступных сообществ, так и со стороны иностранных государств. Стало быть, особое внимание следует уделить информационной безопасности личности и государства.
Натура или природа-мать создала человека всесторонним, универсальным и гармоничным. Универсализм и гармония, как неотъемлемые части человеческого бытия предполагают разнообразие и порядок. И чтобы найти место в глобальном универсальном а также транснациональном плюрализме, пожалуй, необходимо создать благоприятные условия для сохранения своих духовных корней и ценностей. И здесь особая роль принадлежат факторам информационного общества.
Ведь информационное общество отличается от индустриального и тем паче от традиционного, многими чертами и параметрами. Особо следует выделить следующие моменты:
-
в обществе функционируют и доступны любому индивиду современные информационные технологии;
-
любой член общества, коллектив или организация в любой точке страны и в любое время могут получить на основе автоматизированного доступа и систем связи любую информацию и знания, необходимые им в данный момент;
-
имеется развитая инфраструктура, обеспечивающая создание и хранение национальных информационных ресурсов в объеме, необходимом для поддержания постоянно ускоряющегося научно-технологического, социального и культурного прогресса;
-
возможность каждому практически мгновенно получать полную, точную и достоверную информацию, практически мгновенная коммуникация каждого члена общества с каждым, каждого со всеми и всех с каждым;
-
происходят радикальные изменения социальных структур, следствием которых оказывается расширение сферы информационной услуги;
-
массовое применение персональных компьютеров, подключенных к трансграничным информационно-телекоммуникационным сетям, а также подготовленность членов общества к работе на персональных компьютерах;
-
отсутствие географических и геополитических границ государств, «столкновение» и «ломка» национальных законодательств стран, становление нового международного информационного права и законодательства.
Тем не менее даже с учетом вышеуказанного казахстанское общество имеет и свою специфику, которая проявляется в том, что Казахстан имеет полиэтническое и поликонфессиональное население. СМИ в стране соответственно выступает в разнообразных ракурсах. Безусловно, в самой природе полиэтничности и поликонфессиональности содержатся немалые позитивные моменты. К примеру, можно говорить о процессах обогащения духовности через взаимовлияние различных культур. Духовность этноса - это наиболее значимая составляющая культуры. Проживающие на территорий республики этносы могут заимствовать друг у друга элементы не только материальной, но и духовной культуры. Существуют мнения, что моральные установки казахского народа, регламентированные в нормах обычного казахского права, приобрели особый статус в системе межнациональных отношений.
Наицементирующие базовые основы менталитета, в основе которых кроются почтительное отношение к старшим и обычай гостеприимства, житейская мудрость и милосердие, характерные особенности культуры казахского народа, стали сущностью менталитета и компонентов культуры всех этносов, проживающих в Казахстане. И здесь, на этой основе можно предположить, что актуальные проблемы глобализации, в конечном счете окажутся «дружественными» и не затрагивая «лишнего» будут идти рядом вполне толерантно.
Известно, что некие определенные политические силы или их руками предпринимаются попытки спекулировать на религиозном и межэтническом факторах для достижения целей, направленных на насильственное изменение конституционного строя, целостности государства и его суверенитета. Вместе с тем в последние годы Казахстан также добился ряда впечатляющих успехов не только во внутренней политике но на международной арене в числе которого и председательство его в ОБСЕ.
В заключений можно сказать, что учитывая все наиболее актуальные проблемы глобализма а также характер взаимодействия в информационном пространстве, нужно уметь предпринимать сообразно к обстоятельствам и соответствующие меры.
Список использованной литературы:
1.Тоффлер О. Смещение власти: знание, богатство и принуждение на пороге XXI века.- М.: Изд-во АН СССР, 1991.
2.Геополитика и современность//Материалы дискуссионного клуба журнала.-Свободная мысль.-Издание: «Горбачев-фонд».-М., 1992.-Апрель.
3 Копылов В.А. Информационное право: Учебник. — М.: Юрист, 2002.
Іргебаева Н.М.
Л.Н.Гумилев атындағы ЕНУ-інің
психология кафедрасының доценті
Жоғары оқу орындарында студенттердің тұлғалық қалыптасуының психологиялық мәні
Ертеңін ойлаған әрбір ата-ананың баласының тәрбиесіне, мінез-құлқының қалыптасуына назар аударатыны сияқты мемлекет те өзінің жас ұрпағының саналы азамат, білікті маман, халқын сүйетін патриот болуын көздейді. Қазақстан Республикасының Президенті 2010 жылғы 29 қаңтардағы Жолдауында халықтың әл – ауқатын арттырып, рухани дамуын жетілдіруде әлеуметтік сала, білім беру, денсаулық сақтау, дене шынықтыру және спорт, демографиялық мәселердегі қол жеткен жетістіктемен қатар алда тұрған келелі міндеттер талдап көрсетілді.
Мемлекеттің басты байлығы – халық, халықтың рухани дамуы, өмір сүру деңгейі, саналылығы артса, қоғамды тұрақты дамытуға мүмкіндік мол.
Ғылыми зерттеулер адамның түрлі өсу және даму сатыларын зерттей отырып, әр жас кезеңіндегі сананы қалыптастыруда тәрбие мәселесінің психологиялық ерекшеліктеріне басты назар аударады. Студенттік кез жас кезеңдерінің кемелденген жастық шағымен сәйкес келетіндіктен олардың саналылығы басты көңіл аударатын мәселе.
Сана психологияда психикалық бейнелеу мен өзін реттеудің жоғары деңгейі деп түсіндіріледі. Сана адамның тұлғалық құрылымының көріністерінің бірі. Психологияда сананың мынадай сипаттамалары бар: белсенділік, интенционалдылық /затқа бағытталғандық/, рефлекцияға қабілетті болу, мотивациялық-құндылық бағыттылығы. Сана әлеуметтік және табиғи факторлар арқылы жүзеге асады. Адам санасының қалыптасып, дамуы ежелден ақ ең негізгі зерттеу объектілердің бірі болған. Сол зерттеулердің бір бағыты сананың құрылымы әлеуметтік мәдени сипатқа ие дейтіндер /Л.С.Выготский т.б.[4]. Онто-филогенетикалық бағыт бойынша біріккен іс-әрекет құрылымы сана құрылымын тудырады. Олар: әлеуметтік сипаттама-жанамалық, символдық, рефлексияға қабілеттілік, ішкі диалогизм.
Сана құбылысын ұғынуда конструктивті ролді инвариантты құрылымдағы математикалық идея атқарады. Бұл идея бір мәннің екіншісіне сәйкестілігін көрсетді /бір мәнді және өзара бір мәнді, инвариантты, яғни бір мәннің екіншісіне толықтай сәйкестігі/.
Жастар санасының қалыптасып дамуында әлеуметтік фактордың мәні ерекше. Қәзіргі жағдайдағы әлеуметтік, экономикалық өзгерістер жастардан жоғары саналылықты талап етеді. Жалпы алғанда өзіндік сана адамның ішкі әлемін түсіну мен бағалау ретінде анықталады. Яғни, ойлаған ойлары, сезімдері, тілектері, талпыныстары, қызығушылықтары өзін тұлға ретінде сезіну, қоршаған ортада өз орнын білуі және қоғамдық қатынас жүйесінде де өз қылықтарын осы негізде анықтау, өз міндеті мен мақсатының жүзеге асуы үшін тұлғаның өзіндік санасы күреседі. Өзіндік сана сонымен қатар іс-әрекет процесінде өңделеді /өндірістік, қарым-қатынастың психикалық іс-әрекетінде/. Е.В.Шорохованың зерттеулерінде өзіндік сананың басты қызметі мен өмірлік мағнасы адамның қоғамдық қатынас жүйесінде, басқа адамдармен қарым-қатынаста, жалпы қоғаммен қарым-қатынаста өзінің жүріс тұрысы мен іс-әрекетін реттей алуы [7]. Өзіндік сананың өзін реттеу мен өзін бақылау функциясы-адамның қоғамда өз мүмкіндігін жүзеге асырудың маңызды шарты. Қоғамдық ортадағы адамның өзін - өзі реттей алуынан «тұлға қыры» деп аталатын конструкцияның шартты құрылымы туралы түсінік бар. Қоғамдық сана көзқарас, түйсік, идеялар ретінде түсіндіріледі. Қоғамдық санаға: мәдениет, ғылым, этика, эстетика, мораль, дін т.б жатады. Білімдердің құрылымдық комплексі, қоғамдық өмірмен басқарылатын өзіндік сана сияқты қоғамдық сана да инерциялы /консерватизм/, дегенмен ол оның интенционалдық күшіне байланысты. Ол күш –тәрбие. В.Н.Мясищев «жеке бастың құрылымы үрдістердің мамзмұнына қатысты екенін айта келіп, ол сәйкес тарихи өмірдегі түрлі жағдайдаға байланысты талпыну, талап қою, принциптер мен қажеттіліктен туындайды»/3/. деп көрсетеді. Яғни мемлекеттің даму сатыларында іске асыруға қажетті мәселелер студент жастардың талпынысына, қажеттілігіне айналуы тиіс.
Ол үшін жоғары оқу орындарында жеке пәндерді өту процесінде еліміздің ішкі саясатын іске асырып, халық байлығын көтерудегі негізгі басымдықтарын үнемі айтып, жеткізіп, ақпарат беру қажет.
Елбасының Қазақстандағы “бүгінгі таңдағы идеологиялық саланың төрт шешуші басымдығы” ретінде ұсынған “Ұлттың тұрақты дамуы”, “Мемлекеттіліктің нығаюы”, “Халықтың бірлігі” және “Келешекке сенімі” бұрыннан жүргізіліп отырған саясатпен қатар, ішкі саясатта жаңа құндылықтар мен міндеттерді нақтылауды талап етеді.[1].
Еліміздегі ішкі саясаттағы басым бағыттардың бірі “Ұлттың тұрақты дамуы” туралы Елбасы Н.Назарбаев қазақ тілді басылым басшыларына берген сұхбатындағы “Ұлтымыздың даму деңгейіне көңіліңіз тола ма?” деген сұраққа былай деп жауап берген болатын: “Біз осы мемлекет үшін негізгі жауапкершілік жүгін өз мойнымызға алып отырған ұлтпыз. Біз мемлекетті ұйыстырушы ұлтпыз. Әр адам жедел жаңғырмайынша, мемлекет жедел жаңғыра алмайды. Тұтас ұлт бәсекеге қабілетті болмайынша, мемлекет әлемдік экономика мен қоғамдастыққа кіріге алмайды. Біз үйренетін ұлттан енді үйрететін ұлтқа айналуымыз керек. Үйренетіні бардың ғана үйретері болады. Үйрететін ұлтқа айналу – қазақ ұлт ретінде сапалық тұрғыдан жаңа сипатқа ауысуы керек деген сөз. Ол үшін ұлттың өзі жаңғыруға тиіс. Іштей түлеуге тиіс. Бұл оңай емес. Адамның өзгеруінің өзі оңай емес. Ұлтты жаңғырту ұзаққа созылады. Бұл – экономиканы жаңғыртудан әлдеқайда қиын міндет. Бірақ өзі жаңғырған ұлттың экономиканы жаңғыртуы да жеңілге түседі”. “Мемлекеттіліктің нығаюы” басымдығы да ел алдындағы тұрған нақты міндеттерді шешу кезінде біздің көп ұлтты ерекшеліктерімізді ескеруге жане жастардың саналылығына байланысты. Мемлекеттіліктің нығаюы экономикалық және саяси табыстарға келіп тірелсе, бұл жетістіктерге жету ұлтаралық және конфессияаралық келісімнің нәтижесінде болып отырғаны әлем жұртшылығына аян. “Халықтың бірлігі” мен “Келешекке деген сенім” басымдықтары да бір-бірімен астасып жатыр. Халықтың бірлігі ортақ табыстарға бірлесіп қол жеткізуге мүмкіндік берумен қатар, алға қойған мақсаттар мен міндеттерді түсінудегі және қолдау көрсетудегі бірлігін де білдіреді. Біздің осы уақытқа дейін қол жеткен жетістіктеріміз халықтың бірлігі мен татулығының негізінде екенін жастар жете сезінуі тиіс. Студент жастар философия, әлеуметтану, тарих, педагоика, психология т.б. пәндер бойынша білім стандарттарын меңгеру барысында еліміздің рухын көтеретін осы мәселелелерді жан жақты талдап, ой елегінен өткізу арқылы әлеуметтік мәселелерді терең түсінеді. Жоғары оқу орындарының басты мақсаты студент жастарды асқақ рухта, елдік пен ерлікті дәріптеу арқылы білімді-саналы азамат етіп тәрбиелеу. Білім алу арқылы адам түсінігінің өзгеруімен қатар, санасы да дамиды. Жеке бастың құрылымы, жалпы ерекшеліктері туралы психолог К.К.Платонов мынадай тұжырым жасайды: әлеуметтік жағдайға байланысты ерекшелік/ бағыттылық, моральдық сапалар/, биологиялық жағдайға байланысты/ темперамент, инститнкт, нышан, қарапайым қажеттіліктер/, тәжірибе-опыт/ игерген білім, білік, дағдының көлемі мен сапасы/, түрлі психикалық процестердің дара ерекшеліктері» деп көрсетеді [5.] В.Н. Мясищев жеке бастың қалыптасып дамуында адамның талпынысын, қойылатын талаптар мен ұстаным және қажеттіліктеді атап көрсетеді.[6.]
Жоғары оқу орындарындағы мұндай жұмыстармен қатар мемлекеттік деңгейде Отан-Ананы сүюде, еңбекті құрметтеуде, мамандық таңдауда, азаматтық келісімді сақтауда және т.т. тәрбиелейтін бағдарламалар кестесін жасап, оған бұқаралық ақпарат құралдарын кеңінен тарту жұмысын жүйелі жүргізілудің ролі ерекше.
Студент жастар қозғалысының белсенділігін арттыру, білім беру сапасын талқылау, студенттердің жұмыспен қамтылуы және студенттік құрылыс жасақтарының жұмысын жандандыру, жастардың бос уақытын, шығармашылығын және студенттік өзін-өзі басқаруын ұйымдастыру, студенттердің әлеуметтік және құқықтық мүдделерін қорғау, студенттік ақпараттық кеңістікті дамыту мақсатында «Қазақстан студенттер Альянсы» республикалық қозғалысы мазмұнды жұмыстар атқаруда. Еліміздің жоғары оқу орнында оның өкілдері қызмет етеді. Мысалы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің әлеуметтік ғылымдар факультетінде студенттердің әлеуметтенуі, ел өміріне етене араласуы, әлеуметтік жағдайлары көмек көрсетуді талап ететін түрлі топтарға қамқорлық жасау жүйелі іске асырылады. Студенттер оқу процесімен қатар әлеуметтік жұмыстарға, Астана қаласының мәдени-іскерлік шараларына белсене араласады.
Әсіресе жатаққанада тұратын студенттердің өзін-өзі танып, өзін-өзі ұйымдастыра білуіне көмек көрсетуде топ кураторлары, факультеттің оқу-тәрбие жұмысы бойынша жауапты басшылары жүйелі, бірізді еңбек етуде. Мәселен, әлеуметтік жұмыс, психология мамандықтары бойынша бірінші курсқа түскен студенттердің дара ерекшеліктері, олардың қызығушылықтары мен мақсаттарын анықталып, солардың негізінде кураторлардың жұмыс жоспары жасалады. Студенттер алғаш бір-бірімен танысқаннан бастап куратор оларды ұйымшылдыққа, бірлікке, Отанымыздың нағыз патриоты болуға баулиды. Еуразия ұлттық университетінің Әлеуметтік ғылымдар факультетінде студенттерді ұжымға, өзі оқитын білім ордасына үйрету алғаш рет салтанатты түрде студенттікке қабылдаудан бастап, оқуын бітіргенге дейін жоспаға сәйкес жүйелі түрде айына бір рет оларды толғандыратын мәселелер төңірегінде дөңгелек столдар, пікір сайыстар, семинарлар өткізіліп тұрады. Сондай - ақ Астанаға атбасын тіреген әрбір мемлекет басшылары мен қоғам қайраткерлерімен болатын кездесулер олардың әлеуметтенуінде, саналылығының қалыптасуында ерекше орын алады, осындай әрбір кездесулерден кейінгі студенттердің толғанысы, өмірге құлшынысы, білім алуға талпынысы арта түседі.
Президент белгілеген ішкі саясаттағы басты төрт басымдықпен қатар, “елдің ішкі саясатының тағы бір өзекті құндылығы ретінде қоғамды бірлік пен даму мұраттарында топтастырудың жай символы ғана емес, сонымен бірге, оның кепілі және қажетті шарты бола алатын “Ұлт көшбасшысы” құндылығын іске асыруға атсалысу.
Идеология көп жағдайда халықты, ұлтты қиыншылықты жеңуге жұмылдыруда тиімді қызмет атқаратыны тарихтан белгілі. Бұл мәселені іске асыруда жоғары оқу орындарының студенттерімен жүргізілетін іс-шаралар мен білім беру процесінің алар орны ерекше. Ең бастысы әр студент өз міндетін, өзіне тапсырылған қызметті өз арының алдында, ел алдында адал атқаруға ден қойса, бұған қол жеткізу қиын емес. Идеология ұлттың бойында саналы түрде, өз еркімен, құлшыныспен, патриоттық сезіммен орын алғанда ғана тиімді қызмет етеді. Сонымен қатар, идеологиялық қызметтің табысты болуы, ең алдымен патриоттық тәрбие беруге келіп тіреледі. Әрбір адам біздің мемлекетімізге, оның бай тарихына, болашағына өзінің қатысты екенін мақтанышпен сезіне алатындай іс-қимыл жүйесін жасауы қажет. Елдегі мәселелер, оның келешегі де барлық адамға жақын әрі түсінікті болуға тиіс. Сондай-ақ бұл міндет білім беру, мәдениет органдарының, қоғамдық ұйымдардың, бұқаралық ақпарат құралдарының барлық жүйесіне, әрбір отбасына қатысты. Ол елдің Туын, Елтаңбасын, Әнұранын қастерлеуден, заңды, өкіметті құрметтеуге тәрбиелеуден басталады. Әрбір адам бала кезінен: Қазақстан – менің Отаным, оның мен үшін жауапты екені сияқты, мен де ол үшін жауаптымын деген қарапайым ойды бойына сіңіріп өсетіндей жағдай жасау жоғары оқу орнының оқытушыларының міндеті. Бұл міндетті жүзеге асыруда қолда бар барлық мүмкіндікті пайдалану керек. Жоғары оқу орындарымен қатар жастардың әлеуметтеніп, отаншылдық санасының қалыптасуында қоғамдық ұйымдар мен саяси партиялар да бұл істен сырт қалмауы тиіс. Мақсат – жиын өткізіп, істелініп жатқан жұмыстардың “бар екендігін көрсету” емес, оның нәтижелігі мен тиімділігінде, рефлексивтілігінде.
Елдің болашағы мен тұтастығы, ұлттың тұрақты дамуы, мемлекеттіліктің нығаюы, халықтың бірлігі мен келешекке деген сенімі және халық тұрмысының одан әрі жақсара түсуі үшін жастардың саналылығына ерекше мән берілуде. Бұл ретте Әлеуметтік ғылымдар факультетінің деканы тарих ғылымдарының докторы, профессор З.Е.Қабылдиновтың тікелей басшылық жасауымен және өзінің қатысуымен студенттер арасында жүргізілетін «Дені сау-шыныққан студент» девизімен аптасына бір рет міндетті түрде өтіп тұратын спорттық кездесулер, түрлі айтулы күндерге байланысты ұйымдастырлатын іс-шаралар студенттерді азаматтық белсенді іс-әрекетке үйретудің бірден бір көрсінісі. 2010 жылғы 20-21 қыркүйекте факультеттің профессор оқытушылары Қазақстан Республикасы Мәдениет министрлігінің қолдауымен және Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, «Нұр Отан» ХДП Астана қалалық филиалы, «Қаһарман ұрпақ» қоғамдық қорының қатысуымен 2010 жылғы 20-21 қыркүйекте Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің № 59 әскери бөлімінің 5570 полкі және № 6636 полкінің әскери қызметкерлері арасында «Мемлекет басшысының жлдауы-Қазақстан патриоттары үшін тағдыршешті және стратегиялық үндеу» тақырыбында ұйымдастырылған дөңгелек столда жастар қазіргі әлеуметтік мәселелер жөнінде өз ой - пікірлерін білдіріп, оқытушы-профессорлардың баяндамаларын тыңдады. Бұл қоғамда өмір сүретін әрбір адамның, мекеменің, ұйымның жұмысының ортақ, мәселесі бір екенін түсініп, өзінің де соған ат салысуы керектігін сезінудің бірден бір жолы.
Ол оқу процесінде оқытушылардың әлеуметтену мәслесін дұрыс жолға қоюымен де байланысты. Идеологияда бос кеңістік болмауы керек. Бос кеңістік қалған жағдайда оны басқалар пайдаланады. Сол бос кеңістікті пайдаланған миссионерлер қазақ жерінде өз уағыздарын, өз идеологиясын таратып жүр. Сондықтан да бұл мәселеде ешкім де қалыс қалмауы керек. Идеология мемлекет дамуының, өркендеуінің басты құралы. Өйткені, идеология мемлекеттік мәселелерде тұтастық сипат береді, оларды шешудің жолдарын, әдіс-тәсілдерін алдын ала болжап отырады және адамдардың жасампаздық, патриоттық қуатын сақтаушы саяси фактор болып табылады.
Қоғамдық сана материалдық іс-әрекет процесінде жүзеге асырылады, әрі қарай мемлекеттің көптеген институттарымен: саяси, құқықтық, әлеуметтік, рухани қатынастармен дами түседі. Сана психологияда психикалық бейнелеу мен өзін реттеудің жоғары деңгейін көрсететіндіктен әр студенттің жоғары саналылығы мемлекеттік кәсіптік жоғары білім беру стандартының басты талабы. Қоғамның интеллектуалды тобына жататын студент-жастар саналылығын жетілдіру, қоғамдық іс-әрекетке белсене араласуына ықпал ете отырып, нәтижелі білім беру жоғары оқу орындары оқытушы-профессорларының басты міндеті. Мемлекетіміздің болашағы сол жастардың саналылығында. Білім беру өзінің көпшілікті қамтуы мен жүйелілігіннің арқасында жалпы адамзаттық және ұлттық құндылықтарды жаңа қалыптасатын қоғамдық санаға айналдырады, сөйтіп рухани өмірде, экономикада және саясатта шешуші роль атқарады. Қазақстанның білім беру саясаты әлемдік кеңістікке интергациялануға бағытталған. Бұл сала білім беру процесіне басқа әлеуметтік институттарды қатыстыра отырып, жеке тұлғаның толық әлеуметтенуіне ықпал етеді.
«Жастар – біздің болашағымыздың негізі, олар өз болашағын құрудың жаңа мүмкіндіктеріне қол жеткізеді» [1] деген сенім оларға артылатын жауапкершіліктің айғағы.
Қолданылған әдебиеттер:
1. Назарбаев Н.Ә. «Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық серпін- Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері» Астана, 2010
2.Назарбаев Н.Ә.Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру мемлекеттік саясаттың басты мақсаты. Астана, 2008
2. Ананьев Б.Г. Избранные психологические труды. М., 1980
3.Асмолов А.Г. Личность как предмет психологического исследования. М., 1984.
4. Выготский Л. С. Развитие высших психических функций. М., 1960.
5.Платонов К.К.Вопросы психологии труда.М., 1970
6.Мясищев В.Н. Личность и неврозы. М.,1960
7.Шорохова Е.В.Проблемы сознания в естетсвознании М.1962
8.Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы. Астана, 2007
«Саяси институттар жүйесіндегі БАҚ: теория және практика» тақырыбындағы халықаралық ғылыми-теориялық конференцияның
ҰСЫНЫМДАРЫ
2010 жылғы 18 маусым Астана қаласы,
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ
Халықаралық ғылыми-теориялық конференцияға қатысушылар қазіргі заманда БАҚ саяси процестерді жүзеге асыратын маңызды құралдардың бірі ретінде қоғамның саяси өміріне тікелей араласу белсенділігінің артуы және БАҚ-ты қоғамда заң шығарушы, атқарушы және сот билігімен қатар «төртінші билік» деп те атайтындығы нақтылады.
Конференцияға қатысушылар ақпараттық алмасулар үрдісіне биліктің неғұрлым аз араласып, ақпарат вертикаль, әрі горизанталь бойынша да тарайтын коммуникациялық байланыстардың даму деңгейі азаматтық қоғамның өмір сүруінің негізгі белгісі болып табылатынын атап өтті. Сонымен бірге, өз кезегінде тиімді қызмет ететін және бәсекеге қабылетті ақпараттық кеңістіктің дамуы толыққанды азаматтық қоғам қалыптасуының түпкі шарты бола алатындығы тілге тиек етілді.
Қазіргі қоғамның саяси институттар жүйесіндегі бұқаралық ақпарат құралдарының рөлін сараптай келе,конференцияға қатысушылар «билік – БАҚ – қоғам» тіркесі бойынша қалыптасатын билік пен социум арасындағы қарым-қатнас сипаты болашақта негізінен саяси үрдістің форматы мен мазмұнын анықтайды деген шешімге келді. Оның үстіне, қалың бұқара мүддесін қорғап БАҚ, кері байланыс қызметін атқару механизімін күн тәртібіне шағаратынын атап өтілді.
Конференцияға қатысушылар БАҚ және саяси институттардың ахуалды мәселелерін жан-жақты және толығынан талқылау барысында келесі шешімдерге келді:
1. Ұйымдастыру комитетіне конференция материалдарын жинақ етіп шығаруды ұсыну.
2.Саяси институттар жүйесіндегі БАҚ рөлі туралы оқу және көпшілік-бұқаралық материалдар дайындап, баспа арқылы шығаруды ұйымдастыру.
3. Университеттің Офис-Регистратор қызметіне «Журналистика» және «Саясаттану» мамандықтарының Жұмыс Оқу Жоспарына «Қазақстан Республикасының саяси жүйесіндегі БАҚ», «Қазақ тілді БАҚ: саяси институттар мен медиамәдениет» және т.б. элективтік курстар енгізу мүмкіндігін қарастыруды ұсыну.
4.Қазақстан Республикасының Мәдениет министрлігі мен Білім және ғылым министрліктерінен Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ ғалымдарына қоғамның саяси жүйесіндегі БАҚ мәселелеріне арналған ғылыми-зерттеушілік жұмыстар жүргізу мақсатына қаржы бөлуді сұрау.
5. Журналистика және саясаттану факультеті негізінде «Саяси институттар жүйесіндегі БАҚ» атты ғылыми-методологиялық семинар ұйымдастыру.
6. «Саяси институттар және медиамәдениет» атты ғылыми журнал шығару мүмкіндігін қарастыру.
7.БАҚ және саяси институттардың қарым-қатнасы мен өзара ықпалы мәселелеріне арналған ғылыми-теориялық және ғылыми-практикалық конференцияларды жыл сайын өткізу тәжрибесін қолдау.
МАЗМҰНЫ
СОДЕРЖАНИЕ:
-
|
Әбдірайым Б.Ж.
|
Құттықтау
|
3
| -
|
Исабаев Б.О.
|
СМИ КР: современное состояние и перспективы развития
|
5
| -
|
Қамзабекүлы Д.
|
Алаш тұсындағы елдік саясаттың бағдары
|
13
| -
|
Омашев Н.
|
Саяси институттар жүйесіндегі «төртінші билік»
|
18
| -
|
Жексембекова В.А.
|
Саяси институттар жүйесінің даму тенденциялары
|
23
| -
|
Тугжанов Е.Л.
|
Новые подходы к консолидации общества: проблемные аспекты
|
29
| -
|
Калашникова Н.П.
|
Медиакультура и толерантность в контексте политической модернизации
|
40
| -
|
Кабулдинов З.Е.
Искакова К.И.
|
Глобализация и национальная идентификация как факторы развития информационного пространства: тенденции и перспективы
|
43
| -
|
Никончук А.
|
Роль Конституции Украины в обеспечении прав и свобод в системе политических институтов общества
|
48
| -
|
Әбдірайым Т.
|
Тіл және елдік мүдде
|
51
| -
|
Адильбеков С.
|
Свобода слова и печати – важный компонент внутренней политики Казахстана
|
52
| -
|
Байсұлтанова К.Ш.
|
Саяси-экономикалық мәселелерді шешудегі БАҚ-тың рөлі
|
57
| -
|
Бруштунов В.Н.
|
Информационная политика и информационная безопасность в законодательных основах деятельности СМИ Казахстана и России
|
62
| -
|
Булуктаев Ю.О.
|
Медиаполитика как конструкт политического режима: проблемы методологического измерения
|
69
| -
| Иватова Л.М.
| К вопросу об информационных правах личности и социальной ответственности сми в контексте формирования международного имиджа государства
|
77
| -
|
Бейсенова Г.А.
|
Диспозитив институционального взаимодействия: Европа и Казахстан
|
81
| -
|
Тахан С.Ш.
|
Толерантность и культура бытия (Россия и Казахстан в свете современной этнокультурной ситуации)
|
89
| -
|
Демеуова М.Е.
|
Жастар тәрбиесіндегі саяси институттардың алатын орны
|
91
| -
|
Есдаулетова А.М.
|
Роль СМИ в предвыборной кампании США
|
97
| -
|
Габдулина Б.А.
|
Қазақстан Республикасындағы парламентаризмнің алғы шарттары (1991-1995жж)
|
105
| -
|
Габдыжамалов Н.М.
|
Современное состояние и перспективы развития информационной безопасности Республики Казахстан
|
110
| -
|
Жанпейісова Қ.Д.
|
Сайлау кампаниясының бұқаралық акциялар ұйымдастыру мәселелері
|
118
| -
|
Қалиев Н.
|
Бұқаралық ақпарат құралдарының Қазақстанның саяси жүйесіндегі функциялары мәселесіне
|
121
| -
|
Калиева М.Ш.
|
СМИ в системе развития политической культуры общества
|
129
| -
|
Кожахметова А.Е.
|
Современные международные интеграционные процессы
|
134
| -
|
Медеуова К.А.
|
Дискурсивное пространство Астаны
|
137
| -
|
Ысқақова К.Ы.
|
Астана әйелдерінің саяси белсенділігі
|
141
| -
|
Раимбекова Г.Ж.
|
Рациональные и иррациональные аспекты воздействия СМИ на взаимоотношения государства и религии
|
150
| -
|
Малибаева Б.
|
Көркем шығарманың баланың жеке тұлға ретіндегі қалыптасыуындағы ролі
|
156
| -
|
Нарбекова Г.А.
|
Этнокультурная политика в условиях социальной трансформации
|
159
| -
|
Несипбай Р.Т.
|
Роль СМИ в противодействии нетрадиционным религиозным направлениям в Казахстане
|
165
| -
|
Нечаева Е.Л.
|
Информационные аспекты трансграничного водного
взаимодействия государств Центральной Азии
|
169
| -
|
Онучко М.Ю.
|
Информационная война: теория и практика
|
174
| -
|
Нуртазина Р.А.
|
Политические параметры СМИ Республики Казахстан
|
183
| -
|
Омаров М.М.
|
Роль СМИ в формировании региональной идентичности Центральной Азии
|
189
| -
|
Пантелеев А.А.
|
О некоторых вопросах предоставления эфирного времени на каналах организаций телерадиовещания и печатной площади в периодических печатных изданиях для проведения предвыборной агитации
|
195
| -
|
Ахметова К.С.
|
Особенности инвестиционной деятельности
|
204
| -
|
Сатыбалдина Г.К.
|
Освещение вопросов религии в казахстанских СМИ (газеты: «Казахстанская правда», «Литер»; январь-май 2010г.)
|
209
| -
|
Сейітқазы П.Б.
|
Бұқаралық ақпарат құралдарын тиімді пайдалана білмеуден туындайтын мәселелер (педагогикалық аспект)
|
212
| -
|
Тәуекелова Н.Б.
|
Бұқаралық ақпарат құралдары азаматтық қоғамды қалыптастырушы фактор ретінде
|
217
| -
|
Баймагамбетова А.Ж.
|
Проблемы совершенствования политической системы Казахстана в условиях глобализации
|
222
| -
|
Адильбеков С.
|
Позиция масс-медиа по проекту доктрины национального единства
|
230
| -
|
Адильбеков С.
|
Приемы и методы воздействия власти на средства массовой информации
|
235
| -
|
Баймагамбетова Д.Н.
|
Человек в системе межнациональных отношений
|
240
| -
|
Рыстина И.С.
|
Сараптама институтының қазіргі заманғы саяси үдеріске әсерін бағалау
|
244
| -
| Ахметов К.С.
|
Информационное обеспечение системы государственного управления
|
250
| -
|
Жубаниязова А.
|
Особенности формирования информационной политики в условиях интеграции казахстана
в мировую экономику
|
257
| -
|
Идрисова А.
|
Миграциялық саясат туралы тұжырымдамалар және оның қауіпсіздікке ықпалы
|
260
| -
|
Уранхаев Н.Т.
|
Внедрение новых информационных технологий
и развитие коммуникационного обеспечения
в контексте обеспечения национальной безопасности Казахстана
|
268
| -
|
Биекенов М.А.,
Биекенова Г.М.
|
Механизм формирования и содержание национальных интересов Казахстана
|
272
| -
|
Кенжебаева К.К.
|
О роли мусульманского фактора в политических процессах Казахстана в 20 годы ХХ века
|
278
| -
|
Зейнуллина Ж.
|
Характерные особенности СМИ как рекламоносителей: преимущества и недостатки
|
284
| -
|
Есімбаева Д.Т.
|
Құқықтық негіз және оның БАҚ-дағы қызметі
|
288
| -
|
Габдулина Б.А.
|
Роль Президента Н.А.Назарбаева в укреплении института президентства и демократизации общества на современном этапе
|
290
| -
|
Куандыков Е.Ш.
|
Информационное пространство Казахстана и актуальные проблемы глобализации
|
295
| -
|
Іргебаева Н.М.
|
Жоғары оқу орындарында студенттердің тұлғалық қалыптасуының психологиялық мәні
|
299
| -
|
|
«Саяси институттар жүйесіндегі БАҚ: теория және практика» тақырыбындағы халықаралық ғылыми-теориялық конференцияның ұсынымдары
|
306
|
Достарыңызбен бөлісу: |